Cikël poetik nga Vullnet Mato

Vullnet Mato

PASQYRAT PA GOJË

Nevoja e reflektimit

me anë të pasqyrës,

u ndie qëkur pellgu i ujit

i tregoi njeriut të lashtë,

se në diensionin e trupit

dhe në formën e fytyrës,

kishte ndryshime,

nga të egrit përqark.

Indigjenët e Guinesë

dhe indianët e Amerikës,

zbuti pasqyra europiane,

ku së pari fytyrën panë,

dhe qeshën me veten,

pa njohur dhimbjet e frikës

që sillte pushka me barut

e njeriut të bardhë.

Më vonë Pitagora i Samosit

me pasqyra konkave,

bëri diellin gjigand

të mblidhet sa një grusht,

drejtoi rrezet përvëluese

me fuqi të madhe

dhe shkrumboi anijet

më gjithë ushtarët pushtus.

Pasqyrat me refleksin

e amalgamit në çdo format,

më pas u bënë sendi vetjak

më i domosdoshëm, 

për të mbajtur nën kontroll

çrregullimet në shtat,

dhe paraqitjen e fytyrës

tek çdo sy i zakonshëm.

Para pasqyrave dalin

të makiazhojnë dukjen,

vajzat që përgatiten

të joshin djemtë e dashur,

nuset që gjatë natës

çngjyrosen nga puthjet,  

plakat që luftojnë zhubrat

e moshës së zbardhur.

Çiftet lakuriq që presin

nga pasqyra eksitimin,

duke parë veten lakuriq

në kafshërinë e shtratit.

Kriminelët që rreken

të fshehin gjurmët e krimit,

duke kërkuar pika gjaku

në çdo pore të surratit.

Pasqyrat tregojnë

krejt bukuritë e njerëzimit

dhe gjithë shëmtirat

që krijon natyra në nxitime.

Por sikur të kishin gojë,

para monstrave të krimit,

s’do kish mbetur pasqyrë

pa u bërë copë e thërrime...

TAKIM TE MBRETËRESHA E ADRIATIKUT

Në sallën e koncerteve të tragetit shqiptar

të ankoruar në Durrës, “Queen Adriatika”

u ngjitën dhjetra emrat të dëgjuar vjershëtar,

mes nesh mbretëresha e interpretimit, Margarita1)

Nën këmbët e tona nën fundin e anijes së gjatë,

nën dallgët e zbutura nga tingujt e fjalëve të arta,

flinte historia mijëravjeçare e Dyrrahut të lashtë,

poshtë thellësive të mbuluara nga shekujt dhe balta.

Flinte kultura dhe qytetërimi ynë parahelenistik,

poemat e bardëve të shkrumbuara prej luftërave,

dashuritë e vajzave të mbytura nga kanuni fanatik,

armët e armiqve fundosur nga vërshimet e ujërave. 

Flinin monedhat e arit dhe amforat e varrosura,

bashkë me skeletet e velave të tretura nga kripa,

flinin trimëritë që çanë dallgëzimet e pasosura,

nga brigjet e Ilirisë gjer në ujërat ku laget Afrika.

Sipër tyre ngrohte ajrin poezia përzier me rrezet diellore,

duke shpërndarë thirrmat e forta të magjisë së shpirtit,

që ka vargu poetik për të zbutur zemrat e njerëzore,

për shpirtmirësinë, për dashurinë, për lirinë e individit.

1)Artistja e Popullit Margarita Xhepa

PUTHJA E GJALLË

Shoh disa, me të cilët

dikur shëtisja udhëve,

për të shtyrë mbrëmjet

me çapitje gazmore.

Shkuan në varreza

me arkivol mbi supe

dhe lanë emrat

mbi tabelat rrugore.

Tani ndjej mungesën

e vezullimit të syve të tyre,

kur netëve xhironim në rresht,

si tufa e zogjve në tala.

Më mungojnë fishekzjarrët

e atij gazi plot qyfyre,

me nxitimin për të lënë

emrat nëpër tabela.

Do ta doja emrin tim

vetëm në atë shëtitore,

ku një hënëz argjendi

putha për herë të parë.

Por ngazëlloj që ende

shëtis me nipat përdore

dhe me puthjen e gjallë

buzëqesh nëpër trotuarë.

Hëna ma lexon emrin

në kujtesën e sotme të ajrit.

Unë ia shfletoj puthjen

nëpër gjethet si zemra.

Deri sa qielli të më lërë

në ditë - netët së gjalli,

si homazh dhe për ata

që mbetën vetëm emra.