Bedri Tahiri: Zymer Haziri - arsimdash?si i pasionuar

Portret veprimtari

ARSIMDASH?SI I PASIONUAR

(Zymer Hazirit, i cili dha jet?n n? mbrojtje t? arsmit komb?tar)

“Nd? mos u shkroft? gjuha shqipe, nuk do t? shkojn? shum? vjet dhe nuk do t? ket? shqiptar? n? faqe t? dheut dhe as nuk do t? sh?nohet emri Shqip?ri n? hart?n e bot?s”. (Kostandin Kristoforidhi)

Nga Bedri TAHIRI

Historia e popullit shqiptar është, sa e dhimbshme, aq edhe krenare. Përherë luftëra e  beteja, sakrificë e mbijetesë. Fati i popullit tim është edhe fati im,- thoshte mendjendrituri ynë, Pjetër Bogdani. Lirisht mund të thuhet  edhe ndryshe: Fati i popullit shqiptar është edhe fati i shkollës shqipe. Pushka dhe pena, denbabaden, bashkëjetuan të pandara, si vëllezërit siamezë. Njëra pa tjetrën as që mund të mendonin gjallimin e tyre nëpër kapërcyellit historike.

Zymer (Hazir) Haziri  u lind  m?  02.11.1942 n? Druar t? Vushtrris?.  Shkollën  fillore  e  kreu  në  vendlindje, kurse t?  mesmen, drejtimi  i  saldimit  elektrik, privatisht, e kreu  me  sukses  të  shkëlqyeshëm , duke u  bër?  një  saldues  mjaft  i  njohur.  Dëshira  p?r t?  vazhduar  në  nivele  më  të  larta nuk iu realizua. P?r shkak t?  kushteve t? r?nda ekonomike, u  detyrua  që  ta  ndërpresë  dhe  t? gjej?  punë p?r ta mbajtur familjen. N? nd?rkoh?, mësimet  i  vazhdoi  tek  një  hoxhë  i  fshatit, andaj s’do mend  se  që  nga  ajo  kohë  në  opinionin  e  gjerë  ishte  i njohur  me emrin- Hoxha.

Si më  i  madhi djal?  i  Hazirit, ishte  edhe  mbajtës  i  familjes. Me  profesionin që  kishte  u  detyrua  të  punonte  në  shumë  organizata në  Kosovë dhe  jashtë saj, si  në  Libi, në  Irak  e në  Gjermani.

Zymeri  me  bashkëshorten  Shefkijen, pat?n  tetë  fëmijë, pesë  djem: Fadilin, Shemsiun, Xhavitin,  Xhemshitin  dhe  Ekremin si dhe  tri  vajza: Feriden, Taiben e Negipen. Ai kishte  edhe  një  vëlla, Zenelin. Sa  i  përket  personalitetit  të  tij,  ai  ishte  një  njeri  mjaft  i  zgjuar,  ishte  i  afërt  dhe  i  dashur  me  njerëzit. Si  virtyte  kryesore  kishte  drejtësinë,  qëndrueshmërinë  dhe  trimërinë  e  pashoqe  për  ta  mbrojtur  realitetin, si  dhe  ishte  një  aplikues  praktik  i  parimeve  të  fesë  Islame.

Zymeri vdiq  në  Vushtrri,  m?  15. 0 . 1999  nga  dhuna  policore  serbe,  mu në  kohën  kur  bënte  përpjekje  për  ta  mbrojtur  arsimin  dhe  shkollën  shqipe  në  qytetin  e  lasht? t? Hasan Prishtin?s.

Shkolla shqipe të mbijetojë

Personaliteti i Zymer Hazirit shquhet  për  mbajtjen gjallë dhe  funksionimin  normal të  arsimit  dhe  shkollës  shqipe në  qytetin  e  Vushtrrisë në  periudhat  1991 /1992  dhe  1994 /1995.Sshtëpia e  tij qe e  para shtëpi- shkollë  në  qytetin  e  Vushtrrisë,  në  vitin  shkollor 1991/1992. M? sakt?sisht, ajo filloi pun?n më 18. 01. 1992, n? t? cil?n mësimi u zhvillua  në  dy  drejtimi;  drejtimi  gjuhësor  dhe  ai  shkencor.

