Kulturë
Resmi Osmani: Lulet e kajsisë
E hene, 11.03.2013, 10:23 PM
LULET E
KAJSISË
Tregim nga Resmi Osmani
Besa pa
orën. Koha e arritjes së trenit kishte kaluar.
Bujari
nuk erdhi. E priste me padurim. Duhet të vinte, por nuk erdhi. Për të ditët
ishin të njëllojta, të zymta, të përhinjta, të lagura nga shiu që rigonte
papushuar, të ftohta, pa gëzim, pa një buzëqeshje. Natën e mundonin makthet,
ditën vegimet. Bënte dallim vetëm fundjava, e diela, kur ai fiks në ora nëntë
shfaqej te dera me atë buzëqeshjen e hijshme, plot dritë, që i ndriçonte dhe
hijeshonte tërë fytyrën dhe e përqafonte, e puthte ëmbëlsisht dhe e rrokte në
gji ku ajo tulatej si një zogth,për të gjetur prehje, mbrojtje dhe shpresë. I çuçriste në vesh
fjalë dashurie. E mbyllur brenda ktër mureve të bardhatë dhomës së pavijonit,
në atë shurdhëri mundonjëse, si në një kafaz vetmie të pashpresë, ajo jetonte shpirtvrarë tërë javën me ankthin e pritjes,
përcillte perëndimet dhe agimet, numëronte ditët, orët, minutat që kalonin
tmerrësisht ngadalë aq sa e drobitnin, i molisnin shpirtin, i rrënonin shpresën
se ajo një ditë do të dilte e shëruar nga ai kafaz, që të shkëputej nga
makthet, vegimet, hijet dhe fantazmat që
e mundonin. Përpiqej, por ishte e pafuqishme, nuk shkëputej dot prej tyre. Ata
nuk i shqiteshin, donin që t’i bënin keq, e mundonin pamëshirë, ishin
gjithandej dhe ajo nuk arrinte që t’u fshihej, e gjenin kudo që të ishte, vetëm
apo midis njerëzve të tjerë.
Dera u
hap. Ajo u kthye vrulltas, por nuk ishte Bujari. Infertmierja shtyu karrocëzën
me mjekimet mbi syprinë, pastaj e heshtur, me kujdes e ngadalë i vendosi mbi
komodinë.
-Ai nuk
erdhi-tha ajo si ti fliste vetes,- nuk ka për të ardhur. Ai s’më do më. E si
mund të më dojë, kështu si jam katandisur?
-Zemër, -
i tha infermierja me një zë të butë e të ngrohtë,- ç’janë këto që thua! Kushedi
pse është vonuar. Ai do të vijë. Sa për
të dashur, e kam parë sesi drithërohet e përgjërohet për ty. Të do shumë! Pastaj ti je kaq e mirë, kaq e
re e hijshme dhe e bukur. Ka qenë me fat që është martuar me ty. Ma jep krahun.
Është ora e terapisë.- Ajo përveshi mëngën dhe ia dha krahun. Vendi i shpimeve
të venave ishte nxirë.- Më jep dorën tjetër, – i tha, dhe, pastaj i lidhi
krahun mbi brryl. Venat e mavijosura u frynë dhe infermierja mjeshtërisht, futi
gjilpërën e shiringës dhe zbrazi ngadalë
përmbajtjen, pastaj te vendi i shpimit vendosi një shuk me pambuk të njumur me alkoohol.
-Me
shëndet shpirt dhe gjumë të ëmbël - i tha- tashti hajde të shtrihesh. E
ndihmoi, i rregulloi nënkresën, çarçafët, batanijet dhe e mbuloi me
kujdes. Pas kësaj ajo do të binte në
gjumë të thellë e të gjatë, që të zhytej në botën e harresës.
* * *
Nuk e
dinte sa kishte fjetur, kur mbi faqe ndjeu t’i binte një pikë loti i ngrohtë. U
shtriq dhe hapi sytë . I ulur në anë të shtratit, me kokën përkulur mbi fytyrën
e saj, qëndronte Bujari. Kishte orë të tëra që e priste të zgjohej. I dërrmuar
e shpirtvrarë, sodiste fytyrën e saj të hijëshme, të pafajshme, plot mirësi e
dashuri, por si të trembur, të ligur e të hequr nga mundimi i së keqes që i
kish kapluar e turbulluar mendjen. Në gjoks ndjente një shtrëngesë të dhimbshme
dhe gulçi si një lëmsh po i merrte frymën. Ai qau për të ritë dhe vuajtjet e
saj, por edhe të tijat. Lotët i rrodhën padashur. Pse, pse t’u ndodhte atyre
kjo e keqe? Sado që mundohej, ishte një pyetje sfilitëse e pa përgjigje. Fati?
