Kulturë
Resmi Osmani: Trëndafili i zi
E enjte, 30.07.2020, 08:00 PM
TRËNDAFILI I ZI
Legjendë
Nga
Resmi Osmani
1
Nubia
dhe Aleksandria e Egjiptit, 331 para erës së re.
Dielli
u ul ne perëndim te Nilit hyjnor. Ngjyra e qiellit nga e kuqerremte u shndërua
ne portokalli - vjollce dhe tisi i mugëtirës mbuloi dheun me mbreterinë e
natës. Ne qiellin e pastër u shfaqën yjet që nisën të vallzonin rreth hënës.
Mbretëresha Kandaçe, pas një dite të lodhëshme, në krye të ushtrisë, e
lehtësuar nga armët dhe stolitë doli në ballkonin e katit të dytë të pallatit
mbretëror të Meroës për tu freskuar. La mbi parmakun e mermertë pelerinën,
pastaj tunikën dhe mbeti thuajse e zhveshur. Në krah të djathtë, eunuku Safer,
që i bënte fresk me nje erashkë thurur me pëndë palloi, shqeu sytë, por ai
ishte mësuar me tekat e së zonjës. Skllavet etiope, të heshtura e të përulura,
mbanin në duar sinitë e argjendëta me hurma, shegë, rrush dhe shurupe te erëndshme
me mjaltë. Më pas i vendosën në një tryezë të vogël nga dru i kuq, pranë
skamise se stolisur me fildish, ar eargjend, ku ajo mund të ulej. Me një shenjë
të dorës, u la të kuptonin se duhet ta linin vetëm. U larguan si të ishin hije.
Mbeti vetëm eunuku Safer, që ishte si vetja e saj e dytë.
Lufta
ishte shmangur. Mbreti i huaj nuk kishte zbritur me ushtrinë e tij në Nubi,
qëndroi ne bregdetin e Egjiptit, ku thuhej se po ngrinte një qytet me emrin e
tij. Ajo e kishte pritur atë luftë që në krye të ushtrisë së saj të zezë të ndeshej me mbretin e huaj të
bardhë që kishte ardhur nga perëndimi. Një mbret në luftë me një mbretëreshë.
Ti rrëfente vlerat dhe trimërinë e saj atij dhe popullit që mbretëronte. Por
mbreti i bardhë, riosh, kishte shkuar deri në oazin e Shivës, te orakulli i
Amon-Ra dhe nuk kishte zbritur ne jugë.
Ndjente
nevojë të fliste. T’i fliste natës, yjeve, hënës që po lindëte dhe shpirtërave
të të parëve që e përfytyronte dhe e ndjente se silleshin nëpër natë: si erë,si
zogj, si flutura, melekëve dhe demonëve, gjithçkaje që e rrethonte, me
misteret, të fshehtat dhe të panjohurat, gjithkujt dhe gjithëçkaje që mund ta
dëgjonte.
”Unë
jam Kandaçe, me vullnetin e Amon-Ra, Zotit - Diell, mbretëreshë e Nubisë. Nga
viti i lindjes time kane kaluar njëzet dimra e njëzet vera. Emri im është ai i
një ylli. Në vendin tim, në Egjipt dhe vendin e Etiopëve, më quajnë mbreteresha
Kandaçe, në Libi dhe Arabi emëri im është
Belkize. Ylli im gjendet diku në Arushën e Madhe, ai më i ndritshmi.
Emri dhe fama ime janë të njohura dhe të
adhuruara që nga burimet e Nilit e deri në derdhjen e tij në det, nga lindja e
përflakur deri në kaltërsinë e detit të
perëndimit, ku dielli ulet për të fjetur. Thonë që jam e bukur,më e
bukur edhe se Nefretiti, paçka që jëm e zeshkët si gjithë gratë e popullit tim,
por edhe dielli më ka nxirë. Kur duan të rrëfejnë bukurinë time, më quajnë me
emra që më miklojnë dhe përkëdhelin vetëdijen:
Trëndafili i Zi i Shkretëtirës. Perla e Zezë, Hurma e ëmbël e oazit të
Meroës. E di. Jam e bukur! Shtati im është i hedhur si bredhat e Libanit.
Flokët e zeza,të derdhura mbi shpatulla shkëlqejnë si pendët e korbit, balli i
lartë, ndrin si kurora e artë që më zbukuron kryet, vetullat si harku i
ylberit, sytë e zez kanë dritën e diellit, me qerpikët si krahu i dallëndyshes,
hunda e drejtë, e fisme flegrangushtë, është vetë hijeshija. Goja ime e vogël,
e buzëqeshur, si kuti e mbushur me inxhi, ka buzët e mishta me ëmbëlsinë e
hurmave te arrira, që presin të puthen e të puthin!. Zëri im tingëllon si kambanë
argjendi dhe lumturon atë që e dëgjon. Qafa si e gizelës, dy sisët si dy
kodërza, në maja me thimtha te trandafiltë, grishës e këndellës,që presin të
ledhatohen, beli i ngushtë sa mund të shkohet unaza, përfund barkut, midis
shalëve zogu i parajsës, që djeg e përvëlon së brendshmi si të ishte diell, me
atë zjarmi që s’më lë të qetë as ditë as natë, e që s’kam me se ta shuaj!
