Tregime nga Vullnet Mato

VULLNET MATO

 

 

GRUAJA ÇAPRAZE

 

    Më kishte ndodhur shpesh, kur kthehesha në mesditë nga puna, shihja te hyrja e katit të parë të pallatit pranë apartamentit tim, një grua që më ndiqte vështrimndezur nga  përzemërsia. Ajo kishte portretin e një femre afër të dyzetave, me gjoks të shëndetshëm, që i binte në sy nga dekolteja e hapur. Më buzëqeshte rregullisht dhe më përshëndeste vetë e para. Madje kur kaloja ndonjëherë pa e pasur mendjen, çohej përgjysmë, në shenjë respekti, ndonëse nuk kisha me të ndonjë njohje apo prezantim direkt. Dija vetëm se ajo ishte gruaja e një shefi në bashki. Dhe kaq.

    Pas disa përshëndetjeve entuziaste të saj, fiksova bindjen e plotë, se kisha të bëj me një zonjë të sjellshme për ta pasur zili. Dhe për të mos e lënë të më përshëndeste gjithmonë ajo e para, fillova të gatitem, me t’u afruar në atë segment rruge, ku isha i detyruar të kaloja patjetër për në shtëpi, të tregoja dhe unë mirësjelljen time. Në këtë rast, ajo më përgjigjej me një përkulje të thellë e plot gaz, nga stoli ku zakonisht qëndronte duke u marrë me punë dore. Më duhet të them gjithashtu, se gjithçka nga ana ime ishte vetëm mirësjellje. Sepse nuk më kishte shkuar në mendje absolutisht asnjë ndjesi tjetër, përveç respektit për atë zonjë të nderuar që më kishte bërë përshtypje të mirë. Madje e quaja shefin bashkiak, njeri me fat që kishte lidhur jetën me një grua të tillë.

    Ajo çuditërisht ishte pa punë, ndonëse me burrin në bashki, ku mund të gjendeshin për të variante punësimi. Por kjo ndodhi vetëm pas disa muajsh, kur rastësisht e pashë të rrethuar nga një kub xhamash, te arka e farmacisë kryesore të lagjes sonë. Mora vesh më vonë se kishte një emër me tingëllim të çuditshëm, quhej Qefsere dhe për shkurt gratë e thërrisnin Qefe.

    Shkova një ditë në atë farmaci për të marrë barnat e një recete të gruas sime, e cila e mbërthyer keqas nga dhimbjet e nervit shiatik, kishte zënë shtratin e po lëngonte. Kjo gjendje e pazakonshme më kishte trishtuar mjaft. Sepse veç merakut për vuajtjet e saj, po rëndohesha së tepërmi edhe duke kryer të gjitha punët e shtëpisë, nga gatimi, deri te larja e teshave.

    Qefja më pa të trishtuar, me kokën mbi dorën të mbështetur te banaku, teksa farmacistja shkoi te aneksi i brendshëm të përgatiste recetën dhe më pyeti:

    - Ç’ke zotrote që qenke i mërzitur? 

    - Ah, moj zonjë, kam gruan shumë sëmurë. - i thashë shkurt, pa i kushtuar vëmendje bisedës me të.

    - Ç’ka gruaja jote? - ngulmoi ajo.

    - Është bllokuar në shtrat nga shiatiku, e më ka zënë halli!

    Ajo qeshi dhe ma ktheu në çast:

    - E, ore e, te shtrati i saj e ke hallin! Ti je pallosh, të... edhe në këmbë! - tha ajo copë, pa kurrfarë druajtje, duke u shprehur në një mënyrë që nuk e kisha marrë as me mend se mund të fliste një femër, madje një tip fare pa afërsi konfindenciale me mua.

    Krejt i pa përgatitur të dëgjoj fjalë të tilla nga goja saj, në çastin e papritur m’u duk sikur më bënë veshët dhe e pyeta sërish për t’u siguruar:

    - Çfarë the, moj, çfarë the?

    - Ti (të bën) në këmbë! - përsëriti ajo me gojën plot, duke qeshur me zë.

    M’u duk sikur më ra mbi kokë tavani i farmacisë e më zuri nën vete. Kaq të rënda mu dukën atë çast ato fjalë të pabesueshme të dilnin nga goja e saj. Ndryshe të dëgjuara  nga ndonjë tjetër, mund të mos më bënin aq përshtypje. Sepse me figurën e jashtme, ajo kishte zënë vend në trurin tim, si simbol i gruas së edukuar me dëlirësi dhe plot mirësjellje femërore.

    - Ik, moj gojë çapraze!- ia ktheva me mllef sapo mora veten.- Të dija goxha zonjë, po paske qenë kaq e ulët!

    Fjalët e mia nuk bënë asnjë efekt përmirësues në fjalorin e saj. Përkundrazi, ajo qeshi me sarkazëm dhe vijoi:

    - Gjoja, s’ta ka qejfi ty!...

    - Mbylle atë dreq goje, se i vure kapak balte të gjithë respektit tim!

    Ajo vijoi të qeshte paturpësisht dhe shtoi më tej:

    - Shko shitju ndonjë budallaqje në vend tjetër, se unë të kam kuptuar ty që nga maja hundës!...

    Atë çast doli farmacistja nga aneksi me pakon e barnave dhe me shpjegimet e përdorimit të tyre, nuk më la hapësirë kohe t’i jap përgjigje tjetër. Por kur dola jashtë, isha i tërbuar e më erdhi plasje që nuk munda t’i them edhe ca fjalë siç e meritonte, pa bërë skandal që ta merrte vesh farmacistja. Sakaq mendova, medet, sikur këtë opinion për mua ta kishin edhe gra të tjera që më njihnin e nuk shpreheshin dot hapur si ajo.

     Sapo arrita në shtëpi, ia tregova gruas sime gjithë bisedën e poshtër që bëra me të, duke i shprehur edhe mahnitjen time për ato fjalë të papritura që dëgjova nga goja e saj.

    Por në vend të errësimit që prisja në fytyrën e saj, përkundrazi, gruaja ime nënqeshi lehtas.

    - Asaj i ka plasur cipa, - më tha me ton të qetë. -  Po pse, nuk e njihje Qefen ti?

    - Si mund ta njihja? - i thashë me habi. - Ajo më është treguar deri sot si kancelarja gjermane Anxhela Merkel...

    - Qefen e njeh gjithë lagjja, - vijoi gruaja. – Ajo edhe kur e pyesin si e ke emrin bën shaka, duke u thënë: “Po të ta them emrin,ti do fillosh të besh qef me mua.” Por nuk kisha dëgjuar, se ka raste që fjalë të tilla u thotë edhe burrave. Megjithatë, ajo nuk bën kushedi se çfarë, vetëm se nuk ka turp fare dhe lëshon nga goja fjalë të pista siç i teket.

    Shtova me keqardhje:

    - Më tha se më ka kuptuar si pusht që nga maja e hundës, kur unë nuk e kam as hundën të madhe të bie në sy, dreqi ta hajë...

    - E ke ashtu siç duhet, për veten tënde dhe për mua, po mos u bëj merak nga llafet e Qefes! - më tha  ime shoqe qetas.

    - Po sikur të mos jenë thjesht fjalët e saj, ky opinion do të na krijonte shqetësime të dyve...

    - Të njoh vetë unë, s’kam nevojë të më thonë bota, - u shpreh ajo për ta mbyllur atë bisedë dhe hapi pakon me barnat që i çova.

    Por historia e banaliteteve të Qefes nuk u mbyll me aq. Sepse për gojën çapraze të saj, dëgjova edhe më vonë, kur një miku im nga një lagje tjetër, më tha me sy të ndriçuar nga zbulimi i beftë:

    - Atje te ju ka shumë femra të dorës, që të provokojnë vetë!

    - Ç’i ke këto fjalë!?- ia preva në çast. - Përkundrazi, te ne femrat janë të ndrydhura nga opinioni dhe nuk ta zgjatin as në rrugë as në mjedise pune.

    - Ja fut kot!- ma ktheu ai me bindje të plotë e paksa i acaruar. - Dashke të bësh edhe avokatin mbrojtës të kuçkave të lagjes tënde! - Unë ndala makinën te vendpushimi para asaj farmacisë së madhe dhe një grua te arka prej xhami, sa i hodha sytë, më shkeli syrin disa herë.

    Qesha me zë.

    - O, ho, ho, Qefja është një ekzemplar i rrallë i gruas me gojën çapraze! - dhe i shpjegova se ashtu quhej për shkurt. - Por thonë se ashtu siç ka emrin, ka edhe shumë qejf të përqeshë burrat, duke vënë në lojë dobësinë e tyre për t’u vardisur grave të martuara! E them këtë, sepse deri tani, nuk kam dëgjuar njeri të thotë se ka arritur qëllimin final me Qefen. Por gjithsesi, bota e grave, ashtu si bota jonë e burrave, ka patjetër edhe veçantitë tipike. Me sa kuptoj unë, ajo është një tip i lirë femre, pa kurrfarë frenimesh, që nuk e çan kokën e nuk bën llogari ç’thonë të tjerët për të, miku im... Dhe ndoshta ajo ka ecur disi më përpara, drejt një lirie pa caqe në fjalë e në mendime, ku po shkon bota e sotme...

    - Bota e dhier! - e mbylli ai dhe iku i çakorduar nga përqeshja e saj.

 

 

NGATËRRESA E PANDREQSHME

 

Shkurtimi ka qenë kurdoherë mënyra më e lehtë dhe më e shpejtë e shqiptimit të emrave, për të mos lodhur gojën me zgjatime rrokjesh të panevojshme. Por jo gjithmonë kjo mënyrë thirrore ka gjetur mirëkuptim mes njerëzve.

           Dy kushërinjtë e parë me emrat Gracen dhe Hysen, thirreshin shkurtimisht “Cen”, nga të gjithë në fshatin Prevallë të Çermenikës. Fjala vjen: O Cen ! - ou !- njëri. O Cen ! - Eu bre! - tjetri.  Kushërinjtë Cen, si djem të baballarëve vëllezër, kishin pamje të ngjashme, por karaktere krejt të ndryshëm.

             Cen - Graceni tridhjetëvjeçar ishte bari me një tufë dhi. Përveç cilësive të tjera, njihej nga të gjithë për sjellje të ngjashme me një cjap përçor të shkathët e të harbuar nëpër rrëpira shkëmbinjsh e përrenj të mbuluar me shkurre të gjelbëruara. Duke qenë kësisoj edhe pak allçak në përgjigjet që u jepte të tjerëve, ai dukej sikur i priste fjalët me latoren që mbante në dorë për të prerë degë të gjethuara, me të cilat ushqente dhitë. Fshati e mbante në gojë për shpotitë e tij me të cilat shkuleshin gazit. Një bari që ruante dhitë e shtëpive të lagjes së poshtme, i kërkoi cjapin e madh për të ndërzyer kopenë. Cen Graceni ia dha dhe i tha me ironi: “ Për këto punë në lagjen tuaj, unë s’kam kursyer veten time, jo të kursej cjapin!...” 

              Krejt ndryshe Cen - Hyseni njëzetegjashtëvjeçar ishte një pendar i urtë dhe i pa djallëzuar, që me majën e hostenit nxiste lehtas vithet e qeve për të hapur brazdat e taracave në lartësitë malore të fshatit. Kur ai mbaronte plugimin e tokave të familjes së vet, u ndihte me pagesë edhe fshatarëve të tjerë që nuk kishin pendën e qeve te dyzuar. Madje hakun e punës nuk ua kërkonte me para në dorë, por me një sasi të arsyeshme bereqeti, kur ata vilnin prodhimin.

