Dy poezi nga Hamit Taka

Hamit Taka

 

 

Nënës

 

Oh, nënë!

Dua të bie një çast në prehrin tënd,

Të mbaj një çast frymën

Të ndjej atë që s’e sjell dot ndërmënd;

 

Dua të qesh e të qaj

Si atëherë

Kur më hidhje hopa

Të më tregoje mua

Sa e bukur ishte jeta,

Sa e madhe ishte bota

Që më priste atje

Tej duarve të tua;

 

O nënë e dhëmbshur,

Sa i pastër,

Sa i brishtë

Ndihem përherë para teje;

Dashuria jote

Dhimbja jote

Më djegin në damarë

Me zjarr e dritë rrufeje;

 

Oh, nënë. më trego,

Më trego si grua,

Më trego dlirësisht

Si ishte rinia jote?

Dhe mos harro

Të më tregosh për babanë

Si të ka dashur

Dhe a i ngjaje atij si toka?

 

Oh, më trego mirënjohjen

Që i dhatë njëri-tjetrit

Përkëdhelje të reja,

Një shok për udhë;

A u deshët më shumë

Kur i dhatë njëri-tjetrit

Të tjerë sy,

Të tjera buzë?

 

Oh, më trego akoma

Për njohjen tuaj,

Për arratinë

E për puthjen e parë

Më trego për ngjizjen time,

Për goditjet që të jepja,

Për verën e jetës

Që të vlonte në damarë;

 

Më trego për të dy

Si grua, si vajzë

Për zënkat, xhelozitë

Vetëm thjesht e pa bujë,

Më trego çfarë ndiet

Kur nga thellësia e qënies

Më nxorrët mua

Si zambakun mbi ujë?

 

Më trego si ta shprehu

Xhelozinë toka

Pas lindjes së parë Që u bëre pjellore

Pjellore si Demetra

Si plisi, si brazda

Si shiu e si pema

Pas puthjes diellore?...

 

Oh, më ler, nënë,

Vetëm një çast

Atje, në prehrin tënd

Ku dhimbjet i harroja!

Më trego, të lutem,

Për drithëriamt që ndjeje

Kur gjoksin e zbuluar

Me hovje ta lehtësoja?

 

Më trego, nënë, si di ti

Kuptimin anësor të sendeve

Si është mjegulla,

Petlat e trëndafilit?

A s’është e ëmbël

Përkëdhelja e fëmijës Si rrezja e diellit

Mëngjeseve të prillit?

 

Oh, nënë, më thuaj Më thuaj dhe këtë

Pas puthjes së parë

A je lutur për përjetësi?

A është burri thellësia e natës,

A është gruaja drita e ditës

A janë njësh si ditënata

Në brengë e lumturi?

 

 

Bisedë me gjyshin

 

 

O gjyshi im

 

I urtë, i sertë,

 

Sa të pakta i ke harxhet,

 

Sa të pakta fjalët!

 

Të të nxjerr nga zemra Një dert të fshehtë

 

Më mirë të t'i shkul

 

Të gjitha dhëmballët;

 

Po unë ta di

 

Ty pikën e dobët

 

Unë ta di

 

Si të pastrohet ty zëri:

 

Të jap dy gota

 

Nga ajo ballë kazani

 

Dhe ti zbërthehesh

 

Në çast i tëri;

 

Po hë të shkretën,

 

Prapë ti nguron

 

Ta nisësh bisedën

 

Gjuhën pa gdhendur?

 

Mos do të më thuash

 

Se ne brezi i sotëm

 

Jemi sojsëzë

 

E jemi të çmendur?

 

Se ne dimë vetëm

 

Të prishim para

 

Me vajza bishtdredhura

 

Nëpër PABE

 

Dhe s'dimë të këndojmë

 

Një këngë lahute

 

A një polifoni

 

Me iso labe?

 

Ti je pus

 

Po ke gjyshen spiune:

 

Pse, o shpirt,

 

Më tretej në mendime

 

Se mos unë

 

Dëndem me drogë

 

Dhe mbetem prapa

 

Në mësime?

 

S'e besoj të kesh thënë

 

Se jam bukëshkalë,

 

Dredharak idesh

 

E djallë me brirë

 

Vetëm se braktisa

 

Idealin tënd

 

Dhe me ty nuk ruajta

 

Të njëjtën ngjyrë;

 

Më thuaj atëherë

 

Ç'bëje ti,

 

O gjysh i bukur Në moshën time?

 

A s'më ke thënë vetë

 

Se qeveria

 

Drogonte skllevërit

 

Me argëtime?

 

O gjysh i ëmbël,

 

Je shumë inatçor,

 

Kur ishe i qetë

 

Ke qënë racional

 

Hë mo, thoshje,

 

Se horra janë,

 

Borgjezë të fëlliqur,

 

Për ideal!