Këmbët pulpëplota, të holla e të gjata e kofshët muskuloze me rrumbullakësi të
persosur. Lëkura e trupit tim ka butësine e mëndafshit dhe aromën e myshkut….
Mbretëria
ime shtrihet midis rrjedhave të Nilit të Bardhë dhe Nilit të Kaltër, që u
shuajnë etjen dhe begatojnë tokat për të prodhuar të mirat e jetës. Kryeqyteti
ynë, Beroë, shtrihet më në veri, jo larg brigjeve të lumit, pasi bashkohen të
dy rrjedhat e Nilit që hyjnë në sinoret e Egjiptit. Në lindje deri në sinoret e
Libisë shtrihet shkretëtira rërëverdhë, por nëpër të ka oaze ujëshumë e të
begata. Aty gjenden minierat e arit dhe te gurëve të çmuar: diamante, rubinë,
safirë, smeralde, inxhi, alabastër. Në savanat kanë limerët luanët, gizelat,
tigrat e leopardët dhe gjithë egërsirst. Qyteti është madhështor dhe me mure të
trasha mbrojtëse, në kodër ngrihet tempulli i Amonit,me kollona madhështore dhe
altar të veshur me ar. Pishtarët mbahen të ndezur ditë-natë, në prushin e
mangallave digjet temiani, priftereshat vergjine që i shërbejnë, shperndajnë
mirrë dhe vajra të erëndshme që u pëlqejnë perëndive. Ca më tej,
piramidat-varre të të parëve. Në tokat e shtetit tim kalojnë rrugët e karvaneve
të gamileve, nga jugu që zenë fill në Detin e Kuq, që mbartin mirrë, temjan,
kanellë, shafran, këna e xhinxhifil, mëndafsh dhe të linjta e të pambukta të
holla nga india, Jemeni dhe Arabia dhe përfundojnë në Kajro dhe ato nga lindja,
Etiopia dhe Libia. Karvanet sjellin dhe marrin lajme e mallra, por edhe derdhin
arin e taksave në doganat e mia.
Trashëgimtare
e vetme, u fronëzova mbretëreshë tre vite më parë, kur ati im, pasi u ngop me
jetë shkoi të prehet te të parët e tij. Paçka se jam mbretëreshë, i gëzohem
jetës, si shpirt i lirë. Bëj not në ujrat e Nilit si më i miri i notarëve
dhe vras krokodilët me fuzhnje për tu
marrë lëkurën. Në gjuetinë e savanës, e vras luanin me shtizën e mprehtë si
arrëza, shigjeta ime kur lëshohet nga harku vërshëllen si gjarper dhe godet në
zemër gizelat dhe panterat, askush nuk gjuan më mirë në shenjë se mua me
shigjetë, para meje turpërohet edhe më i miri i harkëtarëve që guxon të matet.
Kalëroj duke i hovur kalit tim të shpejtë
në ecje e sipër dhe në dorën time shpata vringëllin si një armë kobtare.
Në krye të aradheve i prij vetë për në luftë ushtrisë.
Nga
sa thashë, duhet të isha e lumtur, por ja që s’është kështu. E varfër në mes të
arit, xhevahirëve dhe kamjes e begatisë, e lirë midis robinave e skllevërve të
mi, por e lidhur me prangat e skllavërisë së zakonit, sundimtare e një populli
dhe vendi të gjerë, por e sunduar nga vullnete jashtë meje! Me bukuri verbuese,
por që s’ka sy që të më admirojnë e ta gëzojnë. E gjendur mes djemve fatosa ,që
më admirojnë, por që nuk guxojnë të më afrohen, se i djeg zjarri im. Për ta jam
e largët si yjet. Dashuria për mua mbetet një mirazh, një ëndërr zhuritëse e
sfilitje e shpirtit, është një thirrje që kumbon papra por që nuk gjen
përgjigje, që shuhet atje ku lind. Në oborrin tim, rrethohem nga këshilli i të
urtëve, pleq të mbaruar që në trupin e tyre u janë shuar dëshirat, por u punon
mendja e lajthitur vetëm për prapësira, që të më pengojnë të mos gëzoj jetën.
Janë një trumbë me eunukë në shërbim tim, të hijshëm e të fuqishëm, por shih me
sy e plas me zemër! Atyre u kanë lënë jetën dhe trupin e fuqishëm, por u kanë
hequr zjarrin e shpirtit! Kryeeunuku Zafer, është ëngjëlli im mbrojtës, një
farë qeni-roje, i gatshëm të vdesë për mua.
