Rexhep Shahu: Pikturë e varur në mur

PIKTURË E VARUR NË MUR

 

(cikel poetik nga libri i Rexhep Shahut, Qyteti i Lutjeve)

 

Bulevardi i mbretit

 

Në qytetin tim jam sa hala e një pishe

Në bulevardin e madh që ndërtoi mbreti

Në kundërshtim me ata që s’e donin të madh

Bulevardin e të nesërmës së tyre të vogël.

 

Në qytetin tim, jam sa jehona e emrit tim të parë

Që me dhunë e për interes të parët ma ndërruan

Që unë të mbetëm me kokën pas nga emri im i parë

Dhe të mos shoh ku vë këmbën në udhën e të nesërmës.

 

Në qytetin tim piskama e minareve dhe meloditë e

këmbanave

Nuk më thonë asgjë, s’janë meloditë e shpirtit tim,

Nuk janë thirrjet e zemrës së tokës time, të malit tim

Të cilëve nëna ime u falet dhe u bën kurban.

 

Në qytetin tim gjurmët nuk shkruhen thellë në tokë

Që të mos i fshijë mbivendosja e gjurmëve të reja.

Në qytetin tim fshihet përditë dërrasa e zezë

Dhe shkrimi tretet ajrit në thërmija të pambledhshme.

 

Në qytetin tim gomari vihet para kalit dhe tërheq karrocën

Liliputët bëjnë hatanë urrejnë Guliverin

Sakatët rendin me vrap të jenë kudo të parët

Dhe urrejnë të shëndoshët pse nuk janë sakatë.

 

Në qytetin tim qiellin e bëjnë dysheme, e shtrojnë në rrugë,

Shkelin nëpër të. Toka dysheme përdoret si tavan a qiell.

 

Nga të shkoj

 

 

Ty po të pyes, nga të shkoj

Në këtë kryqëzim të frikshëm, më thuaj, nga të shkoj.

 

Dita kullon gjak para syve të mi

Në udhë matrapazët ^*

Tërheqin për flokësh nënat e tyre,

I zhveshin lakuriq, i ngrehin zvarrë në sheshe.

 

Nata e zezë vret pas shpinës time nga ana tjetër.

 

Në të djathtë duhet të shkel mbi veten time që jep shpirt,

Në të majtën time pushkatohen ëndrra dhe gra.

Ty askund nuk të shoh!

 

Më thuaj nga të shkoj në këtë kryqëzim të frikshëm,

 

Ose merre atë kryq udhësh e ma vë në gjoks,

Ta shohin ata që do të vijnë nesër

Dhe të dinë nga të shkojnë.

 

^{*Fjala “matrapaz”, sipas Eqerem Çabejt, vjen nga fjala perse mader bazë, që do të thotë, ai që shet nënën.}

 

 

Parada e kufomave

 

Në paradën e sivjetme shkëlqeu parakalimi i kufomave

Lakuriqe, sup më sup, miq, armiq, kurva, vrasës e të vrarë

Pranga mbërthyer, kyçe prangash në duar

Brinjë e kafkëthyer, me dhëmbë e pa dhëmbë floriri.

Faraoni i vdekur me Zonjën në këmbë i prin solemnitetit

Mizëri eshtrash, përplasje putrash në bulevard.

 

Byroja politike gjithë shend pret urdhërin

E Faraonit që t’i vrasë prapë. Zonja e Zezë

Ruan harmoninë e të rivrarëve që duhet të jenë bashkë.

Kur Kuadrati më i rëndë i skeleteve i afrohet tribunës

Dridhet Faraoni, Arma e pafjetur e Dhunës së Shtetit

Flakëron kundër të gjithëve dhe vetvetes.

 

 

Vetja ime e çmendur më thotë

 

Vetja ime e çmendur më thotë

Mos më ndiq kot, lermë të shijoj lirinë e munguar,

Më ke ndrydhur një jetë. Lermë se

Do të bëj të gjitha gjërat që ke dashur t’i bësh ti e s’i ke bërë

Do t’i këpus prangat e moralit falls që të ka mbajtë lidhur,

Do të mësoj të qeshësh pa frikë, të fërshëllesh sa do,

Ta derdhësh të qeshurën tënde hokatare në bulevard,

Ta thuash gjithmonë të vërtetën, le të dalë ujë nga ajo,

Të mos mbetesh si gjarpëri nën gur,

Të mos gënjesh as para vdekjes, të vdesësh i bukur,

Të mos mbetesh rob i askujt, as i shëmtive tua,

T’i  thuash mosmirënjohjes,  mos t’i  pafsha sytë,

Ik prej botës time, kolerë e njerzimit. Me emrat që kanë

T’i thërrasësh gjithë të kallaisurit, hajdut e kopukë gërdhu,

Të skuqen para teje.  As Presidenti s’vjen nga planeti Mars,

Që të rëndojë mbi shpatullat e tua, deputeti, ministri

Nuk janë me frymë hyjnore,

Kujtova preshin sa herë të mos u kujtohet!

