Pilo Zyba: Dëshira Haxhi - Një zë i ri në orkestrën e poetëve

Doli nga shtypi libri poetik "Dashuri Engjëllore" i poetes Gjirokastrite..Dëshira Haxhi...

NJË  ZË I RI  NË ORKESTRËN E POETËVE

Nga PILO ZYBA

 Në orkestrën e madhe të poetëve ka ardhur një zë i ri poetik. Emri i saj  është i lidhur dhe me vetë artin poetik. Ajo quhet, Deshira, më ngjet se vetë emri i saj lidhet me  dëshirën e saj poetike.Dëshira, troket në portën e madhe të poetëve dhe hedh në tryezë librin e parë me titull “ Dashuri Ëngjëllore”. Për ata që e njohin nga afër poeten, kuptojnë dhe ndjejnë duke lexuar se, në atë varg është vetë Dëshira dhe bota e saj e pasur artistike.Kuptojnë shpirtin e saj, brishtësinë, dëshirën dhe dashurinë e saj për artin poetik.

Autorja vjen në art e pjekur, e plotë në ato që shkruan, që ndjen dhe që shpreh nëpërmjet vargut të saj. Kjo tregon se ajo ka kohë që shkruan, por botimet ja ka lënë kohës dhe të ardhmes. Në librin e saj të parë  duket talenti, por edhe aftësia e lartë krijuese.

Libri i saj i parë “ Dashuri Ëngjëllore”, është i përfshirë nga tre cikle të plotë dhe domethënës…kjo për arsyen e vetme, për të rrokur gjithë tematikën artistike dhe,

për të sistemuar ato në dritaret përkatëse, në mënyrë, që lexuesi të dijë ku ti gjejë, ti lexojë dhe shijojë sipas këndvështrimit që autorja u ka përgatitur...

Në ciklin e parë që mban dhe titullin e librit “ Dashuri Ëngjëllore” poetja shpalos për lexuesin ndjenjat e saj shpirtërore.Ky cikël është i përfshirë nga 50 poezi që i këndojnë dashurisë,gëzimit, ndjenjës, trishtimit, dhimbjes. Të gjitha këto,janë  parë në një këndvështrim orgjinal e të bukur, të shprehur me delikatesë dhe varg të ëmbël. Poezitë dallojnë dhe nga bukuria vizuale, dhe nga ngyrat që autorja përdor në ndërtimin e skeletit të tyre, por, edhe në atë të shprehjes së bukurisë së pemës poetike...duke shkuar më pas në frytin e pjekur të mendimit, dhe telajon e bukur të fantazisë dhe figurës letare.Ja si shprehet ajo në poezinë “Dashuri Ëngjëllore”  :

Dua të prek ëmbëlsinë e buzëqeshjes tënde

Ta kem në shtrat, në mendimet e natës së vonë.

A e di qe çelsin e lumturisë time,

Pafajësisht i dashur, e mban ti në dorë?!

Në të bie në sy përfytyrimi i bukur poetik si dhe mënyra dhe forma e shprehjes artistike. Vargu është i punuar me kujdes dhe i gërshetuar me fantazinë dhe mendimin poetik. Poezia ka ngjyra të ndezura artistike, ëmbëlsi, rimë e ritëm. Mendimi, vargu dhe ndërtimi poetik janë në harmoni të plotë dhe kanë muzikalitet, bukuri në shprehje, dhe qartësi në realizimin e qëllimit të poezisë.

Në këtë cikël, Deshira, i këndon dashurisë dhe të gjithë ndjenjave të saj në mënyra të ndryshme.Në çdo rast i cili dallon nga veçoria dhe pesha e gëzimit apo dhimbjes, ajo përdor

veglën e saj artistike që i përshtatet kësaj ndjenje.Herë bëhet violinë dhe herë flaut i ëmbël, herë violençel e herë korno, herë pjanofortë e herë klaviçembalo, por në të gjitha rastet, qoftë me nota minore të trishtushme apo maxhore të këndshme dhe pranverore, Deshira shpreh bukur mendimin, ndjenjën dhe botën artistike të momentit poetik.Të gjitha këto vegla poetike të përdorura përbëjnë një orkestër të plotë, të bukur, të arrirë, e cila komandohet dhe drejtohet me kujdes dhe aftësi nga dirizhentja poete. Si më të arrira në këtë cikël bien në sy poezitë “Dashuri ëngjëllore”, “ Çmendurisht” “ Zoti harrojë hënën të ndezë”, “ Skalita dhimbjen”, “ Magjike”, “ Shiu shtegëtar”, “ Aromë romantike”, “ Të vodha zemrën” etj.