Ka
dy vite, që gratë e pallatit dhe skllavet e fisme etiope, më përgatisin për
martesë: pas banje, përditë më lyejnë me vajra aromatike, me mirrë të shtrenjtë
nga arabia, vaj trëndafili dhe me
kremëra e melheme pastruese. Lëkura ime ka fituar butësinë e petlave të
zambakut, trupi aromë këndellëse dhe epshndjellëse, në pritje të princit
fatlum, që nuk po gjendet e nuk po duket. Për çdo hënë të re, i lutem e i
bëj dhurata, blatime e fli zotit Amon-Ra
në tempullin e tij, që të dërgojë tek mua princin e dëshiruar, por ai ende
hesht. Princi nuk po duket dhe unë mbetem e virgjëra e dënuar. Zjarri i saj i
brendshëm është molisës, përvëlues, trallisës, që grafullon si llava e
vullkanit e që se shuan dot as uji i Nilit hyjnor. Është ky shkaku që shpesh,
kalëroi nëpër savanë si e marrë dhe i sulem tufave të gizelave me tërbim, pa
ngurruar të gjuaj dhe luanin! Pleqtë oborrtarë e dinë ngase më vjen dhe
nënqeshin pa folur.
Kam
lindur nën shenjën e një ylli dhe jam mbretëreshë. Janë këto dy arsye përse
këshilli i të urtëve ka vendosur që duhet të martohem me një princ me gjak
hyjnor, qoftë bir mbreti apo faraoni, por ky princ ende nuk është shfaqur, në
mos ende nuk është lindur nga një grua
dhe unë do të pres më kot deri sa të plakem e vyshkem! Jam në pritje të
ethshme, që të shfaqet ai që do të më bëjë të ndihem grua.
Nga
lajmet që sjell era dhe karvanet, duket se më në fund, zotave u erdhi keq dhe
fati im u fanit, si një dritë, si një zjarr dhe mori rrugën nga perëndimi i
largët për në lindje. Ky diell, lind andej nga perëndon! Quhet Aleksandër! Mbreti i ushtrisë së
bardhë. Ka kapërcyer detet dhe është
nisur të pushtojë dhe sundojë botën. E prita të zbriste me ushtrinë në Nubia,
në viset e mia, u gatita për luftë, ti rrëfeja kush isha e çmund të bëja , por ai nuk erdhi. Thonë që është i ri ,
trim i çartur, me trup atleti e bukuri gati femërore. Orakulli i Amon –Ra,
Mbretit- Diell në oazin e Shivës të shkretëtirës libiane, kur e pyeti “Unë
Aleksandri, mbreti i maqedonasve, a jam biri i zotit?” I ishte përgjigjur: ”Po.
Ti je biri i zotit!”
2
Sajesë
e perëndishme: një bir Zoti i bardhë, mbret që u prin ushtrive dhe një
mbretëreshë e zezë, nuse yjesh , mbretëreshë e dashurisë! “ Duket se unë jam
lindur për të dhe ai për mua- i tha ajo vetes,- Por ai s’më njeh dhe s’e di që
jam mbi dhe, por kjo s’më trishton.Do t’i shfaqem papritur, si një befasi
verbuese për sytë , trallisëse për mendjen dhe ngazëllyese për zemrën, si
dhuratë që ja blatojnë zotat. Ai do të ketë para vetes Trëndafilin e Zi të
shkretëtirës. Unë me aq sa di për të,
kam rënë në dashuri, me vegimin e tij, me parafytyrimin, ende pa e njohur. Më
takon mua të shkoj tek ai. Dhe do të shkoj. Më nxit të nisem padurimi dhe
ndjesia e asaj që mund të përjetoj. S’ka askush të drejtë të më pengojë apo
ndalë për të shkuar drejt një ëndërre. Nuk jam as e para as e prasmja që e bëj
këtë. A nuk qe mbretëresha e Shebës, me bukuri të perëndishme, që udhëtoi për
te mbreti Solomon, për të gëzuar hiret e tij dhe që me të ngjizi një djalë, që
u bë mbreti i Etiopëve? Mos ndoshta kjo do të ndodhë edhe me mua, që ti jap trashëgim
popullit tim një bir mbreti me prejardhje hyjnore?”
Mbretëresha
i dha porosi shambellanit të oborrit të gatiste për udhë karvanin. Udhëtimi do
të ishte i gjatë, në Egjipt, në bregdetin e Mesdheut, në qytetin e ri që po
ndërtohej e që e kishin quajtur Aleksandri. Aty mbreti kishte ngritur fushimin
e ushtrisë. Të përgatiteshin dhurata me ar, gurë të çmuar, fildish, mirrë,
temjan, kanellë, xhinxhifil, vajra dhe kremra të erëndshme dhe një kamë, me
çelik damasku, me dorezë e këllëf stolisur me diamante, se dihet që një armë e
bukur është stoli e luftëtarit. Të gjitha aq sa të merrte ngarkesa e pesë
gamileve. Shembellani deshi të dinte më shumë por ajo nuk ja lejoi dhe ai u
bind me kryeulësi.