             Erdhi koha kur i ati i Cen - Hysenit, dërgoi mblesin në fshatin Zdrajshë të anës perëndimore të vargmalit të gjerë. Dhe pasi Cen bujku i hodhi një sy të shpejtë nuses bukuroshe të lavdëruar nga mblesi dhe i gjithë farefisi, u lidh fejesa. Ndërsa për Cenin bari, megjithëse ishte më i madh në moshë, ende nuk po gjendej nuse. Vonesa kishte ndodhur, jo për shkak se ai ishte disi allçak, pasi në fshat ishte martuar edhe ndonjë torollak me torollaken që meritonte të njëjtin fat. Por sepse Cen bariu nuk kishte pëlqyer çdo lloj vajze. Ai thoshte se e donte nusen, përveçse tepër të bukur, edhe të mos kishte hipur asnjëherë në makinat apo autobusët që përshkonin rrugën automobilistike përfund luginës. Pasi qarkullonin fjalë, se të rejat bukuroshe të fshatrave të thellë malorë u besonin paksa si tepër shoferëve, me të cilët shpresonin se mund të martoheshin në qytet.

             Pas gjashtë muajsh fejesë, pa arritur të shkëmbehen takime të dhëndrit me nusen e largët nga Zdrajshi, u pre dita e dasmës më 14 shtator. Së fundi ishin plotësuar gatitjet familjare dhe nusen e sollën në Prevallin majë malit me një kalë të bardhë, të cilit i kishin shtruar mbi samar një velenxë të leshtë me xhufka. E shoqëruar me pak krushq, ajo ishte stolisur fund e krye me një mori xhingla minglash, të cilat tringëllinin hareshëm, sa herë kali hidhte hapat nëpër rrugët e ngushta drejt majëmalit. Kishte veshur xhoke leshi të hollë me ornamente shumëngjyrëshe, jelek të punuar me fije ari dhe ishte mbuluar me një shami mëndafshi të shtrenjtë. Nusja u prit në shtëpinë e Cen bujkut me tri daulle zhurmëmëdha, me lëkura dhie të shtrënguara fort, që jehonin deri tutje luginës. Më pas ajo u vu pranë oxhakut në konakun e grave të nusëronte siç ishte zakoni e mbuluar me napë të bardhë.

Rretheqark shtëpisë, burrat e ftuar kërcenin valle dyshe dhe ngjanin me ato luhatjet e tyre krahëhapur, sikur çifte shqiponjash provonin fuqinë e flatrave të njëra-tjetrës nën klithmat e pipëzave dhe kumbimin e daulleve që gufonin pareshtur mbi gjokset e tyre. Prapa shtëpisë piqeshin në hell tri dhi dhe katër kecër të njomë për meze. Terjaqinjtë e rakisë prej kumbulle te dhoma e burrave, të shtruar këmbëkryq, përcillnin te njeri tjetri dollitë me shume shëndete dhe këndonin me fytyra të kuqëluara.

           Dy baballarët vëllezër, kishin bërë të gjitha përgatitjet e nevojshme, që dasma e Cenit të parë në familjet e tyre vëllazërore të mbahej mend nga i tërë fshati. Dhe ashtu po ndodhte vërtetë, sepse ushqimi i bollshëm, rakia që derdhej lumë dhe hareja gjëmimtare, nuk pushuan deri vonë. Me afrimin e mesnatës, kur kumbimi i daulleve dhe rakia kumbullore ua kishin bërë dasmorëve kokën daulle, dy burrat e ngarkuar nga i zoti i shtëpisë, shkuan të futnin dhëndrin te konaku, ku do të flinte me nusen. Ata u ndalën te korridori i errët para derës, ku pritej Cen bujku të provonte plorin e parmendës së vet te nusja e re dhe e thirrën çakërrqejf:

        - Or Cen !

        - Ou ! - u gjegj Cen bariu, i ndodhur aty pranë me gojën e lëngëzuar, pasi kishte hedhur një sy te e çara e derës, në çastin kur nusja e kushëririt po zhvishte rrobat e rënda të dasmës, duke zbuluar kofshët e rrumbullta për të veshur këmishën e natës. 

        - Eja këtu, or qafir, se s’kena lanë vend pa të kërkue!  - Dhe me sytë të turbulluar e pa i kërkuar shpjegime më tej në atë errësirë korridori, ata e kapën për krahësh dhe e shtynë me forcë brenda dhomës me dopjoshtratin e shtruar të nuses. Pastaj njëri nga burrat çakërrqejf, që kishte drynin në dorë, mbylli derën, futi çelësin në xhep dhe i tha Cenit nga e çara mes kanatave:

          -Veni rezen e hekërt derës nga brenda dhe hajt me nji kokorroç mashkull në krye të vitit!

Pastaj të lehtësuar për detyrën e kryer, ata shkuan të vazhdojnë orgjinë e shëndeteve që kishin lënë pa përfunduar.

          Daullet jehonin pa pushim dhe njerëzit nën çatitë e dy shtëpive gëzonin. Pas kalimit të mesnatës, njëri nga burrat çakërrqejf, që futën dhëndrin te nusja, shkoi te zjarri ku piqej keci i fundit për sofrat kryesore të konakut të burrave. Dhe kur dalloi aty Cen bujkun, teksa përtypte një copë mish të ofruar nga pjekësit para se te futej te nusja, gati sa nuk i plasën sytë e nuk luajti menç! Një çast dyshoi se mos ai kishte dalë i zhgënjyer nga dëlirësia e vajzës, me të cilën ishte martuar. Por kur pa se dhëndëri po përtypej me oreks të madh e pa kurrfarë shqetësimi në fytyrë, e pyeti me ankth: 

           -Cen, mor jahu, pse paske dalë prej konakut të nuses?

           Cen bujku hapi sytë para zjarrit bubulak, sa iu dukën kokërdhokët si dy qershi të kuqe nga habia.

           -S’kam shku ala ke nusja, or burrë i dheut, ça je tue thanë?...

           Burri i u mendua një çast duke u bërë krejt esëll nga tronditja dhe pa lënë shkak për sherr mes dy Cenëve, vrapoi te dera e nuses. 

           - Or, Cen !?

         Heshtje. Asnjë pipëtimë brenda konakut nusëror.

          - Or, Cen, dil shpejt, se të kena fut kabim !

          Heshtje....

          - Dil, or Cen, se për atë zot, je tue ba gjynah, nusja nuk ashtë jotja, po e kushërinit tat!      

         Asnjë përgjigje.

         - Çil rezen e derës, or budall, se kena lan nam pa dashun!

        Më në fund zëri i Cenit allçak u dëgjua si përmes një qypi:

        - Ku di gja unë, vetë më keni futë!...

        - Kena hangër, me nder, m...

        - Ju baftë mirë, pra!- u gjegj ai me gjuhën e vet allçakçe.

        - Dil, shpejt, po të thona, or damaluk, se po na merr në qafë kotnasikot!

        - Nuk dal, për atë zot, jo!... Na të dy me nusen i kena ba adetet të tana e s’kena faj!... Vetë na keni bashkue me forcë. Kjo nuse tash ashtë fati i em dhe unë fati i saj!...

            Pa menduar të shqyej derën në mënyrë skandaloze, ai shkoi i pëshpëriti në vesh të zotit të shtëpisë për hatanë e madhe që kishte ndodhur:

           -Ça ka ba katuni që i ka thirr të dy çunat Cen e ça kena ba na dy budallët që i patëm lanë sytë ke faqorja e rakisë...

            - Hë, pra fol, ça keni ba!?- shqeu sytë nga habia babai i dhëndrit.

            - Ka dy sahat kena fut ke nusja Cenin tjetër, që na shpëlaftë mortja!...

            - Ku ashtë Ceni im? - pyeti ai i tronditur.

            - Te zjarret, tue hang mish!...

Dy baballarët vëllezër u tërhoqën mënjanë krejt të mahnitur dhe e pleqëruan ngjarjen me gjakftohtësi vëllazërore. Së fundi, mes gjëmimit të daulleve i dhanë dorën njëri-tjetrit, pa alarmuar dasmorët dhe thirrën dhëndrin pa fat. E bindën atë, se kjo ishte një ngatërresë që nuk mund të ndreqej kurrsesi me sherr e mëri në vëllazëri. Por do të zgjidhej shpejt, duke i gjetur atij një nuse tjetër brenda vjeshtës. Dhe i thanë të vazhdonte tani të hante mish të pjekur, se këtë nuse e paskish pasur fat Ceni që pëlqente mishin e gjallë. 

          Dasmorët festuan të kënaqur dhe në të gdhirë u shpërndanë pa marrë vesh se në atë dasmë ishte martuar Cen allçaku i shkathët. Ndërkaq, bariu ndjehej i lumturuar fund e krye, me bindjen e plotë të provës, se nusja nuk kishte hipur në asnjë mjet me katër rrota. Por atij i kishte ardhur keq vetëm se nga ajo dasmë iu pakësua tufa e dhive.

          Nusja syzezë e vetullzezë u tha grave të nesërmen në drekë, se nuk do të kishte dashur një Cen ndryshe nga ai që pati fat dhe nuk i kishte mbetur merak për të parin, përderisa atij nuk ia mbante mend as fytyrën.

 

 

Ç’BËRE, O BIR!...

 

        Pas gjashtë orësh udhëtim, dalja nga toka greke dhe hyrja në superstradën Kakavi - Gjirokastër, iu duk Simonit një çlirim shpirtëror i vërtetë. Nga kjo anë rruga ishte krejt bosh këtë mesnatë dimri dhe flluskat e shiut të ndriçuara nga projektorët e bencit, ngriheshin mbi asfalt si një re e dendur fluturash..

      Gruaja e tij, te ndenjësja e prapme flinte gjumin e thellë të lodhjes nga udhëtimi i gjatë dhe i kishte i detyruar të dy babë e bir mos bisedonin me zë. Nga ky shkak, djali student përkrah tij, dremiste nga pak e zgjohej herë pas here, për të mos e lënë të atin ta zinte gjumi.

      Teksa xhami i parë rrihej pa pushim nga purtekat e zeza të fshirëseve, që shtynin rrëketë e ujit me zemërim, Simoni, me zë të ulët dhe pa i larguar sytë nga timoni, i pëshpëriti të djalit se po i afroheshin Gjirokastrës.

Ndërkohë Altini mendonte me habi, se i ati kishte vërtetë nerva çeliku. Ai nuk ishte mposhtur nga gjumi për ta ndalur makinën të pushonte diku pas gjithë atyre kilometrave tepër të lodhshme. Ndonëse ishin nisur vonë nga Athina dhe i ati kishte pirë pak atë mbrëmje para ndarjes me miqtë e familjes në Greqi.

        Pikërisht në këto çaste, sikur mendimet e Altinit të kishin qenë ndjellakeqe, ndodhi hataja.          Burri që kaloi si hije e zezë para bencit, ndanë fshatit Sofratikë, ishte zhdukur nga rruga papritmas. Rrotat e tërbuara e kishin rrufitur si me magnet, për të kaluar sipër tij, si mbi një kufizuese shpejtësie të butë, që e luhati makinën fare pak. Simoni vetëm sa rënkoi një çast dhe pa i thënë të birit asnjë fjalë, vijoi udhëtimin drejt Gjirokastrës, për të mos u zgjuar gjakprishur e shoqja prapa.  

            - E palose, o babi ! - i tha Altini duke zënë kokë me duar.

            - Shëëët!...- i pëshpëriti i ati i tronditur. - Nuk dihet, mbase ka mbetur i plagosur! - Po, ti sus, të mos marrë vesh mami që është me zemër!...

            Djali heshti i i tmerruar dhe Simoni po mallkonte brenda vetes fatin e keq, që atë natë skëterre i nxori para rrotave një njeri aq të pakujdesshëm, për t’i prerë rrugën shpejtësisë së tij marramendëse. 

            Ende pa gdhirë mirë, përshkuan qytetin e fjetur dhe ngjitën kalldrëmin e gurtë te shtëpia e tyre në lagjen Palorto. Gruaja me të birin u shtrinë të bënin gjumin e copëtuar. Por jo Simoni, që bashkë me njeriun, kishte vrarë për vdekje edhe gjumin e tij. Gjatë gjithë kohës risillte në përfytyrim aksidentin vdekjeprurës. Dhe në mendje i vërtitej një gjeratore e frikshme, se çdo të ndodhte pas natës tragjike, kur të dy me viktimën ishin fajtor. Por kryesisht ai njeri i çuditshëm që i preu rrugën marrëzisë së rrotave, në atë orë kur dhe vetë nata po flinte e qullur nën shi...   

