Kulturë
Kristaq Turtulli: Kjo lloje skotkë ka çmendur dhe e çmend botën
E hene, 11.03.2024, 08:52 PM
Kjo lloje skotkë ka çmendur dhe e çmend botën
Tregim nga Kristaq Turtulli
- Dëgjo çfarë llomotisin akademikët
partiake dhe politikanët:- më pëshpëriti Minai:- Në qoftë se kuajt do dinin të pikturonin, perënditë e
tyre do ti vizatonin si kuaj, pa gojëza dhe patkonj. Burrat janë si
kuajt, me një ndryshim, kuajt kur mplaken u japin një plumb pas kokës, ndërsa
njerëzit i lënë të vdesin, u hedhin një grusht dhe, ose i djegin..
- Kjo lloje skotkë ka çmendur dhe e
çmend botën,- u grind Minai, pianisiti gjeni, të cilit i rrëmbyen gruan në një natë të
errët me shi. Minai hodhi mbi supe një copë re si
lesh i palarë. Mbase kish ftohtë.
Më mbahet fryma. Bëj të shkëputem nga
ajo që s’shoh por s’mundem dhe luaj duar e këmbë në angështi. Përse kur je
varfanjak të prangon qerthulli i botës?! Mu bë sikur parmaku i plastikët i urës
së mendimeve u lëkund, nga poshtë dëgjova rrëmetin e rrjedhjeve të turbullta
dhe, në sytë e mi rrugica u bë si bucelë me ujë të ndenjur.
Muret u mbështollën me shtëllunga
tymi që lë rrufeja e fortë. Kanatat e dritareve u bymyen dhe kërcitën me ankim.
Me sa shoh besimi po ronitet brenda meje. Errësira e ndëshkimi mprehu kthetrat
dhe ndjek hap pas hapi thërrimet e mbetura të besimit. Thuhet se besimi është
leva e Arkimedit në jetën e njeriut. Te unë kjo ‘gjëzë’ është glasëritur,
marrosur dhe më duhet të vrapoj në spitalin më të afërt. Pa ceremoni të
shtrihem në tryezën e operacionit, t’u them të më heqin zemrën dhe të venë një
surrogate, të punojë me vaj dhe ingranazhe plastike. Ndjej marramendje dhe
mbyll sytë. Halat e errësirës më shpojnë kokërdhokët e syve. I hap me vrull,
gati sa nuk i shqyej.
Rrugica ngërdheshet, gërmuqet:
‘Dashke të robotizohesh’ dhe sakaq mori trajtën e një vrime hunde me qime të
zeza, si hunda e shpifur e Dako Damllasë. Tërheq kryet me pështirosje dhe flas
me zë:
- Nga gjeti shtegun e djallit dhe më
del përpara hunda e Dako Damllasë. Mafiozit të poshtër, që organizoi rrëmbimin
e gruas të bukur të pianistit gjeni, MIna. Në pellgjet e qyrave të Dakos
mavrisë bëjnë banjë lakuriqët e natës dhe në qimet e zeza kacavirren kurvat e
kodoshët.
Flegrat e hundës rrugicë hapen dhe u
mbyllen me lemeri sikur duan të më gllabërojnë. Në lukth të gjoksit kam
rëndesë, mezi mbushem me frymë. Marr frymë fort e mbaj brenda disa sekonda.
Nxjerr ajrin me zhurmë, si trombë e mbushur me pështymë. Trupi më shkundet dhe
ndjej marramendje.
- I urrej ikjet, -bëj të
bërtas: - Ikanakët mbeten vetmitarë dhe humbës të mëdhenj, pa plëng e
shtëpi. Zorrëthatë. Guriçka në shkretëtirë.
‘Ndoshta s’janë të vërteta imazhet e
shkapërderdhura me gjurmë mellani, pika, prejse të hedhura nxitimthi,
hieroglifë të shëmtuara, të flakura aksidentalisht,’ ngushëlloj veten.
Pas meje dëgjoj zhurmë të butë.