Vetja ime e çmendur më thotë

Bota s’është e ikanakëve, por e qëndrestarëve që s’pajtohen

Me dhunën, që duan pa frikë,  çelin lule edhe mes acarit,

Preja hundët krekosjes së sigurimsave që kullosin

Tufën e bashkëpunëtorëve të tyre të vobektë,

Për të ruajtë frikën dhe dy breza njerzorë pas vetes,

Frikën dhe gjithë pasuritë e vendit

Që i vodhën  kur u shemb diktatura.

Lëri lakuriq snobët që turpërohen për  nënën e tyre,

Që e çojnë të vdesë në azile,

Që duan më shumë qentë se jetimët,

Hidhe në erë kujtimin e Faraonit dhe të piramidës së tij

Mes qytetit, të kullojë e liga dhe të shuhet shpresa spiune

Për varrin në themele.

Detyroi mediat të mos përqyrren nga kurvëritë e Byrosë Politike,

Por të vajtojnë qëndresën e burgosur që lëpinte

Kockat që  hidhnin xhelatët në kanalin e ujrave të zeza,

Që hante morrat e vet të mos vdiste!

Nxirri në shesh me dhunë Përdhunuesit,

Të nderojnë monumentin e At Zef Pëllumbit,

Të gjithë hajnat- minj zyrash suvatoi me mut,

Bëji përmendore muti mu në mes të sheshit,

Deri sa të binden të gjithë se nuk është i pazoti

Ai që punon ndershëm në zyrat e shtetit.

 

 

Trishtimi yt

 

Kulm mbi Dri trishtimi i syve tu.

 

A nuk mjafton mungesa e cicërimave të zogjve

Mungesa dhe heshtja e tyre

(ç’tu ketë ndodhur vallë?)

 

A nuk mjaftojnë këto drurë pa gjethe e sytha,

Të fjetur, të trembur

A nuk mjafton plogështia e udhës, supet e kërrusura,

Buzët e vyshkura nga mosputhja të grave e vajzave

Që më kalojnë pranë,

Çapet e zvarrë të njerzve që bëjnë sikur ecin,

Sikur flasin e sikur qeshin,

Por që në fakt edhe sot ecin bythëmbrapsht.

(Ka kohë që njerzit ecin me shpinë para e kokë pas,

Duke parë me mall të shkuarën e tyre që i poshtëroi,

Gjithmonë duke pyetur nga vijmë e kurrë jo, ku shkojmë).

 

A nuk mjafton grija e errtë e qiellit të sotëm

Që bëj be se nuk ka parë e mbajtë kurrë diell në gji

Kurrë hënë në sy, yje përmbi.

 

Sot, ah të paktën sot, nuk e doja trishtimin në sytë e tu

Se zërat që dëgjoj ngado më ngjajnë

Me mjaullima macesh të pafuqi

Sytë e gjithkujt që takoj më duken galeri boshe.

 

Kurvat që më kalojnë pranë,

(disa që i njoh dhe ua di hamshorët)

Më thonë se janë perëndesha të gjithpushtetshme,

Mbretëresha të virtytit dhe nderit.

 

Më beso, të gjithë u tremben kurvave sot

Edhe ato që kanë shkuar me to

Edhe ato që s’kanë shkuar por kanë ëndërruar.

 

Kurvat të groposin dhe të marrin copën e bukës së fëmijëve

Ta plasin publikisht se i ke palluar.

 

Sot, jo, të lutem, mos loto trishtim

Edhe pse më sheh mes burrave kurva

Me ligësinë e tyre pa kufi,

Po ti mos loto, se unë do të hesht si shkëmb përballë detit

Se ndryshe burrat kurva të bëjnë horë

E të marrin erzin.

 

Sot, në këtë ditë shterpë, në udhën e shkretë plot njerëz

Trishtimin e syve tu nuk e mbaj mbi supe,

Pasi më shemb përdhe fytyra e ditës

Si e vajzës së pafaj kafshuar e nxirë prej maniakut seksual.

 

Shësht… dëgjo si derdhet e frikshme qeshja e kurvave

Derdhet kërcënuese nga kulla në kullë

Nga zyra në zyrë, nga selia në seli

Merr pastaj bulevardin bri tribunave të lehjes.

 

 

Çfarë të bëj me veten

 

Çfarë mund të bëj me veten, hijen time shtrirë në tokë,

Që duket e s’duket, por e shkelin të gjithë

Me këpucët ku është ngjitë muti.