Ndoshta. Kishte dashur t’i vinte në provë. Ata sapo kishin ngritur çerdhen e
tyre të re, por në kupën e jetës së tyre të
gëzuar, pas lindjes së djalit, kishte shtrydhur një pikë helm. Prova
ishte e rëndë.
-Shpirti
im, erdhe? Ah sa shumë të kam pritur. Sa shumë. Thashë se nuk do të vije, se do
të më braktisje, duke më lënë të vetme në dëshpërimin dhe vuajtjet e mia , që s’po
kanë të sosur!
Zëri
vinte i dobët, si një pëshpëritje e largët nga një hon i thellë. Deshi të
buzëqeshte, por nuk arriti. Buzëqeshja
mbeti një përpjekje, që i ngriu në çipat
e buzëve të thara e të plasaritura. Sytë ishin të ftohtë, të qelqtë, si të
pajetë, me dy gjysmë hënëza të zeza nën qerpikët e gjatë, të kallkantë, pa dritë, shihnin diku larg në
humbëtirë, por me mundim arriti të
përqëndrohej e ta shihte drejt. Ishte një vështrim i trishtuar, disi i vagëlluar, i dhimbshëm, që pyeste
për shumëçka, por që nuk besonte se do të merrte përgjigje.
Bujari ,i
puthi duart dhe sytë, lehtë,si të kishte frikë mos e lëndonte, i shkoi gishtat
në flokët e ashpërsuar nga të palarët ,
i mori kokën e hijshme në të dy duart, e pa ëmbëlsisht thellë në sytë e lodhur
dhe e puthi në buzët e thara. Buzët e saj të ftohta nuk iu përgjigjën, vetëm
psherëtiu së thelli. E ndihmoi të
qëndronte ndenjur në shtrat, i hodhi mbi shpatulla trikon e leshtë dhe i
rregulloi jastëkët që të mbështetej.
-Tashti
je mirë- i tha ai.
-Pse nuk
ma solle djalin? I kam harruar sytë. Më ka pikur malli.
Bujari
futi dorën në xhepin e brendshëm dhe i zgjati një fotografi:
-Ja, ta
kam sjellë!
Ajo e
mori fotografinë me duart që i dridheshin, si ta rrëmbente dhe ia nguli sytë
ethshëm. Nga fotografia e sodiste buzëqeshur e me pafajësi fëminore i vogli i
saj, i bukuri i saj, i miri i saj.
-Bir,o
bir i mamit…! Drita e syve tw mi….! Odielli im!- Zëri ishte i ngashëryer dhe
ajo u shkreh në vaj, me gulçe dhe lotët i rridhnin faqeve. E mbështeti
fotografinë në gjoks, pranë zemrës, pastaj e futi në gji.- Pyet për mua, më
kërkon?
-Po, - i
tha Bujari- po mos u shqetëso , për të
kujdest nëna ime dhe si i thonë fjalës: djali i djalit, mjalti i mjaltit!
-Eh, i
vogëlthi im, nënë s’të bëhet dot askush!
Ra
heshtja. Ajo piu një gllënjkë ujë sa për të lagur buzët, pastaj befas, zuri
kokën me duar. Koka nisi të gumzhinte , si një zgjua bletësh kur roitin, jo nuk
ishin bletë, ishin grerëza dhe akrepë, që e thumbonin dhe i helmonin
trurin, i pështjellonin mendimet dhe i
mpinin qënien dhe vetëdijen, e bënin të përjetonte një gjendje të pazakontë, të
një bote tjetër: fantazmagorike me
vegime , përfytyrime e mirazhe që vetëm
asaj i shfaqeshin. Brofi më këmbë
e tronditur dhe e kapi Bujarin për krahu, sa ai ndjeu që thonjtë po i hynin në mish. Fytyra iu
ngurtësua, lëkura iu tendos si maskë, ndërsa sytë, të akullt, të trembur e të
llahtarisur, iu ngulën boshllëkut në një pikë.
