Halit Bogaj: Ana Manjani

ANA MANJANI/1908-1973

Nga Halit Bogaj

Në vargun e disa aktoreve evropiane që arritën suksese të jashtëzakonshme në botën filmore,bën pjesë edhe  – Ana Manjani,me emrin e së cilës është e lidhur edhe një epokë markante e filmit evro-amerikan.Ashtu si edhe;Brizhit Bardo,Sofia Loren,Klaudia Kardinale,Gjina Llollabrixhida dhe disa akore të tjera , edhe Ana Manjani bëri emër të shquar në kinematografinë amerikane.Me një intelegjencë të posaçme dhe talent specifik,ajo arriti që të bëhej shumë shpejt një aktore e shquar dhe një yll  i  shkëlqyer i botës filmore edhe në suazat internacionale.Bashkë me aktoren Gjulieta Masina krijojnë dy kulte të pavdekshme  dhe dy ikona të paharruara që jetojnë vazhdimisht në kujtimet tona.Ana Manjani ishte simbol i epokës së artë të neorealizmit italian. Në ato vite të gjithë shkonin në kinema  dhe ne u besonim filmave të tillë ngase na përvetësonin në mënyrë të sinqertë ,duke qenë realizime të famshme me aktorë të ndritur si Ana Manjani dhe të tjerë.Edhe Ana ishte pjesë e një kohe dhe e një mënyre  jetësore e cila interpretonte amviset dhe femrat e rëndomta që bënin një jetë tejet të vështirë,por që ishte edhe luftëtare e përhershme dhe rebele  për një jetë më të mirë.Të rralla janë aktoret e sotme që kishin një imixh të tillë si të Anës së pavdekshme e cila realizonte role autentike ,të fuqishme dhe të jashtëzakonshme.Me Ana Manjanin mahniteshin aktorë dhe regjisorë të ndryshëm që punonin me të,në mesin e të cilëve bënte pjesë edhe Bert Llankaster me të cilin ajo luajti në  filmin ”Trëndafili i tetovuar”,që ka mbetur edhe njëra ndër kryeveprat më të fuqishme filmore.  Sytë e saj të zi shpesh na bënin

Anna Magnani

përshtypje të shumta se në vete ajo kishte dhembje të mëdha  dhe të çuditshme të cilat ishin prezente edhe kur qeshte.Çfarë ndryshimi i madh mes saj dhe aktoreve  të shumta amerikane që ishin mësuar me një jetë tjetër mondane dhe të pabrenga dhe tek të cilat asnjëherë nuk shihnim diçka të tillë pesimiste.Ana vazhdimisht na dukej si një vullkan i pashuar filmor që nuk kishte të ndalur dhe që shkëlqente me talentin e saj të ndritur  i cili e solli edhe në Akademinë nacionale të arteve filmore dhe teatrore.Që ta  mbante familjen e vetë të varfër , paralelisht këndonte dhe vallëzonte edhe në lokale  të natës,duke e provuar jetën në drejtime të ndryshme gjersa bëhet edhe aktore fenomenale me të cilën mburrej mbarë bota.Mbase edhe ato angazhime  të llojllojshme ndikuan edhe në profiliizimin e saj si aktore e përmasave kolosale, çfarë e kishim parë rrallë herë në ekranet e mëdha.Edhepse merrte pjesë në Teatër ,Ana nuk kishte dëshirë dhe nuk ishte e sigurtë se do të arrinte ndonjë sukses të madh edhe në kinematografi dhe pikërisht pas filmit të parë”Skampolo” ajo sikur ishte e dëshpëruar, prandaj edhe iu përkushtua kryesisht Teatrit. Pasiqë ishte bërë një aktore e famshme teatrore – Ana nuk luan në film deri në vitin 1934.Në fillim interpretonte vetëm role të dorës së dytë  nga të cilat më i suksesshmi ishte nga filmi”Tereza Venerdi”/1941/,por duhet theksuar edhe rolin e saj mastral nga filmi”Kalorësia”/1936/.Suksesin e saj më të madh e arrin pas luftës me filmin”Roma qytet i hapur”/1945/ për të cilin e fiton Plaketën e argjendët dhe atë të kritikëve filmorë italianë.”Roma qytet i hapur” arriti sukses të madh edhe jasht Italisë,me ç` rast ajo bëhet yll  me përmasa ndërkombëtare,duke u ngjitur edhe shkallëve më të larta të neorealizmit italian.Vitorio De Sika  dhe Zhan Renoar jepnin mendime superiore për yllin e lindur italian,kur  De Sika me të drejtë kishte thenë”se ajo ishte aktorja më e madhe e vendit të tij. Renoar ishte shprehur “se ajo ishte aktorja më e famshme me të cilën kishte punuar ndonjëherë”,duke menduar për filmin”Karroca e artë”nga viti 1955.Se sa kishte arritur ajo të dominonte në kinematografinë italiane ,më së miri dëshmojnë katër shpërblimet e fituara për filmat:”Deputeti dhe Angjelina”/1947/,”Dashuria”/1948/,”Më e bukura”/51/dhe “Motra Leticia”/1956/,të cilët i kishin realizuar regjisorët:/sipas radhës/:Luigji Zampa, Roberto Roselini, Lukino Viskonti dhe M.Kamerini.Në kulmin e krijimtarisë së saj në vitet `5o-ta   ,shkon në Holivud për ta provuar fatin me filmin e lartëpërmendur”Trëndafili i tetovuar”,në regjinë e kolosit Entoni Men.Për këtë film fiton  çmimin Oskar në vitin 1955,kurse për filmin e Xhorxh Cukorit”Era e egër ”/1957/, shpërblehet në Festivalin filmor të Berlinit.Aktorja e talentuar fillon pauzimin e saj të gjatë dhe nuk duket në ndonjë film deri në vitin 1972, kur e realizon filmin tjetër të shquar, prapë me titullin”Roma”, në regjinë e klasikut – Federiko Felini.