 

Po kur të zë

 

Me këta të sotmit

 

Me fjalë harbutshe

 

Gjuhën bën pis;

 

Po qenin e keq

 

Që i leh të zotit

 

Jashtë e nxjerrin

 

Prej shtëpisë;

 

O gjyshi im naiv,

 

Kthehu pak prapa,

 

Kujto sa breza

 

Ti ke braktisur:

 

Kalanë e Rozafës

 

Jo djalli vetë

 

Të mënçurit natën

 

E kanë përmbysur;

 

Sa keni murosur ju

 

Në "kështjellën" tuaj,

 

Sa nëna latë pa bij,

 

Sa bij latë pa nëna?

 

Atje ku sundonte

 

Zjarri dhe ngrica

 

Të vetmuar ndiheshin

 

Dhe dielli dhe hëna;

 

Ta di merakun

 

Që shpirtin ta bren,

 

Ke frikë se shokët

 

Të quajnë besëprerë;

 

Po ti hapur dil,

 

Zbuloi të vërtetat

 

Dhe lerua atyre

 

Dobiçin në derë;

 

Luftën që bëre

 

Në emër të idealit

 

S'ta përflet askush,

 

Askush s'ta mohon;

 

Po ti e di

 

Pelën e kuqe

 

Të sëmurë, gërdallë

 

Asnjë arixhi sot nuk e pranon;

 

Avash, mos nxito!

 

Mos më quaj gjakshprishur!

 

As mos kërko

 

Të ndjek rrugën tënde!

 

Unë të thash:

 

Stop, ndalo!

 

Me kocka kundërshtarësh

 

Nuk shtroj dot kalldrëme!

 

Dhe s'je penduar ende,

 

Për frikën që pate

 

Mos përsëritej për mua

 

Sërish historia?

 

Mos më linte pa shkollë

 

Pa të ardhme, pa ëndërra

 

Ajo palo

 

Biografia?...

 

Po nejse, gjysh,

 

T'i lëmë këto,

 

Me helm s'na e ngjyejnë

 

Sot rrugën mes nesh;

 

Së shpejti, shpirtëngjëll,

 

Nipçen tënd

 

Doktor të shtruar

 

Ti do ta kesh!

 

Dhe mos kërko përherë

 

Ilaçe, valiume

 

Se të prishet gjumi

 

Tej natës ibret?

 

Kot po tretesh,

 

Pëllumbi im,

 

Pas një pasioni

 

Të zvjerdhur krejt;

 

Pa lëre merakun,

 

S'të kam braktisur

 

Dhe ilaçe të mira

 

Do të bie plot;

 

Veç të mos thuash

 

"Këtë palo Amerikën,

 

As në etiketa ilaçesh

 

S'e duroj dot".

 

Mjaft me pasione,

 

Me besimin e verbër!

 

E ke parë gjyshen?

 

E tjerr gjalmin hollë.

 

Ajo më ka dhënë

 

Shpesh leksione

 

Kur më merrte për dore

 

Në bahçen me mollë.

 

Më jepte mësime

 

Të thjeshta për jetën

 

Dhe feta buke

 

Me gjalp morali;

 

Dashuria, më thoshte

 

Eshtë frut i vështirë

 

Dhe s'është hoshaf

 

Që e ha nga malli.

 

O gjyshi im zezvek,

 

S'ta mbaj dot fshehur:

 

Ca bij armiqsh

 

Sot janë shokët e mi.

 

Ka mes tyre

 

Bij baballarësh

 

Që në jetë s'kanë njohur

 

Kurrë lumturi;

 

Dhe një vajzë për vete,

 

Të bukur si ylli,

 

Të pastër si drita

 

Mes tyre kam zgjedhur,

 

Kur ta sjell, zemëflori,

 

Plot gojën do thuash:

 

"Ymër, o Zot,

 

Sa ende s'kam rrjedhur!"

 

Dhe do të pendohesh

 

Për mëkatet makabër

 

S'u kërkuat akoma

 

Burrërisht një ndjesë?

 

Kështu çdo nismë

 

Për kallaisje shpirti,

 

Do të duket thjesht

 

Një moral pervers;

 

Oh, mos m'u dëshpëro,

 

Gjyshi im bujar!

 

Dhe mos derdh akoma

 

Lot hakërrimi!

 

Shëndeti mendor,

 

Vetë dashuria

 

Thonë se janë

 

Si është ushqimi;

 

Lavazh truri

 

S'na bëjnë dot më

 

Dhe riniçapkënen

 

S'na e qeth dot kush;

 

Me ujë të bollshëm,

 

Me sapun pranvere

 

Shpirtit ç'do ditë

 

I bëjmë sot dush.