Kulturë

Vilhelme Vranari Haxhiraj: Requiem për Linën

Fundviti 1962. Atë mbrëmje të tridhjetë dhjetorit Eva ishte tejet e trishtuar. U shtri por pa gjetur qetësi. Një dhembje koke nuk e linte të mbyllte sytë. Sa herë dëgjonte zilkën e portës, brofte në këmbë gjithë ankth.Diçka priste,...po çfarë...?Nuk i kishte mbushur ende të tetëmbëdhjetat, e megjithëatë kishte marrë një vendim të rëndësishëm. Tek e fundit ishte jeta e saj, e cila ishte e vetmja prone qe zoteronte. Ndaj donte ta trajtonte atë duke ndjekur zërin e zemrës, këngën e shpirtit...

Ndue Dedaj: Hija e kodit të maleve

Ardhja e Ali Podrimjes në Mirditë, në fundin e vitit 2004, më ndërmend ngjatjetimet kohë pas kohe me shkrimtarët dhe studiuesit nga Kosova, duke filluar me Anton Çetën në vitin 1991, Zef Mirditën me 1999, Din Mehmetin në 2004-ën, Mark Krasniqin, Frrok Kristajn, Asllan Bajramin, Prend Buzhalën, Gjon Gjergjin etj. Sa herë bie në kontakt më shkrimtarë kosovarë, gjithnjë kujtoj me nostalgji mesin e viteve’70, kur isha gjimnazist dhe kisha ...

Xhulia Karavella: 30 kishat antike të Dhërmiut

Besimi fetar ndonëse i "sulmuar" shpeshherë nga fryma shkencore dhe teknologjike vazhdon ende të mbijetojë, në saj të misticitetit që përçon shpresa si dhe dëshira për të mësuar të paditurën. Kisha dhe objektet fetare në shekuj janë ndoshta dëshmia më e mirë që njerëzimi nuk dëshiron ta braktisë këtë pjesë të sajën. Me këto mendime që shpeshherë përbumben në subkoshiencën e gjithkujt marrim rrugën për në fshatin e Dhërmiut, i cili mbart shumë histori në lidhje me këtë tematikë. Kur kalojmë në Orikum ...

Përse duhet të realizohet filmi " Revolta e Spaçit"

Këto ditë fillimshtatori rastësisht u takova në Rinas me skenaristin dhe regjisorin Mark Topollaj i cili ishte së bashku me dy producentë italianë të filmit, me Xhuzepe Kolombo (përfaqsues i CIC)dhe Kritian Vitale të cilët kishin ardhur në Shqipëri për të gjetur mbështeje financiare për filmin " Revolta e Spaçit", njëkohësisht për të parë nga afër disa sheshe xhirimi. Të dy producentët vinin për herë të parë në Shqipëri prandaj Shqipëria për ta ...

Poezi nga Faton Mehmeti

Këtyre rrugëve të Dunavëverininë e kaloveme punë të krahut e plot me djersëjetën e vështirë e sfidovebashkë me lista që rritenu bëre Nënë Këto rrugë gjëra sa kalojasi hije më vije passikur më tregoje me nostalgjilojërat si fëmijë që t'i bëje...

Mustafë Shabani: Bashkbisedim mesë dy vëllezërve

Unë isha duke bluar në kokë intervistën e filluar me Z.A.Përgegaj,dhe fjalia e tijë më tingëllon në kokë ku do të thoshte:“Unë nuk guxoj dhe nuk mund të hesht të kaluarën tonë, ajo do më vriste më shumë se sa një plumb vrastar...“ derisa Z.Ralf po lexonte autobiografin e tij,i cili mes tjerash thotë:Krijimet dhe krijimtaria e Z.A.Përgega adresojnë dhe prekun me mprehtësi e imagjinatë të holl e profesionale tema, që nga realja deri te abstraktja...

