Ilir Muharremi: Ta vrasësh Zotin në moshën 10 vjeçare

Ta vrasësh Zotin në moshën dhjetë vjeçare

Nga Ilir Muharremi

Një ditë njeriu i sinqertë vendosi  njëjtë si Zarathustra ta braktiste vendlindjen si dhe njerëzit më të afërt, nuk u ngjit në mal, por u mbyll në vetminë e tij. Aty gjeti kënaqësinë e shpirtit dhe për asnjë moment nuk u mërzit. Në fund diçka në mendjen e tij ndryshoj, ngriti kokën lartë dhe kështu tha: “O qiell i pafund që mban peng Zotin, po të mos ishin njerëzit nuk do ishte as Zoti”, pastaj vazhdoj: “A do të ishe i lumtur, po të mos i kishe ata që shpresojnë në ty Zot”.  Deri në moshën dhjetë vjeçare mendimi për Zotin i ngjitej thellë në mendimet, aty kujtonte se shihte dritën tij, ecjen, e priste çdo mëngjes, shpresonte për mirënjohje dhe bekim. “Epo mjaftë më” tha qysh dhjetë vjeçar, sepse kishte nevojë për vetveten dhe ashtu veprojë deri më sot. Por, ku mund të gjej njeriu kënaqësi më të madhe se në vetvete dhe tek njerëzit? Ndoshta krijuesi e përbuzë turmën, por harron se edhe ai vjen nga turma. Nëse krijuesi ndjenë në vete një tejkalim ose lartësim, apo ikje nga vetvetja, ai hedh çmendinë e tij përtej, njëjtë si Zarathustra, por atëherë bota kthehet në vepër të Zotit të përvuajtur i cili është lodhur nga ankthi. Kur lihet poshtë vetja, bota duket ëndërr dhe poemë e lodhur nga Zoti, dhe nga njeriu i sinqertë i cili dita - ditës jeton pa Zot, heqja e syve nga vetja është një dhimbje në të cilën ai përhumbet. Ky njeri nuk i dëgjoj prindërit, njerëzit përreth të cilët jetojnë në epsh dehës dhe përbuzje të trupit të tyre që mësohen nga sajimi i çmendurisë më të përjetshme njerëzore krijimin e një Zoti të paemër, pa formë, pa ngjyrë, pa lindje, pa plakje dhe pa vdekje. Kjo njeriun e logjikshëm e dërgon në përjetësinë e rrejshme të pa përvojë. Këta të mjerë këtij djaloshi të ri i dukeshin si një copë e mjerë njeriu dhe uni i tyre pezmatohej dita ditës. Asgjë nuk erdhi nga bota tjetër! Çfarë ndodhi atëherë? Djaloshi u mbyll në vete u bë shkencor gjeti një flakë më të pastër për veten. Dhe ja, mendimi për Zotin u largua nga ai. “Vuajtje dhe torturë do të ishte për mua të besoja më në Zotin”, ju tha të gjithëve djaloshi. Vërtetë do të ishte edhe poshtërim, kështu ndjente ai në vete dhe mendonte me zë e i  tha banorëve të botës.

