Anila Braka: Turpi i fjalës

TURPI I FJALES

Nga Anila Braka

Po, dita shpesh ka shumë ngarkesë dhe s’të lë as kohë të marrësh frymë (Sa shprehje e bukur kjo, por dhe e kotë, sepse frymëmarrja është e vetmja gjë që që e kryejmë pa mundim, që nuk na kushton asgjë, por që është e vetmja gjë që na lejon të kemi gjithë të tjerat e më kryesoren, jetën, që duke qenë aq e heshtur dhe që kurrë s’kërkon shpërblim, e harrojmë dhe as e falënderojmë. Siç ndodh me njerëzit…), por mundohesh gjithsesi t’i shtysh mundimshëm me bërryla  detyrimet e tjera e të gjesh pak kohë të merresh me fjalët, të lexosh e shkruash disa prej tyre.

Të lexosh, ashtu si të shkruash, do të thotë  të merresh pak me përjetësinë, sepse të shkruarit është e vetmja mënyrë për ta ndalur, për ta mbërthyer kohën, për t’i vënë asaj një emër, ndoshta tëndin…

Pasi e shkëput mundimshëm copën e kohës që do ta mbushësh me fjalë, me magji, me ndjenjë e art, fillon e shfleton sa më shpejt ç’të gjesh, si një i uritur që s’ka rëndësi ç’i jep për të mbushur gropësinë e zbrazët të stomakut të vet.

Fillon e lexon, por sikur mbytesh me copëra tepër të ngurta fjalësh të vendosura kuturu në ligjërime të atyre që veten e quajnë mjeshtër të gjuhës e të fjalës, por që sa shumë i turpërojnë të dyja.

Fjala ndien turp tek e sheh veten të përdorur aq keq, në poezi  e prozë, ku, në vend të ishte e shëndetshme e të rridhte prej saj aq limfë sa për ta bërë edhe lexuesin të rilindte, e sheh veten të thatë, si një druçkë pa vlerë të hedhur një cepi të pluhurosur ku dora s’ka për të shkuar kurrë.

Fjala ndien turp tek e sheh veten të përdorur nga “ poetë ” e “ prozatorë ” që vendin e duhur të saj nuk do ta gjenin as gabimisht…

E një si kollë e thatë me shije rëre ta çjerr fytin e etur për FJALË!

Ndaj merr në duar një vëllim poetik, me shpresë se do të gjesh aty atë që të duhet për të shuar thatësinë vdekjendjellëse që të pushton.

“ Dreq! ” s’përmbahet mallkimi, që i fortë buzët sa s’i shkërmoq.

Si guxon të shkruajë gjithkush?!

Si guxon ta shpallë veten poet e fjalën shërbëtore të vet?!

A s’e dinë se fjala është mbretëreshë, dhe fort tekanjoze madje, që nuk përshtatet lehtë me këdo?!

Dhe sheh poezi me fjalë  aq të kota, të stërpërdorura, gazetareske e bareske, që gati - gati kanë  me vete duhmën e rëndë të duarve të yndyrosura që shkrihen me pluhurin e tavolinës dhe alkoolin  brenda gotës që e ngre pas çdo vargu e fjale që shkruan, duke ngritur dolli për veten, që e paske poet!

Sheh një fjalë vërtet të qashtër mes katrahurës së atyre vargjeve dhe të duket si një vajzë e vogël, a ndoshta dhe princeshë plot pekule që s’mund të përshtatet kurrrsesi me atë lokal të ndyrë, ku veç art s’mund të cilësohet…

Kthen faqen.

Shpresa është e fundit që vdes (… po ta dinte Pandora sa shumë  duhet hequr për të gjetur fundin e kutisë së saj, besoj se do të na e vdiste shpresën që në fillim, për të na kursyer mundimin e mëtejshëm…)

Gjen një tjetër poezi, të nisur në mënyrë tepër të rregullt, të palosur, pastruar e hekurosur tërë kujdes, që rri si manekin dhe të vështron, ashtu e bukur dhe gati-gati e përsosur, por syri i saj është pa dritë e t’i s’pasqyrohesh dot në të.

Poezia është çapkëne, çamarroke e madhe, gjallërore; të rrëmben domosdoshmërisht dhe duhet të qeshësh e të qash kur je me të, por jo të kaptohet nëpër kapërcyell të vetëdijes pa ndryshuar as njëra vetull, a pa u ndalur  e picërruar paksa sytë, si për të mbyllur e kapur ashtu kuptimin e saj, pa lëvizur dot asnjë tejëz të shpirtit.

Shfleton një tjetër poezi. Diçka gjete se ja, gjithçka qenka e parashtruar qartë e bukur, e ndien se po hyn në  një pallat të bukur: të drejta, tepër të rregullta e simetrike janë dyert  e ndërtesës, që s’di pse të krijojnë një si ndjenjë ndrojtjeje e s’të vjen t’i shtysh e hapësh më tej.

Ecën korridorit kryesor të saj për të shkuar në dhomën ku duhet të jetë princesha e denjë  për madhështinë e pallatit, a një mbret plak i thinjur që do të tregojë dhimbjen e tij, heshtjen e tij që e ka vendosur mbi gjithë mbretërinë për shkak të birit të humbur, gruas a një vashe ëndrrash që ka dashur dikur nën pjergulla, në netët hënore, a kur një gjethe e tharë dehej e marrë në të fundit çmenduri të saj me një vorbull të fortë uji që do e çonte në humbëtirë…  Por në kthesën e parë të korridorit, kur pret të shfaqet një nga  këto magji, gjendesh papritur para një muri. Poezia ka mbaruar! Fjala e fundit e saj u tha e ti s’kuptove asgjë, e ti ende po prisje të fillonte…

E do të thoshim: “E fjala mirëfilli ndien tradhëti!”

Fjala turpërisht ndien turp.