Shazim Mehmeti: Cikël poetik nga libri ''Lumenjtë e dritës'' (VII)

Shazim Mehmeti

 

FAQESH MË RRËSHQET

NJË LOT GËZIMI

 

 

MBI KARADAK

 

Hëna nëna loton

gjak lulesh mbi karadak!

Hëna nëna ngrin!

 

Drithëron

drithëron

për dashnorët shpirtndezur

të Çupkës Liri

që me dritë hëne

e bekim nëne

e përjetësojnë

udhëtimin e tyre

mbi tel

e mbi magji!

 

Mbi tel

sheh Telin që gjakon

përmbi teh lirie!

Telin që merr plagë

e s’vdes

e s’bie!

 

Netë Shqipërie

mbi Karadak lotëgjak!

Hëna nëna loton!

Teli qesh jeton!

Mbi Karadak!

Mbi Karadak!

Mbi Karadak!…

 

Sarandë, 18 gusht 2002

 

 

BILALL XHAFERI

 

Oh, Bilall!

 

Në qafë na kishte rënë Greku!

Plagët e njoma gjak kullonin!

Gjak të zi kullonin

Mushkëritë e Çamërisë!

Dhitë kullotnin

Mbi mendtë e Shqipërisë!

 

S’kish mbetur një copë vend

Për njeriun në këto anë!

Të ranë, Bilall

Të ranë!…

 

Por  deshti Zoti

Dhe njerinë deshi mileti!

Dhe Ti Sarandën  puthe

Në buzë deti!

 

Me këmbët n’ujë

Tani ti rron:

Ca flet me yje

Ca flet me Jon!

 

Sarandë, 18 gusht 2002

 

 

VAJZAT E SARANDËS

 

Me fytyrat prej hëne

E me shpatullat ngjyrë vajulliri

Mëngjes për mëngjes

si t’ua kenë larë sytë ëndrrave

Vajzat e Sarandës

Përkundin vithet-

Zbresin lëkundshëm

Shkallareve të gurta

E lahen

Në buzëdet

 

Në buzëdet

Derdhin gërshetat

E jod dashnie thithin

E frymë perëndishë

Që djalërisht u frynë nga Ksamili

E njomin shpresë

Për shpresë

 

Saranda i sheh e psherëtin

Joni i prek e buzëqesh

Rinohet zemërimja

Rëmbushen sytë e mi…

 

Sarandë, 17 gusht 2002

 

 

KSAMIL!

 

Ksamil!

Ç’mu fute në mendje

E më ha trurin

Si një krimb!

 

Oh, Ksamil!

Ksamil Riu!

Ksamil Plaku!

Ksamil djerse!

Ksamil gjaku!

Ksamil!

Ksamil!

Ksamil!…

 

Si të kishte rënë

Mbi faqen tënde

Një dorë djalli:

Prerë degë portokalli

Për drurë zjarri!

 

Oh, Ksamil!

 

Ksamil, 14 gusht 2002

 

 

PRISH GJUMIN, FSHIJ SYTË…

 

Prish gjumin, fshij sytë

Shkelja syrin ditës, E mira!

Kohën preke:

Koha ka stinë!

Liria ka stinë!

Vër veshin

Dëgjo erën që frynë!

Është tjetër erë

Është tjetër stinë!

 

Më shumë se erë është shpirt

Shpirt i vyrtytshëm i lirë

Që GJËNË E NDALUAR ëndërruar ka

Që gjënë e ndaluar do dhe ëndërron

Dhe ka guxim

Ta puthë në sy lirinë!

 

Preke  dritën

Preke dritën, E mira!

E PAPROVUARA E PAPROVUAR

Le të të joshë!

Le të të joshë liria-

Ajo kokra e shtrenjtë e pemës magjike

Që dot s’paguhet as me jetë!

 

Kjo erë është e rallë

Siç është i rallë

Soji i njeriut që di të vdesë përnjëmend!

Siç është i rallë soji i njeriut qengj

Që brenda një sekonde bëhet ujk!

Siç është i rallë soji i njeriut

Që TOKËN E NDALUAR ëndërron

Tokën e pashkelur

Tokën që është gjak

Dhe ujë

Dhe lot syri

Dhe lëng jete njëkohësisht!

