Engjëll Berisha: Fjala ka peshë

Fjala ka peshë

Shrkuan: Engjëll I. Berisha

Kujdes nga fjala publike. Kujdes kur denonconi politikisht dhe kur lavdëroni pa meritë. Kujdes se është ngatërruar kush është Heroi, kush është shpëtimtari, kush është mendimtari e kush është mëkatari. Sot fjala publike shenohet. Shenohet dhe ruhet. Ruhet dhe rilexohet.  Dikur devalvohet edhe  lavdata.

Kujdes, se, siq po shihet  nga faktografia e arhivave historike edhe ata që nënshkruan aktin e Pavarësisë më 1912, datë  e cila ka ngritur në këmbë tërë kombin, dikush i paska vrarë më vonë. Dikush, shqiptarë pra, i paska denoncuar duke i vrarë. Dikush i paska quajtur tradhëtarë. Dhe, lexoni Nolin e Madh, kur thotë për Luigj Gurakuqin : “Nënë moj mbaj zi për djalnë / na e vranë, e na e shanë/ na e vranë e na i thanë tradhëtor” . Tradhëtor i kujt paska qenë Luigji? Nolit i duket më pakë vrasja, se sa etiketimi “tradhëtor”.  Po unë që i kushtoj vargje këtij njeriu të madh të kombit, për veprën e aktin historik  të cilit I është ngritur një komb i tërë në këmbë, dhe natyrisht edhe për të tjerët, gjithnjë e kam mallkuar vrasësin. Vrasësit  denohen nga poetët. Po unë që e kam idol politikanin, ideologun dhe strategun Hasan Prishtinën, kur sot mësoj kush e paska vrarë, unë prapë mallkoj.

Dhe kur jemi te akti i vitit 1912, një shenim  këtyre ditëve del dhe  thotë se, ata nënshkrues të Pavarësisë së vitit 1912, që e përjetuan lirinë e pas luftës së Dytë botërore, disa nga ta u vranë, disa u burgosen e disa u internuan nga regjimi enveristo-komunist. Pse u shpallen tradhëtarë të vendit këta nënshkrues të aktit të Pavarësisë të vitit 1912? Kënd  e tradhëtonin, - regjimin duke mos e pranuar si të tillë, apo nuk e donin Shqipërinë?

Kaq lehtë, të shpallen njerëzit tradhëtarë të kombit e të vendit?  Po krijohet një disfatizëm tek mendja e të gjithëve. Le të ndahen tradhëtarët e interesave me ata kombëtar.

Se fjala publike ka peshë, po dëshmohet tani në këtë njëqindvejtor të shtetësisë shqiptare, kur,  sikur u hapen të gjitha arhivat historike, apo sikur u tha gati gjithçka e pa thënë rreth historisë. Po ashohim se nuk paskan qenë të gjithë tradhëtarë. Por, paska qenë interesi i Fuqive të Mëdha të ndajnë Europën siq ata e deshën.  Ishim mësuar ta citojmë historinë, ta themi përmendësh ate çka na servohej dhe të kacafytemi ndërveti për këtë, apo për atë citat pa ia ditur fundin ngjarjes. Dhe, e pashë sa të varfër paskemi qenë, përkundër asaj se në çdo rresht të historisë e vuam nga një dozë të frymëzimit të Atdhedashurisë. Dhe kjo na mbajti gjallë. Dhe kjo na shërbeu shumë më vonë.

Por, po ngatërrohemi shumë në konstatime. Shembullin mund ta marrim, si mund të bindemi kush është mbreti! A duhej të kishim mbret në Shqipëri?!  A ishte mbreti i mirë? Disa shenime dalin për kthesa historike të kohës së mbretit. Disa shenime dalin për diçka si shpëtuese në kohën e pushtimit të gjermanëve. Kështu na thonin edhe pleqët tanë, “kur erdhën gjermanët na u lejua të shkruajmë shqip. U hapën shkollat shqipe thonin”.  Dhe unë mallkova për kohë të gjatë pushtuesin. Por, pushtuesi ka mision, sic ka edhe vrasjen, akt ky që unë kurrë nuk e justifikoj. Unë e doja Nolin, madje jam peng i shkrimeve të tija dhe të njejtën kohë e aderoja edhe mbretin. Unë e lexoj dhe e rilexoj Konicën, të njejtën kohë e hezitoj pushtetin e kohës së Konicës. Shikoni kronikat historike çka thonë, ose lexoni që të gjitha, ose mos bëhi peng e asnjë kohe, se hetimet vazhdojnë…

Heu, pushtues pas pushtuesi. Kaq qind vjet robëria ime.