-Ata
erdhën- klithi e lebetitur,- Erdhën, shikoji shtrigat dhe shtriganët, ja tek
janë!Të shëmtuar,të neveritshëm,tmerr e llahtar! Duan të më marrin me vete, të
më mbyllin në shpellën e tyre, të më djegin në zjarr, në duar mbajnë zinxhirë
që të më lidhin. Shikoi si ngërdheshen! Duan të të vrasin edhe ty! Bobo, e
shikon sesi po zbret nga cepi i tavanit gjarpëri, sesi e nxjer gjuhën e helmët,
po vjen drejt nesh. Ikë ti, ikë, lermë mua, shpëto veten që të kujdesesh për
djalin! Ikë, ikë, vrapo!
Bujari i
shtangur e i shastisur, pa ditur ç’të bënte i doli para që ti zinte pamjen,
pastaj ia rroku kokën dhe ia mbështeti në gjoks. Ndjente sesi ajo dridhej e
gjitha dhe zemra i regëtinte si e zogut kur
i sulet skifteri.
-Shpirti
im! Mos u frikëso, më ke mua këtu, asgjë nuk të ndodh, askush nuk të kërcënon.
Qetësohu, mos bëj kështu. Nuk le askënd të të bëjë keq, dëgjomë dhe besomë mua!
Ajo
vazhdonte të dridhej. Në fytyrë s’i kishte mbetur pikë gjaku. Ishte e mbërthyer
e tëra nga ngërçi dhe tmerri e llahtaria e kërcënimit. I ledhatoi flokët,
pastaj nisi ti fërkojë shpatullat, muskujt e supeve dhe të qafës, lehtë,
ngadalë. Vazhdoi ashtu një copë herë. Ndjeu se të dridhurat i pushuan dhe
frymëmarrja ju qetua. E largoi pak nga vetja. Ajo sytë i kishte ende të
mbyllur, nuk guxonte t’i hapte. Ai i dha gotën e ujit. E piu me gllënjka të
mëdha dhe fuqiprerë u ul shesh në shtrat dhe hapi sytë. Ishte qetësuar, por
ndjehej e dërrmuar. Gjurmët e llahtarisë që përjetoi i shquheshin në gjithë qënien.
Dera u
hap dhe hyri profwsori i buzëqeshur. Ishte mjek roje dhe erdhi ti bënte një
vizitë mbrëmësore pacientes së vet. Kishte veshur mantelin borë të bardhë ku
shquheshin vijat e hekurit. Shtathedhur, ballëlartë, me një oval të bukur të
futyrës, me sy të butë si të pëllumbit dhe një buzëqeshjë që vinte ca
melankolike dhe me një trishtim të lehtë që si ndahej nga fytyra. E kishte
fjalën balsam. Pasi i përshëndeti pyeti:
-Si është
sot, nusja jonë e bukur?
- Kot
fare, doktor. Si mosmëkeq!
-Pse
kështu, ti duhet të jesh e gëzuar se ke pranë Bujarin, që ka bërë rrugë të
gjatë për të të parë dhe kushedi sa
lajme të mira të ka sjellë!
- Doktor,
ata erdhën prapë.
-Kur?
-Qëpar.Ishin
shumë, të pështirë e të neveritshëm, të ngërdheshur e me çatallë të mëdhenj e
të mprehtë. Ishte dhe një gjarpër. Donin të më merrnin me vete apo të më
helmonin, të vrisnin Bujarin dhe të merrnin çunin, por u trembën nga Bujari dhe
ikën. Me siguri do vinë mbrëmanet. Nuk më ndahen. Më dhe fjalën që do t’i zboje
dhe se nuk do të vinin më. Unë të besova, se për çdo gjë të kam besuar dhe kam
vepruar siç më ke thënë. Të lutem,thuama, pse nuk e nuk e bëre?
Profesori,
si zënë në faj, i mori dorën dhe ja
mbajti në të tijën.
-Ah çfarë
harraqi! Ke të drejtë, por besoj se do të më falësh dhe nuk do ta humbësh
besimin ndaj meje. Dje dhe sot paradite,
pata shumë punë dhe nuk gjeta kohë të merrem me ‘ta. Të jap fjalën se do t’i
zboj, do t’i lidh me pranga në shpellën
e tyre. Jo, më mirë po i zhduk, do ti bëj pluhur e hi dhe ata e ato, s’kanë për
të ardhur më kurrë që ti bëjnë keq njeriu. Kurrë pot ë them. Ke besim tek mua?