Kur i mbushi të njëzetat tashmë kishte një personalitet të pathyeshëm, qeshte me tentimin e Zarathustrës i cili përplaste kokën në “muret e fundit” për të kaluar në “botën tjetër”. Bota tjetër është e kamufluar për njeriun. Zarathustra e dinte, por tentonte sikur banorët fetarë të botës të përplasin kokën për një hiç. Këtu ngecte Zarathustra. Ajo botë (e perëndive dhe e Zotit) është çnjerëzore, nuk ka të bëjë me qiellin, dhe brenda ekzistencës njeri flitet vetëm në terma njerëzore. “Ku është problemi i besimit në Zot”, pyeste veten ky djalosh. Problemi qëndron aty se qenia njerëzore nuk mund të demonstrohet e tëra, dhe vështirë të shprehet. Kjo enigmë shfrytëzohet si një pjesë për besim. Tash veç kur ky i ri njëzet vjeçar dëgjonte fjalët e Zarathustrës: “Thomëni, vëllezër, a nuk është gjëja më e çuditshme në botë ajo që demonstrohet lehtë?”. Pastaj priti edhe përgjigjen nga Zarathustra: “Po, Uni, kontradikta dhe konfuzioni i tij, flasin më me sinqeritet për qenien, dhe pikërisht, Uni që krijon, dëshiron, vlerëson, ai Un, që është masa dhe vlera e sendeve”.  Kjo qe qenia më e sinqertë. Atëherë në mend të riut i vërtitej se Uni është avokat i trupit, dhe gjithnjë e dëshiron. Çdo varg që Uni e thurë më mëson mos kamuflimin e kokës në shpresën qiellore, por të lënies së saj nën kthetrat e gënjeshtrës, dhe çdo kuptim që njeriu e krijon e bënë brenda kuptimeve të tokës. “Po ju them diçka”, shprehet i riu: “Të sëmurë janë ata ndoshta edhe për vdekje që përbuzin trupin, për shpikjen e Zotit, dhe këtë helm të ëmbël e morën nga toka dhe mendja e tyre”. Përse njeriu kërkon të arratiset? Ndonëse botën, veten e sheh si mjerim, pastaj ndjenë nevojë për një rrugë qiellore (afrimit me Zotin), shndërrim në një qenie tjetër të lumtur. Këtu u shpikën rrugë të panjohura, rrugë të vetëvrasjes. Kërkoj edhe sqarim te Zarathusra dhe e dini se çfarë i tha: “Mburreshin me shkëputjen nga ky trup, nga kjo tokë, këta mosmirënjohës”, pasi  i riu i dëgjoj këto fjali të vrazhda ai tha në vete: “Kujt ja dedikojnë ndjenjat, epshin, arsyen? Prapë kjo i mbetet trupit të tyre dhe i kthehet tokës”. I butë dhe shumë mirënjohës është ky i ri me të sëmurët (fetarët dhe besimtarët ekstrem.) Të shumtë janë këta, madje ndër shekuj që shkruajnë vargje dhe kërkojnë Zotin, e urrejnë si të tërbuar njeriun shkencor dhe sinqeritetin. Ata sytë i hedhin mbrapa atëherë kur feja dhe çmendia qenë të ndryshme nga këto të sotmet. Kërkoj te Zarathustra përgjigje: “Çmendia  e arsyes ishte ngjashmëri me Zotin, ndërsa dyshimi ishte mëkat”. I riu i njihte mirë këta të ngjashmit me Zotin të cilët promovojnë besimin dhe të dyshuarit janë mëkatar. “E di edhe ku besojnë ata”, pëshpëriti i riu. Më me dëshirë do ta braktisnin lëkurën e tyre për një imazh të panjohur. Duhet të dëgjohet trupi i shëndoshë sepse në vete bart sinqeritet dhe pastërti. I riu e kuptoj mirë trupin e shëndetshëm i cili më së miri tregon kuptimin e tokës.

Kur i mbushi të tridhjetat, e pohoj rininë e tij dhe përçmuesve të trupit ju tha: “Nëse kanë vendos ta braktisin trupin e tyre, le ta bëjnë, dhe le ta mbyllin gojën”. Si tejkalon njeriu fëmijërinë harron se është trup e shpirt, këtë e mbanë mend vetëm fëmija. “Unë jam trupi dhe nuk kërkoj asgjë më shumë”, tha ai, derisa dëgjonte një zë që vinte nga goja e Zarathustrës: “Shpirti është vetëm një fjalë për diçka që është në trup”. Edhe trupi qe një arsye shumë e madhe që na drejton drejt pakuptimeve dhe njeriu mjafton të gjej lumturinë veç brenda çasteve.  “A duhet kërkuar shpirtin” pyeste veten ai. Shpirti është vetëm një instrument, vegël e vogël, mirëpo plot arsye. Njerëzit janë të lumtur për fjalën “unë”, të njëjtën e pohonte edhe Zarathustra. Por, kjo unë nuk qe trupi dhe arsyeja, sepse të dyja janë shumë më të mëdha dhe nuk e pohojnë fjalën “unë”, veçse veprojnë si “unë”. Tridhjetëvjeçari kërkoj ende më shumë shpjegime te Zarathustra, arriti në përgjigjen se: “Ajo që percepton shqisa, ajo që njeh shpirti, s’mund të jetë kurrë qëllim në vetvete”. Pse? Shqisa dhe shpirti përpiqen të na bindin se aty ndodhet pikënisja dhe qëllimi dhe këtu është fundi i çdo gjëje.  Por, djaloshi e kuptoj se vetvetja rri gjithnjë mbrapa tyre, qe një përgjuese e ashpër, e cila nëse është e dobët krijon Zotin jashtë shqisave dhe shpirtit, porse sekretet i mban edhe në shpirt. Kjo vetvete lufton dhe fiton Unin. Djaloshi e kuptoj se vetvetja është sovrani kryesor, pa Zot dhe banori i përhershëm në momentalen. Banon në trupin e njeriut , është komplet trupi. Porse arsye më të madhe ka vetvetja në trup se në mend, ngaqë mendja shpesh e tradhton vetveten (këtë e bëjnë të sëmurët pas Zotit), dhe nuk është shumë e drejtë që trupi të ketë nevojë për mendjen. Djaloshi këtu ndjeu një skepticizëm, Zarathustra i doli përballë dhe i tha: “Vetvetja jote tallet me Unin tënd dhe me kërcimet e tij krenare.” “Çfarë qenë këto kërcime dhe fluturime?”, pyeste ai. “Një qark vicioz për qëllimin tim. Unë e kam në dorë Unin”, përgjigjet Zarathustra. “Ti nuk je Zoti ta kesh në kontroll Unin tim”, i tha ai. “Po e citoj vetveten”, përgjigjet Zarathustra.

