Kulturë

Sabit Rrustemi: Mëngjesi me sy gruaje (Tregim)

E premte, 25.09.2009, 06:10 PM

Sabit RRUSTEMI

MËNGJESI ME SY GRUAJE

Mëngjesi vinte përmes syve të saj dhe depërtonte vjedhurazi nëpër dritaren e vockël të dhomës numër shtatë, në burgun e Prishtinës.
Ata sy që na shikonin herë pas here në një interval kohe prej gati një çerek ore, nuk e dinim ç’ngjyrë kishin, në ishin të shkruar, të kaftë, të zezë, të gjelbërt apo të kaltër.
Sa herë fjaloseshim për sytë e saj ne të shtatit që frymonim brenda asaj hapësire të errët e të lagësht e cila vetëm natën kthjellej pak së brendshmi nga retë e tymta prej cigaresh që s’kishin të ndalur së thithuri tërë ditën e lume.
Madje, edhe kur reflektonin ato bebëza sysh para lemjes së diellit tek bënim shetinë e mëngjesit.
Më i moshuari prej nesh përbetohej që ajo i kishte sytë e zez. Sepse vetëm zi vjen nga ajo ndërtesë e përhirtë ku përpak minuta , në katin e epërm, tek dritarja e fundit, ajo varte kokën dhe derdhte rreze shprese mbi fytyrat tona.
Sytë e saj janë të shkruar, të shkruar, thoshte tjetri që aty e kishin futur dy javë para Ditës së Shenjtë të Gjergjit. Sepse, prej asaj ndërtese të përhirtë çmos na shkruhet.
Pranverorin, siç e shpotitnim ngahera më të riun e dhomës, zunë ta mbështesin edhe të tjerët që, kishin qëlluar aty më parë apo që i kishin sjellur dhe më vonë. Sepse vetë askush nuk ishte i çmendur të vinte e të rrasej aty brenda ku dielli s’mund të shihej as në shetitjet e mesditës sepse i qëllonte së tepërmi kapakët e syve. Diell me çekan, i thoshim dhe mezi prisnim të shpëtonim prej atyre goditjeve.
I dënuari i parë prej nesh për veprimtari armiqësore kundër një shteti okupues në vendin tone, thoshte i bindur thellë se ajo i ka sytë e kaltër.
Unë, si më i vonshmi i asaj dhome, mendoja se ajo i ka sytë me ngjyrë drite. Sepse ajo gati një çerek ore ndriste me shikimin e saj drejt nesh, aq sa mund të ndriste një rreze e përvjedhur dielli, pasi e hanim kaftjallin.
Asnjëri s’pajtoheshim me mendimin e tjetrit por, për fat, ajo nuk i dëgjonte kundërshtitë tona që zgjasnin me ditë, me javë, me muaj. Gati dy stinë.
Se çka e shtynte atë grua të re në moshë, të nxirrte kokën në dritare dhe të na vrojtonte neve në botën e poshtme prapa asaj ndërtese të përhirtë, kurrë s’ arritëm ta marrim vesh, mësa për sytë e saj, ngjyra e të cilëve mbeti enigmë.
Njëri thoshte, ka dikë të njohur këtu dhe po e kërkon . Mos , rastëssht po e sheh.
Tjetri e kundërshtonte. Askend nuk e ka të vetin brenda se, qëmoti do ta fluturonin prej pune.
Eh, punën që ma ka , shfrynte i treti.. Pastruese dritaresh, dhomash, koridoresh. Pse do ta dëbonim edhe nëse e ka dikë.
I dënuari i vetëm i dhomës sonë për vrasje të një bashkëvendësi, përbetohej se ajo nxirrte kokën aty vetëm nga kurreshtja. Se si i dukemi neve poshtë. Si të humbur, të krisur, të shkalluar mendjeje.
Ç’të thosha unë kur askush nuk pranonte mendimin e tjetrit, e qëllove apo jo. Më dukej se asnjë dhomë burgu gjatë atyre dy stinëve, nuk vlonte më shumë se e jona prej kundërshtive. Sherri i asaj gruaja , pas së cilës në një mënyrë ishim dashuruar secili prej nesh.
Ajo grua në dritaren e fundme të katit të fundmë të asaj ndërteseje burgu, që ishte njëra nga zyrat e atyre që na kompletonin dosjet për të na nxjerrur para gjyqit, u bë përditshmëria jonë përmes së cilës më shpejtë ngrysnim një ditë dhe shporrnim një natë
Kur ndodhte një ditë që mos ta shihnim, se si merakoseshim, na kaplonte nervoza. Padurimi futej mes nesh aq sa, edhe një fjalë e butë na dukej ters.
Secili prej nesh, në mënyrën e vet, kish zënë tashmë t’i imagjinonte sytë e saj, atë fytyrë të ndritshme mëngjesi me flokët e varura që i preknin për faqe, si dhe t’ia vizatonte në vetëvete trupin që kurrë s’ arrinim t’ia shihnim. E, lëre më t’ia merrnim nëpër duar.
Mos jam unë ai që ajo e kërkon çdo ditë, ende pa lerë dielli? Mos jam unë, sikur belbëzonte secili prej nesh.
Ka ndonjë porosi prej nënës, motrës, gruas apo të fejuarës së këtij apo të atij dhe përpiqet të na e përcjell përmes syve të saj, tek na sogjon çdo ditë.
Apo nuk po i përputhet përshkrimi i tyre me pamjet që kemi fituar gjatë qëndrimit këtu, shfaqa unë në njërën prej ditëve, dyshimin.
Tamam, kërcyen gati gjithë të tjerët njëzëri. Tamam, thanë që të gjithë. Ndryshe ishim, tjera pamje kishim pa na futur në këto biruca. Ndryshe tash jemi.
Ish hera e parë që krijuam një unitet brenda asaj dhome. Ish hera e parë që pranuam dhe ndryshimet që kishin ndodhur në ndërkohë me pamjet tona, të cilat s’ përputheshin si duket me përshkrimet që ia kishin dhënë asaj gruaje. Dhe, ajo gjithnjë kthehej e dëshpëruar.
Jo, nuk arrita ta identifikoj. Duken të shtypur kur i shikon nga lart.. Duken të truçur dhe vetëm prej koke dhe supesh të rrudhura. S’ mund ta di cili është babai, vëllau, burri apo i fejuari juaj. Sikur shprehej ajo para atyre. Apo ashtu dëshironin të dëgjonin prej buzësh të saj, veshët tanë, të cilët njësoj si sytë, po të vareshin prej nesh, do zgjateshin deri në atë cepë dritareje për t’u bërë një me sytë e saj, me buzët e saj gjysmë të hapura dhe me atë fytyrë që, në të larguar merrte një pamje pikëlluese.
Nuk arritëm as ne ta identifikojmë kurrë atë grua të njomë në moshë. As sytë e saj që na rrezonin shpresë e jetë për një çerek ore në ditë. As sa ishim aty, në dhomën numër shtatë të burgut të Prishtinës. As kur na hoqën që andej e na bënë pikë e pesë nëpër burgje tjera të një shteti që, më vonë u zhbë dhe u shporr nga sytë tanë.
Vetëm sytë e saj ngjyrë drite ende rrezatojnë nëpër sytë tanë përmes një mëngjesi të ri që nuk na gjenë më në dhomën numër shtatë të atij burgu, në Prishtinë.

(Janar, 2009)

(Vota: 3 . Mesatare: 5/5)