Odise Kote: Qeni i Klarës…

Qeni i Klarës…

Tregim

Nga Odise Kote

…Klara banon në katin e katërt të pallatit tonë, i ndërtuar një vit më parë, në rrugën afër Zogut të Zi. Nëse fshehtas, do përpiqesha të kopjoja ditarin e ditëve të saj, nuk do të lodhesha shumë. Mund ta përmblidhja në një fjali të vetme: - kujdesi për qenin njëzet e katër orë në ditë.

Banorët e pallatit janë të gjithë të rinj, të ardhur nga qytete e zona të ndryshme të vendit. Ne ende nuk njihemi mirë me njëri-tjetrin, por me disa prej tyre përshëndetemi ngrohtë dhe kemi hyrje - dalje. Ne të ardhurit në kryeqytet prej provincave të largëta, e sidomos në pallatet e reja afër qëndrës, sepse kemi ca zakone e ndjesi të cuditshme. Kemi kureshtje të madhe t’i njohim shpejt njerëzit rrotull nesh, dhe sa më shumë që i njohim, aq më shumë dëshirojmë t’i duam ose t’i urrejmë.

Kjo gjë i ndodh dhe nënës time.

Sidomos me Klarën.

Mua nuk do të më bënte përshtypje as Klara dhe as kujdesi i tepruar i saj për qenin, sikur të mos merrja një të ftohtë të thellë në të dy anët e mushkërive, duke zënë shtratin për njëzet ditë me rradhë. Bronkopneumonia , gozhdoi dhe nënën time plakë në karrige pranë shtratit tim. Gjithë merak më jepte ilacet, më maste temperaturën dhe më ushqente. Dhe unë, si për ta qetësuar, i recitoja atë poezinë kushtim që e botova në librin e fundit me poezi e që asaj i pëlqen pa masë :

      …kur të gjithë të më braktisin,

          atje, në shtëpinë e ngrohtë, me zjarrin ndezur

          lutet para Shën Marisë e më pret…

          nënokja ime…

Gjilpërat, ceporinat që të përvëlojnë erdhi të m’i bënte Sadetja, dhe ajo komshie në të njëjtin kat me ne. 

Sadetja është një grua kokëulur. Ka qënë infermere në lokalitet, në Ersekë. Tani është pa punë. Mua më vjen keq që Sadetja nuk gjen dot punë. Sepse ajo duket që larg që është e varfër. Po është njeri i mirë.

Shpirt.

Mirësia e saj nuk ka nevojë për ndricim, ndricon dhe në errësirë.

Nuk ka fjalë në buzë.

Hyn pa u ndier në shtëpinë tonë dhe bën zanatin. Infermieren.

Dorën e gjilpërës e ka të lehtë.   

Sadetja nuk është e veshur bukur, por bën punën të bukur.

Kur ikën ajo, nëna thotë se Sadetja e mban shtëpinë akull të pastërt.

Nikoqire e madhe.

Veshja vërtet të hijeshon, këmbëngul nëna, por nuk të mencuron.

Dhe unë e di ku e ka fjalën…

Ndonjëherë Sadetja ulet e pi kafe me nënën.

Gjithë turp. Me drojë.

Se mos padashur prek e lëndon dicka.

Kaq delikate është ajo grua sa të këput shpirtin e të bën ta adhurosh.

Nga biseda me nënën kam mësuar se Sadetja ka tre fëmijë të vegjël, dy që shkojnë në shkollën fillore dhe të tretin, më të voglin e mban në shtëpi.

Nuk ka lekë Sadetja ta cojë në kopsht.

Familja e saj mbahet vetëm me rrogën e burrit, Beharit.

Behari është burrë i leshtë. Aty tek të tridhjetë e pestat. Punon karpentier. Në një kompani ndërtimi. Më shumë i ikur se sa në shtëpi.

Po derën e shtëpisë e mban hapur Sadetja.

Behari duket i zoti por i sertë dhe fjalëpak. Shikon punën e tij Behari.

Ka katër frymë për të ushqyer e mbajtur.

Shtëpi – punë. Jashtë shtëpisë pak vetë e njohin.

Nëpër shkallë jemi përshëndetur rrallë, po me mirësjellje, si dy njerëz që fati rastësisht i ka vendosur ta ndajnë një copë jetë në të njëjtin pallat.

Gjithë nderime është Behari jashtë, por nëna thotë se ndonjëherë brenda shtëpisë, Behari ka dhe kacabuj.

Ka xhinde.

Xhinde burri. 

Sidomos kur pi raki.

Përplas e thyen.