Përçmuesve, njerëz të cilët e përbuzin trupin për Zotin duhet ta dinë se vetvetja e tyre lind vlerësimin, përçmimin dhe Zotin. Ata nuk i shërbejnë Zotit, por vetvetes, këtë e di edhe Zarathustra, por edhe tridhjetëvjeçari. Vetvetja dëshiron lindjen dhe vdekjen. Vetvetja nuk e dëshiron Zotin, sepse edhe Zoti e dëshiron vetveten dhe askënd tjetër. Kjo është liri e ëmbël, e cila e kënaqi djaloshin tridhjetë vjeçar me tingullin e telave të saj. Ky është tingull dehës që vjen nga brenda dhe prapë kthehet aty ku nisi. Pastaj pyeti botën: “A më do, jam unë banori yt, njeriu me shpirt i cili braktisi Zotin, mua mund të më kapësh, por Zotin kurrë nuk do ta gjesh. O botë përjashtoje këtë mendim dehës nga kokat e njerëzve, por përse ju flasë të shurdhëve”?

Askush nuk e dëgjoj i riu prapë u kthye te Zarathustra, porse aty takoj Zarathustrën duke polemizuar me Papën. “E  ç’na duhet një Zot si ky! Më mirë të mos kemi Zot, më mirë që kushdo të sajojë me duart fatin e vet, më mirë të jesh i marrë, më mirë të jesh Zot i vetvetes!”. Papës nuk i pëlqyen fjalët e Zarathustrës, kurse i riu e vlerësoj lartë këtë mendim sepse vet ai tashmë është bërë Zot i vetvetes. “Ç’po dëgjoj kështu”, tha Papa i plakur duke zgjatur veshin. Zarathustra Zotin e ktheu në një mosbesim. Të riut i pëlqeu kjo, por më shumë do t’i pëlqente Zarathustra ta anashkalonte idenë për Zotin, sepse Zoti do bënte vetëvrasje. Nëse çdo njeri e braktisë Zotin, Zoti do ndjenë dhembshuri, ose do të kthejë shpinën ose do ta varë veten. Por, prapë dëgjohej fjala e Zarathustrës se “Zoti i vjetër nuk jeton më , ai ka vdekur në të vërtetë”. “Ai s’ka lindur fare për të vdekur ndonjëherë”, ja ktheu i riu. “Ku është kufoma e Zotit, mos e ka gjetur ndokush, O Zarathustra më largpamësi, më trego ku e gjete Zotin për ta vrarë?”. Zarathustra, u shtang dhe nuk u përgjigj. Pastaj filloj të flasë pak: “T’i nuk e kupton se ç’përjetonte në shpirt ai njeri që e vret Zotin”. I riu teksa po shfletonte vargjet e Zarathustrës pas shumë dridhjesh e përpëlitjesh vërejti një ankesë të madhe të një njeriu që i dridheshin gjymtyrët e trupit e që mendonte se është i harruar nga bota.: “Kush më ngrohë, kush më do/ Jepmë duart e ngrohta/ Jepma zjarrin e zemrës/ I dergjur, plot rrëqethje/ Si një që po vdes, të cilit i ngrohin këmbët/ Shkundem nga ethet e panjohura/ Dridhem nga shigjeta të mprehta e të akullta cingërime/ Që mi hedh ti o mendim/ I paemër, i fshehur, i lemeristshëm/ Je ti gjahtar pas reve/ I goditur prej teje/ Sypërtallës që më vështron përmes errësirës/ Dergjem/ Kërruse përpëlitem dhe