-Po- tha
ajo me gjysëm zëri.
-Thuaje
fort “Po-në”dhe besoje që unë do ta bëj vërtet atë, që të premtova. Kam
dëshmitar edhe Bujarin. Ne jemi tre dhe do t’i mundim!
Profesori
i buaëqeshi, i uroi natënemirë dhe doli.
Bujari i shkoi pas.
-Profesor,
pres të më thoni një fjalë të mirë.
-Kam
filluar një terapi me insulinë. E ve në gjumë të thellë, në harresë të plotë,
që truri dhe mendja e saj të çlodhen dhe të shlyhen vatrat e ngacmuara.
Shpresoj shumë në suksesin e kësaj mënyre. Eshtë e reja e fundit, që po
aplikohet për këtë diagnozë në klinikat e huaja. Besoj që efekti të ndjehet që
nesër, por ajo që e shëron është vëmendja, kujdesi, përkushtimi, dashuria,
përzemërsia, fjala e mirë dhe besimi. Këtu ndër ne nuk i mungojnë. Personeli
është porositur veçanërisht. Gjithënjë i duhet dhënë e drejtë. Është e re dhe
ka për ta kapërcyer, por shërimi do të jetë i ngadaltë dhe do të dojë kohë e
durim. Megjithatë organizmi bën çudira!
Përjashta
ra muzgu. Erdhi infermjerja, si gjithmonë e qeshur, e dashur dhe i bëri dozën e
insulinës. Kaluan disa minuta dhe atë e kaploi gjumi. Bujari nuk iku. Vendosi
ta kalonte aty natën. I ulur në karrike, e shihte sesi flinte me frymëmarrje të
qetë, sesi i ngrihej e ulej gjoksi ritmikisht, sodiste fytyrën e saj të zbetë,
të qarkuar nga suaza e flokëve të zeza, që ishte vetë bukuria dhe pafajësia. U
mendua gjatë, kaloi në mëndje vitet e njohjes dhe të pasmartesës, përpjekjet
për tu sistemuar në atë apartament të vogël, që ajo me kursimet e të dyve e pajisi dhe e zbukuroi
sipas shijes së saj që të ndjeheshin rehat, shtatzania e vështirë në muajt e
parë, lindja e djalit dhe më pas ajo ngjarja tronditëse: Ishte e diel pasdite.
Djali sapo ishte ngritur në këmbë. Ata të dy i flisnin i qeshnin i zgjatnin
duart. Pa pritur djali u fik, u rrëzua, fytyra iu mavijos. Nga çipat e buzëve i
doli pakëz shkumë dhe sytë iu perënduan. “Bobo-klithi ajo- më vdiq djali!”-
shkuli flokët dhe nga tronditja e madhe, u turr të hidhej nga ballkoni. Ai
arriti ta kapte dhe mbylli me çelës derën. E dërguan djalin urgjent në spital.
Ajo i rrinte dit-natë mbi krye. Djalit kriza iu përsërit edhe disa herë, por
mjekët e gjetën shkakun , e kuruan dhe djali u shërua. Pas kësaj si ndahej
frika për të voglin e saj. Ju bë si makth. Ishte fillimi i melankolisë,
mërzisë, humbjes së interest për gjithçka, dobësimi i trupit dhe pakujdesi për
të voglin, keq e më keq, derisa arriti në gjëndjen e tanishme, me neurozë të
theksuar dhe humbje të shpeshtë të vetëdijes. Ai mundohej të gjente fajin e
tij, por ngado që e kthente, nuk gjente shkaqe të qënësishme, veç atyre
grindjeve e mosmarveshjeve të vogla e të padëm,
që janë pjesë e çdo çifti të ri.
Ndofta i vetmi faj, ishte që e kishte llastuar dhe dashur shumë! Me këto
mendime, në mesnatë e kapiti gjumi dhe ai dremiti pak me kokën mbështetur në
komodinë, por fjeti me copa dhe u zgjua shpesh, i dhimbnin qafa dhe shpatullat.
Kur u gdhi ai doli përjashta.
Bënte
freskët. Nga Dajti i mbuluar me borë zbriste era e ftohtë dimrore, por ai
frymoi me gjithë mushkritë dhe ajri i ftohtë i bëri mirë. Në lindje, dielli që
ende nuk ishte shfaqur, kishte nisur rrezet lajmëtare që kishin ngjyer me të
kuqin e zbehtë anët e reve të përhinjta. Dukej se dita do të ishte e kthjellët.