U
bënë flitë dhe u thanë lutjet në tempullin e Amonit, zotit të diellit, të
qiellit e të tokës, të jetës e të vdekjes, të dëshpërimit e gëzimit, të
urrejtjes dhe dashurisë. Oguret dhe kumtet ishin të mbara.
Dhe
karvani u nis. Skllevër të fuqishëm mbanin mbi supa vigun e mbretëreshës.
Prinin si pararoje dhe pasonin si pasroje ushtarë kalorës të armatosur lehtë të
gardës. Linin prapa një shtjellë pluhuri. Dielli sodiste që sipër, derdhte
dritë të artë e ngrohtësi përvëluese, por një re udhëtonte mbi ta e shtyrë nga
era dhe i mbulonte me hije. Shqiponja e shkretëtirës fluturonte së lartmi dhe i
bënte shoqëri. Gazelat dhe sutat, e fshehura prapa shkurreve të savanës,
ndiqnin me sy të habitur karvanin. Ca më larg, luani mbret i savanës, shihte jo
pa droje rrugëtimin e mbretëreshës së njerëzve. Ikë e ikë, mes rërës përvëluese,
ranë në tokën e butë e të gjelbëruar të Nilit të Bardhë. Aty u ndanë:
mbretëresha dhe rojat e saj hipën në anije për të udhtuar në lumin e gjerë. E
lanë të takoheshin në Luksor.
Rrjedha
e ngadaltë e lumit dhe puhija që frynte, e gufonte velën dhe e shtynin anijen
mbretërore përpara. Kandaçe e pështjellë me një pelerinë të lehtë dhe tunikë të
shkurtër , e ulur nën tendë, mbi një lëkurë leopardi sodiste brigjet e lumit,
ku midis kallamishteve te bregut lulëzonin lotuset e bardha. Edhe Aleksandri,
mendoi ajo, duhet të ishte si një lotus i bardhë. Ajo ishte si bleta, që po
fluturonte drejt asaj luleje për të thithur nektarin e dashurisë. Po shkoj tek
ai me dlirësinë më të madhe, ngaqë nuk jam në gjendje ti bëj ballë, dëshirave
të mija të zjarrta, të cilave u bindem si të jenë urdhëra të vetë fatit! Mbi
anije bënin lodra fluturimi dhe ciasnin pulëbardhat, ndërsa nga kallamishtat
ngriheshin me tufa shpendët e ujit. Netët ishin të kthiellta, prushonin nga
yjet, syri i hënës sodiste me atë habinë e përjetshme tokën e mugët. U deshën
disa ditë-net udhëtimi që të mbrrinin në Luksorin e mbushur me tempuj, ku
shquhej ai i Amonit, obelisqe, kollonata gjigande, statuja të faraonëve, me
frymë të shënjtë, përjetësuar e ngurtësuar në gur, mistere dhe mistikë, ku
vetja të dukej i vogël, i pafuqi dhe rob i forcave të mbinatyrshme , të
perëndishme e fatpërcaktuese.
Aty
u takuan me karvanin dhe hasën pararojën e ushtrisë së Aleksandrit.
Kur
u thanë se kush ishte mbretëresha dhe për ku ishte nisur, rojat u prinë për në
fushimin e Aleksandrisë, ku gjendej Mbreti.
3
Dielli
ishte mbi të perënduar. Aleksandri, kishte thirrur në çadrën e fushimit dy shokët e vet, gjeneralin
Ifestion që ishte truprojtës i tij dhe Kraterosin, që komandonte armatën ilire,
për të shqyrtuar edhe një herë shtrirjen e qytetit të ri të Aleksandrisë.
Arkitekti, Dinokrati nga Rodi, kishte hapur mbi një tryezë të ultë rrotullat
e papiruseve me planvendosjen e qytetit.
Binte në sy zbatimi i parimeve gjeometrike, rrugët e gjera dhe katrorët e
vendosjes së ngrehinave të kultit, atyre shtetërore, biblioteka, mauzoleu,
qendra tregtare dhe atyre private, porti
dhe fari i shullit. Aleksandri bënte pyetje, dëgjonte përgjigjet, jepte porosi.
Dukej i kënaqur. Qyteti duhet të ishte madhështor, më i bukuri dhe më i madhi i
Mesdheut, për të përjetësuar emrin dhe lavdinë e tij.
Në
tendë hyri gjenerali Filota,që përgjigjej për sigurinë e mbretit.
-Aleksandër,
- i tha - Ke vizitorë.
-Jam
I zënë, le të presin,- qe përgjigja pa ngritur kryet nga skicat dhe vizatimet e
qytetit.
-Nuk
janë nga ata që mund të presin!
Aleksandri,
pa që Filota u ngërdhesh, pastaj pamja e tij u bë enigmatike.
-Thotë
se është Mbretëresha Kandaçe e Nubias.
Lajmësit
e ushtrisë e kishin sjellë që më parë
kumtin nga Luksori, dhe Aleksandri nuk u zu papritur, por nuk e dinte
pikërisht se kur do të arrinte. E ndërpreu shqyrtimin. Arkitekti Dinokrat i
mbështolli rrotullat e papiruseve dhe me to nën sqetull doli i përulur duke
ecur praptazi. Ifestionit dhe Krateros u tha të rrinin.