Dhe kokër molle

Që fsheh brenda vetes të bardhin krimb!

Ah, të bardhin, KRIMBIN E LIRISË!

 

Koha ka stinë

Liria ka stinë!

Kujtesa është erë që frynë!

 

Zëri i kësaj ere

Është zëri i atyre që patën fat të bijnë

Në stinën e gjakut  2001!

Është zëri i të vdekurve të gjallë, E mira

Dhe zëri i të gjallëve të gjallë

Që  s’patën fat të bijnë

Në atë stinë!

 

Liria është lumë!

Kujtesa - liri e përnjëmendshme

Që duhet  dashur me përmasë!

Po s’dijte ta duash

Liria vret, E mira!

 

Liria vret keqas!

Lirinë duhet dashur kujdesshëm si fëmijën

Ngadalë, ngadalë, ngadalë!

Lirinë duhet dashur si vetminë!

Lirinë duhet dashur si atdheun kur s’e ke!

 

 

Hap sytë ta duash

Hap sytë ta duash, E mira!

Atdheu s’është dheu!

Atdheu është njeriu!

 

Prish gjumin

Fshij sytë!

Përtej vetes dil

Dhe prite ditën

Dhe preke dritën, E mira!

Dhe atdhe do keshë

Dhe do keshë liri

Dhe domosdo

Do keshë vetmi!!!…

 

Përroi i Balës, 18 shtator 2002

 

 

KUR DAL MBI VARRET, NË MAL TË THATË…

 

I vetëm

I vetëm si Sadek Hedajat

Kur dal mbi varret

Në mal të thatë

Nis e më mungon vetmia-

Liria ime e qindpërqindtë

 

Te Kodrat e Poshtme mbi katund

Më dalin përpara varret e reja

Më dalin përpara skifterët e rënë të lirisë

Më del përpara atdheu traumatik!

 

Prapa Sharrit plak

Me sytë e mendjes

Qaj për Shqipërinë

 

Lumenj drite derdhen prej plagësh

Me lot dhembjeje më laget mendimi

E mendja më pik

Te vetmia

Te trishtimi

 

Dhe ndjehem i vetëm

Dhe ndjehem aq i vetëm

Sa paqën vë

Me shtëpitë boshe

Të vëllezërve të mi kurbetqarë-

Ah, të vëllezërve të mi nomadë!

 

Vë paqë me shtëpitë e lëna

Ku jeta frymon vetëm dy javë në vit!

Vë paqë me minaret kryengritëse

Që puthin qiejt e zotave heshtakë!

 

Vë paqë me fabrikat e vjetëruara

Mes fushash gjelbëroshe

Që si dinosaurë parahistorikë

Kërleshen e rrezikojnë të hanë çdo njeri

 

Vë paqë me lumin

Ah, me lumin

Që vuan e dergjet

Nga sëmundja e pavdekësisë

 

Me qiejt e ftohtë vë paqë

Vë paqë me kasapët xhelatianë

Që me kallasha në krahë shëtisin qytetit

Sot e kësaj dite,

Dhe sot e kësaj dite

Synojnë të ma hanë lirinë

(m’i ngrënshin herdhet

e dacit në kuzhinë)

 

Vë paqë me prostitutën shtet

Vë paqë me llumet politikë

Që më pijnë gjakun e më kripin mendtë!

Vë paqë me katila të njëmendtë!

 

Bëj sallatë prej vargjesh

Bëj sallatë prej ndjenjash

E nuk jam rehat

E nuk gjej vetmi!

Më rrezikon mendja

Më rrezikon ajri!

Më rrezikon drita

Që dergjet e vuan

Nga  sëmundje e virgjërisë!

Dhe ky diell shtatori më rrezikon

Edhe pse ma ngroh shpinën atërisht

 

Vë paqë edhe me zogjtë e pashpresë

Që qajnë e çirren mbi kufomat

E engjëjve të prerë në besë!

Vë paqë me djallin e zi

Vë paqë me të gjithë e me gjithkend

Por me veten s’e vë paqën asesi!