Ecte me hapa të shpejtë në rruginat e spitalit pastaj doli në rrugë të madhe
dhe hyri në kafen e parë që gjeti hapur. Kafen e rrufiti shpejt e pavëmendje.
Gjetk i shkonin mendimet. Edhe cigarja nuk i shijoi. Nuk ndenji shumë dhe u
kthye në spital. Besa ende flinte. Atij iu kujtua sesi flinte ajo në muajt e
parë pas martese, mbuluar përgjysmë me çarçafët e bardhë. Ai rrinte dhe e
sodiste i lumturuar, pa u nginjur me atë pamje. E priste sa zgjohej dhe e
quante me shaka “Bukuroshja e fjetur” teksa ajo
i hidhej në krahë dhe e përqafonte. I mallëngjyer u ul dhe nisi të
shfletojë gazetën që kishte sjellë me vete. Në pavijon filloi gjallëria, u
ndërruan turnet.
Besa
psherëtiu dhe u zgjua. Bujari i mori dorën dhe ia puthi. Ajo dukej e freskët
dhe mendjekthiellët. I dhuroi të shoqit një buzëqeshje të dashur dhe i tha:
-Zemër,nuk
paske ikur? U gdhive këtu me mua, ë? Uh,sa shumë kam fjetur, ç’ditë është sot,
e hënë?
-Po. Kam
soditur tërë natën” Bukuroshen e fjetur”
-Si tu
duk?
-Më e
bukur se asnjëherë!
-Sa i
mirë je! Po puna?
-E dinë
që jam këtu . Për repartin tim do të kujdeset inxhinier Saimiri.
Infermierja
solli një kupë me sherbet të trashë. Besa e gjerbi me gllënjka të vogla dhe me
tropare, pastaj piu dy tableta dhe një paketë të vogël me një ilaç pluhur,
pastaj hëngri me oreks mëngjesin që ia kishin sjellë në një tabaka: vezë
rrufkë, mjaltë, gjalpë, qumësht dhe një simite të vogël të ngrohtë dhe erëmirë.
Besa mori
nga sirtari i komodinës sendet e tualetit. Duke u parë në një pasqyrë të vogël,
u lye me një krem aromatik, pastaj u dha buzëve një të kuq të çelët, lyeu
vetullat dhe qerpikët dhe pastaj parfumosi
gushën dhe gjinë.
-U bëra e
bukur për ty- tha ajo me një zë nazik.
-Shpirti
im, ti je e bukur pa asnjë stoli. Eja të të përqafoj.
Besa u
ngrit dhe hapi perden e dritares. Dita ishte e kthiellët dhe me diell.
-Do të më
nxjerësh për një shëtitje? Kjo dhomë mu bë si qeli burgu. Dua të dal e të shkrif pak trupin, me duket sikur kam ngrirë.
Bujari e
ndihmoi të vishte pallton, kokën e mbuloi me shallin e leshtë. Përjashta dita
ishte e zhytur në një dritë të qartë e të ftohtë. Ajo i hodhi krahun dhe u
mbështet te ai. Ecnin ngadalë. Zhavori i rrugicave kërciste nën këmbë. Ecnin pa
folur. Pas një copë here, ajo e ndjeu veten të lodhur. Ishte çmësuar të ecte. U
ulën në stolin e lulishtes. Dukej që po trokiste pranvera.Në postatet kishte
nisur të mugullonte bari i ri. Në trëndafilat e krasitur,sythat kishin nisur të
fryheshin dhe gjethëzat kishin nxjerrë majat e tyre të kuqërremta. Vjollcat dhe
lulemargaritat kishin çelur. Besa mori një lulemargaritë dhe nisi të shqiste petlat duke mërmeritur
“Më do,s’më do “, por nuk e çoi deri në fund. I zuri të shoqit dorën dhe i tha:
-Bujar,
pse më ndodhi mua kjo ? Asnjeriu si kam bërë keq, askujt si kam dashur të
keqen. Ende jam kaq e re, sapo kam nisur
jetën. U kam dashur të gjithëve. Edhe ty të kam dashur e të dua shumë, me
shpirt. Oh sa shumë u dua ty dhe vogëlushin tonë. Ç’është ky dënim, kush na ka
mallkuar, kush dhe përse?- Fliste me maraz, e përvuajtur, zëri delte si me të
qarë, sytë ishin mjegulluar nga perdja e lotëve, që ishin gati të rridhnin.
