Editorial » Latifi

Blerim Latifi: Adem Jashari ishte makthi i policisë serbe, ndërsa tash i vdekur ai është kthyer në makthin e krejt shtetit serb

E diele, 14.01.2024, 08:58 PM

Blerim Latifi:

Sandulloviq nuk është serbi i parë që flet për krimet e shtetit serb të kryera në Kosovë gjatë luftës. Ka pasur edhe të tjerë para tij, bile figura edhe më të njohura se ai. Shkaku pse ai u arrestua dhe u torturua mizorisht nga BIA ka të bëj me faktin se Sandulloviq zgjodhi vendin i cili vazhdon të traumatizojë shtetin serb, pra varrin e Adem Jasharit në Prekaz. Dhe ky traumatizim ka shkaqe fare të qarta: aty në atë vend prehet njeriu që me veprën e tij bëri të ndryshoj komplet rrjedha e historisë, rrjedhë që i dha fund sundimit serb në Kosovë. Në të gjallë të tij Adem Jashari ishte makthi i policisë serbe, ndërsa tash i vdekur ai është kthyer në makthin e krejt shtetit serb. Kierkegaard, filozofi i madh danez, kishte të drejtë kur shkruante se “fuqia e vërtetë e martirit shfaqet pas vdekjes së tij”.

___________

Kosovën përherë e më pak janë duke e vizituar politikanë e drejtues të rëndësishëm shtetesh. Vizita e David Cameron, shefit të politikës së jashtme të Britanisë së Madhe, është një rreze shprese në këtë dimër të vetmisë diplomatike të Kosovës. Qëndrimet e tij të shprehura gjatë kësaj vizite janë me vlera të mëdha për Kosovën, në këto kohë kur rendi botëror po lëkundet fort nga krizat e provokuara prej fuqive autoritariste dhe shteteve kliente të tyre.

Përfundimisht është ndjenjë e mirë kur ke në anën tënde një shtet si Britania e Madhe.

___________

Celebrimi dhe kremtimi i largimit nga vendi është shenjë e qartë e asaj që autorët e lashtë e quanin mizopatria, ndjenja e urrejtjes për vendin tënd.

Qysh erdhëm në kët' ditë?

Kush na e injektoi në psikikë mizopatrinë?

Nuk kam përgjigjje të gatshme në këto pyetje.

Veç një gjë dihet me siguri: derisa patriotizmi i krijon shtetet, mizopatria i vret ato. Në mënyrë të sigurtë. Asgjë nuk mbahet me zor në këtë botë. As liria.

___________

Kadare shkruan se Ballkani ia kalon krejt Europës për numrin e madh të donkishotëve që prodhon. Pra për numrin e të krisurve komikë që bëhen gazi i botës duke ndjekur kauza anakronike.

Qe shembulli ma i ri: Janë çu n' luftë kundër bredhit të Vitit të Ri. Si Don Kishotit të Servantesit që mullinjtë e erës( simbol i kohëve moderne) u halucinonin si kalorës mesjetarë, këtyre donkishotëve tanë bredhi i Vitit të Ri( simbol i kapitalizmit e shoqërisë së konsumit) u halucinon si kryqëzatë mesjetare.

Të moçmit kanë pasur sens psikologjik kur thoshin se "me mend nuk bahet shaka; se kur t'lanë mend, s'ka kush qe t' bon çare".

___________

Kur e pat fillu ndërtimin e sheshit të Prishtinës nga Kuvendi i Kosovës deri tek Hotel Grandi, s'patën lanë gja pa i thanë Ismet Beqirit, kryetarit të atëhershën të Komunës. E shkatërroi qytetin! E ka futur Prishtinën në kaos! E ka blloku Prishtinën! Këto ishin disa prej shumë akuzave që i bëheshin atij. Pastaj kur sheshi u bë, të gjithë filluan ta pëlqenin. Kryeqyteti i vetëm në Europë pa shesh qendror, tani mund ta hiqte këtë epitet të turpshëm.

