Speciale

Sabile Basha: Vetëdija kombëtare në nderim të figurave historike

Ka diçka thellësisht të dhimbshme në mënyrën se si, sot, përmes disa gazetave, portaleve dhe formave të tjera digjitale të komunikimit, trajtohen personalitetet historike e kulturore të kombit tonë. Sa herë që përmenden emrat e tyre në faqet e këtyre mediave, lexuesi i vëmendshëm...

Sabile Basha: Kufiri serb që s’mundi t’i ndalojë violinat e nxënësce shqiptarë

Nxënësit e talentuar të Shkollës së Muzikës “Prenk Jakova” nga Prishtina, të cilët ndodheshin në një turne artistik ndërkombëtar në Kroaci dhe Slloveni, para katër ditësh u përballën me një pengesë të papritur dhe të pakuptimtë gjatë kthimit të tyre drejt Kosovës. Ajo që duhej të ishte një rrugëtim i kthimit...

Mark Palnikaj: Kultprotektorati për katolikët e Shqipërisë

Protektorati i Kultit mbi popullsinë katolike të Shqipërisë, sidomos mbi popullsinë trevave veriore, ka filluar qysh në shekullin e XVI dhe ka patur ndikim shum të madh për vetë mbijetesën e kombit shqiptar dhe krijimin e shtetit të tij në kufijtë ndërkombëtar që janë sot...

Themi J. Tushe: Beteja e Pirgut të Myzeqesë e vitit 1457

Nuk po themi miliona, apo mijëra, por edhe qindra vjetë më parë, Myzeqeja nuk ka patur kurrë këtë reliev, formë dhe pamje gjeografike siç është sot, por edhe në një të ardhme, ajo nuk do te jetë përsëri e tillë si tani. Ligjet dhe forcat madhore të natyrës kanë bërë gjithmonë punën e tyre, ato kanë ndryshuar jo vetëm vijën bregdetare...

Sylejman Salihu: Konvertimi i popullatës pejane nga malazezët

Unë kisha dëgjuar më përpara për familjen Harapi të Shkodrës, madje kisha dëgjuar më shunë për Anton Harapin, apo edhe për ndonjë tjetër nga Harapët , por nuk kisha dëgjuar për Zef Mark Harapin. Natyrshëm vjen pyetja: Kush ishte ai? Që në fillim të librit "Dita e trishtimit n' Pejë" për të shkruhen këto fjalë: "Ai ishte një ndër ata...

Jahja Drançolli: Instrumenti dentar që pa dritën në librin e shtypur në vitin 1525 nga humanisti arbëror Nikollë Leonik Tomeu

Një vend të veçantë në përkthimin e veprave të njohura, si dhe në zhvillimin e shkencave të mjekësisë në përgjithësi, zë dhe njëri ndër humanistët më të famshëm të kohës, arbërori Nikollë Leonik Tomeu (1456-1531). Sipas të dhënave që zotërojmë, mund të konstatohet se humanisti ynë lindi në vitin...

Themi J. Tushe: Ish-ministri i Drejtësisë në qeverinë e Ismail Qemalit, Petro Poga, ka dënuar ashpër mashtrimet e hajdutëve...

Pas një lufte të gjatë pesë shekullore, plot kryengritje e beteja të vazhdueshme me okupatorët barbar turq, nuk ka aspak dyshim, se shpallja e Pavarsisë së Shqipërisë nga Perandoria Osmane, ishte akti më i lartë dhe fitorja më e madhe e Popullit Shqiptar, për të jetuar i lirë dhe i pavarur në trojet e tij të lashta stërgjyshore...

Sabile Basha: Ata që i mbajnë gjallë plagët e lirisë

Sot, më 14 prill 2025, Qendra Kosovare për Rehabilitimin e të Mbijetuarve të Torturës (QKRMT), nën udhëheqjen e Feride Rushitit, organizoi tubimin me emrin simbolik “Zëri im, forca ime – nuk ka më heshtje”, me rastin e shënimit të 14 Prillit – Ditës Memoriale të të Mbijetuarve të Dhunës...

Themi J. Tushe: Rrugëtimi i gjatë i Ismail Qemalit nëpër Myzeqe dhe Mitingu i Fierit më 25 nëntor 1912

Kur Perandoria Osmane po numëronte ditët e saj të fundit nëpër Gadishullin Ilirik dhe po tërhiqej e mundur dhe e turpëruar prej këtij rajoni, më 14 tetor 1912-të në shtëpinë e atdhetarit tonë Sali Gjuka në Shkup, u mbajtë një kuvend i jashtëzakonshëm i “Komitetit të Shpëtimit Kombëtar“...

Qazim Namani & Emin Sallahu: Konfliktet ndër kufitare në mes të Shqipërisë dhe Mbretërisë Serbo-Kroate-Sllovene në vitin 1921

Pas Përfundimit të Luftës së Parë botërorë, Kosova prapë mbeti brenda kufijve të Mbretërisë Serbo-Kroate-Sllovene, që u formua me 01. dhjetor 1918. Ushtria dhe xhandarmëria serbe, prapë filluan torturat dhe dhunën ndaj popullatës shqiptare...