Bujari u
zu ngusht. Ato pyetje ishin si një klithmë shpirti për të keqen që i kish
gjetur.
-Pse e
mundon veten? Thjesht, ti je e sëmurë, dhe kush më shumë e kush më pak të
gjithë sëmuremi. Sëmuremi dhe shërohemi. Edhe ti do të shërohesh, bile më
shpejt sesa e mendon!
- E thua
që të shkosh radhën, se kështu duhet thënë,
apo vërtet kështu e mendon dhe e beson?
-Më tha
profesori dhe ai e di mirë. Ne të dy i besojmë atij, apo jo?
Heshtje.
Papritur e pyeti:
-Pse nuk
më merr në shtëpi. U bënë dy muaj këtu,plasa.
- Do të
ikim,por edhe pak durim.
-Sa?
Ai u zu
ngusht. Hodhi sytë nga një pemë kajsie që ishte nën dritaren e dhomës së saj
dhe i tha thuajse pa u menduar:
-Kur ajo
kajsia nën dritaren tënde të çelë lulet,do vij të të marr.
Ajo i
hodhi sytë nga kajsia. E shihte përditë,
por nuk i kishte shkuar ndërmënt se me lulet e saj do t’i vinte edhe
shërimi.
-Fjalë
burrash!
-Po.
Fjalë burrash!
Filloi të
frynte erë e ftohtë dhe ajo po mërdhinte. U ngritën dhe shkuan në dhomën e
pavijonit. Bujari pa orën. Edhe pak kohë i kish mbetur. Treni nisesh në orën
njëmbëdhjetë.
-Do
ikësh?
-Po,- i
tha dhe me të dy duart kapi të sajat,- Besa ime e dashur, o nuse e vogël, jeta
ime është jotja, dashuria ime për ty
është e pafund, deri sa të jem gjallë- dhe e përqafoi. -Po iki, por ty të kam
gjithmonë me vete, ashtu siç kam në gjoks zemrën time, ti je brenda saj.
Ajo u
zuri besë fjalëve të tij, u kap fort pas tyre, aty ishte shpëtimi: te dashuria.
Shpresoi se gjithëçka do të kalohej dhe tërë
vjetët, që i kishin mbetur për të jetuar, do të shkriheshin në
dhëmshurinë e tij, në dashurinë dhe besnikërinë e tij.
-Do më
marrë malli për ty….Të pres për fundjavë….Shko, e kuptoj që nuk jam ajo, që ke dashuruar ti….Por do të jem. Ke për ta
parë, së shpejti do të jem!
Bujari
iku zemërthyer. Priti autobusin që të arrinte në kohë te stacioni i trenit. I
dukej sikur mbi shpinë kishte peshën e malit të dajtit. Po linte pas gjënë e
tij më të shtrenjtë. Po ikte. ”Do të më marrë malli” i tha ajo. Po atë? Ikte,
po ku po shkonte? E priste vetëmia e netëve të gjata e të ftohta. Askush s’i hapte
derën, askush s’e priste e s’i fliste një fjalë, askush s’e përcillte, shtëpia
ishte si një vrimë e zezë, si në një planet tjetër!
* * *
Kajsia
kishte mbirë aty vetiu, nga një farë e rënë në tokë rastësisht, pranë murit të
pavijonit. Lulishtari nuk e shkuli filizin por e kujdesoi dhe ajo, nga viti në
vit, u rrit dhe u bë një pemë
madhështore, me trung të trashë dhe kurorë të mbushur me degëzime që arrinin
deri në katin e dytë. Verës bënte hije dhe përvit mbushej me fruta të arta,
erëmira dhe të shijshme. Besës sapo i dilte gjumi pas terapisë, i avitej
dritares, qoftë ditën apo natën dhe e kundronte me dhimbsuri: Edhe Kajsia
vuante. Vjeshta i kishte çveshur gjethet, rrënjët flinin nën tokën e ftohtë e
të lagët, kurorën dhe degzimet i rrihte egërsisht era e akullt dimrore,
rrebeshet e shiut, ngricat dhe cikna, aq sa dukeshin si tëpajeta. Por ajo me
durim priste pranverën frymëngrohtë e
ditëndritur që të lulëzonte dhe gjelbërohej. Kishte një të fshehtë, që e dinin
vetëm ajo, Bujari , Kajsia dhe askush tjetër! “Kajsi moj kajsi, ti je shoqja
ime, mikja ime, motra ime, shpëtimi im! Të dua shumë, po ti më do mua? Degët e
kajsisë u lëkundën: “Edhe unë të dua!”- I thanë ato. ”Po çeli pra lulet, pse
s’i çel?”, ”Mos u ngut, ende është ftohtë, por
po gatitem, pranvera është në prag. Gatitu edhe ti të shërohesh, përditë
e nga pak” Kështu bisedonin të dyja.
