Daniel Gàzulli: Shpresa dhe zhgënjime - Cikël poetik

Daniel Gàzulli

 

Shpresa dhe zhgënjime

 

(Cikël poezishë, vitet ’90)

 

 

Elegji në dy kohë

 

Pesëdhjetë vjet

kalbë fjala në gojë.

Pesëdhjetë vjet

ndryshkë buza mbi buzë.

Pesëdhjetë vjet

andërrat trembë nga qerpikët.

Ç’të kishim ba, o Zot?!

 

Zot, ç’të kemi ba?

Duem të ligjërojmë,

po zani del i çjerrë.

Duem që të duem,

po zemra pikon vner.

Duem farë të mbjellim,

e s’mbin filiz, po ferrë.

Zot,

o ti s’je në vete,

o na krejt jemi bjerrë.

 

1992

 

Pranverë ’92

 

Pranvera

vonon të vijë.

Ende

e acartë fryn Lindja.

Tym të verdhë

gulçojnë oxhaqet.

Të zbehtë

njerëzit.

Qielli,

shpue nga minaretë,

ftohtë ka.

 

Një lule e bardhë

buzë rrugës ka çelë,

yllëz i kristaltë

la në vesën e mëngjesit.

Një gjimnaziste

rroba të lehta ka veshë

dhe nxiton

kushdi në takim me ç’andërr.

Si një sonambul,

me mundim,

shtyhet rrugëve të porsazgjueme

poeti.

 

Praneverë e ’92,

në mes dhimbjes e shpresës,

vjen.

 

1992

 

Të rijë ishim …

 

Ishim fare të rijë

(pak ma shumë se fëmijë);

të rritunit

jetonin me frikë

deri në palc,

që bante kërdi

të çkurajuemish.

 

Ishim të rijë

e të bukur,

të fortë ishim,

plot shpresa

e andërra

të brishta.

 

Ishim ndër të paktët

që shikonim ende

dritë

atje në fund të tunelit

ku zvarriteshin mija e mija

trupa pa shpirt,

pa shpresa

e andërra.

 

Ti nuk kishe lindë ende,

përpëliteshe

në barkun e nanës tande

të bukur si drita,

kur ai,

humbë durimi,

hekurat këputi

e shkoi

me një andërr të madhe për liri

mbrenda.

 

1994

 

Mbas termetit

 

E djeshmja u shemb.

Lëkundjet vazhdojnë.

Ende

mure, suva,

bienë.

Dikush, i hutuem,

shikon vetëm rrënojat.

Një tjetër,

ndërkohë,

materialin ka mbledhë për tri shtëpi.

Por askush s’ndërton. Askush.

Se lëkundjet vazhdojnë

e njerëzit,

të  lodhun,

fatalisht janë heqë mënjanë.

 

1994

 

Rrugë pa emën

 

Pa emën kanë mbetë

rrugët e qytetit tim,

si njerëz pa identitet,

pa histori

e rrajë,

llangosë në baltë e trishtim.

 

Rruga ime thërret emnin e vet:

Gjergj Fishta emnit më thonë,

e lashtë sa historia vetë,

datlindja ime

para Krishtit

378.

 

Sheshi i qytetit thërret emnin e vet:

Më quajnë “Sheshi Kastrioti”

i Lidhjes së Princave,

1444

që u ba mburojë

e Perëndimit

kundër gjysëmhanës së përgjaktë.

 

Pa emën kanë mbetë,

pa identitet,

si mërgimtarët

që ikin prej këtu,

të bukurat rrugë

të qytetit tim

në bregdet.

 

Askush nuk do t’i pagëzojë.

Rrugë pa emën,

ku rrjedhin, së bashku,

në një lum të verdhë e të llohtë,

urrejtja dhe paratë –

pse dashunia për ty,

qyteti im i brishtë,

arratinë ka marrë.

 

1995

 

Njeriu i lig

 

Zot,

            ç’po e mundon atë të mjerë?! …

Përcëllomi flokët e verdhë,

            se vështrimin ia errën,

largoma vashën e qeshun,

            se buza iu tha,

grisma, s’ka gja, bluzën e kaltër,

            se atij mishtë po i dridhet,

merrmi, o Zot, pak hire,

shëmtom, por jo krejt,

            se ai po tretet.