Sa i përket  procesit  mësimor  gjatë  vitit   shkollor  1991/1992, mund të themi se ai u zhvillua  normalisht n? k?t? sht?pi, edhe pse kishte disa “vizita”  të  policisë  serbe. Vlen  të  ceket se shtëpia e tij  ishte  tri katëshe, me gjasht? dhoma, tri prej t? cilave u shnd?rruan n? m?sonj?tore.

Personaliteti i k?tij arsimdash?si  nuk  konsiston  vetëm në  shdërrimin e sht?pis? s? tij në shkollë,  por  edhe  në  sakrificën  sublime që  bëri për  funksionimin normal të  arsimit  të  mesëm   edhe  gjat? vitit  shkollor  1994/ 1995.

Ishte  viti shkollor  1994/1995, kur  arsimi i mesëm u  gjend  në  një  situatë  mjaft  të  rend?, pasiq?  policia  serbe nuk lejonte  funksionimin normal  të tij. Duke  parë gjendjen e krijuar, Zymeri  me familjen  e tij vendosën s?rish q? shtëpinë e tyre  ta  shndërrojnë  në  shkollë. Kështu,  m? 18. 10. 1994,  në   shtëpin? e tyre u  vendosën  nxënësit Gjimnazit, drejtimi  i  përgjithshëm.

Mbas  dy  ditësh  policia  serbe ndërhyn  për ta  mbyllur  shkollën  në  shtëpinë e tij. Me të parë që  policia  serbe  ka  ndërhyrë  në  shtëpinë e tij, Zymeri menjëherë  del dhe fillon  ballafaqimin  me  ta. Ata   kërkojnë  që  nxënësit  të largohen  menjëherë nga shtëpia e tij, por  Zymeri  asesi  nuk  pranon, duke  ju  thënë: “Kjo  shtëpi është imja dhe unë  bëj  çka  të  dua me t?. Meqë  ju  i  keni  mbyllur  shkollat,  nxënësit  duhet  të  mësojnë  diku”.

Ata  u përpoqen  ta  frikësojn?, mir?po ai  ishte  i  papërfillshëm  në  kërkesat  e tyre. Me qëllim  që  ta  frikësojnë e ta gjunjëzojnë, e  rrahin  brutalisht para  shtëpisë  së  tij, në  praninë e  nxënësve, arsimtarëve dhe  anëtarëve  të  familjes.

Më  pas  e urdhërojnë  që  të  ngritet  dhe ta vazhdojnë  rrugën  për  në  stacionon  policor. Ata,  me t’u nisur  rrugës, duke  e  parë  vendosmërinë  e  tij,  q? t? pestit fillojnë  ta  godasin,  për  të  dytën  her?, derisa  u  përgjak e  mbeti i  palëvizshëm. E  lan?  të  shtrirë  për  tokë, nën  kërcënimin se ,,po që se  t’i   gjejmë  nxënësit  edhe  herave  tjera  në  shtëpi,  do  t’u likuidojmë   juve  me  tërë  familjen” .

Zymeri  menjëherë  dërgohet  në  spitalin  e Vushtrrisë  dhe  mjekët konstatojnë  se ai kishte  pësuar  lëndime   të  rënda  trupore ,,dëmtim  të plotë  të  veshit  të  majtë”  etj. Edhe pse i përjetoi  të  gjitha  këto  maltretime,  nuk zbrapset  aspak   në  idealin e tij të shenjtë që “shkolla shqipe të mbijetojë”.         
         As ditët  në  vijim  nuk  ishin  të  lehta  për  të. Represioni  ndaj  tij  nuk  u  ndal, jo  vetëm  në  shtëpi,  por  edhe  në  rrugë,  meqë  policia  disa  here  e  kishin  ndalë  rrugës  dhe  e  kishin  maltretuar  me  të  njejtin  motivacion,  pra  tanimë  Zymeri  atyre  u  kishte  bërë  halë  në  sy.

