Editorial
Astrit Lulushi: Flamuri
E merkure, 30.12.2020, 11:06 AM
Flamuri
Nga
Astrit Lulushi
Flamuri
permbledh kujtimet e një kombi, shkruante Fail Konica,....Cilat jane kujtimet
që shfaq, duke valuar, Flamuri yne? Përkundër kujtimeve që duket të jenë, në të
vërtetë nuk janë.
Një
nga simbolet më të lidhura me Perandorinë Bizantine është shqiponja dykrenare.
Sidoqoftë, ky simbol nuk u bë i dukshëm deri afër fundit të historisë
bizantine; për herë të parë u bë i famshëm gjatë sundimit të Dinastisë
Palaiologe 1261 - 1453), e cila ishte dinastia e fundit në pushtet e
Perandorisë Bizantine.
Motivi
me shqiponjën dykrenare është përdorur si emblemë nga vende, kombe dhe dinasti
mbretërore në Evropë që nga periudha e hershme mesjetare. Para përdorimit në
periudhën Bizantine, shqiponja dykrenare ishte përdorur nga turqit selxhukë.
Është
e qartë se arbërit e shekullit XIV qëllimisht përpiqeshin të kanalizonin
trashëgiminë e Perandorisë Bizantine, edhe pse nuk mund të thuhet që flamuri i
sotëm shqiptar është një kopje e shqiponjës dykrenare bizantine, sepse duket i
stilizuar pak më ndryshe.
Duket
se shqiptarët thjesht ndjeheshin dembelë kur hartuan flamurin e tyre, kështu që
vendosën të riciklonin një emblemë të vjetër nga një perandori që nuk
ekzistonte. Përkundrazi, është mjaft e qartë se shumë mendime u hodhën në
hartimin e flamurit shqiptar, dhe vendimi për të përdorur shqiponjën dykrenare
ishte i qëllimshëm që përfshinte një konsideratë të madhe. Ata që hartuan
flamurin kombëtar shqiptar donin që njerëzit të njihnin ngjashmërinë midis
flamurit të tyre dhe shqiponjës dykrenare bizantine, dhe zgjodhën shqiponjën
dykrenare për flamurin e tyre sepse, duke vepruar kështu, lidheshin qëllimisht
me Perandorinë Bizantine dhe përpiqeshin të portretizonin veten si pasardhës së
trashëgimisë Bizantine. Vlen të përmendet gjithashtu se me origjinalitetin në
ikonografi, as bizantinët nuk ishin të parët që dolën me simbolin e shqiponjës
dykrenare; shqiponja dykrenare është në fakt një simbol shumë antik me një
histor i të gjatë që shkon deri tek Hititët e lashtë. Bizantinët thjesht e
miratuan atë.
A
mos ishte intuita e lashtë që i shtyu rilindasit të zgjidhnin si flamur
shqiponjën dykrenare? Megjithëse ia vlen të përmendet gjithashtu se disa
shqiptarë përdornin shqiponjën dykrenare të periudhës së vonë bizantine. Për
shembull, këtu është stema e Principatës së Kastriotëve (1389 - 1444), një
principatë e madhe dhe e rëndësishme e Shqipërisë mesjetare. Shqiponja ngjan më
shumë me atë të periudhës bizantine ose hitite, sesa flamuri i sotëm shqiptar
ngjan me flamurin e Kastriotëve.
Nëse
i hidhet një vështrim të 5 flamurëve, dallohet se ndahen në dy grupe; flamuri
selxhuk dhe shqiptar formojnë një grup, atë të shqiponjës që fluturon
horizontalisht (zgjerim); dhe flamurët hititë, bizantinë dhe të Kastriotëve, që
fluturojnë vertikalisht (lartësim). Megjithëse historikisht nuk është
regjistruar ndonjë Kuvend mbi Flamurin, ngjashëm me Kuvendin e Manastirit mbi
Alfabetin, duket se zgjedhja e flamurit që kemi sot mund të ketë qenë një
zgjidhje kompromisi mes rilindasve myslimanë e të krishterët, dhe për shtrirjen
e dorës së pajtimit mes besimeve, pas 500 vjetësh nën pushtimin osman.
Konica
pyet - “Cilat jane kujtimet që shfaq, duke valuar, Flamuri ynë?”, dhe
përgjigjet - “Nuk janë kujtime lakmirash...dhe rrëmbimesh: janë kujtime...me
mundime dhe...trimërira që kanë lënë gjurma mes gjithë popujve të qytetëruar.
Nga kjo pikepamje mund të mburremi se Flamuri ynë, siç është një nga më të
vjetrit e botës, është dhe një nga më të drejtët”. Faik Konica njihet si zbulues
apo identifikues i ngjyrave të flamurit të Skenderbeu the afirmuesi më i madh i
flamurit kombtar që kemi sot. Në librin “Fletoret Koniciane”, biografi dhe
studiuesi i njohur Fotaq Andrea shkruan: “Fan Noli i njeh Faik Konicës,
bashkëluftëtarit të tij në Kryqëzatën e shenjtë Kombëtare, meritën e zbulimit
të Flamurit të Skënderbeut. Meritë madhore, për gjithë sa simbolizon vetë
flamuri kombëtar, sidomos kur sjellim në vëmendje ato kohëra të errëta e të
egra që përjetonin shqiptarët nën pushtimin osman. Që më 1897, Konica 21 vjeçar
iu drejtua me thirrje zemre shqiptarëve për t’u mbledhur rreth flamurit tonë.
Shumë herë ngjeu penën për bëmat dhe në bëmat skënderbejane, që shkëlqyen në
Europë nën flamurin kastriotas, me emrin e Albanisë, emër me të cilin ai pagëzoi
revistën e tij”.