Çfarë mund të bëj tani kur gjethet bien

Jo nga vjeshta a dimri,

Por nga dhimbja që ther në palcë të trungut

Dhe i flak era si shpirtra të vdekur.

Çfarë të bëj me buzët e mia që nuk qeshin,

Me sytë e mi që nuk shohin asgjë.

Hëna rri e fikur si në faj, dielli fshihet qiejve si tradhëtar.

 

Çfarë të bëj unë me shpresën e plagosur,

Që e mbaj në shpinë,

Ku ta lëshoj për pak t’ia pastroj fytyrën buzë burimit,

T’ia heq baltën fytyrës kur e kanë zhgërryer,

T’ia mëkoj plagët kur e kanë kafshuar,

Kur e kanë puthë kafshërisht dhe përdhunuar.

 

Çfarë të bëj unë me kujtimin tënd,

mungesën që më ther në palcë,

Tokën e shkretë ku krojet pa ujë tmerrojnë,

Ku s’mbin fije bari e s’ka shenjë jete,

Ku s’këndon qyqe, as gjinkallë.

 

Çfarë të bëj këtu vetëm me vdekjen në mes të fushës,

Të luftosh në luftë, e kotë thotë ajo

Njëlloj të jetosh si mes të gjallëve, mes të vdekurve.

Çfarë të bëj, më thuaj!

Teksa gjethet bien dhe i flak dhunshëm era e çmendur,

Dashuritë vriten nga frika e humbjes,

S’ka varrezë dashurie në këtë qytet.

Vrasja duartrokitet në tribuna, salla e sheshe

Kalërojnë kuajt e inatit dhe urrejtjes,

Tërheqin zvarrë kufomat e ëndrrave të mia të bukura,

Kufomën ende me shpirt të shpresave të përdhunuara

Nën ritmin e ulërimave që çmendin zhgënjimin tim

Tek shoh si vrasin njëri – tjetrin ata që fitojnë humbjet

Dhe kalërojnë kuajt e urrejtjes drejt humnerave të harrimit

Duke sharë me loçkë të shpirtit diellin.

 

Ti ishe det e unë gjithmonë i mbytur në ty

Në këtë qytet kaosi, që thith ajër urrejtje

Dhe gjithmonë më përzë

Me bandat e tij të hajnave, kurvave dhe maderbazëve

Mua endacakun e përjetshëm,

Që s’di nga të shkoj e ku të thej qafën.

 

 

A do t’i shesim varret

 

Kur të mos kemi ç’të shesim më nga stolitë tona,

Kur edhe trupat tanë në treg mos kenë më vlerë,

As trupat e vajzave tona yje, as grave tona diej,

As burrave tanë që përmirësojnë racat e tjera,

Do të shesim varret tona.

 

Kur prapë të mos kemi ç’të shesim më,

Shesim të gjitha përmendoret e ngritura

E të pangritura ende,

Permendoret e turpit dhe të lavdisë,

Përmendoret e tradhëtarëve dhe të heronjve

Që ende s’e dimë cili është hero e cili tradhëtar,

Shesim përmendoret e diktatorëve,

Dhe të atyre që ju vjen turp të jenë patriot,

Të atyre që bëhen altoporlantë të armiqve tanë

Përmendoret e frikës sonë madhështore në shëmti

Të ankthit tonë, të hijeve tona,

Përmendoret e spiunëve, ngjizës të frikës,

Të atyre që as me vdekjen e tyre nuk i shërbejnë atdheut,

Përmendoret e ikjeve, tkurrjeve, mundjeve tona,

Të kurvave që shpallen mis ndershmëria,

Të burrave kurva, mosmirënjohësve, sërvilëve, besëprerëve,

Përmendoret e atyre që shplojnë varret

Përmendoret e njeriut të ri duke ngrënë bar.

 

Do t’i shesim të gjitha këngët, gojëdhënat, legjendat sublime,

Trutë tona do t’i shesim taze për meze qensh,

Kafkat tona për kupa supe.

Sa shijon supa në kupa kafke!

 

Nëse prapë s’kemi ç’të shesim më

Do të shesim gjithë eshtrat e varreve tona

Eshtra pa fund, male me eshtra,

Miniera më e madhe në vend, ku bashkë me të huajt

Prehen vendasit, bashkë me heronjtë gjenden

Tradhëtarët, viktima e xhelatë duarpërgjakur,

Pranë pafajsisë së ndrojtur, zgërdhihen mëkatarët.

 

Vetëm halat i kanë mbetë atdheut tim

(E. Hemingueit)

 

Unë jam Entony Quin i pamposhtur,

Dashnor i çmendur i    jetës,

Jam Heminguei i dëshpëruar, midis zotave, zot i njerëzve

Që shkruan me rrufe historinë e botës.