Kështu,  për  ta  zbrapsur Zymerin nga shkolla shqipe dhe p?r ta mbyllur  shtëpinë e tij shkoll?, andej ia  kishin  mësyer  jo  vetëm  policë  të  thjeshtë, por  edhe kryepolicë, komandant? e kryeshefa të sigurimit shtetëror të Serbisë për  qytetin e Vushtrrisë. Por, ai rezistoi me një vendosmëri të pashoqe duke th?n?:,,Shkolla  shqipe  në  shtëpinë  time nuk  do  të mbyllet  kurrë,  deri  në  fund  të  këtij viti  shkollor “.

P?rgjakja n? Dit?n e M?suesit

Ditët  kalonin  dhe  gjendja  e tij shëndetësore  sa  vinte e rëndohej. M? 7 mars 1995, kur nxënësit  mezi prisnin ta  festuar  Ditën  e  Mësuesit,  policia  serbe p?r t?  njëzet?n  her? me radh? ndërhynë  për  t’i larguar  nxënësit nga  shtëpia  e  tij shkoll?. Zymeri,  si  çdo her?, edhe k?saj radhe del në  mbrojtje  të  nxënësve q? po i  rrahnin polic?t serb?.

Policia  serbe,  me  të  parë  Zymerin,  i  afrohen dhe fillojnë  ta maltretojn?, duke e sharë, fyer , ofenduar  e  kërcnuar në  mënyrën edhe më  të  paskrupullt. Ai u përballoi  me qëndrimin e tij  shumë  të  vendosur  dhe  të  prerë:,,Ju me më  rrahë, prapë mund  të  më  rrihni, ju  mund  edhe  të  më  vrisni, nga  se i keni  mundësitë, por  shkolla  shqipe  në  shtëpinë  time  nuk  do  të  mbyllet  kurrë’’. Ata   largohen  duke  i  thënë: ,, Hajt  se do  ta  shohësh  mjaft  mirë  se  kush  jemi  ne”.

Pasi  policia  serbe largohet, Zymerit  filloi  t’i  keqësohej edhe  më  seriozisht  gjendja  shëndetësore, nga  se maltretimet  ndaj  tij   dhe  sidomos  dhunën  policore  ndaj  nxënësve  ai  e  përjetoi  mjaft  rëndë Menjëherë  dërgohet  në  spitalin  e  Vushtrrisë,  e prej andej n?  spitalin  e  Mitrivicës, ku  menjëherë  shtrihet  në  shok-dhomë.

Aty  qëndroi deri  m?  15. 03. 1995, kur  edhe  nd?rron  jetë. Vdekja e Zymerit  i  tronditi  të  gjithë. Ishte  një  humbje  mjaft  e  madhe për  familjen, arsimtarët, dhe  mbi  të  gjitha  për  nxënësit  që  i  deshti  aq  shumë  dhe  për  të  cilët  dha  maksimumin   nga  vetja.

Vlen  të  ceket  se  edhe  pas  vdekjes  së  Zymerit, ndërhyrjet  e  policisë  serbe  në  shtëpinë e  tij  nuk  kanë  pushuar. Ndërhyrje  ka  pasur  edhe  në  kohën  sa  ishte  duke  u  mbajtur  e  pamja  e  tij,  mund  të  thuhet  se  kanë  qenë  rreth  10 -15  ndërhyrje  në shtëpinë e  tij  edhe  pas  vdekjes  së  Zymerit, pra  deri  në  fund  të  vitit  shkollor.

Por,  pavar?sisht  prej  tërë  këtij  represioni serb,  shkolla  shqipe n? sht?pin? e tij  kurrë  nuk  u  mbyll, ngase  familja  e  tij  ishte  e  vendosur  që   amanetin  e  Zymerit  ta  çojë  deri  në  fund.