 

E më dhemb, më dhemb

E aq shumë më dhemb

Pse jam aq i vetëm e nuk gjej vetmi!

Më dhemb

Sa më vjen të bërtas

Të këlthas:

S’ka si të të qasin

Atdheu dhe liria

Kur s’të qas  vetmia!!!…

 

Përroi Balës, 20 shtator 2002

 

 

SHTËPISË SIME S’I MUNGON ASGJË

 

Shtëpisë sime s’i mungon asgjë

 

Ka themele prej eshtrash

Të gjyshit, stërgjyshit, katragjyshit

Murosur me gjak

Me djersë vetëflijimi

 

Ka shtylla të qëndrueshme

Si- ndjesë pastë-

Shefikja, gjyshja ime

Që gjithë jetën e jetës qe jetime

 

Ka shtylla vertikale

Që vertikalisht mbesin

Si di të vdesë vertikalisht

Soji i njerëzve martirë

Që dot s’ua përul kokën

Asnjë murlan

Asnjë shtrëngatë

 

Ka mure të trasha

Të padepërtueshme

Si muret e vetmisë vrastare

A si muret e krijuesit vetmitar

 

Ka veshje muresh

Të bardha

Të ndritshme sa mendimi

 

Ka dhoma

Ka orendi

Që edhe pse të vjetëruara e qindvjeçe

Rrezatojnë shkëlqim

E rrezatojnë nur

Si nuri i shpirtit të tim fqiu njomëzak

Që në kep të Tanushës ra dëshmor

Për lirinë time hapërdare

 

Ka dritare jete

Ku qiejt pasqyrohen

Të kaltër e të freskët

Si minifundet e vashave lozonjare

Që sapo janë kthyer nga takimet

Me dashnorë

 

Ka dyer thjeshtësie

Nga ku hyjnë e dalin

Hije gëzimesh

Hije trishtimesh

 

Ka shkallë dëshpërimesh

Dhe kthina të vetëkyçura kujtimesh

 

Ka oxhaqe inatqarë krenarë

Që durojnë e s’bien

As nga gjyle topash karpatianë

Si duruan e s’ranë

Oxhaqet e shtëpive gërmadha

Në Kosovë e në Karadak

 

Ka oborr të rënqethur

Me kopsht mbijetese

E me pishinë ujëloti

Ku zbret e lahet Shpresëhëna

Për çdo natë

 

Ka prindër të moshuar

Me lumenj rrudhash në fytyra

E me sy kurreshtarë

 

Në shtëpi ka grua

Ka nënë

Ka fëmijë

Ka trishtim uri e lumturi

 

Shtëpisë sime s’i mungon asgjë

 

Krejt ç’mund t’i mungojë shtëpisë sime

Është një qen besnik e vetmitar

Që ha miza dhe bën gjumë

Që ëndërron për Nënën

Dhe leh në Hënën…

 

Por…,

Por edhe qeni

Mund të mos i mungojë

Sepse qeni…,

Qeni  jam unë!!!…

 

 

KAM FTOHTË, DRIDHEM!…

 

Kam ftohtë, dridhem!…

Mbi Bardhar

Vjeshta ka lëshuar

Krahët e dhembjes

Si një shpend gjigant

 

Rrjedh e këndon

Lumi që s’di gjë!

 

E në buzëlumë

Një shelg i ri

Vetmuar rri si eremit!

 

Krahëlëshuar

I paqejf

Apoetik

Loton

Si Ati i Pashpresë

I Shpresës Jetë!

 

Hesht e qan shelgu!

E nën shelg

Hija e vdekjes

I ndalet mbi sup

Një peshkatari

Që grepin e vdekjes

Ka hedhur n’ujë

Dhe shpreson e pret

Fundin e një peshku!

 

Se si ndjehem murg, Zot imi:

Shoh vdekjevjeshtë mbi shelg

Shoh vdekjeshelg mbi peshkatar

Dhe… për peshkun qaj!