Cikli i dytë mban emrin e bukur dhe domethënës “Mozaik”. Jo pa qëllim është vënë ky titull, pasi, vetë cikli është një mozaik i bukur artistik. Në të bëjnë pjesë poezi të cilat rrokin jetën e përditshme si; vëndlindja, jeta në emigracion, marrdhëniet familjare, meditime, ëndërrime, ato prindërore dhe ato kombëtare.

Autorja, me këndvështrimin e saj origjinal, nga dritarja e saj poetike e shikon botën me një sy poetik të veçantë. Ajo, mbresat e marra, i fut pastaj në punishten e saj artistike dhe i kthen me art në pëlhurë, triko, kostume të bukura poetike, që ti shikojë, t’i lexojë dhe shijojë lexuesi. Në këtë cikël bie më shumë në sy aftësia e autores për të parë, përzgjedhur dhe ngritur në art tematikën që ajo mendon se është pjesë përbërëse e shoqërisë, dhe individit që duhet  të nxjerrë në skenën poetike për të parë dhe shijuar të gjithë. Këtë e bën me vërtetësi, pa shtirje, pa fjalë të tepërta, por me  bukuri të

fjalës e të mendimit poetik dhe të  ndërlidhjes së temës me jetën dhe anasjelltas.Poetja është e pakët në fjalë, por e gjerë dhe e larmishme në mendim e tematikë. Ajo i jep liri vargut e mendimit, nuk i krasit frazat dhe as fjalët por i lë të lulëzojnë brënda poezisë ashtu si ato janë, pa i kornizuar, çensuruar, për të prurë mendimin poetik atje ku dëshiron.Çdo gjë rrjedh natyrshëm nëpër gjelbërimin e pyllit poetik, duke fituar bukurinë dhe veçorinë e lulëzimit dhe aromën e shijes e të mendimit artistik.Ja si shprehet, Ajo, te poezia “Ëndërroj”:

Shumë mirë ndjehem sot,

Si një pupul mjaft e lehtë,

Që fluturon në hapësirë

Dhe ndalet aty ku do vetë.

Fjala duket e zakonshme, por vizioni poetik është shumë i ëmbël, ka brënda tij ngjyrat e bukura të ndjenjës, për të shprehur botën e gëzushme shpirtërore,  gjallërinë e jetës që lëvron në arterjet e poezisë.

Në këtë cikël dallohen si më të arrira poezitë, “ Vëndlindja ime”. “ Babait”. “Kurbeti”, “Ëndërroj”, “Emigranti”, “Për nënën”, “ Fotografia”  etj,etj.

Cikli i trete dhe i fundit mban titullin, “Prozë poetike”, veçori tjetër e autores. Në këtë cikël bie në sy një veçori tjetër e Deshires: Ajo mendimin e saj poetik e shpreh jo më në poezi, por në prozë. Në prozë, por që në të vërtetë është një poezi me shtrirje më të gjatë dhe më me fantazi poetike. Fantazia është e thellë dhe e shprehur  me mjeshtëri përsa i

përket fjalës së zgjedhur, dhe dëshirës së autores për të shprehur atë që ajo mendon, me nota sa më të larta artistike në pentagramin e saj poetik. Dhe ajo e arrin këtë si një poete e pjekur dhe me një qëllim të largët dhe të pasur artistik.Të dyja poezitë poetike bien në sy për  aftësinë që ka poetja në ndërtimin, zbërthimin dhe hedhjen  në letër të artit që  mendon.Dhe këtë e bën me kujdes dhe aftësi profesionale, me shije dhe aromë poetike, pa u penguar në rrjedhën e mendimit, të frymëzimit, por dhe të hedhjes së të dyjave në faqen e bardhë të letrës.

Pra, po ta marrim librin si një të tërë, ai ngjet me një ekspozitë të pasur, e cila i ka brënda dhe tematikën, dhe bukurinë, dhe artin poetik, por mbi të gjitha ngjyrat poetike të arrira premtuese për të ardhmen.

E vërteta është se, Autorja në fjalë, dëshironte që në libër të përmblidhej edhe një cikël me poezi në gjuhën greke që ajo ka botuar herë pas here në organet ditore e mujore që botohen në greqi, por, Unë nuk pranova.Kjo për të vetmen arsye, për të mos i prishur kësaj ekspozite hijeshinë, ngjyrat dhe bukurinë që ka.Poezitë në gjuhën greke do botohen në një libër më vete për lexuesit që i përkasin asaj.

Me këtë rast i urojmë autores, rrugë të mbarë në maratonën e gjatë të artit poetik. Dhe mendojmë se flauti i saj shumë shpejt do zërë vëndin që i takon në orkestrën e madhe të poetëve.