Kulturë
Resmi Osmani: Me sytë e fëmijës (4)
E marte, 08.03.2022, 08:16 PM
Fragment nga romani
ME
SYTË E FËMIJËS
Katër
Nga
Resmi Osmani
Ah, Baba!
Na mungonte. E ndjeja kur
mblidheëshim tok, por ai nuk ishte. Zbrazëtinë dhe hijen e trishtimit, e bënin
më të dukshme mërzia e fytyrave të ngurtësuara, ai vështrimi i përhumbur i syve
në zbrazëti dhe kotësia e ditëve që vinin e shkonin si njera tjetra. E qeshura
kishte fluturuar nga fytyrat tona. E ndjeja kur Xhaxha Shefkiu kujdesej për
fëmijët e tij, kushërinjtë tanë. Mua s’kish kush më përkëdhelte, të më
përqafonte, të lozte e qeshte me mua, të
më merrte hopa apo të më jepte sheqerka. Dëgjoja që për ne thoshin:
”Jetimët e shkretë”. Jetimët! Por ç’jnaë jetimët? Sakt nuk e dija por e merrja
me mënt që ishin ca si ne, apo vetë ne, të mbetur në rrugë të madhe e në
mëshirë të botës , pa baba. Dëgjova Xhevrien, që duke folur për ne, i tha të
shoqit: ”Nëna të le jetim, po babai fukara.” Gjërat mu bënë lëmsh. Ne e
kemi nënën, atëhere, pse na quajnë
jetim? Mendoja e mendoja, e shpia
mëndjen gjithandej, po prapë ajo kthehej po aty: babai.
-Babai mund të jetë gjallë!-
I thashë tim vëllai, Damanit që ishte më i madhi nga ne. Nuk ma nxinte goja t’i
thosha “Nuk ka vdekur”- kjo fjalë më kallte dridhmat. -E beson? Ti e dëgjove
edhe vetë, kështu tha Teteja. Asaj ashtu i thotë ëngjëlli! Ne e kemi baba, ajo
e ka vëlla, i dhemb si edhe neve.Teteja nuk thotë të rreme.
-E thotë që të mos mërzitemi e të mos qajmë. Nuk e besoj. As ajo
vetë nuk e beson. Heq e vuan. Përndryshe, pse do të bënte ksodhin dhe do sillte
hoxhën? E pam me sytë tanë ç’u bë atë
ditë atje. Pastaj kanë shkuar tre muaj. Po të rronte do ishte bërë i gjallë e
do të na kishte gjetur.
Sido që vëllait i dhashë të
drejtë, nuk më erdhi mirë që mi preu
shpresat dhe ktheu në mua dëshpërimin që na nxiroste ditët. Plaga, sido që
ditët iknin, ishte ende e hapur,therte ,s’kishte shërim. Nga një herë, na vjen
mirë edhe kur na thonë të rreme, atë që dëshirojmë të jetë dhe jo siç është.
Më shfaqej në ëndërr: i
gjallë, i dashur,i qeshur në ovoruan e shtëpisë, duke shaluar dhe lodruar me
pelën e bukur….. pastaj, se nga çatiste një tymnajë që e qarkonte të gjithin, e
ngrinte pezull, si të papeshë, ashtu siç ngre gjeratorja e erës gjethet e
vjeshtës. Ai ma bënte me dorë si shenjë lamtumire dhe tretej e humbte në
largësi. Kur zgjohesha, më dukej vetja
se jetoja havadan, pa vetëdije, në atë botën e mjegullt por të dëshiruar të
gjumit dhe ëndërrave, ende, midis
ëndërrës dhe zhgjëndrrës. Në veshë më vinin zëra të largët e ca si rënkime e
ofshama shpirtërash të vuajtur nga nuk e di se ku e që buisnin nga plasat e
mureve dhe hatullat. Qarkohesha ende nga vegime të pangjashme me pamje të
vërteta. Pastaj gjithçka tretej e davaritej dhe mbetesha në mjerimin tim,posht
mbulesave, ashtu i vogël dhe i pafuqishëm, në atë që isha në të vërtetë: i
malluar, dhe dëshiruar për babanë.
***
Pa I thënë kujt, -kjo ishte
e fshehta jonë-bashkë me Sadiun, vëllanë e mesëm që ishte tre vjeç më i madh ,
disa dit, dolëm anës rrugës së madhe, që nuk ishte larg nga banesa jonë,thuajse
e barazlarguar midis Lushnjes dhe Rrogozhinës, për të pritur Babanë. I besonim
parandjenjës, prisnim që të ndodhte
mrekullia. Atje ku rruga e fshatit lidhej me xhadenë, ishte lëndinë dhe një plep.Dita ishte e qetë,me dritë të
butë, qielli i kthiellët me ca re të pakta si bashkë leshi. U ulëm në hije se dielli kishte nisur të
nxehte. Lëndina ishte e mbushur me gjelbërim dhe lule. Luzma e bletëve kërkonte
nektarin. Në perëndim ishte këneta dhe larg në horizont deti. Ne vështrimin e
kishim drejtuar nga jugu. Në largësi shquhej çuka e malit të Tomorrit që puthte
qiellin.Nga jugu prisnim të shfaqej
babai. Në rrugë lëvizjet ishin të rralla: kalonin qerre të tërhequra nga buaj
të zinj, karroca që shkonin në Rrogozhinë, dhe ndonjë kamjon që zhurmonte e
bubullinte. Kaloi edhe një turmë e zhurmshme harixhinjsh, me gomarë ngarkuar me
shosha, sita, kanistra, dajre dhe një arushë që e tërhiqnin nga një hallkë
shkuar në hundë.këndonin e lodronin dhe ikën për kushedi se ku. Ne nuk e
shqisnim vështrimin nga jugu, sa sytë mu
bënë ujë,sa erdhi një çast që drita u coptua në mijëra copëza, të ylberta, që
flatronin si flutura para syve dhe nuk arrija të shihja larg.