Dhe sot, kur në diplomaci po vendoset prapë për fatin e vendit tonë, deklaratat publike të mediumeve që dalin nga goja publike e strukturave udhëheqëse, janë aq drastike, dhe aq  shqetësuese. Nuk  bëhet politikë duke denoncuar njëri tjetrin me fjalët “tradhëtarë” i kombit. Me fjalët,  “e shiti Kosovën” . Me fjalët “kriminelët qeveritarë”. Nëse, vërtetë është duke e shitur dikush  Kosovën, atëhere të mos kremtojmë fare dhe të mos na zë mëngjesi duke i besuar ndonjë subjekti politik. Çfarë kuptimi ka, të kremtohet Liria e dikurshme dhe ajo e sotme, përballë një rreziku tjetër që qenka duke u bërë.

Ata deputetë të Parlamentit të Kosovës , që  nënshkruan aktin e shpalljes së Pavarësisë së Republikës Kosovës, mbahen si heronjë që historia ua ka dhënë rastin të kenë firmën në draftin e Lirisë. Këta emra, më vonë do të komentohen nëpër historinë e ardhme sikur se flasim sot për Ismail Qemalin, për Luigjin, e për të tjerë. Të pakten kështu duhet të ishte. Por, e njejta kohë, të njejtat mediume, sot nëpër faqet e tyre shkruajnë se po tradhëtohet Liria e Kosovës. Po kjo është fjala më e rëndë që mund të thuhet. Apo, nëse është ashtu, është vrasja më e rëndë që mund ti bëhet kombit. Dhe, derisa në gazeta shkruhen tituj, - se po shitet Kosova, se po tradhëtohet Kosova, e ne bëjmë sikur nuk po ndodhë asgjë, atëhere, nuk mund ti besohet askujtë më . Po a jetohet me struktura të shtetit dhe mos t’u besohet? Vështirë. Dikush gjatë leximit do të thoshte, “po këto janë deklarata  politikë more”. Politike thua? Fjala publike, nuk mbetet veq politikë. Nëse dikur, do të hapën gazetat e kohës kur është kremtuar njëqindvjetori i Pavarësisë së Shqipërisë, do të lexohet edhe p ër ata që e shpallën Pavarësinë e Republikës së Kosovës, dhe për pakë kohë dikush i paska quajtur tradhëtarë. Disa prej tyre pra. Disa janë duke u etiketuar nëpër media se janë kundër interesave të asaj për çka është luftuar. Sot, fjala publike shenohet. Shenohet dhe ruhet. Ruhet dhe rilexohet. Shenohet, bile dhe deshifrohet.

Më së vështiri e kemi me familjarët që kanë të vrarë, kanë dëshmorë, e martirë. Familjarët me të vrarë gjatë luftës,  datat me rëndësi historike i marrin ngushëllim dhe krenari për  humbjen e më të dashurve të tyre. Një tjetër ngushëllim u vjen nga strukturat e shtetit kur vizitohen këtyre ditëve, duke mos i lënë në harresë. Dhe, të njejten ditë kur kremtojmë, dhe vizitojmë njëri tjetrin, del fjala publike se po shitet Kosova. Po tradhëtohet Kosova.

Kush po e shet? Kujt? Atyre që i luftuam? Jo more, nuk shitet aq lehtë. Mbase, nuk na lënë të huajt. Si tha ai rilindasi, “Do ta bëjmë Shqipërinë, për inatë  të Shqiptarëve”. Të pakten kështu po besojmë.

Kujdes nga fjala publike. Kujdes se edhe ne kur flasim publikisht vrasim nga një copë zemër të dikujt në Kosovë. Prekim në plagë të atyre që po i shërojnë. Ua vrasim zemrën atyre që dhanë familjen për këtë Kosovë çfare edhe e kemi. Vrasja e pesë djemve të  nënës Bardhe në Korenicë dhe vrasja e të vetmit djalë, babës Sadri në Rracaj, e shumë e shumë të tjerëve, në emër të Lirisë, është plagë që nuk ka ditë sado historike të jetë të  mund t’ia shërojë. Ajo nënë lirinë e ka vetëm  një mundësi të lirë për të shkuar deri te varri i djemve. Dhe sot ishte në Memorialin e Martirëve në Meje te varri i pesë djemve, dhe siq tha,-  erdha për ditën e flamurit se edhe djemt e mi e kanë dashur këtë flamur”.  A do të ishte mirë të kthehet në kioskë e të blente  shtypin me titullin “Po tradhëtohet Kosova”?