            Të nesërmen në mesditë, mjetet e informimit bënë të ditur se gjatë natës së kaluar ishte aksidentuar me vdekje një gjashtëdhjetepesëvjeçar, te banesat ndanë rrugës së fshatit Sofratikë në aksin Kakavi - Gjirokastër dhe policia hetimore ishte vënë në kërkim për të identifikuar mjetin dhe drejtuesin e tij.

            Simoni, mendoi me zemër të ngrirë, se ai nuk mund të ishte i vetmi zog nate që kishte fluturuar nëpër atë rrugë. Në arteriet e degëzuara të saj, zgjatnin dejet prej gome drejt veriut në çdo orë natës, veç Greqisë edhe Saranda me Delvinën. Pra, s’kishte pse hija e dyshimit të binte vetëm mbi të dhe makinën e tij. Ky arsyetim sikur ia zbuti disi frikën që po e mundonte pareshtur. 

            Kaloi java pa asnjë sinjal të frikshëm dhe Simoni doli për të përcjell të birin te autobusi i Athinës, ku ai vazhdonte studimet për të drejtë ndërkombëtare. Gjatë kthimit, në hyrje të qytetit, policia rrugore i kërkoi dokumentet e makinës dhe papritmas i bllokoi bencin për hetim. Ata i bënë të ditur se nga regjistri i kalimit kufitar në orët e vona, figuronte edhe emri i Simon Ndrekos me bencin e tij me targë të Gjirokastrës.

          Megjithatë, nga kontrolli i kujdesshëm i pjesës së poshtme të shasisë së mjetit, nuk u zbulua asnjë gjumë gjaku. Gjithçka ishte fshirë nga gurgullimat e shiut të asaj nate, të shpërndarë fuqishëm nga rrotat dhe nga larja me sprucim të fortë që i kishte bërë ai të nesërmen te lavazhi. Por pas dy ditësh të tjera, ndonëse mendja e autorit të krimit mund të përgjumej nga ky mbulim fakti, vdekja e njeriut rrinte zgjuar derisa të gjendej fajtori.

          Simonin e arrestuan dhe e morën në pyetje të rrepta. Ai e kundërshtoi kategorikisht krimin, si në prokurori ashtu edhe në gjykatë, ku nuk kishte përmendur prezencën e të birit në atë udhëtim, për të mos i krijuar Altinit telashe me shkollën. U thirr dëshmitare e shoqja, por dhe ajo u betua disa herë me gjithë shpirt për kokën e djalit të vetëm, se atë natë nuk kishte ndodhur gjë prej gjëje.   

            Kështu, pas dy seancave gjyqësore, u arrit në përfundimin, se ai mund të lirohej nga paraburgimi për mungesë provash. Por gruaja e vetëdijshme, që vërtetë nuk kishte ndjerë asnjë pipëtimë për krimin, lëshoi padashur nga goja të vërtetën, për të cilën thuhet, se vonon por nuk mungon. Kur u pyet përse kishin qenë në Greqi, përmendja e prurjes së djalit për pushime në shtëpi, bëri që të thirrej në një seancë të tretë edhe Altini nga shteti fqinj.

            Gjykata e rrethit gjyqësor të Gjirokastrës e solli atë pikërisht ditën e gjykimit të tretë dhe e nxori përballë të atit që ndodhej brenda kafazit prej hekurash. Altinit iu kërkua të betohej e të nënshkruante se do të tregonte të vërtetën dhe vetëm të vërtetën. Pikërisht, këtë kishin kërkuar prej tij edhe i ati më të ëmën qysh në vegjëli, të tregonte gjithmonë të vërtetën dhe vetëm të vërtetën.

            Për disa çaste ai heshti paksa i menduar, duke sjellë ndërmend, se gjatë gjithë kohës së kthimit në Greqi nuk i hiqej nga mendja lemeria e asaj nate me njeriun fatkeq, të cilit i kishin marrë jetën. Kufoma e imagjinuar dhe kuja e njerëzve të familjes, i shfaqeshin në gjumë dhe i rëndonin në shpirt, duke e bërë të ndjehej në çdo kohë rob i dhimbjes së fshehur. Më së fundi ai mori guxim dhe foli me sytë nga fytyra e të atit që kishte filluar të zverdhej:

            - Të thashë, o babi, që atë natë, se ishe pak me shpejtësi dhe pak kishe pirë, kur u nisëm!...   

            Simonit iu ngritën qimet e kokës përpjetë nga kjo e papritur e tmerrshme dhe e ëma shqeu sytë mbi të birin.

            Kaq ishte dashur, që trupi gjykues të tërhiqej për të caktuar dënimin e vërtetuar nga ky dëshmitar okular tepër i besueshëm. Dymbëdhjetë vjet burg për aksident të rëndë me pasojë vdekjen e viktimës. Seanca përfundimtare u mbyll me një heshtje varri për të gjithë te pranishmit.

            Duke zgjatur duart për vënien e prangave brenda kafazit të hekurt, Simoni e shoqëroi të birin me ca sy të llahtarshëm që i pikuan lëng të hidhur, derisa e nxorën nga salla e gjyqit.

            - Ç’bëre, o bir? - mundi t’i thotë e ëma e tmerruar ende pa dalë nga dera e gjykatës.

            Altini psherëtiu një çast me dhimbje dhe më pas u gjegj me trishtim:

            - Babi është gjallë dhe atje brenda do hajë një pjatë supë, moj nënë, po ai i mjeri që do hajë dhé derisa të tretet nën tokë!?

            - Për një fjalë goje, le në burg babanë tënd, që të kishte si syrin e vetëm!

            - Po të kisha gënjyer, babi do lirohej, po do mbeteshin të burgosur përjetë të tre shpirtrat tanë. Kështu shkon haka tek i zoti dhe secili nga ne e ka shpirtin të lirë, moj nënë!...

 

 

PROVA SEKRETE E VAJZËS

 

         Nila ishte një topolake me ngjyrime brune në trup dhe me ëndrra të guximshme në mendje. Ndryshe nga shoqet e moshës së saj, ajo me të mbaruar shkollën e mesme të minierave në Përrenjas, hyri në një kurs për shofere. Të gjithë në familje e porositën të kishte kujdes me këtë profesion, sepse duke filluar qysh në guidat e kursit, meshkujt lakmitarë do t’i binin në qafë për çdo lehtësi që mund t’i bënin. Nila u përgjigjej të gjithëve: “Ju lumtë atyre po më gjetën budallaqe !”

          Instruktori i kursit, një shofer nafte me përvojë, e filloi pretendimin e vet, jo me gojë, por me gishtat e dorës së majtë. Sa herë duhet t’i mësonte ndërrimin e marsheve, nga krahu i pasagjerit të parë, ku qëndronte zakonisht për ta mbajtur nën kujdes kursantin, ai bënte sikur nuk e shihte levën dhe i prekte  gjurin.

           - Profesor, leva e marsheve është prej hekuri, jo prej mishi!- i tërhiqte vëmendjen ajo.

           - Po, po, Nila, më fal, se e kisha mendjen te gropat e rrugës ! - justifikohej kot ai, sepse mendjen e kishte pikërisht te gropat e mishit të saj.

           Nila, si vajzë e mprehtë dhe me pasion për punët që niste, e mbaroi kursin shkëlqyer si në teori edhe në praktikë. Me të marrë patentën shkoi në sektorin e komunales dhe mori një furgon të vjetër për të punuar në transportimin e plehrave. Vuajti disa muaj me radhë, duke e çuar mjetin e amortizuar herë pas here te ofiçina e parkut automobilistik për riparime, të cilat s’kishin të mbaruar. Sa ndreqej njëri defekt, shkaktohej tjetri. Dukej sikur edhe hekurat e ndryshkur ia bënin me inat daljes së saj femërore në një punë të tillë. Shpesh detyrohej t’u jepte xhenerikëve edhe ndonjë shpërblim nga rroga e pakët që merrte.

          - Lere, atë dreq furgoni më të vjetër se unë! - i thoshte i ati i moshuar. - Ai qafir nuk kërkon vetëm krahët e tu, po edhe paratë e djersës!

          - Nuk e lë! - ngulmonte ajo. - Të paktën ushtroj zanatin.

          Nila mori vesh se në drejtorinë komunale të rrethit kishte ardhur një furgon i ri fringo, për të cilin drejtori Sinan Puria, nuk kishte vendosur ende kujt do t’ia jepte nga katër shoferët pretendentë të ndërmarrjes se tij. Dikush nga ata, i kishte ofruar një shuk me të holla, që ta merrte mjetin fringo, pa hyrë në garë aftësie me të tjerët. Nila vrapoi t’i lutej drejtor Sinanit, që jo vetëm ta merrte si femër, por edhe t’i premtonte punë të palodhur për ta mbajtur Përrenjasin të pastër si oborrin e një nikoqirje të mirë, mjafton ta merrte atë mrekulli vezulluese. Aq më tepër kishte bindjen, se drejtori i moshuar nuk mund të pretendonte kurrsesi trupin e saj të njomë e topolak në këmbim të atij furgoni.

           Pasi e pa mjetin të parkuar në fund të oborrit të drejtorisë, ajo hyri me një frymë te zyra e drejtor Sinanit, duke pasur brenda vetes një ngasje e tundim të paparë ndonjëherë. Me buzagazin e saj engjëllor iu lut atij atë mesditë, aq sa ishte gati t’i falte shpirtin, vetëm ta merrte atë furgon të mahnitshëm.

           Drejtor Sinani e dëgjoi qetësisht të gjithë lutjen e saj të përgjëruar, duke u lëngëzuar brenda gojës  e  duke picërruar sytë te gjoksi i saj mollëzak, dhe në fund i tha krejt gjakftohtë:  

          - Furgoni qëkur erdhi më tha një fjalë: Jam me moshë te re dhe më fiton, kush fal për mua dhuratë nga mosha e  re e vetes...

           Nila e kuptoi ku rrihte çekani i ndryshkur i drejtorit dhe e kundroi me keqardhje në fytyrën e zhubrosur nga rrudhat gjashtëdhjetë e ca vjeçare. Por ajo mendoi se diçka duhet të bënte, për ta bindur atë plak kërkues thesaresh vajzërore, që të mos i shpëtonte nga duart një rast kaq i shkëlqyer. Ndonëse pa përvojë në marrëdhënie me meshkujt, ajo mori parasysh të përpiqej shumë, derisa ta çonte plakushin pushtanik në shtatë çezma, pa i dhënë të pinte nga uji i kulluar i trupit të saj.

           - A nuk ka zgjidhje tjetër, sikur të lija rrogën gjashtë muaj pa marrë? - pyeti ajo me drithtirë gjymtyrësh.

           - As furgoni vetë po ta pyesësh, nuk besoj se pranon zgjidhje tjetër nga një vajzë si ti! - i tha ai duke lënë të kuptohet se mund ta merrnin me lekë, ata që e kishin trupin me gjemba, jo me lule të freskëta siç e kishte ajo...

            Nila heshti një grimë dhe tha më së fundi:

           - Do ta shohim edhe atë gjë!... - vendosi duke hedhur sytë e turpëruar te muri i zyrës së drejtorit, ku ishin afishuar disa tabela me fotografi e shifra nga arritjet e ndërmarrjes dhe përfund tyre ishte mbështetur një divan i butë prej sfungjeri të veshur më lëkurë të zezë. “ Këtu do të më shtrijë, - mendoi  vajza me trishtim, - në këtë divan të zi, për të më zhyer vajzërinë time të bardhë, që nuk kam pranuar t’ia lejoj as atij djalit që kam dashur në shkollën e mesme. - Dakord, o drejtor, po si do bëj, që ta marr furgonin? - e pyeti ajo drejtorin pas pak, gjithnjë me një drithtirë trishtuese në trup.

           Sinani e çoi buzën lapurake vesh më vesh nga kënaqësia.

          - Meqë je dakord ta marrësh, shko te administrata, thuaji asaj të bëj gati dokumentet për firmë. Dhe do vish prapë tek unë në zyrë, në orën pesë pasdite të marrësh çelësat e furgonit... - i shpjegoi ai me neps të dukshëm në sytë e tij epshorë.

