Sotir Athanasi: Bashkim me dhimbje

SOTIR ATHANASI

CIKLI:

"TAKIM I AUTORIT ME PERSONAZHET  E TIJ "

BASHKIM ME DHIMBJE*

[ PARAMNEZI*) ]

Ata ishin mbëledhur si me porosi dhe tregonin raste të harresës

Kuptohet: shëmbujt silleshin vazhdimisht jashtë vetes,  për të tjerët.

Vetëm njërit iu desh të pranojë se:

gruaja merakoset për harresën time shqetësuese.

Kjo nuancë sinqeriteti, nuk duhej lënë të kalonte pa shikuar ç'ngjyrim kishte:

- Pa më thuaj një nga rastet e harresës?

qe pyetja ime ku fshihej  cilësia e mjekut, ndonëse isha vetëm autori që doja të dija për fatin e personazheve të mi,

tashmë në moshën e tretë.

Unë, kuptohet për arsye ideoartistike

u ndodha në atë shoqëri të aty për atyshme.

Kjo rastisi në hollin e  një hoteli turistik në plazhin e Durrësit.

- Po ja: kisha shkuar në market për të marrë qumësht.

Lashë makinën poshtë në parking  dhe kur dola,

me dy shishe dhe diç tjetër, u nisa për në shtëpi.

- Po makinën ku e le?

- Këtë pyetje më bëri edhe ime shoqe e cila më ndiqte në çdo hap.

- Atëhere e kujtove se: nuk kishe shkuar me këmbë,

por me makinë në supermarket. Kështu? - qe pyetja ime.

Ai pohoi me krye. Por nuk ndjehej aspak si . . ., të themi. HARRAQ.

Unë njoha DASHIN në tregimin tim

REKUEM PËR NJË KRYENGRIJTËS.

Dashi harron se si e ka nisur, në vitet pesëdhjetë, me një RENAULT që,

të ecte, kërkonte në karroceri, me patjetër

dikë i cili, duhet të thërriste:

- HAPUNI SE S'KA FRENA.

- Po, por tani edhe në supermarket ai shkon me makinë,

- ironizoi dikush që shkaktoi të qeshura.

Kurse për mua, me aq sa dija, kjo ishte shënja fillestare e një patologjie  ALZHEIMER, për Dashin. Por nuk  fola.

- Epo, s'mund të kemi kujtesën e . ..  këtij elefanti,  de? - tha dikush se përfitoi nga pamja kaq e bukur e atij kurioziteti në ekranin e madh të ndezur që tregonte hapin e rëndë të kafshës së stërmadhe tek kthehej atë mbas dite pranë këpucarit.

Hijeshinë e asaj ç'ka do të shihnim më vonë.

Ustai ia  kishte çpuar hundën me biz që në mëngjes këtij gjitari trupëmadh e barngrënës, por hakmarrës dhe ndëshkues paqësor.

Ai i zbrazi gjithëatë ujë me feçkën e tij për t'a bërë qull mjeshtrin e këpucëve dhe për të mos u kujtuar t'a çponte me biz, kurrëmë.

- Jo, - ndërhyra unë pas ciklonit të të qeshurave.

Elefantët gëzojnë trashëgimi gjenetike prej gjeneratash

dhe veç kësaj, ata kanë edhe varrezat e tyre.

Është e çuditshme, por tek këta  parandjehet fundi.

Madje, ndihmojnë njëri tjetrin kur vjen koha e ora e mbrame për t'u larguar nga kjo botë,

- gjeta rastin unë si autor të shpërfaq gjithsesi,

edhe shkakun pse qenë mbëledhur nga ishin e nga s'ishin personazhet e mi që kishin lënë tutje emigracionin dhe qenë kthyer në Atdhe

për të ngrysur pjesën e mbrame të mbetjes së viteve krejtësisht të panjohura.Se

( ndërsa  unë, I kisha kaluar të 65-sat )

sa duhet të ishin ata, që të paktën, një dekadë rëndonte mbi moshën time?

Dikush që rrinte disi i vetmuar, tejet shpërfillës në gjithçka, sapo hyri një grua rreth të pesëdjjetave, u ngrijt më këmbë dhe e përqafoi:

- Motër e dashur, kur erdhe nga Italia se u bë gjatë që s'jemi parë?

( Ky ishte moshatari dhe shoku im i fëmijërisë, MOISIU).

Tjetrën, por edhe të pranishmit, nuk i befasonte aspak  hutimi I tij e kjo ngatresë, sigurisht e  përsëritur mbase më shumë se dy a tri herë të tjera

po atë mëngjes dhe që, për mua,

do të ndodhte aq herë, sa gruaja do t'i rishfaqej.

Po kush ishte ajo?

Për të gjithë të pranishmit një femër fatale, ajo qe.

Po, për MOISIUN për të cilin flasim?

Ky e kishte vajzën e ungjit.

Në rininë e vet të vonët, tepër të vonët e trajtonte si të bijën

dhe që tani,për 'të,  ishte bërë si gjyshe.

