Speciale

Hilmi Saraçi: Masakra serbe në Qyqavicë, në vendin e quajtur “Llaza” dhe në Beqiq (Besnik)

E shtune, 26.12.2009, 08:48 PM

Masakra serbe në Qyqavicë, në vendin e quajtur “Llaza” dhe në Beqiq (Besnik)

Nga Prof. Hilmi Saraçi

Banorët e masakruar ishin nga Galica

Rrëfimet e Ismet Mehmetit ishin tronditëse dhe njeriut në këto momente i dridhet tërë trupi, i turbullohet mendja, nuk beson se një veprim të tillë do ta bënte njeriu.Ismeti nga një largësi e afërt kishte parë masakrën e paparë ndaj shqiptarëve të pambrojtur dhe duarthatë…

Gjatë ofensivës serbo-çetnike (22 shtator 1998) në tri fshatra të territorit të Drenicës, por që administrativisht i përkasin komunës së Vushtrrisë, Beqiqi, Dubovci (Gjyteti) dhe Galica, forcat policore dhe ushtarake serbe kishin granatuar këto dy fshatra të njohura për rezistencë dhe trimëri kundër armikut, duke shkatërrua shtëpitë dhe pasurinë e tyre, kështu popullata e frikësuar, duarthatë dhe e pambrojtur, ishte detyruar të zhvendoset dhe të fshehet në malet e Qyqavicës. Ndërsa 14

Burim Ademi dhe Gani (Fazli Ademi ,nxënës të vrarë dhe të masakruar)

burra, të rinj nga Galica ishin fshehur në vendin e quajtur “Llaza”. Mirëpo forcat serbo çetnike gjatë operacioneve të tyre kriminale i kishin hetuar dhe i kishin zënë më 24 shtator 1998. Më parë i kishin maltretuar, kishin ushtruar dhunë të paparë e pastaj i kishin vrarë dhe masakruar të 14 shqiptarët të moshave të ndryshme, kryesisht të rinj dhe të gjithë meshkuj, më i riu ishte 16 vjet dhe më i vjetri 50,- tregon Ismet Mehmeti që në ato momente me një grup tjetër kishte qëlluar në afërsi i fshehur. Rrëfimi i tij ishte prekës dhe njeriut në këto raste i turbullohet mendja dhe nuk beson se një veprim të tillë do ta bënte njeriu. Ai me grupin e tij kishin qëndruar një kohë të gjatë dhe nuk kishin guxuar të lëvizin, sepse kriminelët kishin filluar të thrrasin në gjuhën shqipe për t’i mashtruar popullatën që të mendojnë se janë shqiptarë- tregon z.Mehmeti. Ai nga kjo largësi kishte parë si vriteshin dhe masakroheshin bashkëfshatarët e tij… (Këtë ditë isha në Bruznik të Xhafer Durguti. Nga lufta që ishte zhvilluar në Qyqavicë memzi kisha shpëtuar. Isha shumë i lodhur, i rraskapitur dhe i trazuar në zemër e shpirt. Kisha përjetuar çaste të rënda dhe të vështira gjatë ofensivës serbe… Xhaferi gjatë kohës që zhvillohej lufta në Drenicë dhe në Artakoll kishte dhënë kontribut të madh në strehimin e popullatës drenicare. Dy shtëpitë e tij ishin të mbushura me plotë të ikur nga lufta në Drenicë. Kishin ardhur kohë më parë familjet me gra e fëmijë të këtyre të vrarëve në vendin e quajtur “Llaza” në Qyqavicë. Derisa po bisedonim me Xhaferin për luftën që po zhvillohet në këtë hapësirë dhe si kisha shpëtuar nga dora kriminele serbe, erdhen dy të rinj me traktor dhe kërkonin nënat dhe gratë e të vrarëve. Ishin shumë të shqetësuar, memzi flitnin. Dikur treguan lajmin e kobshëm, për të vrarët dhe të masakruarit në Qyqavicë. Kishin ardhur t’i marrin gratë për të parë për herë të fundit trupat e pajetë të të djemve dhe burrave të tyre. Ishte prekëse momenti kur kuptuan për masakrën që ishte bërë ndaj djemve dhe burrave të tyre. Gratë dhe motrat e tyre qanin dhe dënesëshin në zë, ndërsa dy plaka qëndronin si burrëresha dhe përpiqëshin t’i pajtojnë. Të gjithë qajtëm dhe nuk kishim si të pajtohemi me këtë tragjedi të rëndë. Me vështirësi hypen në traktor dhe morën rrugën për Galicë e Dubovc, për të marrë pjesë në varrimin e tyre)…

