E enjte, 24.07.2025, 11:46 PM (GMT+1)

Kulturë » Vataj

Albert Vataj: Kjo është Emma Lilian Todd, gruaja e parë që projektoi një aeroplan

E diele, 10.11.2024, 07:48 PM


Kjo është Emma Lilian Todd, gruaja e parë që projektoi një aeroplan

Përgatiti: Albert Vataj

Emma Lilian Todd (1865–1937) ishte një pioniere amerikane në fushën e inxhinierisë dhe aviacionit, e njohur për kontributet e saj si shpikëse e aeroplanëve. Ajo është vlerësuar si një nga femrat e para që dizajnoi dhe ndërtoi një aeroplan.

Todd ishte gruaja e parë në botë që ndërtoi një makinë më të rëndë se ajri, (1906), gruaja e parë që aplikoi për licencë për të fluturuar dhe themeluesja e Klubit të parë Aero Junior në Amerikë në 1908. Ajo ishte gjithashtu i pari person për të nxitur shtetin e Nju Jorkut të pranonte një aeroplan si dhuratë, dhe Korpusi i Sinjalit të këtij shteti, ishte trupa e parë shtetërore që u pajis kështu. Aeroplani i saj, i ndërtuar nga Vëllezërit Wittemann, u ekspozua në shfaqjen ajrore të vitit 1906 në Madison Square Garden. Në vitin 1909, Komisioneri i Punëve Publike të Richmond Borough e mohoi kërkesën e saj për të bërë një provë fluturimi në Bulevardin Southfield pasi "karta në formën e saj aktuale nuk parashikon ndonjë përdorim të tillë të rrugës publike". Fluturimi ishte i suksesshëm. Një fragment nga New York Herald i pranishëm në koleksion, i datës 8 nëntor 1910, konfirmon këtë fakt.

E lindur në Uashington DC, Emma Lilian Todd (1865-1937) ishte një shpikëse autodidakte që i pëlqente t'i ndante gjërat, të tilla si orët, dhe t'i bashkonte përsëri për të parë se si funksiononin.

Një avokate dhe një nëpunëse në Zyrën e Patentave në SHBA, ajo shkruante aplikimet për patentë dhe mësoi se çfarë funksiononte dhe çfarë jo. Ajo filloi e vogël, duke punuar për të shpikur një mbajtëse kopjesh për makinë shkrimi dhe lodra mekanike.

E frymëzuar nga aeroplanët që pa në një udhëtim në Londër, Todd filloi të krijonte dizajne rreth vitit 1903 dhe të provonte dhe eliminonte veçori dhe modifikime të ndryshme, duke vazhduar derisa ajo projektoi me sukses një avion pune që përmirësoi modelin e vëllezërve Wright. Në lidhje me procesin, ajo tha: "Nuk ka punë kaq dekurajuese, kaq irrituese, kaq të lezetshme, kaq të keqe, kaq të vështirë, kaq emocionuese sa ndërtimi i aeroplanëve."

Puna e Todit në aviacion u vu re nga filantropistja, Olivia Sage, kur ajo ekspozoi dizajnin e saj të parë në një shfaqje ajrore të Madison Square Garden. Sage u bë mbrojtësi i Emës, duke i dhënë asaj 7,000 dollarë për të projektuar dhe ndërtuar një avion. në vitin 1910, një nga modelet e saj të aeroplanëve u ngrit me sukses në ajër në Mineola, Nju Jork, gjatë një testimi. Todd donte të fluturonte vetë me aeroplanin, por iu refuzua licenca e pilotit për shkak të gjinisë së saj, kështu që avioni i saj u fluturua me sukses nga piloti testues Didier Masson.

Emma Lilian Todd ka një vend të rëndësishëm në histori për kontributet e saj në aviacion dhe për të qenë një ndër gratë e para që kontribuoi në këtë fushë sfiduese, e cila deri në atë kohë ishte dominuar pothuajse ekskluzivisht nga burrat. Përkushtimi i saj ka frymëzuar breza të rinj inxhinierësh dhe shpikësesh për të ndjekur interesat e tyre në teknologji dhe aviacion.



(Vota: 0)

Komentoni
Komenti:

Artikuj te tjere

Albert Vataj: Gjithë dija e botës së një shekulli në një foto Albert Vataj: Çdo nënë është një shenjtore dhe çdo shenjtëri na shpërblen me vullnet prej nëne! Albert Vataj: “Fluturimi” i malësores në krahët e erës Albert Vataj: “Barbarët” që shpëtuan qytetërimin dhe kulturën perëndimore Albert Vataj: Padrejtësia e drejtësisë për arrestimin e Ilir Metës Albert Vataj: Alessandro Albani, kardinali katolik romak me origjinë nga Shqipëria veriore, vendosur atje në shekullin e 15-të Albert Vataj: John Atkinson Grimshaw, një autodidakt që shkëlqeu me peizazhin hënor Albert Vataj: Dasëm në varreza Albert Vataj: Dita vjen me dritën e vezullimit hyjnor, në kraharorin e një nëne Albert Vataj: Beteja e Vjenës, 12 shtator 1683, humbja që çoi në tkurrjen e pandalshme të sundimeve të Perandorisë Osmane Albert Vataj: Pashko Gjeçi, shqipëruesi i monumenteve të letërsisë Albert Vataj: Thënie nga Nënë Tereza Albert Vataj: Tano Banushi, gjithçka që mëkoi ishte dielli i të qeshurave me gjithë shpirt që ai na dhuroi Albert Vataj: Macja, ajo që ka sjellë në jetën e njeriut kuptimin e shpirtit Albert Vataj: Prej sot unë jam më i pasur Albert Vataj: Agnodice, gruaja që u dënua me vdekje, sepse u shkollua dhe shërbeu si mjeke kundraligjshëm Albert Vataj: Arshi Pipa, disident në jetë dhe në vepër Albert Vataj: Shqiptarët mahnitës në pikturat e austriakut ushtarak, Rudolf Otto von Ottenfeld Albert Vataj: Martin Camaj, një vullnet qiellor që na shpërbleu me urtësi dhe zemërbardhësi Albert Vataj: Sot në përvjetorin e lamtumirës së poetit të kushtrimeve lirike, Ali Podrimja

Video

Qazim Menxhiqi: Niset trimi për kurbet


Gallery

Karnavalet Ilire në Bozovcë dhe Tetovë - 2025
Pëllumb Gorica: Magjia e bukurive të nëntokës sulovare
Fotaq Andrea: Një vështrim, një lot, një trishtim – o Zot sa pikëllim!
Pëllumb Gorica: Grimca kënaqësie në Liqenin e Komanit
Shkolla Shqipe “Alba Life” festoi 7 Marsin në Bronx