Prandaj ngjanin si të qenë vërsnikë të kthyer nga Australia.

Por te ajo qëmdronte një veçanti e rrallë:

Brishtësia çuditërisht i qe kthyer në besnikëri ndaj të dashurit të saj i cili,

vajti në emigracion dhe humbi pa nam e nishan.

Derisa vitin e shkuar, erdhi dikush,  dhe solli kumtin  e gjëmës.

S'ishte më VAJZA E VALËVE,

siç edhe kemi dëgjuar për legjendën himarjote.

Por tashmë të gjithë e thërrisnin: PLAKA E DALLGËVE.

- I dashuri I saj, i kishte hypur vaporit si gjithë të tjerët

DITËN E EKSODIT BIBLIK,

siç u quajt dhe nuk qe bërë i gjallë.

E megjithatë, në thellësi të zemrës së saj, një shkëndi besimi I mbante gjallë shpresën. E shndërronte në . . . , VAJZËN E VALËVE.

Por, si të mos mjaftonte vetëm kjo,

kishin marrë udhën e gjatë për te Zoti,

të gjithë njerëzit e trungut të saj familjar dhe ajo,

kishte  mbetur si qyqe.

Thua të qe e vërtetë kjo?

Ajo u gëzua kur më në fund, u kthye nga emigracioni, MOISIU.

por edhe ky QYQARI, ( siç mendonte e trishtuar )

e vetmja degë e cungut të mbetur  familjar,

erdhi e tharrë.

E ç'të molloisësh me 'të kur I ka ikur  truri e s'ban mënd?

S'ka hidhërim më të madhe se kur mbetesh  ( me dhimbje, )

por kjo fjalë vjen:  t r u t h a r ë,

ke mbetur edhe  s h p I r t s h p ë l a r ë.

Familjarët e tij por edhe shokët e afërt moshatarë këto kujtonin.

Kurse Moisiut që i dukeshin të huaj edhe pjestarët e kërcellit familjar të cilit  në shumicën e rasteve mundoheshin t'i sillnin ndërmend çaste vërtet të paharrueshme nga çapkënëritë, apo

edhe dinakërit e tinëzitë e moshës mistrece,

por, ç'e do?

I qenë fshirë nga kujtesa.

Edhe kur dikush nga vëllezërit i mbetur gjallë

(gjithashtu i plakur ) i tha se :

- A të kujtohet kur i vidhnim nënës qumështin pluhur I cili na pëlqente aq shumë dhe ajo e fshihte në fund të sundukut që ne të mos ia mirrnim?

Moisiu e dëgjonte me ftohtësi e mospërfillës edhe kur ai i  tregoi se:

gati na kapi nëna dhe ti u detyrove t'a futish në gojë të gjithë grushtin e pluhurit, të cilin do t'a ndanim sëbashku ?

Doemos,  ishte shumë për një gojë, prandaj;

ty të dolën sytë si kokërllokë e t'u zu fryma.

Unë kujtova se do të vdisje nga bllokimi i frymëmarrjes dhe nisa të bërtas e të ulërij.?

Por nëna erdhi menjëherë. Të uli pantallonat, ashtu siç bënte kur donte të na godiste bythëve  dhe të futi gishtin e njërës dorë  në prapanicë. Kurse dorën tjetër në gojë për të ta zbrazur pluhurin që të shpërtheu menjëherë bashkë me zërin e frymëmarrjen e çliruar.

Shkurt, nëna e dinte se ç'bënim ne, por e hiqte veten sikur nuk e kuptonte.

Eh! Nënëzeza!

Iku nga kjo botë me merakun që s'na ngopi dot,

as me. . . ., QUMËSHT!

Moisiu edhe këtë nuk e kujtonte dhe ngrinte supet.

Tek unë, që i kisha vënë vetes për detyrë të gjeja nyjen e atij ngërçi-harrese, nisi të zejë vënd si një fqinjë i domosdoshëm, sekreti  ynë i madh, për të cilin do të kem rast më vonë të flasim.

Nga ana tjetër, ashtu si tek ai, ia thanin kujtesën

pasojat e një sëmundje të pazakontë mendësie,  edhe tek unë,

vepronte  bindja e verbërt se:

RUBIKONI i kësaj përpjekje për t'a kaluar,

quhesh FËMIJËRI E VONËT,

ose më saktë do të qe:  ADOLESHENCË!

Dakort, po në cilin aspekt?

Mos ndofta në atë të GURIT TË ÇMUAR?!

Se, që është i tillë e di.

Por që duhet të ketë  shumë faqe dhe të jetë poliedrik, siç thuhet,

nuk e  përfytyroja dot.

Nga që: mund të ngjante, në mos me naivitetin,

me  paturpsinë ajo pa tjetër diç të përbashkët, duhet të kish.

Kot, ashtu pa asnjë shkak, fshehur ajo s'kishte pse qëndronte?

Por mund të ishte edhe arrogancë, kotësi a trill?

Në cilën faqe ndodhej bllokimi?

Cila arterie kërkonte BAY-BAS?

