Indrit Vokshi: A duhet te hiqet fotoja e Nene Terezes nga institucionet e shtetit?

A duhet te hiqet fotoja e Nene Terezes nga institucionet e shtetit?

Nga Indrit Vokshi

Se fundmi,organizatat fetare muslimane,jane ngritur kunder mbajtjes se fotove te Nene Terezes ne muret e institucioneve shteterore,me arsyetimin se nje veprim i tille cenon laicitetin e shtetit.Pra ata u kane hipur kuajve per tu nisur drejt betejes per mbrojtjen e laicitetit shtetit.Si kureshtar qe jam,do kisha deshire te shihja si do e perjetonin organizatat muslimane,vendosjen ne muret e institucioneve te shtetit,te fotove te ndonje kleriku te shenjuar musliman.

Organizatat muslimane argumentojne se po shkelet laiciteti i sanksionuar ne Kushtetute,por deri me tash,nuk i jane drejtuar Gjykates Kushtetuese,qe eshte edhe institucioni i ngarkuar me mbrojtjen e Kushtetutes.

Te flitet per laicitetin e shtetit dhe ne  te njejten kohe te shmanget Gjykata Kushtetuese e shtetit,perkthehet si mungese deshire per ti dhene zgjidhje ne rruge ligjore ceshtjes.Nuk mund te jete kurresesi naivitet,por thjeshte dinakeri.Organizatat muslimane me c’duket jane te mirekeshilluara mbi ceshtjen,dhe mbi gjeresine e rrethit te te drejtave te tyre.Ato jane ne dijeni te mosqenies subjekte te legjitimuara per te vene ne levizje Gjykaten Kushtetuese,per kete ceshtje.Te mos jesh subjekt i legjitimuar do te thote te mos kesh te drejte te besh kerkese per ta vene ne levizje Gjykaten Kushtetuese per te mare ne shqyrtim ceshtjen.E drejta kushtetuese i rendit komunitetet fetare,organizatat dhe individet tek "subjektet qe ushtrojne kerkese te kushtezuar" qe do te thote se ato mund ta vene ne levizje Gjykaten vetem per ceshtje qe lidhen me interesat e tyre si persona fizike apo juridike.Dhe e pare nga kendi i konstitucionalizmit,mbajtja e fotove te Nene Terezes ne muret e institucioneve te shtetit nuk eshte fakt qe prek interesat e komuniteteve fetare,organizatave apo individeve.Organizatat fetare muslimane jane ne dijeni te pritjes jo te kendshme qe do u bente Gjykata Kushtetuese ne rast te parashtrimit te nje kerkese ne lidhje me ceshtjen, prandaj kane vendosur te zgjedhin rrugen e shamates publike.Dhe per sa kohe nuk jane subjekte te legjitimuara levizja e tyre eshte thjeshte politike dhe ata veprojne thjeshte si grupe qe nuk u pelqen prania e Nene Terezes ne institucione per shkak se mendjet e tyre thellesisht fetare e shikojne kete si sfide ndaj fese se tyre.Eshte qesharake qe dikush te dale ne mbrojtje te laicitetit kur vete Kushtetuta nuk i'a njeh nje rol te tille dhe nuk i ngarkon si autoritete qe mund te vendosin nese cenohet apo jo laiciteti.