Kisha hedhur shpatullat në
trungun e plepit. Nga ngrohtësia e diellit dhe amza e pikërt e barishteve që i
digjte dielli, mu mbyllën sytë dhe rashë në dremitje, as zgjuar as në gjumë, në
atë gjëndje të habitshme, ku edhe e pamundura dhe e pabesuara, bëhen të
mundura, kur u flasim dhe na flasin hijet e të ikurve, me atë zë të
shurdhër që vjen si nga nëndheu.
“E mban mënd? Gjithë
herët të prisja, e parandjeja kur ktheheshe nga Marglliçi apo Paramithia. Dilja
jashtë porte, atje ku niste udha për në fshatra.Të shihja kur delje nga brryli
i rrugës. Me të më parë, zbrisje nga
pela, përgjunjeshe, hapje krahët dhe më buzëqeshje. Unë turresha për te ti dhe
futesha në gjoksin tënd leshtor dhe thithja me ashk ermirimin e djersës sate,përzier
me erën e djersës së pelës që më vinte e
dashur. Më ledhatoje flokët,oh sa e dashurdhe e lehtë ajo dorë, më puthje në
faqe, në gushë. Mjaltë të ëmbla ato puthje pastaj nxirje nga hejbet dhe më
jepje kaushët me stafidhe, fistikë dhe sheqerka që ishin veçan të tjerëve.
Pastaj më ngrije hopa dhe më ulje në shalën e pelës. Oh se ç’lumturi! Hynim të
dy në ovorua dhe kënaqesha e kapardisesha që më shihnin se sa shumë më doje:
vëllezër e motra , nëna dhe nanë Memeja.Edhe ato më donin si dritën e syve.
Isha kanakari I tyre. Më dukej se isha madhuar dhe kisha kapur qiellin. Ashtu
më dukej, apo vërtet më doje veçan të
tjerëve? “
“I vogli
im,ashtu të dukej, u doja të gjithëve me shpirt,ju ishit jeta ime, gëzimi im,
që i jepnit gjallëri shtëpisë dhe shpresa e trashëgimit të mallit e gjësë, emrit
dhe fisit. Ti ishe i vogli i djemve. Para se të më merrnin në eksori u sëmure
keq, digjeshe nga ethet dhe treteshe përditë, ta hoqën fillin.Të shpura te
jatroi në Marglliç, nuk të bëri derman.Të shpura në Korfuz, atje gjete shërim,
po veten po e merrje ngadalë.me zor po mëkëmbeshe. Atë kohë më morën në eksori
larg e larg mërguar, në nisinë e shkretë të Mitilinit. Para se të ikja i thashë Fatimesë: amanet Idrisin, se
është foshnjë , i pamundur dhe ka nevojë
për kujdes. Për fat mbeta gjall dhe u ktheva.U gjeta të gjithëve mirë, ti ishe
rritur e kishe hedhur bojë……”
Më ndërmëndi zhurma e një
makine që kalonte në xhade.
Dita ishte në të
thyer.Dielli po varej drejt perëndimit. Prisnim. Mbi dorën time u ul
mollëkuqja, e vogël, e bukur krahëkuqe dhe pikla të zeza. Unë I thashë:
“Mollëkuqe, mollëkuqe, fluturo dhe rrëfemë se nga do vijë im atë” Ajo hapi
krahët dhe mori fluturim nga perëndimi, andej nga ishte deti. Ah mollëkuqe
gënjeshtare!
Ajo fluturoi dhe unë mbeta
në zhgënjimin tim.
-Boll fjete- më tha Sadiu-
erdhi koha të kthehemi në shtyëpi, duhet të jenë bërë merak.
Dremita sërish.
“Baba ne
kemi dit e dit që të presim, pse nuk vjen?”
“Mos më
prisni.Sa herë që luteni e faleni,përloteni dhe rënkoni, shpirti im është mes
jush, por nuk mund të më shihni, se shpirtërat nuk shihen. Nga kjo botë, ku kam
shkuar askush nuk është kthyer. Kujtomëni e mos më harroni”
I rrëfeva duke qarw Sadiut
gjithë sa më ishte fanepsur gjat kohës së dremitjes. Ai u trondit, mw pwrqafoi
dhe nuk dinte ç’të më thoshte.
Ikëm të dërrmuar e
shpirtvrarë dhe, që atë ditë nuk dolëm më për ta pritur, por mëndja dhe zëmra
na mbetën aty, shpresonim e shpresonim të ndodhte një mrekulli.
Tiranë, mars 2022.