Kozeta Zylo: Fitorja e Mark Gjonaj ogur i mirë

Shqiptari i Amerikës Mark Gjonaj fitoi vendin e merituar në Asamblenë e shtetit të Nju Jorkut.Z.Gjonaj udhëhoqi një fushatë të ndershme dhe plot kulturë në zonën elektorale 80 të në qytetin e Bronxit të Nju Jorkut, ku siç dihet në këtë lagje jetojnë një numër i madh shqiptarësh.Fushata e tij për kandidim në Asamblenë e shtetit të Nju Jorkut ...

Baki Ymeri: Një lule e bukur e dritës së gjallë

Mendimet e poetit zbresin nga qielli për kultivimin e gjuhës dhe mbrojtjen e shpirtit. Vepra e tij është një gurrë e gjallë e ujit të ëmbël që i mjekon plagët e hidhërimit. Thonë se armiku më i madh i njeriut është marrëzia, por kur vjen fjala për vlerat letrare, konstatojmë se poezia është armiku më i madh i marrëzisë, një lule e bukur e dritës së gjallë. “Kanë humbur të gjitha ngjyrat e luleve/ Nëpër dritën e diellit/ Nuk depërton/ Asnjë rreze ...

Remzi Salihu: Dy net burg me Pano Taçin

Koha ngulmon me trashëgiminë e të mirës dhe të shëmtuarës, dhimbjes dhe qejfit të ngushtuar në heretizëm. Detyrimi ndjenjës shpërthen guximshëm papandehur në kërkimin e shpresës humbur. Ferri e shpie larg në vetminë e neurozës së historisë së përhumbur nëpër kohë, në burg. Fluturimi imagjinar i dëshirës së tij thyen grilat e intimes personale. Del prej vetes, pastaj hynë përsëri thellë në vete. Ateron stoikisht në qiell të ...

Sali Bytyçi: Dhimbja ka bukuri...

Të nderuar të pranishëm,Jemi mbledhur sot të bëjmë promovimin e librit “Dhimbë e bukur”, që u krijua si kushtim poetit Ali Podrimja, i cili fizikisht u nda nga ne. Me këtë rast, të gjithë ne këtu së bashku, edhe një herë e kujtojmë poetin tonë të madh, ikjen e të cilit edhe për një kohë të gjatë nuk do ta besojmë. Mua, personalisht, edhe më shumë se një muaj pas ikjes në amshim të Ali Podrimjes, askush nuk mund të më bind se ai tani nuk gjendet në mesin ...

Eshref Ymeri: Kur historia hyn nga portat e artit

Kur lexova nëntitullin e këtij romani “Rikthimi i Ismail Qemalit”, menjëherë më vetëtiu në kujtesë një pesëvargësh i shkëlqyer i një poezie popullore, me një rimë të puthur magjiplote, e cila erdhi e u shndërrua në një këngë të parapëlqyer labe që këndohej dhe vazhdon të këndohet edhe sot, sa herë që bashkëkrahinarëve të mi vlonjatë u qëllon rasti t’ia thonë ...

Poezi nga Xhavit Gasa

Vjen një kohë,Që lisit shekullorë,I shkulen rrënjët,Dhe i thahen degët,Dhe shkëmbejnt thërmohen,..................nga malet shemben,Por kombi Shqiptar,Kurrë nuk vdes,Ka qenë e do të jetë,Zot në truallin e vet.O sot o kurrë,...

Artur Vrekaj: Studimi që ka shqetësuar Akademinë

Ndonëse kemi vite që jemi larguar nga Shqipëria, interesimi ynë për vendin tonë sa vjen e rritet. E rriti këtë interesim edhe libri studimor i Kujtim Matelit “Dodona ndodhet në Dëshnicë të Përmetit I”. Interesimi për Dodonën është i madh, sepse ka të bëjë me rrënjët e qytetërimit tonë që është i vjetër në këto troje sa dhe vetë bota. Mateli e ilustron librin me argumente bindëse për vendndodhjen e Dodonës në Dëshnicë të Përmetit...

