Fatime Kulli: Tahiri - Studiusi e veprave komb?tare

K?to dit? doli nga shtypi libri m? i ri i Bedri Tahirit “Përsiatje recensionale”

Recension
BEDRI TAHIRI, STUDIUSI I VEPRAVE ME TEMA MADHORE KOMBËTARE

(Bedri TAHIRI, Përsiatje recensionale, SMS, Prishtinë, 2013)

Nga Fatime KULLI

Veprimtari i madh i çështjes kombëtare, profesori, shkrimtari, publicisti dhe studiuesi Bedri Tahiri, me pen?n e tij t? mpreht?, asgj? q? ka t? b?j? me kombin   atdheun nuk ia l? stihis? e dh?mbit t? koh?s. Ndjehem me fat q? Bedriun e njoh mir? prej koh?sh, dhe, gjithnjë n? shërbim t? atyre q? me gjakun e vet sollën lirin?. Bashkëpunimi me t? u thellua m? shum?, kur si kryetar komisioni, nj? rrug? n? Vushtrri e pagëzoi  “ÇAM?RIA”.

Në gusht të vitit 2012, në Tiranë, “Poetika Mbarëkombëtare Bytyçi” zhvilloi nj? manifestim të madh mbar?komb?tar n? Malin e Dajtit dhe Bedri Tahiri u nderua me çmimin “HASAN PRISHTINA”, për kontributin serioz dhënë në fushën e studimeve historike për figurat e kombit shqiptar. Gjeografia e veprave të tij është e plotë, ajo përfshin gjithë Trojet Etnike Shqiptare. Madje, edhe vet? idetë e veprave t? tij bartin mesazhe të qarta dhe të gjitha
nënkuptojnë synimet tona shekullore që konsistojnë në ribashkimin tonë kombëtar.

Tashm?, dihet nga t? gjith? se Bedri Tahiri ?sht? latues i temave madhore komb?tare dhe se e ka krijuar stilin e
vet krijues origjinal.  I  lindur dhe i lidhur ngusht?, mu si rrapi shekullor,  me trev?n e Drenic?s heroike, me truallin e Azem e Shot? Galic?s, i rritur pran? Adem Jasharit e i luft?tar?ve t? liris? (edhe vet? ishte i angazhuar n? luft? dhe e g?zon statusin e Veteranit  t? UÇK-s?), i edukuar n? frym?n e flakt? t? shqiptarizm?s, n? shpirtin e tij kryesisht ka z?n? vend tema e luft?s dhe heroizmave t? brezave liridash?s q? çdo gj? dhan? nga vetja, edhe jet?n, p?r çlirim e bashkim komb?tar.

Dhe, mua p?r k?t? edhe librat e tij t? shumt?, kryesisht, lidh?n me atdhedashurin?: “Azem Bejtë Galica” (1995),  “Përmendorja që mungon” (1997), “Hys Popova- një yll në Yllësinë shqiptare” (1998), “Adem Jashari- legjendë e legjendave” (u  ribotua nëntë herë, 1999), “Përjetësia” (2000),  “Agu i lirisë” (e ribotuar dy herë 2001), “Drenica- një shekull trimërie”  (u  ribotua tri herë 2002), “Përtëritja” (2002),”Flakadanët e lirisë1” (2004),  “Drejtësia në sprov?” (2005), “Azem Bejtë Galica” (botimi i  dytë i  plotësuar 2005),  “Flakadanët e lirisë 2” (2oo6), “Nga Shqipëria në Shqipëri” (2oo7),  “Flakadanët e lirisë 3” (2007), “Adem Jashari- legjendë e legjendave “ (botim i nëntë 2008),  “Hasan Prishtina- Truri i Lëvizjes Kombëtare Shqiptare” (2008), “Abdyl Krasniqi-  frymëzues brezash”(2009),“Diferencimi”(2010),“Për Flamurin kuqezi”  (2010),  “Vesel Galica atdhetar dhe mentar i shquar” (2010),  “N? Gryk? t? Valbon?s”  (2011) dhe
“ Flakadan?t e liris? 4” (2012).

Pra, figurat m? madhore t? kombit, si: Milosh Nikoll? Kopiliqin, Ahmet Delin?, Azem Bejt? Galic?n, Hasan Prishtin?n, Adem Jasharin, Hys Popov?n e pastaj luft?tar?t e shumt? t? UÇK-s? nga t? gjitha trojet shqiptar dhe nga m?rgata si: Shaban e Hamz? Jashari, Ilaz Kodra, Fehmi Lladrofci, Xhev? Lladrofci, Tahir Sinani, Fatime Hetemi, Indrit Cara, Astrit Suli, Shpend Dragobia, Skerdilajd Llagami, Rrustem Hyseni, Ahmet Selaci, Mehmet Gradica, Shaban Palluzha, Sadri Kapiti etj, jan? p?rjet?suar denj?sisht nga pena e t? palodhurit Bedri Tahiri.