Kushedi c’brenga bluan shpirti i tij, thotë nëna ime për Beharin dhe ndonëse ia qorton sjelljen, në fjalët e saj nuk ka mëri.

As urrejtje.

As revoltë.

Ka qortim nëne.

Ndryshe sillet e mendon ajo për Klarën…

Klara është tjetër…Grua e bukur. E re. Jeton vetëm. Bashkë me qenin e saj. Pupin.

Edhe Klara është e pastër, gjithë kujdes për fytyrën e veshjen.

Edhe qenin e lan dy herë në ditë. E nxjerr qenin në ballkon të thahet.

Ia them këto detaje nënës, sepse ajo e ka si njësi matëse pastërtinë dhe më kthen një përgjigje që s’do ta harroj kurrë :

“Dushi të lan trupin mor bir , por nuk të pastron shpirtin…”

Kur dera e Klarës hapet herët në mëngjes, dhe ajo del shëtitje me Pupin që leh papushim, nëna ime bëhet keq. Sikur e pickojnë grerëzat.

-Doli…, doli vroma…-  bërtet nëpër dhoma e nuk di se ku ta shpërthejë zemërimin.

-Po c’ke ,moj nënë, – përpiqem ta qetësoj – sekush ka qejfin e vet. Ajo s’të bie në qafë as ty, as banorëve të tjerë të pallatit.

-Ashtu thua ti ? – shkumëzon ajo, duke u përpjekur të gjejë ndonjë argument për të më mbushur mendjen për turpërimin e Klarës.

-Ajo do  na prishë pallatin, gjitoninë.

-Si moj do prishë pallatin ? – i them gjithë merak sepse nuk dëshiroj që nëna të ngatërrohet me komshinjtë.

-I ke parë të përgërat e qenit nëpër shkallë…i ke parë ? – këmbëngul ajo dhe sytë i shkëlqejnë nga zemërimi. Po erën e shurrës nuk e ndjen…?

Nuk di c’përgjigje t’i kthej. Mania e saj kundër Klarës nuk më pëlqen. E admiroj këmbënguljen e njeriut, por jo kur ajo është këmbëngulje mushke.

Përvec qenit, që vërtet nëna ime nuk e duron dot, nuk ka asnjë argument tjetër kundër saj. Klara, si cdo njeri, ka të drejtë të ndërtojë jetën e ta jetojë sipas qejfit. Askujt nuk do t’i japë llogari dhe për më tepër askujt nuk po i bie në qafë. 

Klara është e martuar, e burri i saj jeton në Itali.

I dërgon ceqe Klarës.

Ceqe të fryra.

Klara jeton si zonjë e madhe.

Në luks.

Në mirëqënie.

Ka dhe veturë. Një Passato të vitit të fundit.

Klara jeton dhe kujdeset me përkushtim për Pupin, qenin e saj. E lan, e shëtit, e ushqen, e viziton tek veterineri, e takon me qenushë të tjerë në park, e con tek shatërvanet, në koncertet në shesh, tek teatri i kukullave, e mban me vete në floktore, në palestër, në Pub-e, kudo.

Sa me fat që është Pupi, qeni i Klarës !

I gjithë pallati e ka zili Pupin.

Klara kujdeset për të me përkushtim prekës.

Sepse ende nuk ka fëmijë.

Burri i Klarës vjen një herë në vit në Tiranë.

Jeton në Ancona.

Eshtë i moshuar. Me bark të fryrë dhe tullac.

Sadetja, që tani hyn e del në shtëpinë tonë, sepse nëna nuk ia la pa shpërblyer  (sic di ajo) kujdesin sanitar që tregoi për mua, i tha një ditë se burri i Klarës është ndihmësmjek.

Punon në një spital në Itali.

Në një qëndër rehabilitimi të moshuarish.

Eshtë fizioterapist i zoti.

Dhe fiton shumë.

Burri i Klarës, tha e mira Sadete që nuk dyshon asnjëherë tek ato që i thonë, është njeri pa njeri. I ka vdekur gruaja e parë, dhe një djalë që kishte me të, i ka ikur përgjithmonë në Amerikë.

Ka vetëm Klarën që e pret në Tiranë.    

Por për aq kohë sa ne jetojmë në të njëjtin pallat, rreth një vit e dy muaj, burri i Klarës erdhi vetëm një herë.

Qëndroi dy ditë.

Dhe iku.

Iku në Ancona se aq lejë kishte.

Duhej të shërbente në Qëndrën e rehabilitimit të të moshuarve.

Si fizioterapist.

- Martesë zeza – përqeshte atë ditë nëna ime teksa e shikonte nga dritarja burrin e Klarës që pinte cigare në ballkon. Martesë me kontratë.