 

Kam ftohtë, dridhem:

Frika nga vdekja

Më mban të gjallë!!!…

 

 

FALE, ZOT, NJERINË…

 

Në faltore

Futen pleqtë

E shiu bie litar

 

Ditë e diel është

Data, 1 dhjetor 2002

Lufta veç sa ka kaluar

Gjaku akoma nuk është tharë

Bën mjegull

Në Gocë Tivar

E shi mendimesh resh

 

Mes pleqësh

Në cep të Sahat Kullës

E shoh dhe tim at

Si futet në faltore

Me çadrën e virtyteve

Mbi kokë

 

I shoh pleqtë

E shoh tim at e pyetem:

Ç’mëkate mund të kenë

Për të falur këta vuajtës?

Ç’mëkate të kenë bërë

Këta melekë?

 

Im atë

Si hije engjëlli

Më humbet syshë

Me kapotën e vuajtjeve mbi shpinë

Unë lutem e them:

Fale, Zot, njerinë!

 

Dhe iki tutje

Duke e menduar veten

E duke qarë:

Shi  mendimesh

Resh mbi Gocë Tivar!…

 

 

MURET MENDOHEN E GJINDJA ËNDËRROJNË

 

Muret mendohen

E gjindja ëndërrojnë

E borë e verdhë bie

Mbi atdheun e nxirë

E puthet puthet

Ndërgjegjja e uritur

Me këlyshin e ngirë

E më vjen

Më vjen pështirë!…

 

E muzgu i syve

Gjinjtë e natës shplon

Rrugët mlaken

E gjindja ëndërrojnë

Të rënët e luftës

Përtej vdekjes çirren

E borë e verdhë bie

Mbi shpirtrat e tyre të bardhë

Mbi Karadak

Hëna Nëna ngrin

E zbret te varret, qanë

Oj nanë!…

Ooooj naaanëëëë!!!…

 

 

SI FOSHNJË E LËNË…

 

Si foshnjë e lënë

Në djep harrese

Dielli i boshatisur i dhembjes

Buzëqeshjen e ngrirë hedh

Mbi fytyrën e përgjakur

Të së Premtes

 

Bardhari rrjedh

E shelnja loton

Si nusja e luftës

E mbetur vejushë

Me barkun hambar

E ëndrrat vrarë

 

E në bishtsyrin e ditës

Zgërdhihet e këndon

E  vithet dredh

Sorkadhja e zezë e erës

Si bythkëza e lazdruar Adelinë

 

Përgjigjmu

Ti Zot i bardhë i kujtesës:

Ç’thërmijë t’i jap

Zogut me fytyrë foshnjeje

Që në këngën e vetë mbytet?

Ç’t’i lë në cep ëndrre

Dallëndyshes shtatzënë të lirisë?!…

 

 

SI ZOGU I ZI I DHEMBJES…

 

Përgjaket zëri i Bob Marley-t

Në tel kitare

Si filxhani i bardhë i kafesë

Te buza ime e krisur

 

Tej tymit të kujtesës

Drojshëm mbi Malsharr

Faqet përlot

Dielli i pasditës

Si foshnja jetime

E vejushës Liri

Që nallanet e shpresës heq zvarrë

Sheshit të ndyrë të lëmoshës

 

Mu si ai zogu i zi i dhembjes

Në prehër të së mërkurës jam strukur

Pëqafuar kam

Vetminë e marsit

 

Dhe jam i gjallë

Dhe jam i vërtetë

Për aq sa e mërkura është e diel…

 

 

E URREJ DIELLIN E MËRDHEZUR…

 

E urrej diellin e mërdhezur të mëngjesit

 

E urrej luftën e kotnasikotë

E urrej kafenë espreso

Që përpara hundës sime avullon

 

Këtë mëngjes, në kaffe Colosseum

Shpirti im lëndohet fluturimthi

Si zëri i Kleptonit

Që përgjaket te teli i fortngrehur i kitarës

 

Oh, shpirti im i lëndueshëm

Oh, insekti im i vogël fluturak

Bushi është një mut i madh

Sadami një mut me nam

 

Qofshin amerikanë a irakianë

Sot për sot, Gjaku i Fukarenjve

Bën më lirë se nafta

Këtë e ndjej

Këtë e ndjej

Këtë të gjithë e ndjejnë

 