Pas nj? mali me libra (t? botuara 24 e n? dor?shkrim 10), kryesisht monografi historiko- letrare, tregime artistike dhe publicistik?, ky autor, s? shpejti do t? dal? para lexuesve edhe me nj? lib?r t? zhanrit tjet?r, meditativ e eseistik, t? titulluar “Përsiatje recensionale”. Qesh? shum? e nderuar q? librin e pata n? dor? si dor?shkrim dhe  e lexova me nj? frym?.

Libri “Përsiatje recensionale” ?sht? konceptuar n? dy pjes?, t? cilat autori i ka em?rtuar:
             1. Un? p?r t? tjer?t dhe

              2. T? tjer?t p?r mua

N? pjes?n e par? jan? p?rfshir? mendimet, shqyrtimet dhe analizimet q? Bedri Tahiri ua b?n? veprave t? autor?ve t? ndrysh?m. ?sht? me interes t? cek?t se edhe k?tu autori i kap?rc?n kufijtë politik, duke e par? Shqip?rin? ashtu siç duhet, t? plot? e t? pandar?.  Ai,  duke shkruar p?r 16 vepra, me tema e mendime t? ndryshme, sikur sublimon at? q? duhet,
t? mir?n,  pozitivizmin,  komb?taren dhe mbi t? gjitha njerëzoren, duke na dhuruar një gjendje letrare të shëndetshme për nga vlera e trajtimit të veprave të këtyre autorëve. Gjuha e k?tyre shkrimeve, ?sht? e qart?, e kuptueshme, e past?r, e fuqishme,  e zgjedhur, e begat? me shprehje e frazeologjizma si dhe me nj? sintaks? perfekte e t? lakmueshme.

Analizimi dhe zbërthimi  i veprave me tematik? t? larmishme t?: Selatin e Sabri Novosell?s, Sk?nder Kapitit, Abdyl Uk?s, Fatmir Mingulit, Hazir Mehmetit, Raif Mehmetit, Nezir Çitakut, Halil Kajtazit, Rexhep Kuçit, Ramadan Bozhlanit, Idriz Mehmetit, Xhemail Pecit, Shaban Baksit, Gloriosa Dobrës e Dafinë Musës b?het aq sakt?, rrjedhsh?m, natyrsh?m, argumentuesh?m e me nj? konceptualiz?m t? papar?, saq? mund t’i kap? leht? secili lexues.

Nd?rkaq, n? pjes?n e dyt? p?rfshihen vler?simet e t? tjer?ve p?r disa nga veprat e krijuesit t? talentuar Bedri Tahiri. T? mos harrojm? se, koh? m? par?, ?sht? botuar libri “Opusi krijues i Bedri Tahirit- lapidar për dëshmorët e lirisë”, përgatitur nga Zenun Gjocaj e Xhavit Aliu, i cili n? vete p?rmban vet?m shkrime vler?suese p?r veprimtarin? letrare- historike- publicistike t? k?tij autori.

K?saj radhe, p?r shqyrtim jan? marrë librat me tregime: “P?rjet?sia” dhe “Diferencimi”, monografia “Abdyl Krasniqi- frym?zuesh brezash”, libri publicistik “N? Gryk? t? Valbon?s”, monografia “Vesel Galica- atdhetar dhe mentar i shquar”, monografia “Hasan Prishtina- Truri i L?vizjes Komb?tare Shqiptare”, si dhe libri p?r d?shmor?t “Flakadan?t e liris? 4”.

Ajo q? duhet veçuar me k?t? rast ?sht? se t? gjith? studiuesit: Ejup Ceraja, Zenun Gjocaj, Fatmir Minguli, Nusret Pllana, Gjon Neçaj, Riza Haziri, Behram Hoti, Sk?nder Kapiti e Xhemail Peci, i vler?sojn? me pietetin m? t? lart? veprat dhe kontributin e Bedri Tahirit p?r historin? dhe kultur?n ton? komb?tare.