         - Mirë! - u gjegj Nila dhe pasi i dha Sinanit një puthje falënderimi të sinqertë në faqe, doli për të shkuar në zyrën e administratës.

          Dokumentet u bënë shpejt dhe pasi firmosi vetë Nila, shkuan bashkë me punonjësen e administratës te zyra e drejtorit. Ai i tha punonjëses të linte aty dokumentet e të shkonte në zyrën e saj  dhe Nilës të ulej në karrigen përballë. Pasi firmosi edhe vetë në sytë e vajzës, drejtori i futi shkresat në sirtarin e tij.

         - Tani furgoni akull i ri është i yti! E paç hallall!- i tha asaj me një pamje tepër entuziaste, pas së cilës vajza do të priste pasdite me zemër të ngrirë pasojën e hidhur të kësaj fitorie. 

         Fjala “Akull” ia akulloi edhe asaj krejt trupin, duke e venë në mendime të ankthshme, si mund të bënte që pasdite, kur boshatiseshin zyrat, të mos këmbente rininë e saj me një organ mashkullor prej akulli shumëvjeçar. Ndjeu se gjendej në një dilemë të tmerrshme. Sikur ta merrnin vesh prindërit, sidomos babai, atë kusht llahtarshëm që kishte pranuar, asaj jo vetëm do t’i shuhej menjëherë ajo ëndërr e bukur me xixëllime fringo, por do të futej në dhe e gjallë. O zot, tha me vete, pse na ke bërë ne femrat, të paguajmë kaq shtrenjtë edhe për sende që meshkujt mund t’i marrin pa poshtëruar veten kaq shumë!... Në ankthin e këtij halli, iu kujtua çfarë i kishte treguar ajo shoqja e saj, që e zgjati zhvirgjërimin në disa takime, duke i larguar vëmendjen mashkullit, për të mbaruar pa arritur depërtimin. Do provoj sekretin e saj, tha me vete, dhe po e pashë keq, do i shkas nga prehri si ngjalë.

            I dha dorën drejtorit dhe shkoi hëngri drekë fare pa oreks te një restorant i rëndomtë. Dhe pasi u soll përqark nëpër dyqane të shtynte kohën, në orën pesë pa pak, u paraqit te dezhurni i zyrave të ndërmarrjes. Ai i porositur nga drejtori, i tha të ngjitej menjëherë te zyra, duke menduar se Sinani kishte bere sevap që ia kishte dhënë furgonin kësaj vajze te re.

            Nila hyri te zyra e drejtorit, duke përfytyruar me dridhje të tmerrshme në gjunjët e saj, se si pas pak do ta mposhtte organin e akullt të këtij plakushi, në trupin e saj të virgjër.

           Sinani u çua nga karrigia dhe e ftoi vajzën të rehatohej te divani. Shkoi i vuri çelësin derës dhe iu ul fare pranë, duke shtrirë dorën nën fustan, deri ne thellësi të kofshëve të saj. Rrëshqitja deri afër fundbarkut të saj e një miu të qullur nga ata të gjirizeve, mbase do t’i dukej më pak rrëqethëse dhe e frikshme në ato çaste. Plaku përkuli kokën dhe e ngjeshi mes kofshëve te saj me një puthje e lëpirje gati prej bulldogu. Pastaj e shtriu trupin e saj të ngrirë tejpërtej divanit dhe i hoqi të mbathurat. Puthi sërish e lëpiu i verbuar nga vështrimi pa syze në afërsi të organit femëror. Së fundi u bë gati të përdorë organin e tij, ende pa arritur formën e gatishmërisë së nevojshme burrërore. 

           Vajza ndjeu diçka paksa të fortë në afërsinë fundore të trupit. Pikërisht në atë çast të frikshëm,  mendoi të provonte atë që kishte dëgjuar nga shoqja e saj. Atëherë për t’i larguar vëmendjen eksituese, Anila e pyeti me sytë nga fotografitë e tabelës te muri sipër kokës:

           - Drejtor, cili sektor ka dalë fotografi këtu?...

           - A, a, kush?... - tha ai i jargavitur dhe ngriti kryet përpjetë nga tabela.

           Anila ndjeu se kallëpi i akullit në afërsi të trupit të saj filloi paksa te zbutej. Ky fakt i çuditshëm i dha kurajë ta nxisë me tej:

            - Ja, ja, ky, ky këtu !...

            Sinani u kapërdi me fytin krejt të thatë.

            - Aha, janë ata të pastrim gjelbërimit !... - tha ai dhe filloi sërish të hungërojë e të mundohet me masazhe dore për të marrë veten.

            Kur ajo ndjeu serish tendosjen e akullt pranë trupit të saj, i tha edhe njëherë duke vënë gishtin te një pikë mbi fotografi:

            - Po kjo këtu, unë jam ?....

            - Ku ? Ku?... Nuk e dalloj dot ...

            - Këtu te kjo ku kanë dalë shumë veta...

            - Lere ta llafosim më vonë, se i kam lënë syzet te tavolina!... - tha ai dhe kuptoi se ishte lëngështuar krejt nënvete, pa arritur të bënte gjë.   

            Vajza ndjeu se tashmë kallëpi i akullit të tij kishte shkrirë tërësisht. Ai u mundua edhe me tej, por nuk mundi ta ngjallte sërish atë send të  vdekur.

Pas kësaj drejtor Sinani u tërhoq te fundi i divanit, ngriti pantallonat dhe i tha vajzës me keqardhje të thellë:

           - Çou vogëlushe, vish të mbathurat, se nuk funksionova dot sot ! Pata emocione të çuditshme. Një herë tjetër. Ne tani jemi miq...- tha ai dhe shkoi te tryeza i dha çelësat e furgonit.

            Anila nënqeshi e gëzuar deri në thellësi të shpirtit dhe tha me vete: “Po arrite edhe një herë tjetër të shtrish trupin tim nën akullin tënd të qullosur, të lumtë ty, o rrapatuç plak!... Dhe tani që ta mora furgonin, po më re prapë në qafë, do shkoj të tregoj atje ku duhet, të të shkrihet edhe akulli i shpirtit tënd!

 

 

KUR DEL DANA NË BALLKON

 

            Kur del Dana në ballkon, çelin lulet nëpër saksi dhe Astrit Biraku, te pallati përballë, sheh botën të tërë. Ballkoni i Danës, me sytë shumëngjyrësh të luleve, vështron nga lindja dhe ka përkarshi malin e Dajtit. Por sytë me bisht të Danës shohin vetëm gjysmën e sipërme të malit, për shkak të lartësisë së pallatit pesëkatësh, ku banon vejani Astrit Biraku. Ai ka ballkonin me vështrim nga perëndimi dhe nuk sheh as gjysmën e malit, as diellin e mëngjesit që ka fatin ta shijojë qysh në rrezet e para Dana përkarshi. Por ky pozicion nuk e pengon atë të ndjehet fatmadh, sepse Dana ka në gjoksin e saj dy male më të bukur se Dajti. Dhe kur sodit herë pas here malet bardhosh që ajo i lë shpesh gjysmë zbuluar, ai nuk e ndjen fare nevojën e pamjes së Dajtit, që s’ka mundësi ta shohë nga ballkoni i tij.

            Dana jep mësim në një nga klasat paralele të shkollës fillore “Ramazan Jarani” që ndodhet në mes të lagjes. Ajo është martuar qëkur mbaroi arsimin e lartë për cikël të ulët, me një kryeinfermier të qendrës spitalore universitare të kryeqytetit, njëzet vjeç më të madh në moshë. Dhe kjo lidhje martesore e papërshtatshme për të, pati dy arsye që e përligjën në opinion. Dana ishte vajza e tretë nga gjashtë motrat e saj, prej të cilave as dy më të mëdhave nuk u kishte dalë ende fati. Veç kësaj, ajo e kishte dredhur fijen e mëndafshit me një djalë harapçi Tirane, siç i thoshte  vetes, që e kishte mbajtur dy vjet të fejuar e të ekspozuar gjithandej dhe më pas ishte martuar pabesisht. Megjithatë, kryeinfermieri, të cilin e thërrisnin doktor Kaçi, ishte burrë serioz, i mirë nga shpirti dhe e mbushte çantën me llapushkat e mijësheve, duke bërë gjilpërat e kurave në pothuaj krejt banesat e lagjes së madhe të Alliasit.

             Tani që Kaçi i saj ka dalë në pension, duke e mbyllur jetën pa fëmijë, Dana po lulëzon në pranverën e pjekurisë dyzetvjeçare, me një pamje që i tërbon meshkujt gjuetarë pas femrave bukuroshe me burra të vjetruar. Pas daljes në qarkullim të filmave serial brazilianë, në pothuaj të gjithë kanalet televizive dhe pas qarkullimit të thënies proverbiale grarishte, se “Burrë kanë të gjitha gratë, kush është e zonja të ketë dashnor!” Ajo filloi të tërhiqte vështrimin e të ndjente të ngjitur te gjoksi i bëshëm, sytë prej mastiçi të vejanit Astriti Biraku përkarshi.

             Astriti dyzetegjashtë vjeçar është ushtarak karriere në drejtorinë e forcave të kufirit dhe gruaja i ka vdekur para tre vjetësh nga kanceri i gjirit. Dy fëmijët e vegjël i ka marrë e ëma e tij për t’i rritur në Elbasan, ku shkon çdo fund jave. Me trupin e ngjeshur prej këmbësori të stërvitur nëpër gjatësinë e piramidave të brezit kufitar verior, ai del shpesh vetëm me kanatjer në ballkonin me pëllumba, ku femrat e pallatit përball e presin me zili daljen e tij. Sidomos Dana, kur sheh gjoksin e tij muskulor, bën në tapetin e trurit e saj sfilatën e krahasimit me trupin skeletik të Kaçit dhe i shpëton një psherëtimë e pavetëdijshme. Astriti ka në kafazet e drunjtë të ballkonit tre çifte pëllumbash, që janë bërë pasioni i tij kryesor, me të cilin shtyn vetminë dhe kohën e lirë.

             Ishte ora dhjetë e paradites së diel, kur njëri nga pëllumbat e Astritit, një grixho mashkull me pupla te këmbët dhe me krifë të ngritur përpjetë te prapshtina kokës, kishte shkuar te ballkoni i Danës, ku ajo i kishte thërrmuar një biskotë. Më pas qëndroi aty rreth dy orë i ngujuar me këmbët e verdha mbërthyer te mbajtësja metalike e tendës prej mushamaje. Me gjithë ndjelljet e përsëritura të të zotit për ta ushqyer bashkë me të tjerët, ai nuk po shkulej andej. Astriti u bë merak se mos pëllumbi qe i sëmurë dhe ashtu me kanatjer siç ishte, për shkak të vapës që kishte filluar bashkë me mëngjesin, shkoi trokiti te dera e Danës për ta marrë.

             Dana çeli portën e blinduar dhe bashkë me vështrimin e habitur për vizitën e tij të beftë, sytë saj me bisht fluturues si të dallëndysheve, gati sa nuk e përpinë bustin e tij muskulor të paraqitur aq afër.

            - Urdhëroni ! - e ftoi kënaqësisht, duke menduar se ai më së fundi kishte marrë guxim të hynte në shtëpinë e saj, pasi siç dukej kishte vënë re Kaçin e nisur qysh në mëngjes për të peshkuar në Erzen si çdo të diel. Ajo menjëherë bëri mënjanë me derën të hapur tërësisht, të hynte brenda miku i shumëpritur.   

Astriti i shkëputi sytë nga gjoksi saj pothuaj krejt i zbuluar me këmishë verore të tejdukshme dhe i tha me një lëngështim te çuditshëm në gojë, që i bëri fjalët e tij të kullojnë  ëmbëlsi bashkë me zërin:

           -Më falni, zonja profesoreshë, që po ju shqetësoj, po një pëllumb timin e ka zënë meraku me ballkonin tuaj dhe nuk shkulet andej për qamet, megjithëse u lodha tërë mëngjesin duke e thirrur...