-
Mbretëresha është e mirëpritur, le të vijë.
Filota
shkoi të kryente porosinë.
Ajo
hyri e vetme, pa shoqërues. Kryet të zbukuruar me kurorën mbretërore dhe
llërët, krahët dhe qafën tërë byzylykë me ar e diamante. E veshur me tunikë të
shkurtër, që i nxirte në pah belin e këputur dhe bukurinë e këmbëve.
-Mbretëresha
Kandaçe e Nubias, përshëndet mbretin Aleksandër të Maqedonisë,- tha ajo dhe u
përul me hijeshi para tre burrave, duke u përpjekur të dallojë kush prej tyre
ishte Aleksandri.
Ata
u shtangën dhe nemitën. Ishte një bukuri goditëse si prej rrufeje. I pari foli
Kratero:
-Sonte
do të doja të isha për një natë Aleksandër dhe të gdhihesha me këtë trëndafil
të zi!- tha ai duke belbëzuar, dhe i bëri me shenjë Efestionit:- Eja miku im,
ne jemi të tepërt këtu, zotat s’ bëjnë për ne dhurata të tilla- dhe dolën nga
çadra.
Ishin
të dy në këmbë, të rinj e të bukur dhe disi të habitur, si të ndodhur para një
befasie po sodisnin njëri-tjetrin.
-E
dija që po vije, më paralajmëruan rojat që nga Luksori, por pa e ditur përse
bëre gjithë atë rrugë të gjatë gjer këtu. Ç’farë shërbimesh, kërkon mbretëresha
e Nubisë nga mbreti i Maqedomisë?
-Fjalët
për ty, kanë ardhur si një jehonë deri në oborrin tim. Kam dëgjuar të flitet aq
shumë për mbretin-djalosh: trimërinë,
hiret, mençurinë, hijeshinë mashkullore, sa nuk mu durua dhe erdha vetë të të shihja dhe t’i besoja asaj,
që do të shihja me sytë e mi.
-Aleksandri
është para teje. Më thuaj, si të duket?
Kandaçe
nuk bzajti, veç vështrimi i saj zhbirues, me nje dritëz të butë dhe një vel
buzëqeshës, nuk po i shqitej, aq sa Aleksandri u ndje në zor.
Shtathedhur,
më i lartë se shokët etij. Flokët të verdhë, valë-valë që i binin mbi supe .
Fytyra me një oval të përkryer, e bardhë si shkuma e detit. Balli i lartë prej
mendimtari, dhe çfar çudie si ishte e mundur? Njërin sy e kishte të kafejtë,
tjetrin të kaltër! Hunda e drejtë, goja e vogël, buzë të plota si të bëra për
tu puthur, mjekër energjike, qafa e gjatë dhe e anuar pak majtas. Vështrimi
ishte largpamës e disi ëndërrues. Cipa e lëkurës e lëmuar. Tiparet e tij
shprehnin fisnikëri dhe bukuri mashkullore. Shtat atletik, të hedhur e të
lidhur mirë me përpjestime harmonike. Shpatullat të gjera e krahët të fuqishëm,
të bërë për të luftuar por edhe për të përqafuar. Ishte i hijshëm e me pamje
mbresëlënëse. Pamja ishte ajo e një djaloshi energjik e të paepur, plot guxim e
vullnet që mezi priste të kryente vepra heroike. Me siguri gratë e adhuronin.
Ishte bërë për tu dashuruar! Po ai si ishte me to? Mbetej ta shikonte!
-Më
i mirë nga sa kam dëgjuar e më kanë thënë! Nuk kam ardhur për të kërkuar
shërbime apo përkrahje. Vendi im është i begatë, i mbrojtur e i sigurtë.
-Gjithsesi
pres të ma thuash.
-Kam
lindur nën shenjën e një ylli, po mbush njëzet vjeçe, kam tre vjet që
mbretëroj. Jam ende e virgjër, siç më ka lindur nëna. Kanunet e vendit tim
thonë se duhet të martohem me një princ që të ketë gjak hyjnor, por ai nuk po
gjendet dhe në pritje të tij edhe mund të plakem, të vyshkem, të më shkoj dëm rinia dhe bukuria, pa shijuar e gëzuar
hiret e jetës. Kjo është e padurueshme. Ti je biri i zotit, i shpallur faraon i
Egjiptit, mbret i ushtrive ngadhënjyese, kurse unë jam mbretëresha e dashurisë,
nuse yjesh. Quajmë si një dhuratë që ta dërgojnë Zotat. Erdha në kërkim të
dashurisë hyjnore. Unë, po ta dëshirosh, do të të jepem. Nënshtromë, bëj që të
ndihem grua!
Tha
këto dhe hoqi pelerinën e pastaj tunikën. Mbeti lakuriq, si një shtatore nga
mermer i zi, me njerin gju pak të përthyer dhe duart të kryqëzuara nën gjoks.