Kthehem vringthi. Dalloj shtëllungë mjegulle, që vërtitet si fugë. Më djegin
sytë prej ciknës e lagështirës dhe pështyma më thahet. Ikjet mbarsen me
paralajmërime! Bëj të largohem por këmbët s’më bindën. Më duket sikur rreth
meje shpërndahen fletë të verdha, gjethe vjeshte dhe ka mjaft mjegull.
Kapsallit sytë.
Kryqëzoj krahët në gjoks të ngrohem
dhe vështrimi im bëhet si bretkosë e trishtuar. Lëviz shpinën me inat. Ma qull
shiu. Fut duart në xhepat e pantallonave. Më ngjanë shpella të zbrazëta, të
akullta.
Të tmerrshme janë ikjet pa kthim, të
shndërrojnë në një copë gur. Flakesh, thërrmoqesh me indiferencë në honin e
ndyrë të harresës. Ndoshta bëhesh copë breshëri, akull i ftohtë, i rënë me
tërsëllëm nga lart dhe shkrihesh sakaq me trishtimin e pashmangshëm të
ujësimit...
- S’kam qenë ndonjëherë kaq i
mbërthyer prej impaktit, rëndesës së ngushtësisë dhe heshtjes së murosjes dhe
hingëllimës së marrosur të akademikëve mediokër dhe politikanëve shpifarakë.
Vështirësia e depërtimit të erës së freskët është e madhe. Më sfilit kjo natë
të errët pa yje dhe hënë. Gërmuqem si kalë i lodhur por s’kam patkonj dhe
këmbët e mia nuk trokëllijnë në kalldrëm. Hija ime, si gojë kali ngjishet,
përzihet me hijet e shumta. Rrugicat e ngurta të qytetit më lënë ndjenjën e pa
kuptuar, midis nostalgjisë së fëmijërisë së shkuar dhe pështjellimi i së
nesërmes.
- Mina e sheh atë djalin e vogël që
vrapon? Flokë shpupuritur, fytyrë rrumbullakët, me pantallona të shkurtra, me
arna?
- Diçka shoh, - ma ktheu indiferent
Minai:- Për fat të keq fisnikëria është e pakët dhe më ngatërrojnë liliputët
- Ja pra, djali i vogël po kryen ikje
dhe po i bie mes për mes grupit të zhurmëtarëve mjeranë, çuditërisht ata s’u
grindën, por e vështruan vocërrakun me bezdi, gati me mëri. Djali ka hedhur
krahaqafë një çantë plaçke të hirtë, të njollosur me bojë shkrimi dhe prej
çantës ra përdhe një fletë fletore e mbushur me gërma dhe turma zhurmëmadhe u
turr ta rrëmbente. Fëmija kërceu brenda në Merkato, tregon me gisht turmën
laramane e fjalëmadhe dhe më nënqesh pas xhamave. Si mundi të hynte fëmija në
Merkato, kur dyert e xhamta janë të mbyllura, rrethuar me hekura të përdredhura
dhe dyqani i madh nxin? Çuditërish o Mina ai djalosh hajthëm më ngjan se jam
unë, dora vetë, siç isha dikur. E dalloj shkoqur kur kthen kokën dhe vështron
nga ne me shikim të çuditshëm...
Toka u tund, u shkund dhe Mitropolia
me kollonata të ngurta e kapitele. U lëkund Merketoja tre-katëshe, ndërtuar mbi
gërmadhën e vjetër të Sillo Teneqexhiut, kushëri i largët i nënës. U drodhën
muret dhe ranë copëra suvaje. Të dyja godinat më ngjanë të mbledhura, të
mërdhirë prej shiut të madh, breshrit dhe rrëmetit... silueta që shkisnin dhe
iknin
Ndërsa zhurmëtarët mjeranë vazhdonin
të hingëllinin. Kalldrëmi lashtë oshtinte nga rrapëllima e patkonjve të
kuajve
U merakosa për djalin vogël,
dhe ikjes. Ndoshta ishte pjesë nga fëmijëria e varfër, tmerrësisht e thjeshtë,
por e bukur. Mbase humbi në mugëtirën e rënduar të kohës së pështjelluar me të
djeshmen dhe të sotmen....