Shkurti
ishte në të dalë. Ato ditë moti ishte i ftohtë, me shira, tufane, rrufe e
bubullima. Era e veriut uturinte, shiu rrihte si me kamxhik xhamat e dritares.
Degët e kajsisë tundeshin, rënkonin, lëkundeshin dhe hepoheshin nga forca e tufanit. Besa ndjeu sesi ato trokisnin në
dritare. Kishin ftohtë? Kërkonin ndihmë,por ç’mund të bënte? Besa u trondit. ”
O njerëz, kajsia ka ftohtë, po mërdhin, ndihmojeni, mbulojeni,ngroheni…..!”
Koha ecte
ngadalë, oh sa ngadalë! Besa numëronte
ditët, orët, minutat, ja ngulte sytë akrepit të sekondave që rrotullohej
papra me tiktakun ritmik: Koha ikte, linte pas, në kujtesë ose në harresë të shkuarën, dhe vraponte drejt së nesërmes, të ardhmes,
drejt shpresës dhe së mirës, por sa ngadalë!
Moti u
zbut, u ngroh. Dielli nga qielli i bruzët nisi të derdhte dritën e artë. Besa Shikonte degët e kajsisë
në kurorën e madhe. Ishin mijëra të rendeve e madhësive të ndryshme, me ngjyrë
kafe të kuqërremtë me ca pikëzime të bardha të mezidukshme, të nyjëzuara, në
çdo nyje të degëzave të holla e të shkurtra flinte një syth. Ata të luleve ishin më të fryrë, më të plotë.
Ata do të çelnin. Ajo priste, shihte sesi sythet fryheshin e zmadhoheshin
përditë, luspat e vegjël të kafejtë kishin nisur të hapeshin dhe në majë të
tyre , Besa dalloi ca pikëza të mezidukshme me ngjyrë të bardhë-trëndafili.
Ishin si ca sy që hapen përgjysmë pas një gjumi të gjatë e të rëndë, si ca
sogjetarë, për të vrojtuar diellin qiellin dhe dritën! Kajsia po çelte! Ndjeu
ta kaplonte një ndijesi e re, në rrëmba sikur iu derdh gjallëri dhe forcë,
ndërsa mendimet filluan ti kthjellohen dhe ti largohet ajo amulli ujem që i
trazonte mendjen dhe i drobiste qënien. Ajo, pas shumë kohësh buzëqeshi, ishte një buzëqeshje e
vetvetishme, rrezëllitëse, që i vinte së brendshmi, si parandjenjë e së mirës ,dashurisë dhe lumturisë, e
kthimit të atyre ndjesive që i
kishin munguar gjatë lëngatës së gjatë.
Profesori,
ndiqte me kujdes dhe përkushtim përmirësimin e saj të shpejtë, më të shpejtë
sesa e kishte pritur. I ndryshoi terapinë, i hoqi insulinën dhe i dha qetësues
më të lehtë, ndërkohë bëri me të biseda të qëllimëshme, të këndëshme. Ajo jepte
përgjigje të mençura. Ky ishte një rast, që ai do ta përfshinte në një
punim të ri shkencor.
Ishin
ditët e para të marsit. Gjatë natës, pas ditëve të bukura e të kthiellta fryu
era e ngrohtë e jugës. Besa si zakonisht iu afrua dritares dhe hapi perdet, që
t’i thoshte “Mirmëngjes” shoqes së saj. Oh çfarë mrekullie i panë sytë!
Befasisht, kishte ngjarë ajo që po e priste prej kohësh: Kajsia si një nuse,
ishte mbuluar me velin e bardhë të luleve, dukej se në degët e kurorës së saj
ishin ulur mijëra fluturza të bardha. Lulet: në çdonjerën kishte dashuri, shumë
dashuri! Dëgjohej vëzhëllima e bletëve që ishin turrur të mblidhnin mjaltin.
