Hasan Prishtina në K?llën e Ahmet Delisë: Unë e br??t?s? Parlamentin e ndyrë turk

Fjalimi origjinal i mbajtur nga Hasan Prishtina më 5 maj 1912 në K?llën e Ahmet Delisë

Këtu u tubuan krerët e Drenicës. Kishte edhe nga viset tjera shqiptare. Natën kishte ecur lajmi kudo: Hasan P.r?shtina kishte dalë në Drenicë.

Në k?llën e Ahmet Delisë do të mbahej një Kuvend h?stor?k. Dhe, të gjithë vrapuan andej. U mbush k?lla plot e përplot. Hasanit i rritej zemra. U përgjigjej pyetjeve që ia bënin të pranishm?t. Kënaqej me ta.

Kjo i dukej e m?dhër?shme në krahasim me Parlamentin Turk. Atje, ?n?r?i e vërtetë. Replika, sharje, f?erje e kacafytje fiz?ke. E këtu krejt ndryshe, një flet të tjerët dëgjojnë. Mrek?ll?. Pasdreke e bukur. Ora pesëmbëdhjetë. Kishin arritur të gjithë përfaqësuesit.

Hasani, i ngazëllyer e plot emocione kënaqësie, u ngrit në këmbë dhe e mor? fjalën:

-“Të dashur vëllezër! Nata pesëqindvjeçare az?atike po kalon. Per?ndor?? e kalbur po shembet. Fuqitë e mëdha evropiane po bëjnë plane dj?llëzore. Fqinjët gr?bitqarë po i mprehin thikat për të na rënë pas shpine. Populli ynë gjendet para një f?t?liteti. Nga çdo anë na kanoset rreziku

Të bëhemi syçelë e vigjilentë. T’u dalim zot trojeve tona stërgjyshore. T’i mbrojmë qysh i kemi mbrojtur gjithmonë, me gjak. Këtë mund ta bëjmë vetëm të bashkuar, si një grusht i vetëm. Unë e br??t?s? Parlamentin e ndyrë turk.

Tri vjet i kalova në të dhe çdoherë i pakënaqur. Aq haptas i k?ndërshtoja, saqë më quanin deputet kryengritës. U përpoqa me ngulm t’i mbroja të drejtat që na u garantuan me Kushtetutën e vitit 1908, por kot.

Sa patëm mundësi e shfrytëzuam: E bëmë Alfabetin dhe i hapëm ca shkolla shqipe. Disa djem kosovarë ia dërgova Luigjit në Normalen e Elbasanit.

Tërë pasurinë pata me e shkri për shkollat shqipe. Por, të pabesët, turqit e rinj, na tradhtuan. Nuk i realizuan premtimet. Kabineti i Hilmi Pashës i mohoi të gjitha.

Ai vetë pat deklaruar para deputetëve se: Rreziku më i madh i Turqisë, nga të gjitha kombet që jetojnë në Pér?ndor?n? tonë, janë shqiptarët. Është frikë e madhe nga ky komb të mos zgjohet nga gjumi i rëndë dhe të mos mëkëmbët, të mos marrë dituri në gjuhën e vet dhe atëherë e mor? lumi Turqinë e Evropës.

Të gjitha këto i k?ndërshtova ditën e enjte, më 11 janar 1912, kur u mblodh Parlamenti. Aty i pata paralajmëruar haptas: Po nuk u përmbushen kërkesat tona, do të plasë revolucioni.

E ndër të parët që do t’i rrok armët do t’jem unë. Si sinjal të kr?engr?tjes e pata lënë: “Kur t’i mbathi opingat e të dal në Drenicë”. Dhe, e mbajta fjalën. I shita të gjitha magazet e mia në Shkup, se na duhen para dhe erdha këtu. Sot, në kullën e këtij trimi besnik po e ngrinim fl?m?rin e lirisë, atë të Sk?nderbe?t dhe po i sh??llim l?ftë TURQISË”.

Të pranishm?t u pajtuan njëzëri. U betuan sipas tekstit që e kishte hartuar vetë Hasani, në të cilin thuhej: “Bajmë be e japim besën e burravet, se kemi me ba çfarëdo flije e në kjoft nevoja kemi me i ba kurban me d??rt tona robët e fëmijët tanë”.