Organizatat muslimane arsyetojne se Nene Tereza eshte shprehur "i perkas Krishtit" dhe per kete arsye fotot e saj ne muret e institucioneve cenojne laicitetin e shtetit.Po te jemi besnike te kesaj formule arsyetimi do duhej qe edhe fotot apo statujat e Gjergj Kastriotit Skenderbegut,ti hiqnim nga institucionet shteterore.Gjergj Kastrioti Skenderbegu,eshte nderuar e permendur si "Atlet i Krishtit" dhe perderisa ai nuk eshte shprehur kunder ketij nderimi dhe permendjes ne kete menyre do te thote se ai eshte shprehur "Jam Altlet i Krishtit".Po ashtu,diplomati kryesor i Gjergj Kastriotit,Arqipeshkvi i Durresit, Pal Engjelli,kur ka shkuar ne Vatikan si mekembes i interesave te Gjergj Kastriotit,dhe si percues i porosive e kerkesave te tij,ka kerkuar qe Gjergj Kastriotit Skenderbegut,ti jepej nje titull qe konsiston ne keto fjale: "Jezusi i Nazaretit/Bekon Princin e Matit/Mbretin e Arberise/Terrorin e Osmaneve/Mbretin e Epirit". Pra kreshniku jone Gjergj Kastrioti,e ka kerkuar nje gje te tille,ne kembim te pjesemarrjes ne kryqezaten qe do nderrmerte Vatikani kunder osmaneve,dhe eshte emeruar Komandant i te gjitha forcave Papnore.

Duke pare,ndodhite e fundit dhe duke njohur menyren e arsyetimit te organizatave muslimane,krejt sinqerisht me duhet te them se sot,organizatat muslimane kerkojne heqjen e fotove te Nene Terezes,dhe neser nese do ndihen me te forte mund te kerkojne edhe heqjen e fotove a statujave te Skenderbegut.E them kete duke u mbeshtetur ne menyren si ata arsyetojne dhe ne asgje tjeter.

Por c'fare duhet te kuptojme me mosperzierje te shtetit ne ceshtjet e besimeve fetare dhe a perben cenim te njemendte te laicitetit te shtetit mbajtja e fotove te Nene Terezes ne muret e institucioneve?

Mardheniet midis shtetit dhe komuniteteve fetare jane mardhenie prej organizmash juridike,dhe ne kete kuptim shteti duhet ti trajtoje si te barabarte te gjitha komunitetet fetare.Ne mardheniet midis ketyre organizmave nuk eshte hasur ndonje diskriminim.Duke qene se nuk ka ndonje perkufizim te qarte ligjor qe ndalon futjen ne institucioneve te personave qe jane perzier ne punet fetare atehere duhet te interpretojme. Nene Tereza me shume se katolicizmin perfaqeson ndihmen ndaj te varferve dhe duhet thene se ne muret e institucioneve jane varur fotot e ndihmes ndaj te varferve.Gjergj Fishta dhe Fan Noli me shume se katolicizmin dhe ortodoksine perfaqesojne letrat shqipe dhe ne librat shkollore fotot e Gjergj Fishtes dhe Fan Nolit jane fotot e letrave shqipe.

Emertimet e rrugeve vendosen nga institucionet e shtetit,dhe po te ndjekim logjiken e organizatave islamike duhet qe sheshit "Nene Tereza", ne Prishtine apo bulevardit "Gjergj Fishta" ne Tirane tu hiqeshin keto emra sepse sipas logjikes se tyre,kemi cenim te laicitetit.

Por a jane qendrimet e organizatave muslimane qendrime ne sherbim te nje perballjeje fetare apo ata shqetesohen pernjemend per laicitetin e shtetit?

Nese derti i organizatave muslimane do ishte tek cenimi i laicitetit te shtetit,ata do kerkonin qe rrugeve me emrin "Haxhi Zeka" apo "Ymer Prizreni" tu hiqeshin keto emertime,sepse keta dy persona kane qene klerike muslimane,dhe duke qene se emrat e rrugeve vendosen nga organet e shtetit,vendosja e emrave te tille perben cenim te laicitetit.Personalisht nuk kerkoj qe rrugeve me emrat e Ymer Prizrenit apo Haxhi Zekes tu nderrohen emrat,ne respekt te perpjekjee te ketyre njerezve,por e paraqita kete si prove per te vertetuar qe organizatat muslimane nuk kane dert per cenimin e laicitetit por thjeshte i jepen sfidave fetare.