Dana e ftoi të hynte brenda dhe pasi mbylli derën pas krahëve te tij, e thumboi guximshëm, pa e marrë seriozisht punën e pëllumbit:

            -E kam kuptuar prej kohësh që të zotin i pëllumbave e ka zënë meraku me ballkonin tim, po uluni një herë të pini një kafe! - i tha ajo dhe i tregoi mikut njërin nga kolltukët.

Ai nënqeshi pakëz dhe duke u rehatuar në kolltukun prej meshini ia ktheu në çast:

            -Si mund të ndodhë ndryshe, kur stilisti i qiellit punoi nëntë muaj, vetëm për të përsosur modelin e zonjës së këtij ballkoni dhe të tjerat rreth e rrotull ia la fatit?...

Dana e krehur në sedër qeshi ëmbëlsisht dhe shkoi në aneks, mori një komplet rakie, i mbushi një gotë dhe ia vuri përpara në tryezën e mesit prej qelqi.

              Astriti krejt i mahnitur nga gatishmëria e saj e beftë dhe i trazuar keqas në ndjesitë e veta nga rrumbullakësia fantastike e kofshëve të saj të mbushura e të zbuluara nën këmishë deri sipër gjunjëve, ndjeu në tërë trupin ca dridhma të pazakonshme. Çaste të rrezikshme këto, kur gratë  harrojnë se kanë në trupit e tyre femëror polin pozitiv të magnetit dhe rrezatimi i zbuluar i tij shkakton tërbimin e papërmbajtshëm të meshkujve.

           - Ku është Kaçi?- pyeti ai duke shtrënguar nofullën që gati po i zbërthehej nga vendi.

Dana ndali hapat drejt aneksit, ku do bënte kafen dhe u kthye përgjysmë.

           - Eh, Kaçit i janë fiksuar ato dreq cironka që zë andej nga Erzeni me shokë të dielave dhe ka ikur që në gjashtë të mëngjesit... - fjalën “cironka” ajo e lëshoi me një përçmim të atillë, që  tingëlloi njësoj sikur të ishte fjala për “cironkën” e burrit të saj shtatpakët.

            -Lëre kafen, faleminderit, kam pirë! - tha ai dhe pasi e ktheu gotën e rakisë me eks, u çua në këmbë për t’u dhënë fund dridhmave të padurueshme. Mbërtheu me të dy krahët e fuqishëm trupin e tultë të kësaj gruaje fantastike dhe e puthi me një afsh të zjarrtë të paprovuar ndonjëherë në jetën e tij.

            Një copë herë shtrënguar, ai ndjeu në krahët e veta, se tani dridhmat kishin shkuar me të njëjtin intensitet te trupi  i bardhë i Danës, e cila nuk lëshoi asnjë fjalë më tej. Krejt i paduruar e mori në duar dhe shtriu në divanin e kolltukëve, duke ndjerë sikur kishte përpara trupit të tij të uritur prej kohësh, një llokum të madh, nga ata të rekordeve “Gines”, që bëjnë pastiçierët e punishteve të dëgjuara, për të joshur vizitorët e ëmbëlsirave.  

            Por Astriti i shndërruar në përmasat e një ariu të pangopur, nga ata të pyjeve që kalojnë kufirin e futen te fqinjët, jo vetëm e hante të tërë atë llokum vigan të bërë me mjaltë lulesh, po dukej sikur nuk po i mjaftonte. Sepse u bë dy orë e ca që pëllumbin e kishte shuar nga mendja dhe truri po i avullohej për të tretën herë mbi atë krijese femërore të fundosur në sfungjerin e divanit, e cila po aq e uritur dhe drithmëtare, po ofshante në jermin e rënkimeve të kënaqësisë.

            Në çastet kur ishin duke çlodhur frymëmarrjen e çoroditur dhe ajo krejt e përhumbur po thoshte me vete, uh, ç’mashkull qenka ky, moj nëna ime, ra befas zilja e derës me tringëllimat treshe të Kaçit, i cili çuditërisht ishte kthyer me shpejt se herët e tjera.

            Dana brofi nga divani si një sustë e tendosur në maksimumin e tërheqjes.

            - Shko shpejt në ballkon merr pëllumbin!- i pëshpëriti ajo të dashurit, me një pamje sikur e nxori atë fjali të frikshme nga fundi trupit të saj, pikërisht aty ku ishte rraskapitur më tepër.

            Dana hapi derën, duke u mundur të përmbajë tensionin nervor të çastit dhe sytë i shkuan padashur te vargu i peshqve të radhitur në një purtekë shelgu që mbante Kaçi në dorë me krenim.

            -Sot kam kapur peshq më të mëdhenj dhe i kam zënë më shpejt se herët e tjera!- tha ai me një zë, që asaj iu duk sikur vinte nga një planet i largët, që mund të quhej “Kotësia”

            - Në shtëpi ka njerëz!- mundi të sajoj fillin e bisedës Dana. - Ka ardhur komshiu përballë të marrë pëllumbin e tij. Mbylla derën dhe shkova në ballkon i hapa vend te vazot e luleve për të vënë karrigen, që të ngjitej ta zinte sipër tendës, ku kishte dy orë që nuk shkulej e mund të na e bënte me glasa...

            Sakaq Astriti hyri nga ballkoni në dhomë më pëllumbin në dorë, që për fat nuk ishte larguar nga vendi, si i vetmi fakt real që mund të shuante dyshimin e ekzistencën së tij në shtëpinë e kësaj gruaje. Ai i zgjati dorën të zotit të shtëpisë, pa rënë në sy për gjendjen e brendshme prej lojtari të zënë mat.

            - Ju lutem të më falni, zoti Kastriot, për shqetësimin dhe falënderoj profesoreshën që më ndihmoi ta zinim, pa u rrezikuar të rrëzohesha nga ballkoni, në atë lartësi ku kishte qëndruar ky shpend i pabindur për tu kthyer në shtëpi, me gjithë ndjelljet që i bëra nga ballkoni im !- mundi të lëshojë fjalët me breshëri Astriti dhe lëvizi drejt derës për të mos krijuar ndonjë dyshim me zgjatjen e qëndrimit aty.

             - Qëndroni të paktën për një gotë raki!- e ftoi Kaçi aq shpirtmirë. Ndonëse shpirti i mirë i burrit dhe qenia e tij mashkull i mirë, janë për gruan e re dy gjëra krejt të ndryshme.

             - Tu rrittë nderi, ja ku e piva rakinë që më qerasi zonja juaj e nderuar! - tha Astriti ngulmues, duke treguar gotën bosh mbi tryezë dhe pasi i zgjati dorën sërish, doli nga dera si i çliruar nga vargonjtë e tmerrit.

Kaçi u përtyp paksa i hutuar dhe iu kthye së shoqes:

            -Shiko, vogëlushja ime, sa të mëdhenj! Sot do hash edhe ti që s’i ke qejf cironkat, se këta janë peshq tamam! - dhe i zgjati asaj vargun për të shkuar të zhvishej.

            - Do ha! - tha ajo nga sikleti, por sytë e saj dukeshin sikur thonin, eh, ta dish ti more peshkatar lumi, ç’alamet peshk deti kam ngrënë unë sot...

            Astriti shkoi te ballkoni i tij, puthi disa herë pëllumbin te krifa grixho dhe i mërmëriti butësisht: Sot ne të dy kaluam kufirin dhe hymë në thellësi të truallit fqinj, por shyqyr zotit që na doli për mbarë të priteshim bujarisht, ti si pëllumb i paqes, unë si Shënvalentin i dashurisë...         

 

 

ÇIFTI I HESHTUR

 

            Ata  që quheshin nga të gjithë çifti simpatik, ishin dy kamerierë të bar-restorantit kryesor të qytetit provincial. Bimi dhe Elda kishin zënë vend në një nga bangat e fundit të klasës, ku kryenin vitin e fundit gjimnaz  të shkollës së natës. Ndryshe nga disa mistrecë të rritur, që i shtynin orët me muhabete e karagjozllëqe, kamerierët e fejuar qëndronin krejt të heshtur në skajin e tyre fundor. Buzëqeshnin ëmbël, kur u drejtoja vështrimin dhe putheshin ndonjëherë kur i kisha sytë larg tyre.  

            Mua më kishin caktuar me detyrim të jepja mësim letërsie në klasën e tyre, sepse disa të tjerë kishin nxjerrë lloj-lloj arsyesh për të mos punuar me ta. Por arsyeja vërtetë ishte se, mësuesit nuk çanin dot me kokat e gdhenjve, të ulur nëpër banga, sa për të marrë një dokument shkolle. Dhe kuptohet, puna e detyruar me këta tipa që nuk hanin pyka, kërkonte mundim dhe nerva të forta. Por sidomos durim të përkryer, për ta përsëritur njëmijë herë fjalën që nuk hynte kurrsesi në trurin e tyre të pagdhendur qysh në fëmijëri. Bimi dhe Elda ishin shtyrë nga viti në vit më pesën  mëshirëmadhe, vetëm sepse ishin të urtë.

            Thuhej mes mësuesve, se një kope me lepuj mund ta bëje zap shumë më lehtë, se një klasë me ronxhobonxho të tillë, që shpërthenin papritmas në të qeshura për budallallëqe krejt të kota dhe të shkatërronin orën e mësimit.”Shkepsiri”  tha njëri që nuk e kish mësuar mirë emrin e Shekspirit të madh të letërsisë angleze dhe hajde t’i mbaje bubullimat e gazit të tyre që nuk ndaleshin, derisa ra zilja, pa arritur të shpjegoj mësimin e ri. Le të ishin të rritur në moshë, ata sapo uleshin në banga, bëheshin njësoj si kalamajtë. Kur e shihje vajzën në këmbë, të dukej aq e hijshme dhe elegante, sa të merrte në qafë. Por sapo ulej në bangë, e ulte edhe veten deri në atë shkallë, sa zbulohej tërësisht se ishte nga mendja një kokërr budallaqje, që mjerë kujt i binte në pjesë. Ngaqë më vinte keq për gjendjen e tyre, një mbrëmje u detyrova t’i them njërës që s’i mbyllej goja:

            - Dëgjo, moj vajzë! Kur dikush që kërkon të lidhë jetën me ty të sheh të heshtur, mund të thotë, kjo kasafortë kaq e bukur, kushedi sa miliona ka brenda. Po kur t’i harron e lë krejt pa çelës dhe zbulon të gjithë boshllëkun tënd, ai ikën nga sytë këmbët. 

             Mirëpo atyre nuk u bënin fare përshtypje këshillat e mia dhe përsëri qeshnin. 

             Bimi me Eldën kishin të keqen tjetër, në trurin e tyre rrëshqitës si xham i pjerrët, nuk zinte vend asnjë pikë uji, nga tërë ato kova me lëndë mësimore që zbrazja mbi ta. Bimit, të mbushur me katra, që e thërrisja të ngrihej në mësim e më thoshte pa lëvizur nga banga: “Vëre katrën, profesor!” arrita deri aty, sa t’i thosha: “Mëso pesë vargje, ose pesë rreshta, të marrësh një pesë!”  Pra, një lëshim ky, në kontrast të madh me nxënësit e ditës, nga të cilët kërkoja analiza ideoartistike të thella. Elda, disi më ndryshe, mundohej të nxirrte pak fjalë çalamane të mangëta, sa për një pesë gjysmake.

            Erdhi dhe fundi i vitit, kur duhej të mbyllja regjistrin e klasës së tyre. Kisha vendosur që Eldën ta shty nga halli, për të mos lënë shumë mbetës në atë klasë, kurse Bimin ta lë përsëritës për vitin tjetër. Ai e dinte mirë gjendjen e tij me shtatë katra në regjistër dhe erdhi më tha teksa po dilja nga klasa:

             - Ke vendosur të më lësh, profesor?

             - Po të të kaloj ty, që i ke duartrokitur katrat publikisht e me zë të lartë, duhet të mos lë asnjë tjetër që ma ka sjellë shpirtin në majë të hundës.

             - Po unë s’të kam bërë fare zhurmë, profesor?

             - Për qetësinë tuaj të lavdërueshme si çift, do kaloj Eldën. Ti mëso për vitin tjetër pesë vargjet, apo pesë rreshtat që të kam thënë disa herë.