mundohem/ Nga të gjithë martirët e përjetshëm/ I qëlluar/ Prej teje gjahtar mizor/ Zot i paemër/ Qëllomë më fortë/ Qëllomë edhe një herë/ Përshkoma dhe shqyema zemrën/ Përse duhet të më mundosh/ Me shigjeta me dhëmbëza të pamprehura/ Përse më vështron/ Mundimtar njerëzish që s’u lodhe/ Me sytë dashakeqës me shkreptima hyjnore/ Nuk do të më vrasësh/ Por vetëm të më mundosh e të më mundosh/ Përse me mundon/ Zot i panjohur dhe dashakeqes/ Hë, hë! Po më afrohesh vjedhurazi/ Në këtë mesnatë/ Ç’kërkon fol/ Më shtrëngon e më shtyp egër/ Tani më erdhe fare pranë/ Ik Ik/ Më dëgjon  frymëmarrjen/ Më përgjon zemrën/ Ziliqar/ Po përse më ke zili/ Ik ik përse shkallët/ Kërkon të futesh brenda/ Në zemër/ Të ngjitesh në më të fshehtat mendime/ I paturp, i panjohuri, kusar/ Ç’kërkon të grabitesh/ Përse kërkon të më përgjosh/ Përse ngulmon të më mundosh/ O mundimtar/ O Zot xhelat/ apo duhet si qen/ Përpara teje të vij vërdallë/ Dhe të të fal, i përhumbur/ Dashuri lajkatare/ Më kot shpomë më thellë/ Thumbëtar mizor, jo/ Nuk jam qen, jam gjah i egër për ty/ Gjahtar shpirtkatran/ Jam i burgosuri yt më krenar/ O cub prapa resh/ Folmë/ Ç’kërkon prej meje, kobtar/ I mbështjelluri vetëtimash, i panjohur/ Fol cërkon/ O i panjohuri Zot/ Si shpërblim/ ç’kërkon si shpërblim/ Të kërkoje shumë, do të këshilloja krenarinë/ Të më flisje prerë dhe shkurtas/ do të këshilloja përsëri krenarinë tjetër/ Ha ha / Më dashke mua, mua të tërin/ Dhe më mundon, sa i marrë që je/ Më mundon krenarinë/ Kush më fal dashuri, kush më ngrohë/ Kush më do, jepmi duart e ngrohta/ Jepma zjarrin e zemrës/ Jepmë mua më të vetmuarit/ Akullin ah shtatë herë akullin/ Pranë armiqve të njëjtë/ Pranë miqve që më mësojnë të vuaj/ Jepmë akullin, po të jepem/ Armik mizor/ Vetëm ty/ U zhduke/ Më ikë/ shoku i fundit dhe i vetmi/ Armiku i madh/ I panjohuri im/ Zoti im xhelat/ jo eja përsëri/ Me të gjitha mundimet e tua/ Tek i fundit nga të gjithë të vetmuarit/ Eja përsëri/ Të gjitha rrëketë e lotëve/ Më derdhen në rrjedhën tënde/ Flaka e fundit e zemrës/ Flakëron për ty/ Eja përsëri/ Zot i panjohur, dhimbja ime, gëzimi im i fundit/. Zarathusrta nga këto vargje nuk mundi ta përmbante veten dhe e goditi qaramanin. E kishte rrahur aq fortë saqë i dërmuari filloj të pranoj spektaklin e tij bindës: “Ja çfarë luajta”, tha ai. I riu nga kjo kuptoj se më mirë të jesh vetja (vrasës i ashpër i Zotit, ose e lënë anash Zotin për të vdekur vet), sesa një komedian qesharak, gënjeshtar, përbindësh..... Atëherë nga goja e tij i riu nxori fjalët e fundit: “Zoti nuk ka vdekur sepse nuk ka jetuar kurrë”.