Nga ajo dashuri do të lindnin frytet e bukur , të artë, plot lëng e shije. Besa
u ngazëllye, së brendshmi ndjeu ti buçiste një këngë, një melodi e harruar por që
ishte aq e bukur, melodia e jetës, e mallit, e dashurisë. Hapi dritaren, kapi
degët e lulëzuara, i ledhatoi, aroma e tyre e dehu, pastaj ajo i puthi:
lehtë,ëmbëlsisht,siç puthet faqja e një fëmije.
E
dalldisur doli në koridorin e gjatë dhe hyri menjëfrymë në infiermeri. Pa u
thënë as mirmëngjes, u kërkoi letër dhe stilolaps. I dhanë një fije letër nga
blloku i recetave. Ajo shkroi shpejt e shpejt adresën dhe tekstin: “Kajsia
lulëzoi. Të pres. Besa”
-Të
lutem,- i tha Shpresës, infermieres që kujdesej për të-Nise urgjent këtë
telegram. E kam me ngut! Shpresa lexoi tekstin por nuk kuptoi gjë. Do të jetë
ndonjë trill nga të sajat, mendoi ajo.
-Mirë,zemër,pa
merak. Tani dorëzoj turnin. Do ta nis
menjëherë.
* *
*
Të
nesërmen, poshtë dritares, në udhëzën e
lulishtes, nën kajsinë e lulëzuar qëndroi një taksi. Prej saj zbriti Bujari me
të motrën dhe djalin e vogël për dore. Shoferi i ra bories. Dritarja u hap.
Besa s’u besonte syve: Kishin ardhur njerëzit e saj të dashur që ta merrnin. I
përshëndeti me dorë, por nuk mundi t’u fliste. Kur pa të birin, iu mblodh një lëmsh në grykë dhe i rrodhën
lote gëzimi.
Bujari
hyri në kabinetin e profesorit. Ai e priti me atë buzëqeshjen e hijshme që si
ndahej nga fytyra.
-Kam
ardhur ta marr Besën në shtëpi. I kasha dhënë fjalën se do t’a merrja kur të
lulëzonte kajsia dhe kajsia lulëzoi , por për këtë e vendosni ju professor.
Profesori
nuk u ngut të jepte përgjigje. Vetëm tani ai e kuptoi atë që i kishte thënë
infermierja se Besa bisedonte me kajsinë si me një të gjallë! Eh labirintet e
mendjes dhe misteret e psiqikës- mendoi ai, sa pak gjëra dimë për to. Shëron
fjala, shëron dashuria për jetën, dashuria për njerëzit, shëron besimi për të
mirën e të bukurën……
-Profesor?
- Ne bëm
më të mirën e mundëshme. Dy javët e fundit ka patur përmirësim të shpejtë dhe
nga dita në ditë është bërë më mirë. Qëndrimi i mëtejshëm këtu nuk është i
nevojshëm. Merre në shtëpi. Për të tjerat janë ato që kemi biseduar herët e
tjera. Rrethojeni me dashuri e mirësi dhe të kini besim se shërimi do të jetë i
plotë. Gjithëçka ndodhi do t’i takojë së shkuarës, harresës. Do të vij ta uroj dhe të ndahem me Besën e kam dashur dhe kujdesuar si
t’a kasha bijën time……
Besa me djalin në prehër dhe Bujari, ishin ulur në ndenjësen e pasme. Makina rrëshqiste butë në asfalt. Besa shihte e etur e me përmallim gjithëçka rrotull: fushat e blerta të zhytura në dritë , kaltërsinë e qiellit, retë e bardha si shtëllunga pambuku, njerëzit që punonin në ara, lopët që kullosnin në livadhe dhe aty-këtu,majë kodrave apo shpateve të tyre, në sfondin e rimtë të horizontit, pikëzimin e bardhë të pemëve të lulëzuara mes blerimit pranveror, që i jepnin peisazhit bukuri e hijeshi. Ishin: kajsi ,kumbulla dhe bajame. Kishte ardhur pranvera. Natyra ishte zgjuar nga përgjumja. Jeta buiste e harlisej ngado e kudo. E ndjente se edhe ajo, pas vjeshtës së zymtë dhe ftohtësisë dimrore,kishte çelur si një lule në pemën e kësaj jete të ringjallur.