            - Ju nuk jeni aq zemërngushtë sa thoni, profesor!

            - Nuk është punë zemre, po punë fjale, që e ke thënë me gjëmim “Vëre katrën!”  dhe tani ajo s’më lejon të lë asnjë tjetër në klasë, po të kalova ty.

            - E ke gabim që më lë, - tha qetësisht, - Një copë pesë për mua, nuk do bëjë  hatanë.

            E vështrova mendueshëm me keqardhje.

            - Po mirë, more Bim, ta zëmë se të fal një pesë dhe ti e mbaron këtë hall, po si do çash në jetë pa dituritë më elementare që të nevojiten?

            - Kismet, si të jetë thënë... Unë nuk do bëhem profesor si ju, pjata dhe lugë do çoj te klientët nëpër tavolina...

            - Do vijë dita që kamerieri duhet të jetë jo vetëm i arsimuar, po duhet të dijë edhe gjuhë të huaj, - ngulmova ta bind.

            - Eh, o profesor, edhe për një copë gur, siç jam unë, do ketë vend diku në ndonjë mur të shtrembër, sa të mos rrokullisem të më marrë lumi!...

            Këto fjalë të dhimbsura të një mendje fukarai më bënë të mendohem. Ai iku i mërzitur dhe më dërgoi të ëmën që kishte muhabet me time shoqe.

            - Po, Bimin tim që e kam rritur me kothere, do lësh në klasë ti, o goxha profesor, që po të mbaj në gojë tek të tërë, si floririn e të gjithë mësuesve!?

            - O, ho, ho, leri këto lëvdata të kota, se do ta shoh edhe njëherë atë punë! - i thashë për ta hequr qafe dhe duke mos pasur mundësi të lë asnjë tjetër, i kalova të gjithë, duke i hedhur në kontingjentin  jetësor, si dengje pa markë. 

            Pas dy vjetësh kishte ndryshuar sistemi shoqëror dhe me privatizimin e bërë në sektorin e tregtisë, Bimi me Eldën kishin marrë nga ndarja me punonjësit e tjerë, lokalin e brendshëm të bar-restorantit. Ata u bënë pronarë të ligjshëm dhe ndërtuan një banak modern në fund të sallës së madhe, ku bari i tyre filloi të tërhiqte klientë nga i gjithë qyteti.

            Bimi si kamerier dhe Elda e bukur si banakiere, i shtuan mjaft të ardhurat, blenë frigoriferë të fuqishëm, pajisje e komoditete pune, furgon furnizimi dhe një veturë për argëtimet e tyre familjare. Duke dalë kësisoj në krye të konkurrencës mes lokaleve tregtare.

            Teksa isha duke zbritur nga shkolla me çantën time të punës në dorë, Bimi para derës  kryesore më pikasi. Futi një çast kryet brenda, diçka i tha së shoqes te banaku dhe më thirri entuziast:

            - Të lutem, ktheu një minutë, o profesor!

            Nuk ia prisha qejfin, më tepër se u bëra kureshtar përse më donte tani që s’kishte aspak nevojë për mua. Hyra brenda dhe kur vura re përzemërsinë, me të cilën më ftonte, duke më marrë për krahu të ulesha te njeri nga kolltukët e rehatshëm, qëndrova së fundi përballë tij. Ai i bëri shenjë gruas dhe ajo solli menjëherë një tabaka të madhe me birra dhe meze të bollshme.

            - Ti je rob zoti, o profesor! Ne të dy me Eldën nuk e harrojmë kurrë të mirën tënde. Tani mos na e prish qejfin të pimë ndonjë birrë për shëndetin tënd dhe te na urosh, se na ka shkue puna fjollë me këtë lokal!

            Mbeta pa fjalë. Ngrita gotën që ma kishin bërë gati dhe u thashë:

            - Hajt, u priftë e mbara dhe me fitime të tjera më të mëdha në të ardhmen! Më bëhet qejfi, që e paskeni rregulluar jetën tuaj për bukuri, me punë!

            - Faleminderit shumë, - tha ai me një shprehje plot respekt në fytyrë. - Po edhe një fjalë du me ta thanë, o profesor, se më ka ngelë merak kur më ke thanë: Si do çash në jetë ti Bim, që nuk mësove asgjë në shkollë, e unë të thashë, kismet, o profesor. A e shef tani, ti me alamet diplome profesori, s’ke para të hysh në lokalin tim të pish një birrë me gruan. E mua s’më mungon tani asgjë prej gjëje!...

            E kundrova qetësisht te ata sytë që i shkëlqenin nga euforia dhe i thashë:

            - Kjo është koha jote, o Bim, koha ime ende nuk ka ardhur !...

            Nuk di nëse më kuptoi saktë ku e kisha fjalën, por di se ai e përdori dhe e shfrytëzoi në maksimum kohë që kishte në dispozicion.

            Kaluan disa vjet. Unë ika në kryeqytet, besnik i profesionit dhe pasionit tim. Dhe Bimi me atë copë pesën që i fala atëherë, nuk u bë profesor. Por se si u ngjit deri deputet në parlament, se si i rregulloi problemet e arsimimit, e di vetëm ai. Guri i tij nuk zuri vend në ndonjë mur të shtrembër, por në majën e kalasë shqiptare.

            Ndodhi një ditë rastësisht, i pashë nga larg si çift, kur zbritën nga benci luksoz dhe hynë në një dyqan mode të Tiranës. Të veshur të dy me kostum të zi firmato. Bimi me kravatë të kuqe dhe këpucë lustrafine me majë. Elda me shall farfuritës dhe këpucë më taka të holla. Të  dy me pamje të velur, sikur kishin zbritur nga një planet tjetër i rruzullimit.

            Unë me një qeskë në dorë, ku kisha blerë ca karota dhe presh, ika ca më larg tyre, për të pritur kohën time. Ndoshta vjen...

                                                                              

 

KËNGËTARJA FATKEQE

 

Pamjet e madhërishme të shuarjes ditore të yllit tonë jetëdhënës, që vdes e  ringjallet herë pas here për të na dhuruar jetën, më kanë tunduar t'i sodis sa herë ndodhem në brigjet detare. Lindja e diellit ka një bukuri ngazëlluese, po nuk di pse mua më pëlqen sidomos solemniteti i perëndimit. Ndoshta ngaqë melankolia e diapazonit fantastik të ngjyrave të tij të kuqërremta, gjatë zbritjes në horizontin e kaltërt, i sfidon të gjithë piktorët...

 

            Në verën e nxehtë të vitit dymijë e katër po endesha përgjatë shëtitores buzë detit të Vlorës. Ishte pikërisht çasti kur lëmshi i kuq i diellit po fundosej në peizazhin e përflakur pranë Sazanit. Me të hequr sytë nga deti për t'i kthyer nga toka e mbuluar prej muzgut, më tërhoqi vëmendjen një afishe. Lajmërohej për një konkurs të zërave të rinj që zhvillohej atë mbrëmje. Mendova se duke shkuar aty, u gjet edhe mënyra për t'i shtyrë orët para gjumit.

 

            Krejt i vetëm, zura vend në rreshtat e parë të sallës së koncerteve, në pozicionin përballë jurisë. Nga të gjitha sa pashë e dëgjova, më bëri përshtypje njëri nga anëtarët specialistë të muzikës. Ai ishte një burrë që e çmova te mosha afër të pesëdhjetave. Ndryshe nga të tjerët, tabelat e tij vlerësues për këngëtarët e rinj luhateshin vetëm te shifrat e larta tetë deri në dhjetë. Madje edhe kur të tjerët jepnin një ose dy pikë. Kureshtja ime zevzeke për të mësuar diçka të re, ngacmohet pikërisht nga disa cingërima të tilla të veprimeve ekstreme njerëzore, ndaj dhe kërkova të njihem me të. Gjëja më e lehtë që mund të bëhet te ne, është të njihesh me njerëzit. Kjo s'kushton asgjë, përveç një pyetjeje të thjeshtë. Lamë takim pas një ore te veranda e një lokali të ndriçuar pranë Ujit të ftohtë. Morëm nga një birrë vlonjate "Norga" dhe gotat tona shkumbëzuan mbi shkumbëzimin zhauritës të dallgëve. Sakaq miku im muzikant filloi të më shpjegojë edhe shkakun tronditës pse ishte aq bujar me këngëtarët e rinj.                       

 

            “Kur mbarova konservatorin për dirigjim dhe më emëruan në atë qytet të largët e të veçuar nga rrugët kryesore, desha të mos paraqitem fare në punë. Por prindërit e mi dhe sidomos babai, më qortuan ashpër që nuk po i përgjigjesha thirrjes për të shkuar atje ku kishte nevojë atdheu. Kundërshtimi im mund t'i kushtonte atij, si kuadër i vjetër, pasoja politike në biografi. Isha emëruar pergjegjës i sektorit të muzikës në shtëpinë e kulturës të Gramshit. Shkova krejt zemërthyer në atë vend të izoluar, ku ardhja e autobuzit të ditës nga Elbasani pritej me aq kureshtje, sa pothuaj i tërë qyteti, dilte në rrugë e nëpër dritare. U mërzita pa masë dhe me mjaft vështirësi u përshtata me jetën prej gjysmë robinsoni që bëja aty. U qetësova disi, vetëm pasi njoha mësuesen e muzikës, me të cilën krijova familje pas një viti.            

 

            Fill pas pushimeve verore në Vlorën time, po kthehesha tani bashkë me gruan për të vijuar punën. Aty nga ora dhjetë paradite arritëm me autobuz në stacionin e trenit të Rogozhinës. Premë biletat për në Elbasan dhe po prisnim trenin e vonuar prej dyzet minutash. Një grua e re, me një foshnjë disa muajshe në dorë, e ulur në njërin nga stolat e rëndë, më përshëndeti dhe lëshoi vend për mua dhe gruan time. Tha se banonte në Gramsh dhe më njihte nga koncertet në shtëpinë e kulturës. Bebja e saj si top sheqeri, e bukur dhe e shëndetshme, zgjati duart drejt meje. E mora në dorë, e putha në faqet e njoma dhe ajo qeshte aq gëzueshëm, sa më bëri për vete brënda pak minutave.

 

            - Si e quajnë? -pyeta të ëmën pas pak.

 

            -Aneta, po Neta i thërresim, - u gjegj ajo duke i buzëqeshur gruas sime, me të cilën kishte filluar një bisedë të kotë, për një ndodhi të rëndomtë provinciale.

 

            Vijova ta përkëdhel vajzën vogëlushe, të loz me të e ta puth disa herë, aq sa ime shoqe u detyrua t'i thotë së ëmës:

 

            -Beni vdes për kalamajtë e vegjël...

 

            Dhe ja, koha me punë më kaloi si fluturimi i një shpendi me krahë të padukshëm. Kërkova disa herë transferimin nga ministria por nuk ma dhanë, për shkak se nuk pranonte rrethi pa u dërguar zëvendësuesi. Unë kisha qenë kali që u kap për të shirë në atë lëmë. Të tjerët nuk pranonin. Nga ky shkak kisha filluar të mos i numëroja më vitet e punës në Gramsh. Aq sa shumë prej të ardhurve më pas më dinin gramshak. Ndërkohë, isha bërë me dy fëmijë, djem.

 

            Një ditë, kur isha duke punuar në piano, në derën e hapur trokiti papritmas një vajzë simpatike. 

 

            -Profesor Beni, a mund të hyj pak? -pyeti ajo me druajtje, duke xixëlluar sytë e zinj nën vetullat bishtngritura si dy bishta dallëndysheje.

 

            -Urdhëro! -i thashë duke hequr gishtat nga tastiera e "Parrotit" të vjetër dhe e kundrova vajzën e panjohur me kureshtje.

 

            Ajo nënqeshi lehtë dhe u skuq nga druajtja. Kishte një pamje aq të hijshme dhe një freski vajzërore, sa të merrte mendtë. Topolake me këmbët dhe llërët e bardha, gati transparente.

 

            -Fol! -i thashë, -Mos ki turp!