Një statujë e gjallë. Më e bukur se Nefretiti, një perlë e zezë.
Aleksandri
u trondit. E çuditi sinqeriteti dhe guximi i saj. Të tillë bukuri, me harmoninë
e trupit dhe të formave gjer në përsosje te një grua, ishte e para herë që e
shihte. Një drithërimë e beftë i
përshkoi shtatin e më pas e kaploi një zjarmi e brendshme. Të tillë ndjesi ai
s’kishte provuar me asnjë femër tjetër, bile
as para betejave !
Një
nuse yjesh!
Ajo
priste. Ai doli nga përhumbja dhe me hapa të sigurtë iu afru. Nga kurmi i saj
përhapej një aromë e lehtë këndellëse trëndafili. Ishte një trëndafil I zi.Me
njerën dorë nën gjunjë dhe me tjetrën në shpatulla e mori para duarve. Ajo iu
var në qafë. Dihaste. Fryma e saj kishte aromë kanelle, kurse nga kurmi
avullonte një aromë embëlcake e dehëse.
Ndjeu në gjoks shpimin e thithave të gjinjve të vegjël e të fortë dhe rrahjen e
zemrës së saj që përpëlitej si zog. Ngadalë e shtriu në shtrat. Para vetes
kishte portën e parajsës. Ajo fërgëllonte si në jerm.
4
Barzinën
e bukur, fisnike me gjak mbretëror, edukatë e kulturë helene, bijë e satrapit
Artabaz të Frigjisë, vejushë e gjeneralit Memnon, që u zu robinë bashkë me
familjen e mbretit Dar në kampin e Damaskut, gjenerali i moshuar Parmenion, i
tha Aleksandrit ta mbante për vete dhe të mos e linte ti ikte nga duart e tillë
bukuri. Ai që pa tek ajo hir e bukuri princore, iu bind. Edhe pse disa vite më
e moshuar se ai, kishte dinjitet dhe bukurinë e gruas së pjekur. Sefte ajo u
rrëfye mospërfillëse e iu nënshtrua fatit të robinës, por më pas u bë dashnore e mbretit, e donte dhe u lidh
pas tij me shpirt e zemër, me një dashuri të zjarrtë. Për të ishte njëherësh si motër, si nënë dhe
mbi të gjitha grua dhe dashnore që e
donte Aleksandrin marrëzisht. E donte të gjithin për vete. Ishte xheloze edhe
për erën që i valëviste flokët, edhe për diellin që i ndriste fytyrën! Kishte
tri vite që e ndiqte pas nëpër luftëra e beteja, duke i falur dashuri dhe
prehje. Këta vite, nuk pati grua tjetër ne jetën e tij. Ai ia kthente
dashurinë, përkujdesej për të dhe e kishte mbushur me dhurata të çmueshme. Ajo
ishte e vetmja femër që në çdo fushim e kishte çadrën ngjitur me të tijën.
Ishte
shtatzënë dhe priste t’i lindëte mbretit një djalë, që si i parëlindur do të
trashëgonte mbretërinë e të atit. Ajo do të ishte edhe pse pa kurorë, Nëna
Mbretëreshë!
E
takoi Kandaçen kur mbrriti. S’është se si bëri përshtypje bukuria e
mbretëreshës së Nubisë dhe qëndrimi i
saj krenar, por nuk i kushtoi vëmedje. Te Aleksandri ishin të shumtë ata që
vinin dhe e takonin për punët e tyre, me siguri edhe kjo do të ishte një nga
ato. E pa kur hyri në çadrën e mbretit dhe priti që ajo të dilte, por më kot.
Nisi të dyshojë dhe u bë keq. U shtri në shtrat. Nga çadra e mbretit vinin
zëra, të qeshura, kukurisje, si ato të lojrave të dashurisë. Më pas ajo dëgjoi
ofshama dhe rënkime. Barzinës iu meh fryma, mbylli sytë, e kaploi errësira dhe
një drithërimë i përshkoi kurmin, zemra nisi ti pulsojë me vërtik. Ata po bënin
dashuri! E përfytyroi sesi ai e puthte me ashk, sesi e ledhatonte, i
përkëdhelte sisët, barkun, atë vendin nën bark, kofshët, teksa ajo përdridhej
si ngjalë dhe i përgjigjej me vrullin e gjakut që i vlonte dhe lektisjet e
shpirtit që përjeton bashkimi i trupit të burrit me të gruas…..Nga çadra u
dëgjua ofshama dhe rënkime të zgjatura, pastaj heshtje. Me siguri pas asaj
ekstaze të zjarrtë, ata po preheshin të lumtur në krahët e njëri – tjetrit.
Asaj ishte si t’i kishin shkulur zemrën.
