Sylejman Salihu: Nënë Zahideja

Foto: Bota Sot

NËNË ZAHIDEJA

Nga Sylejman Salihu

Nënë Zahideja sot kudo ishte lajm. Një lajm për një çlirim, një lajm për një tregim. Në Skënderaj Nënë Zahideja u shndërrua në bronz.  U shndërrua në simbol. Kjo nënë heroinë u bë mesazh lirie, mesazh qëndrese, mesazh dashurie. U bë lajm përjetësie. Ajo është një nënë. Një nënë që mban titullin më të lartë që e do çdo grua, që ka nxjerrë nga barku i saj djem e vajza, që ia kanë shtuar hisen shtëpisë dhe ia kanë kthyer pushkën Serbisë. Nënë Zahideja sot u ngrit në piedestal. Sikur doli nga varri dhe po perkundete foshnjen e saj.  Me një djep përpara, teksa e përkundë duke i kënduar ninulla. Për secilin nga ata që pushonte në djep si kërthi, ajo thurte vargje, i këndonte ato me nota të pentagramit të zemrës së saj muzikore, me notat e dashurisë së nënës, që ia rritë djemtë atdheut. Kemi shum? permendore me vajza heroina qê kan? një automatik n? dor? dhe një rrethatore n? brez. Por nuk kishim nj? n?n? teksa perkund femijën e saj. Që është perterirja e atdheut. ?shtë Nënë Zahideja q? u ngrit në simbolikë lirie e dashurie. Të lirisë, që ne sot e gëzojmë dhe të dashurisë, që ne duhet ta kultivojmë. Ta kultivojmë dashurinë për familjen, për fëmijët, për të cilët ka nevojë edhe familja , edhe atdheu. Nëna i lind dhe i rritë në familje, i mëkon me gjirin e saj jetëdhënës dhe ia jep atdheut, për të cilin ata jetojnë, punojnë e luftojnë dhe bien në altarin e tij. Nënë Zahideja është simbol i gruas , që është lindur për ta shijuar jetën me ëmbëlsinë dhe hidhësinë e saj. Jetën, me bukurinë dhe trishtimin e saj. Jetën, me tragjedinë, por edhe jetën me heroizmin. Pa një tragjedi , nuk ka as heroizëm. Në antikën greke, duhej të derdhej gjaku, që të fitonte tragjedia. Të fitonte liria.  Të fitonte edhe dashuria, edhe liria, edhe përjetësia.  Edhe Nënë Zahideja ishte nënë e tillë tipike, por në një kohë moderne, jo si në Greqinë antike, as në Ilirinë mitike, por në Dardaninë moderne heroike. Në Dardaninë e mëllenjave, që luftrat i ka edhe fat edhe jetë. I ka edhe rëndomësi, edhe mbijetesë. Mbijetesë që kapërcen edhe shekujt. Shekujt, që ikën dhe atyre që agojnë.

*

Nënë Zahideja sot u ngrit në altar. U bë shtatore, u bë përmendore. U bë heroinë, ndonëse e tillë ishte. Sepse ç' mund të jetë tjetër një nënë, që lind heronj. Heronjtë nuk dalin dosido nga çdo grua. Ato dalin nga heroinat. E Nënë Zahideja ishte një jetë të tërë e tillë. Në jetë me urtësi dhe me vështirësi. Në jetë ku paqja është imagjinatë  dhe lufta është realitet. Ajo i rriste fëmijët e saj me ninullat plot imagjinatë dhe rima lirike. Që ata të bëhen ata që bëhen por gjithnjë për Kosovën. Për Kosovën që luftërat i ka fat dhe i ka rëndomësi. Për Kosovën, që i lind bijtë  dhe bijat e saj edhe për të jetuar dhe t' ia ruajnë gjenin dhe farën kombit, por që edhe të bien për të në Fushë të Mëllenjave. E në këtë fushë, që herë u quajt Iliri, herë u quajt Dardani, herë u quajt Arbëri, deri në ditët tona kur u quajt Kosovë. Nënë Zahideja u rrit dhe u bë  vajzë me këngët për trimat dhe trimëreshat e kësaj toke të shenjtëruar, por edhe u bë grua që si toka që nxjerr pipa dhe i bën lisa të mëdhenj, ajo i lindi dhe përkundi fëmijët e saj, që u bënë heronj me frymëzim, me luftim, me flijim. Duke përkundur djepin e fëmijëve të saj, ajo po e përkundëte edhe lirinë , që do të vinte një ditë, sepse jo më kot thuhet se "djali në djep si buka në çerep".

*

Nënë Zahideja sot në Skënderaj u bë vend i një burrëreshe, i një shenjtëreshe, që lindi një djal?, nj? burrë dhe atë një burrë të shenjtë dhe të shtrenjtë. Nënë Zahideja ose Nëna e Adem Jasharit është nëna e një kryeheroi, që ndejti zgjuar gjithmonë duke menduar lirinë e Kosovës.  Dhe jo vetëm duke e menduar atë, por duke luftuar për të deri sa hyri në themel të saj me trupin e tij, me gjakun e tij, me frymën e tij për t' u bërë simbol, për t' u bërë qëndresë, për t' u bërë mbijetesë e një kombi, e një populli. Nënë Zahideja sot u bë më e lavdishme. Përse, a nuk ishte deri sot? Po ishte disi më shumë në imagjinatë, por sot ajo është më e pranishme, më e dukshme, më e pashme. M? e bukur. Dhe flet me imazhin dhe me mesazhin e një shtatoreje. Nga sot ajo është bërë më e fisme. Në një shesh sot atë mund ta shohin të gjithë, duke e rilindur sërish atë. Nënë Zahideja nga sot në atë shesh është bërë edhe bukuri, edhe madhështi, edhe trimëri, edhe fisnikëri. Dhe jo rastësisht. Në epikën historike gjejmë nënat tona të vdesin bashkë me djemtë ose që duan të vdesin bashkë me ta në luftëra. Nëna e Mic Sokolit, pasi e bekon të birin "të luftojë për Shqipni" i thotë:"N"koftë nevoja vij me ty". Por derisa nëna e Mic Sokolit mund të shkonte me djalin në luftë, Nënë Zahideja ishte bashkë me burrin, me djemtë dhe gjithë  nipërit e mbesat e saj në luftë. Ishte me ushtrinë e saj, që e lindi vetë.  Ajo nuk është pjesëmarrëse pasive, por krejtësisht aktive në luftën e pabarabartë , se shtëpia e Jasharajve luftonte me një ushtri. Dhe gjithë ata njerëz në atë kullë heroike, kishin dalë nga barku i saj, që ta mbronin pragun e shtëpisë, dhe lirinë e Dardanisë. Nënë Zahideja ishte me ta qëkur i solli në jetë, qëkur i përkundi, qëkur i rriti e i martoi dhe bashkë me ta edhe misionin historik e mbaroi. Lavdi Nënë Zahidesë!