 

            U përtyp një çast. Dhe pasi dëgjoi kukurisjet e dy shoqeve që e prisnin në korridor, mori guxim:

 

            -Më quajnë Neta... Mamaja më ka thënë, se kur kam qenë e vogël më ke mbajtur në duar... Dua të provoj zërin për në konkursin e festivalit në radiotelevizion...

 

            E vështrova i pataksur e me sy të zgurdulluar. Ishte një habi tepër e këndshme për mua. Kishin kaluar shumë vite dhe as më kishte shkuar ndërmend, se ajo vogëlushja e dikurshme me emrin Neta, ishte bërë tani një bukuroshe gjimnaziste. Ajo ç’ka po shihja, ishte dëshmia më e qartë e ikjes përpjetë të moshës sime në këtë qytet, i cili, ndryshe nga njerëzit, mezi rritej.

 

            -Patjetër, meqë të kam mbajtur në duar dikur, tani ke për të patur nga unë të gjitha privilegjet. Dhe vetëm talentin duhet ta keshë tëndin. -ia ktheva buzagaz.

 

            Ajo qeshi me zë dhe unë i thashë:

 

            -Thirri edhe shoqet, të të dëgjojnë!     

 

            Neta zgjati kokën te dera dhe ua bëri me dorë. Ato hynë brënda, përshëndetën dhe mbetën të heshtura. Ishin moshatare me të, por jo me pamjen e saj të papërsëritshme.

 

            Bëra disa variacione mbi tastjerë për të çmpirë gishtat dhe e pyeta:

 

            -Më thuaj ndonjërën nga këngët që di më mirë!

 

            Ajo përmendi nja dy-tri këngë të njohura të muzikës së lehtë dhe unë zgjodha njërën. Kapa disa akorde për të parë deri ku arrinte tonaliteti i saj dhe u intonuam shpejt. Neta filloi të këndonte me emocione të dukshme. I thashë të mbushej me frymë, të qetësohej dhe filluam sërish. Në pak masa muzikore kuptova, se ajo kishte një zë të ngrohtë me ngjyrime interesante. Ndonëse nuk ngjitej në tonalitete tepër të larta, këndonte pastër dhe e lakonte zërin bukur në të mesmet dhe të ulëtat. Lartësitë mund të arriheshin me punë. Kuptohej qartë, kishte nevojë për prova të përsëritura, që të fitonte teknikën e të kënduarit. Dhe gjëja për të cilën nuk kishte fare nevojë, ishte dëshira e madhe për t'u bërë këngëtare.

 

            Provuam edhe dy këngë të tjera dhe ramë dakord, që pasi t'u merrte leje prindërve, të vinte çdo pasdite për të ushtruar zërin. Pas shpresave optimiste që i dhashë, ajo iku si dallëndyshe krahëlehtë bashkë me shoqet e gëzuara.

 

            Mendova se Neta nuk ishte ndonjë talent i spikatur, që të tërhiqte vëmendjen e publikut. Por mund të renditej në nivelin e përgjithshëm të masës së këngëtarëve të njohur, po të punonte shumë e me atë ngulm që shpalosi sot për të fituar konkursin. Nga ana tjetër, kërkesën për figurën fizike si këngëtare, e përmbushte plotësisht.    Punuam pothuaj çdo pasdite për një muaj të tërë. Neta përparonte nga dita në ditë. Mësëfundi u binda, se tashmë ajo ishte e gatshme të çohej në redaksinë e muzikës në Radio Tirana. Tani edhe dita e përzgjedhjes së këngëtarëve për në konkursin përfundimtar ishte fare afër. Prindërit e saj, mamaja shtëpiake dhe babai punëtor në ndërtim, m'u lutën me besimin e plotë te një prind dyzetvjeçar siç isha unë, ta shoqëroja vajzën e tyre në përpjekjen e parë për të çarë në jetë. Ndërkohë kisha biseduar në telefon me redaksinë e muzikës dhe kisha regjistruar emrin e saj. Morëm leje në drejtorinë e shkollës së mesme dhe në datën nëntë tetor, të dy me Netën, u nisëm për në Tiranë. Zumë dy dhoma teke të veçanta te hoteli "Internacional" për t'u paraqitur të nesërmen në mëngjes në orën tetë para komisionit  përzgjedhës.

 

            Darkuam në restorantin poshtë hotelit dhe aty nga ora nëntë e mbrëmjes morëm çelësat te sporteli. Dhomat teke ishin të vogla, me mobilim të thjeshtë e të vjetëruar. E porosita vajzën të mbyllte derën me kujdes dhe çelësin ta linte brënda bravës, për të qënë më e sigurt. E ndjeja veten disi të lodhur nga udhëtimi prej katër orësh me tren dhe rashë të fle shpejt. Por krejt papritmas, rreth orës një pas mesnate, dëgjova një trokitje të lehtë te dera. Prita sa të kthjellohesha mirë, dhe pas trokitjes së dytë u çova e hapa. Ishte Neta, me këmishën e hollë të natës. Hyri menjëherë brënda derës sime dhe më një zë të frikësuar tha rrëmbyeshëm:

 

            -Sportelisti futi një çelës në derë dhe u mundua ta hapte...Unë u ngrita dhe mbajta me dorë çelësin nga brënda që të mos binte përtokë...U tremba shumë...

 

            U habita pa masë nga kjo ngjarje e beftë dhe vura re, se ajo ndjehej vërtetë e friksuar.

 

            -Nga e more vesh se ishte sportelisti? -i thashë aty për aty.

 

            -Kur nuk e hapi dot, dëgjova hapat e tij nëpër korridor dhe e pashë nga ballkoni që shkoi te dhoma e sportelit...

 

            U mendova një grimë të gjej një zgjidhje, si duhej të veproja në këtë ngjarje të papritur. E lashë Netën në dhomën time dhe me hapa të lehtë shkova deri afër sportelit për të konstatuar diçka. Sportelisti i mbrëmjes ishte ndërruar dhe ky i natës po dremiste i mbështetur mbi divanin e sportelit. U tërhoqa mbrapsht me kujdes dhe shkova sërish në dhomë. Neta ishte ulur në cepin e shtratit tim dhe kishte mbuluar supet e rrumbullt me duar.

 

            -Duhet të shkosh të fleshë! -i thashë. -Unë do të qëndroj zgjuar për të dëgjuar çdo lëvizje në korridor…

 

            -Jo, jo, kam frikë ! -tha ajo pa pritur të mbaroj frazën time.

 

            -Të siguroj që s'ka për të ndodhur asgjë, asgjë, - përsërita me besimin e plotë, se do të sakrifikoja gjumin e mëtejshëm, që ajo të flinte e qetë.

 

            -Të lutem, profesor Beni, më ler të qëndroj këtu, pranë teje...

 

            Hej, ç'më gjeti belaja me këtë zogëz frikacake, mendova.

 

            -Mirë, atëherë, ti bjer fli në shtratin tim dhe unë po shkoj në dhomën tënde...

 

            -Jo, jo, në asnjë mënyrë, -klithi ajo me një pëshpërimë në formë spazme. -Po më le vetëm, unë sonte do vdes nga frika...  

 

            E kundrova me vërejtje. Me supet zhveshur dhe kofshët e bardha krejt zbuluar nga këmisha e shkurtër që mbahej me dy fije të holla, ajo dukej si një frut i ëmbël shijeshumë i varur në degë, para së cilës do t'i lëshonte goja lëng edhe vet Krishtit. Por unë ato çaste, duke ndjerë përgjegjësinë që kisha marrë përsipër, nuk mendoja fare për ndjesi të kësaj natyre.

 

            -Nuk bën të qëndrosh këtu, -i thashë me ton të qetë.

 

            -Pse, kërkon me çdo mënyrë të më heqësh qafe? - tha ajo papritmas, me një nga ato nënqeshjet e lehta provokuese, që dinë t'i sajojnë vetëm femrat. -Ne kemi ndenjur pranë aq kohë në prova, dhe s'të ka gjetur gjë...Pse të mos rrimë edhe sonte...

 

            Nënqesha lehtë me arsyetimin e saj naiv.

 

            -Këtu ndryshon puna, -i pëshpërita me zë të lehtë, që biseda e nisur të mos depërtonte jashtë derës. -Dhoma e gjumit nuk është dhoma e pianos. Veç kësaj, unë jam burrë i martuar me dy fëmijë dhe ti një vajzë e re. Asnjërit nuk i intereson të bëhet objekt i fjalëve të kota që mund të lindin pas kësaj nate.

 

            Ajo heshti një grimë.

 

            -Po asnjëri nga ne nuk merret me ato fjalë që thua, se nuk jemi kalamaj. Aq më tepër, kur unë dua vet të qëndroj sonte me ty...   

 

            -Pse do të qëndrosh sonte me mua? - e pyeta enkas për të saktësuar qëllimin e vërtetë të saj.

 

            -Ti, më ke mbajtur në duar, qëkur isha gjashtëmuajshe, pse s'do të më mbash edhe tani që jam rritur e mendoj gjithmonë për ty. Kaq e rëndë jam bërë tani për duart e tua?

 

            Shqeva sytë mbi të, krejt i habitur me guximin e kësaj vajze të re, për të shprehur më çiltërsi të tillë fjalë të kësaj natyre.

 

            -Pikërisht, se të kam mbajtur në duar gjashtëmuajshe, nuk mund të të mbaj tani, që je bërë gjashtëmbëdhjetë vjeç. Sepse rëndesën tënde do të më duhet më pas ta mbaj edhe në ndërgjegje. -i thashë gjithnjë qetësisht.  

 

            -Të dua shumë, profesor Beni, vetëm zoti e di sa të dua unë ty... -foli tashmë fare shkoqur, duke iu dridhur zëri nga emocionet.

 

            Kisha mbetur krejt i befasuar me vendosmërinë e saj për të shpalosur ndjenjat kaq hapur. Gjatë kohës që bënim prova, ajo paskishte rënë në dashuri dhe unë, duke qenë i pavëmendshëm, isha treguar krejt mospërfillës. E përmblodha veten në çast.

 

            -E shikon si më quan? Unë jam profesor për ty, jo dashnor... -i thashë me durim.

 

            Psherëtiu lehtë dhe më shigjetoi drejt në sy.

 

            -Për mua je profesor dhe i dashur, si nuk mund të jetë askush tjetër...

 

            Veçimi prej të tjerëve, më dha shkas të interesohem atë çast për intimitetet e saj:

 

            -Ke shkuar me ndonjë djalë?

 

            -Jo. -tha prerë. -Jam siç më ka bërë mamaja... Si atëherë kur më more në duar...

 

            -E pse tani më thërret mua, dyfishin tënd, ta bëj atë gjynah?

 

            Kapërdiu pështymën dhe pastroi fytin lehtë.

 

            -Sepse po të mos jesh ti, i miri për mua, do të jetë një çunak llafazan i keq, që do t'u lavdërohet shokëve: "Shtiva Netën në dorë!" siç ka ndodhur me shoqet e mia. Unë edhe nuk dua të mbetem pas shoqeve për ato që më kërkon mosha, po edhe dua që dashurinë time të parë të ta dhuroj vetëm ty, që e meriton plotësisht shpirtin tim…

 

            Më mahniti, më la pa mend logjika e saj lakuriqe.

 

            -Tani të tërheq tek unë bukuria e artit muzikor me të cilin merrem, po më vonë do të më mallkosh...

 

            -Kurrë ! Mua më tërheq shpirti dhe zemra jote...

 

            Mendova vetëtimthi se nëna dhe babai i saj, gruaja dhe fëmijtë e mi flinin të qetë këtë mesnatë dialogu pëshpëritës në dhomën e këtij hoteli të largët. Flinin me besimin e palëkudur tek unë, dyzetvjeçari. Ndërkohë, kjo nimfë e bukur, më pak se gjysma e moshës sime, kjo adoleshente marramendëse, që të tundonte aq sa të mpinte trurin me feminitetin e zhveshur dhe logjikën e saj rinore, ngulmonte të kërkonte nga unë pabesinë… Mirëpo tashmë u kuptua qartë, se puna e sportelistit kishte qenë vetëm sajesa e saj. Dhe kjo më zemëroi shumë. U çova nga karrigia ku kisha qëndruar dhe i thashë me ton të prerë:

 

            -Vajzë e mirë, largoi nga koka ato mendime absurde dhe bjer e fli këtu, se unë po dal të marr pak ajër te dritarja e korridorit derisa të gdhihet. Në të kundërt, nesër në mëngjes e lëmë radion dhe nisemi drejt Gramshit...