Nga prapa xhamit të kujtesës

Qajnë zemrat e nënave

Dielli i mërdhezur i marsit më përkëdhel

E urrej diellin e pafuqishëm

E urrej luftën e kotnasikotë

E urrej kafenë që m’avullon përpara hunde

 

Këtë mëngjes

Shpirti im i vogël

Është Flutur e Verbër Endacake

Që troket si vetëdija anëkend

Troket e kërkon shpresë

Për djemtë e fukarenjve  kërkon shpresë

 

Ta dini:

Ata  që pushuan të bisedojnë për paqën

Janë katilë

Atdhetë (në emër të të cilëve ata flasin)

Janë kurvat e tyre

Që thellë brenda vetes

I mbajnë djemtë e vrarë të fukarenjve

Dhe ua hapin parreshtur këmbët

Paçavurave politike

 

Ta dini:

Atdhetë janë njerkat e fukarenjve

Bushi është një mut i madh

Sadami një mut me nam…

 

 

MARSI PËRPËLITET ME FUNDGOTË…

 

Lirisë i bien pendlat

E fleta bardh

Si drita

 

E mbi fletë

Marsi përpëlitet me fundgotë

Mërzia heq çorapet e leshtë

Ndërgjegjja kotet si gjyshe

E harruar e lënë

 

Një re e trazuar mendimi

Fluturon e ndalet

Mbi neonet e ndritur

Dhe urritur zukat

Si kjo mizë e përmutur

Që rri e më përgjon trishtueshëm

Nga buzë e filxhanit tim të kafesë

 

E qartë

E qartë, Zot:

Shpirti i kësaj flete të bardhë

Është gjaku im i zi

 

 

FAQESH MË RRËSHQET NJË LOT GËZIMI

 

i blertë

frymon mali

si fëmija kaçurrel

me sytë e dielltë të posashplarë

në të vesëzuarin agim

 

erake

e vezulluar

drita frymon

 

e mbi krah të saj

një gur mendimi

ftillohet

 

lëvarur

gati në rënie

rri pjertas mbi ujë

një dorë e zgjatur zoti

më mban 

 

më sheh e më buzëqesh

i bukuri liqen

me ato sy vashe

të shplarë

 

faqesh më rrëshqet

një lot gëzimi

e fshij e them:

sa kohë

sa kohë paskam humbur kot

im Zot

im Zot

 

LËRNA, ZOT!...

 

 

KUR VRITET NJË USHTAR LIRIE

 

Kur vritet një ushtar lirie

(nga Juniku, fjala bie)

ju mos qani

ju vetëm këndoni

ju me zë përqiell këndoni!

Dhe mos thoni se u vra

ushtari i lirisë me emrin LIRIDON!

Thoni thjesht:

u vra një ushtar lirie për Kosovë!

 

Sepse, është diku tjetër

(fjala bie, në Drenicë)

një tjetër ushtar lirie

që ka po të njejtin emër LIRIDON

e është i gjallë

aq sa për t'i dalë krah

atdheut të vrarë, zot!

 

Po të vritet edhe ky ushtar lirie

ju sërish mos qani

ju sërish këndoni

ju me zë përqiell këndoni!

Dhe mos thoni se u vra

ushtari i lirisë me emrin LIRIDON!

Thoni thjesht:

u vra një ushtar lirie për Kosovë!

 

Sepse është diku tjetër

(bie fjala, në Ladorishtë)

një tjetër ushtar lirie

që domethënë se është një i tretë

me po atë emër LIRIDON

që është i gjallë

aq sa për t'i dalë krah

atdheut të vrarë, zot!

 

Edhe ky sikur të vritet

ju sërish mos qani

ju sërish këndoni

ju me zë përqiell këndoni!

Dhe mos thoni se u vra

ushtari i lirisë me emrin LIRIDON!

Thoni thjesht:

u vra një ushtar lirie për Kosovë!

 

Edhe një i katërt po të vritet

(fjala bie, nga Pollogu)

ju këndoni dhe thoni thjesht:

u vra një ushtar lirie për Kosovë!

 

Edhe një i pestë po të vritet

(nga Berati, fjala bie)

ju këndoni dhe thoni thjesht:

u vra një ushtar lirie për Kosovë!

Edhe një i gjashtë po të vritet...