Barzina
u bë keq. Kriza e xhelozisë i mpiu trupin, i çakërdisi zemër, shpirt e mendje,
grykën ia zuri gulçi dhe një lemzë e keqe. I hipi tërbimi. I tha mendja ti
shkonte brenda. Brofi nga shtrati dhe ashtu leshra shpleksur e gjysmë e
xhveshur, me sy të egërsuar, u turr përjashta. Ishte mesnatë, e kthjellët e
plot yje. Freskia i bëri mirë. Te hyrja e çadrës, së mbretit dy roje, kishin
kryqëzuar heshtat dhe rrinin si të ngurtësuar. Ata i hodhën një vështrim
pyetës.
Ndjeu
në bark sesi lëvizi fëmija dhe pasi vuri dorën mbi bark, e mblodhi mendjen.
Kush ishte ajo tek e fundit? Një konkubinë! Por jo një dashnore dosido, ishte
princeshë me gjak mbretëror, nënë e pritshme e djalit të tij, që po rritej me
ditë brenda saj. Ajo tjetra, bushtra e zezë, që thoshte se ishte mbretëreshë e
ca njerëzve barbarë, po aq të zez sa ajo dhe e një vendi të egër e të shkretë,
që kishte ardhur nga shkretëtira e largët, që po zhgrryhej me mbretin, për të
shfryrë epshin dhe instiktet e egra,
kishte hyrë në hakë të saj. Po i vidhte dashurinë dhe po e poshtëronte
krenarinë e saj prej gruaje fisnike me gjak mbretëror. Mos o Zot! Asaj mund ti
ngjizej nga kjo natë një fëmijë, dhe biri i saj, do të kishte një vëlla të zi
nubian, që kur ti vinte koha, do të kërkonte trashëgimin e mbretërisë!
Jo
dhe jo!
5
Dielli
dhe hëna perënduan dy herë, por ata nuk dolën nga çadra. Te mrekulluar shijonin
hiret e njeri-tjetrit. Mëngjesin e ditës së tretë, si me mëdyshje e përtesë, ca
e hutuar, si të mos e kishte veten në dorë, me dhimbje e padëshirë, Kandaçe po
përgatitej t’i linte lamtumirën mbretit. Ajo psherëtiu. Ja që e tillë është
jeta. Pas çdo takimi vjen një ndarje, lumturia mbetet si një përjetim i
mjegullt, por merren me vete kujtime që nuk shlyhen kurrë. Edhe Aleksandri
ndjehej i keqardhur që ajo po largohej. Ishte shfaqur në jetën e tij papritur
kjo perlë e zezë si një mirazh i një bote dhe populli të panjohur për të, me
shkretëtira përvëluese dhe oaze jetdhënëse, që dinte të jepte dhe të merrte kaq
shumë dashuri, bujari dhe hir mbretëror.
Të
velur, por të panginjur me dashuri, por edhe të mallëngjyer nga ndarja e
pritshme, po hanin sillën si me padëshirë. Ishte një tryezë mbretërore ku
s’mungonte asgjë. Kandaçes i tërhoqën vemendje ca fruta që ajo as i kishte parë
as i njihte: mollët, dardhat, kumbullat dhe qitrot, me atë ermirimin e veçantë,
që vinin andej nga bota e njerëzve të bardhë. Të dy i kishte kapluar heshtja
dhe trishtimi, shiheshin sy më sy, ai
vështrim ledhatar fliste shumë. Fjalët sikur ishin arratisur. E tillë është
ndarja e të dashuruarve. Ishte një mëngjes lamtumire.
-Të
pëlqyen dhuratat?- e pyeti ajo, sa për të prishur shurdhërinë e heshtjes.
-Më
e bukura e dhuratave ishe ti.
-Unë
të fola mjaftueshëm për veten dhe popullin tim. Ti, deri tani që po nisem për
të ikur, s’më ke thënë asgjë për veten tënde që të më shërbente si shenjë
njohje. Nga e kuptove që ishe biri i Zotit?
-Vërtet
kërkon ta dish?
Ajo
pohoi duke ulur kryet.
-Ma
kallxoi nëna, Olimpia. Vetëm nënat e dinë se kush është ati i vërtetë i fëmijës. Nëna është princeshë
ilire, me një bukuri të rrallë. Mbreti Filip e njohu në një festë në ishullin e
Samothrakës dhe e mori grua thuajse me dhunë. Me të ra në dashuri Zeusi, që iu
shfaq mes rrufeve e bubullimave me pamje gjysmë njeri e gjysmë gjarpër, e bëri
të vetën dhe u ngjiza unë. Zeusi është
zot pellazgjik, ilirët janë pasardhës të pellazgëve. Unë, Aleksandri, nip
epirot, jam me gjak ilir. Kultura dhe edukimi im është ai i një greku, atdheu
im është Maqedonia. Misioni im është të pushtoj botën.
-Pra
ti nuk je grek?
-Jo.