 

Atdheu im është peshku që ma shqyen peshkaqentë,

Të pangopur me mishin e bardhë të atdheut,

Të pangopur me gjakun e tij që skuq detin

Madërbazët në tokë, peshkaqenët në det

E pinë gjakun e tij për venë.

 

Vetëm halat i kanë mbetë atdheut!

Luftoj me dëshpërimin tim ta nxjerr

Të pacoptuar në breg të lirisë, po mishi shkoi

Dallgëve të luftës, pjesë-pjesë, madërbazët në breg

Me hala kruajnë dhëmbët e ndryshkur.

 

Pikturë e varur në mur

 

Shpesh më duket vetja qese e harruar mbeturinash

Të hedhura jashtë kazanit

Që nuk i merr as makina e plehrave

Dhe neverit njerzit që e shohin.

 

Shpesh ndjehem pikturë e pakuptimtë varur në mur galerie,

Përgojuar nga sy që bëjnë sikur dinë të më kuptojnë

A lexojnë nga gojë mashtruese

Që u shpjegojnë të dashurave përmbajtjen time,

Për t’u dukë të dijshëm e me kulturë gënjejnë të dashurat,

Gënjejnë e mashtrojnë fëmijët e tyre duke u shitë siç s’janë,

Ndërkohë që s’më kuptojnë dhe as sytë s’duan të mi hedhin,

Se në mua të varur në mur

Lexojnë si në pasqyrë shtirjen e tyre.

 

Shpesh më duket vetja qen i fyer

Që burra snobë më shëtisin me frikë

 

Udhëve të qytetit se mos ua kujton ndonjë i njohur i fshatit

Se ishin çobanë dhensh në fshat para pak vitesh,

Që të mos u thotë ndokush në bulevard ke të fala nga fshati,

Që të mos i thotë ndokush ç’e ke këtë zagar,

Kur ke në fshat alamet qen stani që e ke lënë zgjidhë,

Që të mos fërshëllejë ndokush në bulevard

Dhe trembet fshatari,

Se mos qeni i tij i stanit fluturon për tek i zoti për t’i dalë zot.

 

Qen i fyer ndihem, se s’më lënë të jem qen

Gratë e vajzat snobe të dëshpëruara

Që s’bëhen dot shpejt elitë e qytetit,

Që vuajnë më shumë mungesën e vëmendjes

Se sa të dashurisë,

Edhe pse kanë pafund pasuri të dyshimta, por jo dashuri,

Më mbajnë në krahë, më lidhin zinxhirë të shtrenjtë në qafë,

Më puthin e përkëdhelin në rrugë, në kafene,

Bëjnë ndonjëherë edhe seks me mua në divan,

Ndërkohë që gjithë kohës më përkëdhelin bolet

Dhe më kushtojnë mua më shumë dashuri se fëmijëve

A prindërve të tyre që jetojnë braktisjen dhe harrimin.

 

 

Atentat ndaj atdheut

 

Zoti President,

Poeti Qabban kish frikë nga qentë e Sulltanit

Që ia shqyenin rrobat,

Nga inkuizitorët që i silleshin rreth bythës

Dhe i shkroi Madhërisë për frikën e tij.

 

Unë, edhe pse s’jam arabi Qabban

Po guxoj të të shkruaj ty

Në pamundësi t’i shkruaj Zotit

Pasi e kam shfronësuar atë

Dhe e derdha tek çdo njeri.

Atributet për të bërë drejtësi ua dhashë njerzve

Gjykatës që cakton ti zoti President.

 

Na ndihmo të ketë fuqi gjykata, o Njeri,

Të zbatohet vendimi i gjykatës

Para se të ikin të gjithë

Dhe ta lënë atdheun si kullosë dhensh!

 

 

Vajtim për ish – burgosurit politik

 

Si korba sqepuam përditë,

Ua sosëm zemra e mushkëri.

 

Tash po ua thithim palcën e kockave

E shojet e këpucëve të burgut,

Gjë tjetër s’u ka mbetë.

 

 

Parada e fëmijëve të palindur

 

Armata e fëmijëve të vrarë, të paemër

Vjen nga kazanët e plehërave, nga gjirizet, kanalet e zeza.

 

Njerzit e ndershëm të qytetit të hijeve

Vetshpallen të virgjër.

 

Ditënatë tymojnë klinikat e vdekjes, shtohen

Parukeritë ku shëmtohet bukuria, pafajësia

Qep vaginën, lind krimi i moralshëm, helm trëndafili,

Përgjithmonë paguan jeta kamatën e shtirjes.

 

Qyteti fëmijëvrasës hesht. Dridhet. Nuk merr frymë

Nën plehra, mizëri pastruesish

Nuk e lajnë dot ndotjen e Shpirtit.

 

Mbretërisë së plastikës të palindurit kërkojnë më kot

Rob e zot me kohë kanë vdekur.