Edhe një i shtatë...

Edhe...

Edhe i njëmijti po të vritet

(nga një skaj i humbur i atdheut, fjala bie)

ju mos qani

ju vetëm këndoni

ju përqiell këndoni!

Dhe thoni thjesht:

u vra një ushtar lirie për Kosovë!

 

Oh! Por, ç'them!

Nuk vriten ushtarët e lirisë!

Ata vetëm sa bien

gjakun ta njomin me atdhe!

Ata vetëm sa bien

për t'iu bërë atdheut dhe!

Ata vetëm sa bien

për të mbirë si lulëkuqet

mbi Kosovë

e për të na bërë të ditur

se liria është nënë

që pjell sa të duash LIRIDONË

dhe se Kosova është atdheu-

ajo e bukura ëndërr që na josh !                                

                                                      

Gostivar, korrrik 1998.

                                                                                    

 

LËRNA, ZOT!...

 

e haje veten

e klithmat lëshoje

e vapë bënte si në ferr

e asnjeri s'ta varte veshin për asgjë

madje

as kur u thoshe si me shaka

se je një budalla

që shiun pret

e mendjen vret

për nj e r ë z!

 

oh,

tashti që mbushe mend

të gjithë lumenjtë shterruan

asgjë s'ndodh

asgjë s'lëviz

veç shpirtit që na lë!

 

lërna, dhe ti zot

të kullotim si kafshët

të hamë ku dhihemi

të dhihemi ku hamë

mut me gishta të përziejmë për erëmirë

ta vrasim mendjen për lesh

të qeshim të qajmë të qajmë

për veten tonë…

 

 

ERA SHPËRNDAN PLAGË KORIJEJE

TË ZEMRËS

 

era shpërndan plagë korijeve të zemrës

gjithëherë na kërkon e gjithkund na ndjek

na prek çdo skaj trupi

na futet nëpër sytë

e për syshë na del

dritë e errësishme

errësirë e ndritshme

 

na rrëshqet në veshët

na i lëpinë gjuhët

me gjuhën e një ëndrre         

që është thjesht një flatër

e një zë i ëmbël zogu

në grykën e vetë kyçet

përballë një zezone

që hapë gojën shpellë

 

kënga vjen e mykur

si e dalë nga varret -

e pohojnë të vdekurit përultësinë e vetë

për zotin e pikëlluar

që të gjithë e njohim dhe askush s'e përmend

dhe që e kemi pranë dhe që e kemi mangët

 

drita njomë dritëveten

në sytë e larë të vashës

dhe era shpërndan plagë korijeve të zemrës

flokëkaltra shplon shpirtin e as nuk pandeh

se dritë është mish i zotit që të gjithë e shohim

dhe ashti i tij është dritë që pak kush e sheh

 

 

K A P R O LL

 

Dimër i bukur

me drunj krahëgjërë

mbuluar me dëborë të re.

Natyrë e virgjër e paprekur.

Qetësi përrallore ku asgjë s'lëviz.

Madje as një zogth i vogël

as një ketër lazdran.

Parajsë e bardhë e pafundtë

ku mund të ndritet edhe mendimi.

 

Por, zot,

se si lëviz temalit

një kaproll i ri i bukur!

Dritëpraruar një kaproll!

Veshëngritur dhe syengjëll!

I vete prapa

një gjahtari që e josh!

Një gjahtari që i shkel syrin

dhe që vetëm pas pak çastesh

e merr në shenjë!

 

Gjahtari qëllon-

kaprolli bie!

Dëbora përgjaket!

Ujitet dëbora me gjakun e tij!

Sytë e engjëllt të kaprollit

përplotë dashuri

e shikojnë gjahtarin

si e shikon shpresëhumburi shpëtimtarin!

 

Dhe qajnë sytë e tij!

Dhe derdhin lotë si sy njeriu!

Gjaku rrjedh!

E kuqja njollë zgjërohet mbi dëborë!

Nyja e vdekjes shtrëngohet!

E ndjej sa ëmbël vdes ai kaproll!

Dhe

ndërkohë që e ndjej

se vdes si një njeri,

unë e di:  j a m   v e t ë   ai  ! . . .