Sabile Basha: Vazhdimësia e Ilegales Shqiptare nga viti 1945 dhe Demonstratat Studentore të vitit 1981 (2)

Në vitet që ranë mbi Kosovë si re të zeza, mes 1974 dhe 1981, një popull mbante mbi supe jo vetëm peshën e jetës së përditshme, por edhe barrën e ëndrrës së ndaluar – ëndrrës për liri, për dinjitet, për vetveten. Në dosjet e sigurimit shtetëror, në faqet e akuzave të ftohta dhe gjykimeve të paragjykuara...

Sabile Basha: Vazhdimësia e Ilegales Shqiptare nga viti 1945 dhe Demonstratat Studentore të vitit 1981 (1)

Në thellësitë e arkivave të një kohe të errët, ku burokracia e një shteti shtrinte hijen e saj mbi fatet e njerëzve, ekziston një dokument i vulosur me vulën e dy sekretariateve – të atij krahinor të Kosovës dhe atij republikan të Serbisë. Me numrin e tij të ftohtë 4000/1, datuar tetor 1986, ai flet me një gjuhë të rënduar nga...

Jusuf Buxhovi: Lavdia dhe tragjika e akterëve të Pavarësisë së Shqipërisë

Theksime nga fjala në Akademinë përkujtimore në Gjakovë me rastin e 100 vjetorit të vrsjes së Bajram Currit - Pavarësia e Shqipërisë, akterëve të saj kryesor, u fali lavdi të përhershme, por një pjese të tyre edhe tragjedi. Pse ndodhi kjo, që shumë prej atyre që udhëhoqën kryenengritjet e pranverës dhe verës së vitit 1912...

Sabile Basha & Tefik Basha: Galeria e Arteve – Tempulli i shprehjes dhe kujtesës artistike

Në zemrën e Kosovës, qëndron e patundur Galeria e Arteve, një hapësirë që shndërron heshtjen në ngjyra dhe mendimet në forma të pafundme. E themeluar në vitin 1979, ky institucion nuk është vetëm një galeri; është një portë drejt shpirtit të krijuesve, një tempull ku arti pamor rrëfen...

Sabile Basha: Mehmet Hajrizi – Atdhetari që nuk hesht

Emri i Mehmet Hajrizit nuk është një emër që kalon pa u vërejtur, as një zë që humbet në zhurmën e historisë. Përkundrazi, ai është i gdhendur thellë në ndërgjegjen kombëtare, si këndej, në zemrën e Kosovës, ashtu edhe andej kufirit, në të gjitha trojet ku rreh një zemër shqiptare...

Sabile Basha & Tefik Basha: Muzeu i Kosovës – Një thesar i trashëgimisë dhe kujtesës

Brenda këtij tempulli të heshtur të historisë, ku koha duket se ka ndalur frymëmarrjen për të ruajtur gjurmët e së kaluarës, jeton një pjesë e shpirtit të Kosovës. Aty ruhen dhe ekspozohen thesaret e trashëgimisë sonë kulturore dhe arkeologjike, një thesar i paçmuar që ndriçon rrugëtimin tonë nëpër shekuj...

Sabile Basha & Tefik Basha: Gryka e Rugovës, epika e natyrës së gdhendur

Si një përrallë e skalitur në gur, Gryka e Rugovës qëndron krenare pranë Pejës, në zemër të Bjeshkëve të Nemuna. E njohur si një ndër kanionet më të gjata dhe më të thella të Kosovës, ajo shpalos një madhështi që flet për epokën e natyrës dhe fuqinë e saj krijuese...

Sabile Basha: Kur qielli fliste shqip - 78 ditët që ndryshuan historinë

Kushdo që thotë se kanë kaluar plot njëzet e gjashtë vjet nga ajo natë e marsit, kur qielli i Kosovës u drodh nga shpërthimet e para të NATO-s, le të më falë, por unë nuk mund ta pranoj si të vërtetë. Koha mund të ketë rrëshqitur në kalendarë, por jo në kujtesën time. Sepse për mua...

Vilhelme Vrana Haxhiraj: E ardhmja e kombit vjen e sigurt kur pranohet e shkuara dhe e sotmja

Këtë shkrim analitik po e nis me tri pyetje:Si mund të bëhet nesër vallë një fëmijë i shitur për adoptim qysh në embrion, kur ende është në bark të nënës?*Ç’shembulltyrë do të ketë një kombësi kur i kanë shitur apo ia kanë rrëmbyer padrejtëisht atë që i takon: jetën,tokën, pasuritë tokësore e nëntokësore,..

Jusuf Buxhovi: Rrënimi i autonomisë së Kosovës dhe fillimi i shkatërrimit të Jugosllavisë

Rrënimi i autonomisë së Kosovës nga ana e Serbisë, më 23 mars 1989 në rrethanat e gjendjes së shtetrrethimit, ishin pjesë e skenarit të Beogradit për riformatizimin e Jugosllavisë në një shtet unitarist që do të mbikëqyrej nga Serbia. Demonstratat e 11 marsit 1981, me ç'rast u ripërsërit kërkesa për...