Dekada më pas agorafobët janë çu prapë dhe kërkojnë të mbyllet pjesa e sheshit që fillon nga Grandi e përfundon tek udhëkryqi i Lesna's. Paskan thirrë edhe protesta. Akuzat janë si ato të para 20 viteve. Në krejt botën normale njerëzit kërkojnë sa më shumë hapësira publike, sheshe e parqe në qytetet e tyre, ndërsa këtu e duan të kundërtën e tyre. Kjo quhet agorafobi, frikë iracionale nga sheshet. Dhe agorafobia gjithmonë vjen nga jeta e mbyllur dhe mentaliteti i sokaqeve.

___________

Feja është si puna e veglave të punës. Një lopatë në duart e një njeriu punëtor bëhet një vegël e dobishme ; e punon kopshtin me të dhe kultivon perime. E njëjta lopatë në duart e një të krisuri bëhet armë vdekjeprurërse. Kështu është edhe me fenë. Në duart e njerëzve të edukuar e të kulturuar, feja bëhet vegël e humanizmit, tolerancës dhe e paqes mes njerëzve[ shembull: Krishterimi i sotëm perëndimor]. Në duart e vahabistëve e talebanëve, ajo kthehet në instrument të urrejtjes, mjerimit e dhunës mes njerëzve.

___________

Kur ishte puna tek pushteti personal Zogu nuk kursente askënd. Si krejt shqiptarët. Por kur pushtetin e kishte të siguruar, ai dinte të bënte edhe punë të vlefshme për kombin. Si p.sh. përmbushjen e kërkesës themelore të Rilindjes Kombëtare për subordinimin e feve ndaj parimit kryesor të nacionalizmit shqiptar. Këtë e dëshmon edhe kjo fotografi e vitit 1937, e shkrepur gjatë ceremonisë së rivarrimit të eshtrave të ideologut kryesor të këtij subordinimi, Naim Frashërit, pas kthimit të tyre nga Stambolli, me kërkesë të Zogut.

___________

Edhe pse e dënume në mjerim e izolim nga shekujt otomanë dhe gjysmëshekulli stalinist, prapë Lezha mbetet nji perlë e rrallë e natyrës shqiptare. Nji perlë që pret duart e bijve të kësaj toke për t'ia çu edhe njiherë zanin anekand botës. Sikurse pat ngja në Motin e Madh të Kastriotit e Dukagjinit.

___________

Një shënim i shkurtër në ditën e krishtlindjes ortodokse. Deri vonë në shumë katunde të Kosovës 7 janari ishte "Dita e grurit të zier". Gratë e merrnin grurin, e zienin dhe e shërbenin në darkën familjare të asaj dite. Kjo praktikë ishte relikti i fundit i mbetur nga festimi i krishtlindjes prej shqiptarëve ortodoksë të Kosovës. Fjalori kishtar këtë darkë religjioze e quan koluba, një fjalë kjo e greqishtes bizantine. Gruri i zier simbolizonte farën e jetës së re. Familjet më të varfëra në vend të grurit të zier përdornin kallamoqin e zier. Sot ky ritual me siguri duhet të jetë braktisur krejtësisht, për të mbetur vetëm si një dëshmi etnologjike për një komunitet fetar që më nuk ekziston në mesin e shqiptarëve të Kosovës.

___________

Prej Formulës shqip të pagëzimit( 1462) e deri me sot, pra prej pesë shekujsh e ma shumë, Kisha Romane kurrë se ka kursy mbështetjen për shqiptarinë, për emrin e saj, shenjat e saj, e gjuhën e saj. Dhe falë kësaj mbështetje shqiptarët ia dolën të mbesin të lidhur me kontinentin të cilit i takonin qysh nga fillimi, Europës.

___________

Nuk e kam pa hiç a pat kët' fillim viti diçka nga parashikimet apokaliptike të Nostradamusit dhe Baba Vangës për vitin 2024? Apo tregu ynë i dokrrave dhe i budallallëqeve nuk ka nevojë më për ta, sepse tanimë kemi plot nostradamusa e baba vanga vendorë. Edhe për eksport madje.

___________

E konsideroja të humbur, por qe, kur ta don, e gjeta mes faqeve të nji libri. Viti i ri 1999. Djalë i ri e trim sa të duash. Vakt o vakt! S'mu hoqën kurrë armët prej dore. Nejse, pas luftës do armë të tjera, armët që i gjithmonë i kanë shërby lirisë dhe qytetërimit, armët e hyjnores filozofi.