Greqinë e kam pushtuar dhe nënshtruar që në betejën e Keroneas. Grekët janë
tributarët e mi dhe më kanë njohur për mbret, por nuk i besoj pabesisë dhe
dinakërisë së tyre. Unë përfitoj nga kultura dhe dituria e dijetarëve te tyre,
pasi ne maqedonasit dhe ilirët nuk e shkruajmë ende gjuhën tonë. Sa për
ushtarët dhe gjeneralët, janë maqedonas dhe ilirë. Grekëve nuk u besoj
ngaqë shumë prej tyre janë rrogtarë në
radhët e ushtrisë persiane.
Kandaçes
iu dukën të ngatrruara spjegimet, por tashti ajo e dinte se po të kishte një
bir me të, kush ishte me të vërtetë
mbreti Aleksandër, biri i zotit diell Amon-Ra, që në vendin e tij të
largët e me male të lartë, e quanin Zeus.
-Ma
jep dorën. Si e lindur nën një yll, di të parashoh fatet.
Ja
mori dorën e djathtë dhe filloi të shqyrtonte pëllëmbën e hapur. U ngrys në
fytyrë dhe një valë herë nuk foli. Pastaj qetësisht tha:
-Yjet
tanë do vazhdojnë të ndrijnë gjatë, por sa vijnë e largohen dhe asnjëherë më nuk do të takohen.
Aleksandri
ia ktheu:
-Në
vendin tim thonë që vetëm mali me mal nuk takohen. Kur do të shuhet ylli im?
-Ke
për të bërë luftë të gjatë, në shumë vite. Ylli yt do të shuhet në një qytet të madh, larg vendit tënd, pasi
të pushtosh botën.
Pas
këtyre profecive zymtësindjellëse, erdhi koha për të ikur. Deri në Beroa të
Nubisë rruga ishte e gjatë, duhej udhëtuar ditë e natë. Aleksandri do ta përcillte deri jashtë fushimit.Pranë
shatorres i prisnin dy kuaj të gatitur
për kalërim. Ca më larg gjendej shpura e
gardës së saj.
* *
*
Barzina,
e nisur dhe stolisur, me pamje gjasme të qeshur e dashamire, si e çliruar
nga makthi që arapka më së fundi po
shporrej, gjithsesi nuk arrinte që me dinakërinë persiane, t’a fshihte
zemërimin, mllefin dhe tërbimin e egër që i ziente përbrenda, nga xhelozia dhe
nakari , po e priste me ankth shfaqjen e Kandaçes . Doli nga çadra e vet bashkë
me dy skllavet e shoqërimit dhe i foli :
-Mbretëreshë,
po me mua nuk do të ndahesh? Prit të të përcjell.
Dridhja
e zërit, dhe ajo buzëqeshje tinzare, si ngërdheshje që i buronte së brendshmi
dhe ia shfytyronte pamjen, nuk
premtonin mirësi, por Kandaçe i mbajti këmbët dhe Barzina u afrua.
-Besoj,
moj e pafytyrë, që duke ardhur nga fundi i shkretëtirës, u dëfreve dhe u
zbavite, dhe e shove epshin duke u zdërhallur dhe palluar me Aleksandrin, apo
jo?
-Ashtu
si edhe ti këta tri vite- I tha ajo dhe i vërejti me nënkuptim barkun e fryrë –
Ishte hyjnore të bëja dashuri me mbretin. Më mirë dy net dashuri, që e vlejnë
më shumë sesa një jetë në mbretëri! Sido qoftë unë po iki në vendin tim. Mbreti
është sërish i tëri yti. Por ai s’ka për të gjetur tek ti atë hir që gjeti tek
mua!Dashtë Zoti të marr me vete frytin e tij - tha dhe vuri dorën mbi barkun e
saj të sheshtë.
Kjo
po, që ishte e paturpshme dhe e padurueshme! Barzinës iu errësua bota. Atë çast
do të donte ta shihte të vdekur. Por kjo edhe po të donte, s’ishte në mundësitë
e saj. Ja që kështu ishin ndarë fatet: Mbreti mund të kishte sa gra të donte
dhe kur t’i dëshironte, kurse gratë vetëm një burrë, duke e ndarë atë me
njëra-tjetrën si skllave të dëshirave dhe vullneteve të tij. Aleksandri as i
hodhi sytë Barzinës. Kjo ishte e pritshme. Ajo pa sesi ata u hovën kuajve dhe
kalëruan jashtë fushimit, të çlirët dhe të hareshëm. Kandaçe e lirë si një zog
në fluturim, merrte me vete gëzimin dhe lumturinë e një ëndërre të përjetuar,
ndërsa Barzina, mbeti e kredhur në pellgun e dëshpërimit e nakarit, zilisë dhe
xhelozisë brejtëse të shemrës, por e ngushëlluar nga mendimi se edhe mbretërit
vuajnë mga vese njerëzore dhe se mbreti gjithsesi do të kthehej tek ajo, që
pritej të ishte nëna e birit të tij.Dihej: e duruara e fituara!
I
tillë ishte fati i atyre dy grave të përfshira në jetën e mbretit të botës. Dhe
fatit si shpëton dot, është si vdekja.
Tiranë, korrik-gusht
2015