Kadri Metaj: Artisti për artistët

ARTISTI PËR ARTISTËT

(Remzi Limani, “21 Shprehje artistike”, monografi, botim i shtëpisë botuese “Forumi i krijuesve të artit”, Prishtinë 2012)

Nga Kadri Metaj, filozof - estet

Ka më shumë se dy decenie qe e njoha Remzi Limanin dhe shqetësimin e tij prej artisti. Në kohën qe u njohëm, ai ma pati dhuruar një pikturë të cilën e kishte titulluar “Djegia e truallit”, ku vërejta një shqetësim  gati  me përmasa paranoje për vitet e krizës, në të cilën po hynte Kosova e viteve nëntëdhjetë. Kjo pikturë e ka mbajtur të gjallë miqësinë  tonë, ndonëse kontaktet tona nuk ishin të rregullta. Fakti më mbresëlënës në lidhje me Remziun, për mua, ishte mënyra se si ai me intuitën artistike parandiente, si dramat e tij personale, po ashtu edhe ato kolektive, të  cilave ka arritur edhe t’u bëj ballë mrekullisht. Kohë pas kohe kam përcjell krijimtarinë artistike të Remziut dhe e veçanta e tij prej artisti, për ndryshim nga shumë kolegë të tij, ishte edhe dëshira që të komentojë veprat e artit në shumë fusha të krijimtarisë artistike, si në atë të dramës dhe të filmit, të arteve figurative, të muzikës dhe të letërsisë.

Remziu është një shpirt i vërtetë prej artisti dhe, duke qenë i tillë, ai dëshiron që ndjeshmërinë e vet artistike ta komunikojë me të tjerët, qoftë përmes ngjyrës kur pikturon vetë, qoftë përmes fjalëve kur komenton dhe inkurajon punën krijuese të kolegëve të tij artistë.

Në lëmin e arteve figurative, ndër të preferuarit e tij janë: Nebih Muriqi, Afrim Spahiu, Faik Krasniqi, Adem Rusinovci, Fatmir T. H. Gjakova, Hajrush Fazliu e të tjerë, për punën e të cilëve Remziu shprehet me tekste e komente, me rastin e ekspozitave personale. Ai shpalos kryesisht opinione pozitive dhe inkurajuese për veçoritë krijuese të tyre dhe për kontributin që ata i kanë dhënë konfiguracionit të jetës artistike, apo më konkretisht - arteve pamore në Kosovë. Në vrojtimet e tij eseistike për artistët e kësaj monografie, Limani u referohet një serë tiparesh e komponentesh, si biografia krijuese, stili dhe shkolla artistike, me të cilat dëshiron ta skalisë veç e veç profilin artistik të secilit krijues. Tipari themelor që i karakterizon këto shkrime te Remziut, është përpjekja për të depërtuar në individualitetin krijues të secilit veç e veç dhe për t’i ikur rutinës tekstore, të cilën e hasim te shumë kritikë të artit dhe me këtë rast Remziu, sikur edhe në krijimtarinë e tij artistike, po ashtu edhe në komentimin e punës së të tjerëve, shfaq një respekt të skajshëm për individualitetin dhe stilin e secilit syresh, duke veçuar, bie fjala, talentin prej vizatuesi te Muriqi, tredimensionalitetin te Rusinovci, njohjen e teorisë së hapësirës te Fazliu, spektrin diellor shtatëngjyrësh te Spahiu e kështu me radhë, me çka dëshmon prirjen e tij prej artisti, të kërkimit të veçorisë estetike, e cila lidhet me problemin e subjektives, që në krijimtarinë artistike përbën  pikën e dallimit të artit dhe të krijimtarisë artistike, nga fushat e tjera si shkenca, teknika, prodhimi etj.

I prirë nga ndjenja e mirëkuptimit, më parë sesa nga prirja e  “kritikës”, do të thosha  se grumbullimi i shkrimeve të Remzi Limanit për punën krijuese të kolegëve të tij të arteve pamore në një botim të veçantë, përbën një gjest njerëzor komunikimi  intelektual, të artistit me artistët, ku sendërtohet ajo thënia latine “Nihil humani a me alienum puto” (Asgjë njerëzore nuk më është e huaj), të cilën Hegeli e konsideronte moto për krijimtarinë artistike.