Moment nga varrimi i martirëve të kombit

Dëshmia e Fadil Beqirit, kryetar i KMDLNJ-së, dega në Vushtrri dhe Miftar Riza Halilit nga Galica

               Sipas Fadil Beqirit, kryetar i KMDLNJ-së, dega në Vushtrri, të gjithë kanë qenë të masakruar ( me pjesë të trupit të prerë, si këmbët, duart, sytë e nxjerrë, kokën e prerë, organet gjenitale gjithashtu të prera, e tjera. Gjatë varrimit nuk është lejuar të zbulohen trupat e pajetë të tyre, sepse familjarët dhe të afërmit e tyre do të trishtoheshin nga krimi i paparë në historinë e njerëzimit.

Këta të masakruar ishin:

1.   Hetem Riza Halili, 45-vjeçar nga Galica,
2.   Bujar Hetem Halili, 16-vjeçar nga Galica,
3.   Bekim Myftar Halili, 22-vjeçar nga galica,
4.   Nazmi Veli Halili, 26-vjeçar nga Galica,
5.   Xhevat Kadri Halili, 17-vjeçar nga Galica,
6.   Shashivar I. Ademi, 50-vjeçar nga Galica,
7.   Fatmir Shashivar Ademi, 18-vjeçar nga Galica
8.   Gani Fazli Ademi, 16-vjeçar nga Galica,
9.   Bajram B. Sahiti, 33-vjeçar nga Galica,
10.   Hajredin H. Lahu, 45-vjeçar nga Galica,
11.   Agim S. Ademi, 25-vjeçar, shurdhëmemec nga Galica,
12.   Burim R. Ademi, 16-vjeçar nga Galica,
13.   Sejdi Kabashi, 25-vjeçar nga Polaci (Skënderaj),
14.   Enver Kastrati, 34-vjeçar nga Polluzha (Drenas).

Sipas deklaratës së Miftar Rizah Halilit, dhënë në NKMDLNJ më 26. VIII. 1999, masakrën e kishin bërë: Vuqina Janiqijeviq, Zoran Simiqi, Zoran Petkoviqi, Aca Kompiroviqi, Ilija Elezoviqi, romi me emrin Hamush dhe romi tjetër, një shitës i kërpeshave afër stacionit të vjetër të autobusëve në Vushtrri. Për krimet e bëra nuk është dënuar asnjë serb kriminel. Familjarët e të rënëve kanë pritur se kjo do të ndodhë. ?shtë kjo kërkesë e përhershme që të evidencohen kriminelët dhe të marrin dënimin e merituar, thotë Fadil Beqiri…

         Ndërsa në fshatin Beqiq (Besnik) disa familje, kryesisht meshkuj, kishin mbetur në fshat. Kur mendonin të shkonin edhe ata në Qyqavicë dhe të fshehen nga aksionet kriminele serbe çetnike, ishte vonë, sepse tani këto forca kriminele serbe kishin depërtuar dhe kishin rrethuar fshatin, respektivisht shtëpitë ku ishin të përqendruar. Policia, paramilitarët serbë pas rrethimit kishin hyrë në këto shtëpi dhe i kishin kapur shtatë burra, kryesisht të rinj dhe pleq. Më i vjetri ishte 71-vjeçar, ndërsa më i riu 17-vjeçar. Më parë kishin ushtruar dhunë të paparë, e pastaj të gjithë i kishin vrarë dhe masakruar. Këta të vrarë dhe të masakruar ishin:

1.Muhamet Rr. Idrizi, 61-vjeçar – Besnik
2 .Habib Halil Idrizi, 60-vjeçar – Besnik
3.Kadri Habib Idrizi, 19-vjeçar – Besnik
4.Enis Ragip Idrizi, 17-vjeçar – Besnik
5.Xhelil Vesel Idrizi, 20-vjeçar - Besnik
6.Vesel Ahmet Ismaili, 71-vjeçar – Besnik
7.Bekim Shaban Zenuni, 25-vjeçar – Besnik

Të gjithë janë varrosur në vendlindjen e tyre. Në shenjë nderimi është ngritur përmendorja për martirët, dëshmorët e kombit në Besnik…(Fragment nga një punim më i gjatë)

(Vota: 4 . Mesatare: 5/5)