Por, ndërsa arsyetoja kështu për shokun tim MOISI, u fut në holl me të thirrura PLAKA E DALLGËVE:

- Jo, jo, jo, o Zot i madh mos e ler të afrohet atë njeri se është i vdekur!

Të gjithë sa ishim aty kthyem kryet dhe pamë një burrë matanë të pesëdhjetave,

Ai ngjante me një tabllo të varur shtrëmbër. Se në atë pozicion qëndronte.

Tepër serioz u çapit vetëm dy hapa si për të rregulluar drejtpeshimin.

Kish drojen e njeriut të kthyer nga Kanadaja për të  njohurit e tij, pas më shumë se njëzetë e ca vite.

Ai iu drejtua asaj:

- Qetësoju , qetësoju JONIANË!

Jam ADRIANI i gjallë dhe jo KOSTANDINI i vdekur..

Ashtu si edhe ti e dashur nuk je DHOQINA e legjendës.

Megjithëse jeta jonë ia ka shkuar çdo gojëdhëne dhe

është stamposur në fytyrën tënde:

dikur, aq të bukur, të njomë e rinore,

po aq edhe mbi pëllëmbët dhe shpatullat e mia

nga lodhja,

puna e stërmundimi

këtu e më shumë se dy dekada.

Ndjehej tek ai hutimi. Ky fliste për atë kur njeriu ndryshe

e mendon çastin e parë të takimit dhe

krejt tjetër soj I del ai.

Prandaj mori frymë thellë si të donte të shtrydhte trurin

që të nxirrte ato fjalë të tharra nga vitet.

- A të kujtohen vargjet që t'i thashë kur më përcolle?

Ajo e pa në dritën e syve për t'i shprehur:

- Më kujtohen, thua?!?

Ai tundi kryet me gjestin karakteristik të nënkuptuar e të njohur vetëm midis tyre.

Ajo nisi të recitonte fjalët në vargje që i dashuri I saj, ADRIANI,

I kishte thënë përpara se të largohej.

Bënte përpjekje të jashtëzakonshme për të mposhtur dënesat e ngashërimin që po i zinte frymën.

Por, nga ana tjetër, luftonte me dëshirën që të na  paraqiste në një farë mënyre ne të tjerëve, aftësinë e idealit të saj,

Se, dukej sheshit krenaria për  ato vargje të cituara ditën e largimit

dhe që duhej me patjetër t'i thoshte tani,

në çastin e sapo mbërrijtur të tij.

Prandaj nisi recitimin:

Pritmë e dashur se do të vij,

Pritmë t'i gjithnjë,

Edhe kur ballad' e vjetër,

S'do besohet më.

Tha këto dhe u nis drejt tij me një hap që nënkuptonte vazhdimsinë e katër vargjeve të krijuara prej saj, tashmë ndër vite:

Kur pashë detin që po nxihej,

Sytë  mbi dallgë i çova,

Te zgalemi që po ngrihej,

Tënden besë kërkova!

Kishte  mbërrijtur tashmë,  në qëndrën

e asaj kornize disi të shtrëmbër,

si për t'a qëndërsuar atë.

Dhe kjo s'qe tanimë PLAKA E DALLGËVE,

as VAJZA E VALËVE, ajo s'ish.

Por mbase PLAKA JONIANE.

Se. . . , me Statujën e Qëndresës,

ajo mardhëniet e saj I kish.

Por, deri këtu se si qiriu i ndezur u shkri.

Ndaj shpërtheu në dënesa.

Kishte mbërrijtur, më në fund, DIELLI I saj.

Edhe pse në PERËNDIM.

Ai I përkëdhelte flokët dhe I fshinte lotët

me dorën që kishte resitur sytë e tij.

Fatura e dhimbjes kishte një kosto tejet të lartë.

Po i riktheheshin këtij kombi legjendat e lashtësisë.

O Zot, në ç'kohë na ra për pjesë të jetojmë.

Mos durrofsh, o Perëndi!

Ne si të rebeluar nga gjasa, s'ngopeshim me duartrokitje

Dhe kishim të drejtë:

Na dukej se u puqen në një . . .DY DETE:

Jo në kufijtë e tyre natyral,

Por aty, në plazhin e Durrësit,

Aty ku dhe u ndanë dy shpirtëra që duheshin dhe që:

një diktaturë e egër i detyroi të largoheshin,

Si yjet me vite drite larg.

Dhe pamë dy trupa të shtrëngoheshin:

ADRIATIKU dhe JONIANE.

Por, kur nisën të largohen, ne vërejtën me lot në sy, se:

ADRIATIKU  MEZI E NGRINTE NJËRËN KËMBË.

Dukej sheshit se nën pantallon mungonte këmba e vërtetë.

AJO QE NJË PROTEZË PREJ DRURI . PRANDAJ DHE NUK PËRTHYEJ.

SOTIR ATHANASI

Shkruar në:

Athinë:13, Gusht, 2016!

Dërguar nga:

Gjeneva: 28, Tetor, 2016!