 

            Ajo më hodhi atë çast një vështrim keqardhës të atillë, që tregonte fare qartë, se ishte vrarë mjaft rëndë shpirtërisht. Pastaj uli kryet dhe filloi të përlotej.

 

            Unë dola jashtë dhe prita lindjen e diellit.

 

            Të nesërmen krejt serioz me njëri-tjetrin shkuam në radio. Ajo këndoi dy këngë para komisionit përzgjedhës dhe fitoi të drejtën për të hyrë në konkurs. Gjatë kthimit me tren qëndruam në stolat përballë dhe unë i vërtita bisedat rreth konkursit përfundimtar që do të bëhej më njëzet tetor. Por në të vërtetë, bluaja në tru ndëshkimin për sjelljen e mbrëmshme të saj. Gjë që më bëri të mendoj se nuk mund të vazhdoja më tej të merresha me shoqërimin e  kësaj vajze hoteleve dhe sallave të tjera. Isha mësues për të dhe krahas punës që kisha bërë, duhej edhe të përdorja metodat e mia strikte, për ta bërë të mendonte, se kësaj here ajo do të humbiste për fajin e saj.

 

            I palëkundur në vendimin tim, pas pak ditësh e lajmërova Netën, se gjoja komisioni përzgjedhës e kishte shkurtuar listën e konkursit përfundimtar, për shkak të fituesve të shumtë. Pas kësaj, dikush nga shoqet e veta më tha, se ëndrra e saj e përmbysur papritmas, e kishte bërë të qante disa ditë me radhë. Nuk më erdhi keq aspak, sepse një reagim të tillë e kisha paramenduar, qëkur vendosa të mos e çoj në konkurimin përfundimtar…

 

            Më pas ndodhën ndryshime të rëndësishme në jetën e vendit. Unë shkova të punoj në qytetin tim të lindjes dhe Neta mbaroi të mesmen. Më tej mora vesh, se një djalë mashtrues i kishte premtuar martese dhe e kishte shpënë të shfrytëzohej poshtërsisht te semaforët e Italisë. Ky lajm krejt i papritur për mua, më tronditi e më hidhëroi aq shumë, sa u pendova thellësisht për dënimin tepër të rëndë që i kisha dhënë asaj vajze këngëtare me ndjesi të spikatura. Mund të kishte çarë në jetë nëpërmjet rrugës së këngës, për të shpëtuar nga ajo gremisje mynxyrore që kishte pësuar. Dhe që nga ai çast, ndjeva me dhimbje, se pesha e gjashtëmbëdhjetë viteve të atëhershëm të saj, nga e cila u mundova të shpëtoj, do të vazhdonte të rëndonte mbi ndërgjegjen time për gjithë jetën...”

 

            Birra " Norga" më ngeci në fyt. Vura re se edhe sytë e Benit ishin lëngëzuar. Ndoshta nga tronditja që më shkaktoi rrëfimi i tij, befas atë çast m’u krijua një përfytyrim i çuditshëm. Shkumbëzimet e bardha të dallgëve të fuqishme, që era e fortë i sillte nga përtej detit dhe i pëplaste pas shkëmbinjve, m’u dukën si fustane nusërie të shkyer nga Otrantoja. E cila, pasi merrte vajzat tona fatkeqe, kthente mbrapsht veshjet e dasmave të tyre të mohuara.

 

 

FALJA E KOTË

 

      Ashtu si besimtari, që kur i vjen ora e shenjtë kërkon patjetër një kishë apo xhami për t’u falur, edhe Agroni, miku im letrar, më kishte bërë mua altarin e faljes së tij.

      Ai erdhi një ditë, krejt papritmas, i ngarkuar me emocione të forta, si ajo reja që nxin e mezi pret të shkarkojë ngarkesën e vet të ujshme.

     -Do të të tregoj një gafë që kam bërë e nuk ia fal dot vetes! - ia nisi ai me një dridhje të lehtë nervoze të muskujve të fytyrës së tij me pamje burrërore të hijshme.

     - Gafa jemi, njerëz bëjmë! - bëra lojë fjalësh për t’i dhënë impuls rrëfimit të tij.

Por pa ia varur shakasë sime, ai vijoi gjithnjë i tensionuar nga shtysa e shqetësimit të brendshëm që e mundonte:

     - Para ca ditësh, - pata një rast të shkëlqyer me njërën, që po ta shihje ti, do më thoje, si ka mundësi të erdhi në dorë ajo alamet femre!...

     - Po, dhe e arrite qëllimin tënd prej hamshori të lidhur me kapistër në stallën e krijimit letrar?

     - Atje dua të dal, po duro! - vërejti ai me një shprehje pakënaqësie te dukshme në fytyrë, që i ndërpreva rrjedhën e rrëfimit.- Që thua ti, vëlla i dashur, ajo më erdhi deri te shtrati i dhomës sime, për të marrë një libër që ia kisha përmendur si të rrallë. Kishim prej kohësh afeksione të dyanshme të një simpatie të dukshme. Por për vetë kushtet familjare në të cilat ndodheshim, asnjëri nga ne nuk pretendonte lidhje serioze, përveç dëshirës që ajo kishte të puthej me mua dhe unë me të gjithashtu. Ndaj dhe me atë rast, u puthëm e u puthëm, gati sa nuk i thithëm gjakun njëri-tjetrit. Vura re se asaj i digjnin faqet si prush dhe mua gjithë trupi më përvëlohej. Temperaturat tona shkuan në gradacione furre, që mund t’i shuante vetëm një lumë. Çast ky, kur qeniet njerëzore nuk mund të ndalen kurrsesi pa rënë në mëkatin e ngasjes epshore që u ka dhënë natyra në trup. Në kulmin e atij momentit të artë dhe aq të paduruar, tentova me ngut ta shtrija në shtrat e t’i hiqja të mbathurat. Por femrat paskan aftësinë që për një sedër çasti, mund të dalin pa u djegur edhe nga furra e përvëluar. Ajo krejt befas e në mënyrë instinktive, si e komanduar nga ndonjë fuqi e mbinatyrshme që mund të shuante edhe zjarrin që djeg me flakërimë një pyll të tërë, më ndali dorën:

      -Mos! - tha prerazi një fjalë të vetme.

      Fjalë kjo, që në atë çast të papritur më tingëlloi si ajo thirrja “Ndal!” e rojës me helmetë në një postbllok ushtarak. Këtë ”mos !” të zakonshëm frenimi, e kisha dëgjuar edhe më parë në rini, nga ndonjë femër, e cila më pas, pa e zgjatur shumë, e kishte hequr vetë ambalazhin e “thesarit” të saj. Por në këtë rast të shumëpritur nga të dy, u ndjeva i habitur.

      -Pse shpirt?- i thashë me një zë grykor të mekur nga padurimi.

      - Jo, jo, deri te ajo punë nuk mund të shkojmë sot!

      - Pse zemra ime?

      - Se ashtu është puna!...

      Kjo përgjigje enigmatike më bëri të mendoj se mos ajo ishte me ato lulëkuqet mujore. Dhe për të vërtetuar këtë dyshim, kalova me marifet dorën sipër fustanit, deri poshtë rrafshultës së saj fundore. Por aty nuk kishte asnjë send pritës për rrjedhjen e zakonshme femërore.

      -Ja, - i thashë me afsh të nxehtë, - je fare në rregull, ndaj mos më pengo të bëj detyrën time, për të shijuar kënaqësinë e dyanshme që na mundëson ky rast i rrallë!

      -Jo sot, jo!...

      - Kur, moj xhan, mund të ishte më e domosdoshme se sot?...

      -Do gjej unë një rast tjetër! Njohja jonë nuk mbaron me kaq! - tha ajo duke u tërhequr mbrapsht, në dukje vendosmërisht, por tashmë disi më e freskuar në temperaturën trupore.

       Mendova të zakonshmen e kundërshtimit të femrave, të cilat rezervohen të dorëzohen qysh në rastin e parë të afrimit të kontaktit. Ose si inerci e instinktit vetëmbrojtës ndaj rrezikut mashkullor, ose për të kryer atë ritin idiot të tyre, se gjoja nuk janë të djegura për mashkull. Dhe unë e lashë. E fala. Ndonëse padurimi më mundonte shumë, pasi ndjeja dhimbje në organet e mia, nga eksitimi i zgjatur. Por ajo më kishte premtuar një rast tjetër, të cilin unë e besova dhe nuk mund të ngulmoja në mënyrë të njëanshme, si ai demi përçor, kur tërbohet nga era trazimtare e mëshqerrës.

       -Pra, kjo ishte gafa? - nuk m’u durua mua ta pyes përsëri.

       - Prit! - ma preu Agroni rreptas. -  Ashtu siç më tha ajo, edhe unë prita rastin tjetër. Në mënyrë që gjithçka të kryhej me kënaqësinë e përbashkët. Kësisoj, pas dy javësh e takova në rrugë krejt vetëm dhe pas përshëndetjes së zakonshme, i thashë:

       - Rast më të volitshëm se sot, për ta çuar deri në fund mrekullinë e lënë përgjysmë, nuk besoj se mund të gjejmë sërish!...

       Por teksa prisja një përgjigje pozitive të mirëpritur prej saj, ajo më tha krejt papritur:

      -Ti kënaqesh me pak !...  - dhe më zgjati dorën, duke nxituar për aty ku ishte nisur.

       Mbeta i stepur në mes të rrugës, si ndonjë hu gardhi i ngulur aty rastësisht. Mu rrotullua hapësira para syve, sikur të kisha pirë një kile raki dhe duke mallkuar veten për atë falje të kotë, shfryva me duf: - Ah, moj, ah, veç mos më rënç dhe një herë tjetër në dorë, pa ta tregoj fare mirë si kënaqem unë!...

       Padashur e ndërpreva Agronin sërish, duke qeshur me zë, se m’u kujtua ai proverbi i miut të rënë në kazanin e rakisë, që i tha maçokut, më nxirr nga ky lëng përvëlues, pastaj më ha kur të duash dhe sa u shkund pakëz, ia mbathi në vrimën e vet.

      -E që thua ti, miku im, - vijoi ai pa ndryshuar humorin nga gazi im, - zjarri i ndezur mes nesh, që donte një lumë të tërë për tu shuar, nuk u ndez më. Sepse duhej që lumi të sillte barrë të tëra me dru, të shkulura nga ndonjë vërshim më i fuqishëm. E, ja, këtë budallallëk bëra. Tani fol ti e më thuaj ç’mendon për gafën timen prej trapi?!...

       U mendova pak pastaj i thashë sipas bindjes sime:

       - Ti e di, unë nuk kam shumë përvojë me femra të tjera. Se jam kapur mat qysh në fillim me atë që mora. Dhe tani ajo më shtrëngon fort me ca fije zemre të pazgjidhshme, të cilat nuk më lënë të ushtrohem me të tjerat. Por di të them, se mbase duhej të kishe vazhduar ta bindje, derisa të kalohej caku i druajtjes së saj. Sepse ne meshkujt nganjëherë i drejtojmë kërkesat tona, me thjeshtësinë e lypjes së copës së bukës, duke kujtuar se ato e kanë po aq të lehtë dhënien e donacionin që presim. Me pak  fjalë, nuk mund të bësh asgjë kundër  dëshirës së femrës dhe aq më keq forcërisht, siç thua, nëse ajo të vjen sërish. Kur të refuzon femra energjikisht, asaj nuk mund t’i japësh të hajë as bakllava me mjaltë, pa e pranuar me dëshirën e saj...

        - Pikërisht, atë bëra. Se edhe falltar të kisha qenë, nuk mund të kuptoja dëshirën e saj përderisa kundërshtonte. Po, ah, veç mos më ardhtë edhe një herë, se ia tregoj unë si velem vetëm me erën e saj!...- përsëriti ai i penduar keqas nga falja që i rëndonte në sedër.