“Bedriu është njohës i mirë i rrethanave historike, andaj nuk e ka të vështirë të bëjë shëtitje nëpër shekuj kohor të historisë së popullit tonë, në një anë dhe nëpër morfologjinë e gjeografisë së trojeve tona etnike, në anën tjetër. Pra, Bedriu, epokat përpara luftës së UÇK-së i përshkruan me njohurit e një eruditi si njohës i mirë i historisë, kurse epokën e UÇK-së e përshkruan si përcjellës i drejtpërdrejtë i saj”- shprehet studiuesi i parë i këtij libri, Ejup Ceraja.

“Tetëmbëdhjetë libra  nuk janë thjesht numra librash, por ndryshe janë qëmtime portretesh të heronjve realë, nga të cilët publicisti i specializuar Bedri Tahiri ka ditur të marrë pjesë njëlloj si ai piktori i madh që merrte porcione nga fytyrat e njerëzve e krijonte veprën e vet të padiskutueshme”- konstaton eseisti i njohur nga Durrësi, Fatmir Minguli

Ndërkaq, poeti dhe krijuesi i njohur tropojan, Gjon Neçaj, duke folur p?r autorin dhe veprën e tij, pos tjerash konstaton: “Pa ndonjë ekzistencializëm  të tepruar në këtë sfond, Bedri Tahiri duket se i takon  Panteonit të  atyre krijuesve më të shquar të popullit ose më saktë, të kombit tonë që e shkruajnë krijimtarinë  e tyre të gjithanshme me gjakun, gjuhën dhe me shpirtin e vet krijues dhe artistik”.

“Libri i Bedri Tahirit “Flakadanët e lirisë 4” përbëhet nga tregime biografike historiko- letrare, të stolisura me një mjeshtri të veçantë përmes një stili
të lehtë, të kapshëm e joshës për të gjitha shtresat lexuese. Figurën e stolisin elementet historiografike, gojëdhanore, arkeologjike, toponimike të shkrira me elemente letrare dhe të harmonizuara me mjeshtri artistike, përmes një stili të kapshëm për mbarë shtresat e gjera intelektuale, jo vetëm për frymëzime historike, por edhe për ato letrare”, - vlerëson kritiku dhe krijuesi, prof. dr. Zenun Gjocaj.

“Autorin e librit “Hasan Prishtina” z. Bedri Tahiri e njoh shum? herët, ai ?sht? miku im dhe mysafir i t? gjitha trojeve shqiptare.  Ai ?sht? i till?, sepse ka nj? zem?r t? gjer?, ?sht? patriot i palodhur dhe i përkushtuar p?r
çështjen kombëtare n? k?rkimin dhe hulumtimin, me
talent e vullnet t? jasht?zakonsh?m n? k?mb?nguljen e tij p?r ta p?rjet?suar qëndresën, atdhetarizmin, veprën dhe sakrific?n e t? gjith? atyre q? kan? kontribuuar dhe l?n? gjurm? t? pashlyera n? historin? ton? kombëtare si n? t? shkuar?n e larg?t, n? at? t? af?rme dhe t? sotme n? vijim?si. E gjithë tematika e shkrimeve, veprave e librave t? Bedri Tahirit ?sht? patriotizmi dhe atdhedashuria, dhe, k?t? frym? e ka t? trash?guar nga  Drenica, nga kjo krenari komb?tare q? e lindi dhe e rriti,- shprehet politologu dhe filozofi durrsak, Sk?nder Kapiti.
        Nj? vler?sim tjet?r vjen nga Anglia, kur studiuesi Xhemail Peci me plot gojën thot?: “Me penën e tij të mprehtë, duke i skalitur në mermerin monumental të magjisë së fjalës shqipe që si himn i zjarrtë nderon Martirët e Lirisë, me kronikat e zërit të zemrës për të gjithë ata që me Gjakun e tyre të njomë e të kulluar iu falën Përjetësisë, me përshkrimet e tij të holla të përjetimeve dhe të tablove të luftës, Bedri Tahiri m’i kujton Kronikat e Kryengritjes Shqiptare të Mihal
Gramenos, si dhe tablonë e Delakroas: “Liria i prinë popullit”.

Ndaj, lirisht mund t? gjykojmë se edhe libri m? i ri i Bedri Tahirit, që nuk ka reshtur kurrë të ngjyej penën e tij të shpirtit,  si një rilindës i kohëve moderne ka kontribuar dhe vazhdon të kontribuojë  për çështjen kombëtare dhe për kombin e tij. Vepra meditative “Përsiatje recensionale” është një dritare e hapur, plot diell për lexuesin dhe me siguri, një vepër që duhet ta kenë në bibliotekën e tyre, pasi një vepër me vlerë ta bën mendjen e ndritur.