-Kontratë nevojash…- dhe pushoi.

Nuk e vazhdoi më tej fjalinë.

Por unë e kuptoja se si vazhdonte fjalia e saj e c’donte të thoshte nëna. 

Kontratë kurvash…

Klara ….

-Po mirë ti bëhet ,– vijonte inatin e saj nëna e fliste me vete nëpër dhoma. Dhe e kish me burrin e Klarës teksa e shikonte që pinte duhan jashtë, në ballkon, në të ftohtë.

Sepse Klara nuk e duron dot erën e cigares në apartament.

As Pupi, qeni.

- Mirë t’i bëhet, mirë. Ai që i bën të keqen vetes, s’ka pse i ankohet perëndisë !

-C’i duhej një nuse me qen…!

Mbyllja në shtëpi prej bronkopneumonisë, u bë shkak që të mësoj detaje të tjera për Klarën dhe jetën e saj. Sadetja dhe nëna flisnin shpesh për të.

Dhe për burrin e saj që erdhi pas një viti. Dhe dy ditët e qëndrimit të tij.

Jam i bindur se shikimin e ngjarjeve ato të dyja, Sadetja dhe nëna, mund ta kishin të njëjtë, por mendimet doemos i kishin të ndryshme.

Sadetja assesi nuk mendon keq.

Ndërsa nëna ime e përcmon Klarën. E urren dhe ka frikë se ajo do të prishë pallatin.

Do prishë moralin shoqëror.

Burri i Klarës tani ka ikur dhe unë nuk e di se cfarë mendon në të vërtetë vetë Klara. Sepse dhe Klara ka ndjenja.    

Truri është kasaforta e sekreteve dhe unë besoj se Klara i ka kycur brenda saj të gjitha episodet, ngjarjet e kaluara, të gjitha historitë e jetës.

Nuk ka për t’i hapur kurrë.

Klara është tipi i femrës që i mban për vete të saj të fshehtat, hollësitë, kujtimet.

Edhe llogaritë.

Edhe paratë.

Edhe tapitë.

Jashtë, jashtë vetes, jashtë qarkullimit publik ajo nxjerr gjarat pa vlerë.

Për qarkullimin publik ka të tjera histori, tjetër sjellje, tjetër etikë.

Nuk e fsheh se në një nga netët me temperaturë të lartë, sepse pata dëshirë të fshehtë të mësoja se c’bënte Klara e vetme në dhomën e saj.

Si i shpenzonte Klara orët e natës ? 

E cova imagjinatën në cdo cep të dhomës ku rrinte Klara, për të mësuar të fshehta. Sekrete.

Pyeta sendet rreth e rrotull, tryezën e drunjtë të bukës, kërkova kupa të zbrazëta vere e vërejta se ato ishin pa gjurmë buzësh të kuqe…

U ula mbi pezul të dritares të saj dhe në atë ëndërr – natë, pashë Klarën.

Në vetmi.

Klara…

Klara e vetme fërkonte e fërkonte gjokset, ndërsa Pupi, qeni i adhuruar, tundte bishtin e zi mbi shtrat.

Dhe sillej rrotull saj.

Pas shërimit nga bronkopneumonia, që më mbajti njëzet ditë të shtrirë, do ta kisha harruar Klarën e qenin e saj, sikur të mos kish ndodhur një grindje e thukët mes saj dhe Sadetes, grindje nga ato që të lënë gojëhapur e të mbeten në mendje. 

Të dy komshiet ishin në korridor dhe Klara iuq ankua Sadetes për zhurmën e rrëmujën që kish bërë një natë më parë Behari, burri i sertë i saj.

-Po si e duron moj, gjithë ditën …?

-Jo gjithë ditën ,se Behari është në punë…- i tha zëulët, me turp, Sadetja.

-Po ku durohet moj…bërtet, shan, përplas…iiiiii - përcmoi Klara.

-Gjithë natën moj, Pupi nuk vuri gjumë në sy – u ankua më fort Klara për gjumin e qenit

-…. ….-  Sadetja heshti.

-As një sekondë nuk e duroj dot…jo gjithë ditën…cfarë burri…gjithë ditën…- nuk pushonte së ankuari Klara.

- Si e duron moj…?

- E duroj Klara, e duroj. Më mirë Beharin se Pupin tënd, qenin bishtzi. E duroj Beharin gjithë ditën, po në darkë i këndon gjeli dhe kënga pastaj bëhet e ëmbël… e ëmbël…e ëmbël…-  tha Sadetja dhe i ktheu krahët Klarës.