 

Të të dhimbset, o Zot,

si mue më dhimbset,

                        fatkeqi.

 

1993

 

Në qytetin e huej

 

I vetëm

në qytetin e huej

llamburitës nën drita shumëngjyrëshe

që s’të ngrohin.

 

I vetëm

në mes njerëzish

përsosmënisht gojëkyçun,

si dyer të ndryshkuna muzesh.

 

I vetëm

në anë vitrinash

nga vjen ndriçimi i ftohtë i diamanteve.

 

I vetëm.

Më përqethet mishtë nga të ftohtit.

 

‘94

 

Fshati në mes Alpeve

 

Në atë fshat

ku dikur

jetën kaluen me mija

të syrgjynosun,

në atë fshat ma

s’do të dalë nuse,

as do të lindë fëmijë.

 

Pleqtë do të vdesin;

të braktisun

në vetminë e tyne të heshtun

e njëni tjetrin

do t’varrosin,

deri tek i fundit

që askush

vesh s’do të marrë

se vdekë asht

a gjallë.

 

Në atë fshat të humbun

në mes Alpeve,

pa kangë,

pa fëmijë,

ngjyrën e verdhë

shtri ka

vdekja.

 

Ai fshat,

që kurr s’pat

kishë e as xhami,

shpejt do të ngelë vetëm

vorrez’ e kujtimeve

dhe e vuejtjeve

të të mallkuemëve

të revolucionit proletar.

 

1996

 

Deputeti

 

Dikur ishim miq.

Natën e acartë

bashkë e kaluem

tue u ngrohë

në shpresën e mektë

se një ditë

rrezet e diellit do të gëzonin

edhe malet tona

prej ethesh rrudhë.

 

Tashti

miku im deputet

në makinë luksoze udhëton,

në avion,

e shkon

në Romë,

në Paris,

vështrimin tue kullotë

në ngatrrimin e kambëve

të të bukurave hostes.

 

Po malet

ethe ende kanë.

Deti

edhe ma fort ofshan,

vorr i sa e sa të rijëve,

e nanave me fëmijë,

që kurrë nuk do të arrijnë

bregun e andërres

për një jetë ma të mirë.

 

Po ti, miku im,

nuk mund të ndjesh

që nga avionet

psherëtimat e gjysheve zemërplasuna

e të motrave shamizeza -

atje poshtë.

 

1996

 

Kangë për shokun N

 

Shoku N,

me grue,

me fëmijë,

me dy kunetën

e tre kushurina,

në Kishë shkon.

 

(Shoku N

më ’67

dy Kishava flakën u vuni,

me urdhën të Partisë,

natyrisht).

 

Shoku N

rrëfehet,

kungohet,

rruzaren thotë,

pendohet

e ndjesë Zotit i kërkon.

 

E unë që nuk shkoj në meshë,

unë që më ’67

qava si fëmijë,

shkruej vargje

për shokun N

besimtar.

 

1996

 

Viti zero

 

Ndjej në vetvete

rrahjen e krahëve të një zogu.

 

Njerëzit ku janë?

Ku?

Ka hipë vallë kush në barkën e Noes?

Në bregun e së nesërmes

do të zbarkojë ndonjë?

 

13 mars 1997

 

Kohë pa stinë          

 

Dimni ka ikë prej kohësh.

Trupin e lodhun

ngroh në këtë diell të zbehtë,

mjegullue

nga pluhuni i verdhë.

Plagët

kullojnë ende vner

e më mundojnë.

 

Thuhet se pranvera

do t’ vonojë,

se dallëndyshet

të tjera shtigje kanë marrë.

Vetëm korbat

sillen të lehtë

qiellin tue çjerrë

me kra - kra

të zeza.

 

E unë që andërrova

qiellin të kthjelltë

e fushën të blerë,

i mpimë

heqë jam mënjanë,

e me sy mbyllë

ma nuk andërroj,

i lodhun nga kjo kohë

e pa stinë.

 

1997

 

Bora

 

Një borë e paqtë

mbi të shkuemen do të doja

të binte

e të më mbulonte varrët

e dhimbjes

që ende më mundojnë.

 

1991