Drita Lushi: Vals me të bardha

Kisha ngelur aq e hutuar në mes të rrugës, sa vetëm një makinë, që kaloi aty pranë me shpejtësi, më solli në vete. Shoferi, pas një borie të forte, diçka shau nëpër dhëmbë, duke nxjerrë kokën nga dritarja e makinës.Nuk e dëgjova çfarë tha. As që më nteresonin fjalët e tij, le të kishte sharë; mjaftoi ajo zhurmë e egër, nevrike, e zërit që më kumboi në veshë me forcë e më trembi. Atëherë u kujtova se duhej të kaloja në anën tjetër të xhadesë ...

Baki Ymeri: Vlera të përjetshme letrare

Ekziston një lloj heshtje mistike që është një element parësor, paqësor dhe miqësor, një kushtrim i pazëshëm që e mban fjalën dhe peshën e saj, që nga koha antike e deri në zemrën e Dardanisë biblike. Ramiz Kuqi vjen para nesh me një diskurs të mirëfilltë lirik që i anashkalojnë portat e heshtjes dhe gulçimin e saj. Poezia në këtë konteskt shndërrohet në një urë të shëndetshme për fisnikërimin e fjalës. Zëri i vargut të tij është zëri i një pëshpëritje e ëmbël që krijon ...

Miradije Gashi: Unë jam guri i vendit tim

Unë jam guria jam qiellinuk e diveç kjo pyetjes'më le të qetë,më torturon.po a thua sa zanoree bashkëtingëllorejanë në të?heshtja në mesAtdheu...është gjaku imm'thotë një zëpo ky zë...

Shaban Cakolli: Kënga e rapsodit në mbrojtje të atdheut

Historia, arti, kultura, letërsia dhe çdo vlerë shpirtërore e shqiptarëve, gjëthnjë kanë pasqyruar veprën e strategëve të shquar të popullit shqiptar, të cilët me të bëmet e tyre i dhanë nderë kombit dhe vetës krenari që ishin shqiptar.Gjendja robëruese nëpër të cilën kaloi populli ynë i shumë vuajtur, nëpër krimet dhe gjenocidet e TITOS, Rankoviçit e të të gjithë viçëve të tjerë deri te kasapi Sllobodan Millosheviç, i cili ndryshe nga viçët tjerë që të ...

Fehmi Kelmendi: Iliada dhe Odisea

Këto dy poema epike të njohura si më të vjetra dhe monumente të para të shkruara kinse në letërsinë antike greke me përmbajtje më tepër religjioze, më pak historike, ku mbizotëron mitologjia, që kohë pas kohe duke u përmirësuar prej aedëve, sidomos duke u përsosur prej gjuhëtarëve profesionistë, të përpunuara deri në atë shkallë, sa që pësuan ndryshim, autori ose autorët e këtyre eposeve me vlerë të jashtëzakonshme, saktësisht nuk dihen, sipas traditës helene i përshkruhen Homerit të verbër ...

Daniel Gazulli: Ira facit versus

S’asht koha të festojmë.Valët e lirisë nuk rrahin ma drejt bregut.I amullt asht deti – deri në dhimbje.Shpatet e maleve,përditë e ma shumë na rrëshqasin nën kambë.As Korabi s’e paska vu sot plisin e bardhë.Një çallmë reshë,poshtë tyne ajri i ngrimë – akullnajë,dhe gjithë kjo llohë,baltë edhe kërmë;bubullimat e natës e bajnë ma të terrtë...

Kalosh Çeliku: Liqeni ky burrë - muzë i poetes rebele

Flora Sela - Kastrati në librin më të ri me poezi: Burrë e kam Liqenin me mjeshtri u ka ikur vargjeve të thatë pa gjak e shpirt. Patetikës patriotike duke sjellur risi në poezinë erotike shqipe për Liqenin, sikur është ruajtja dhe ndikimi i poezisë së dashurisë popullore, që në kohën e Lasgush Poradecit. Poezia e saj mes këtyre dy kapakëve ka edhe filozofinë jetësore plot simbole e figura poetike...