Speciale

Alfred Papuçiu: Pershtypje nga Shqiperia ne prag te zgjedhjeve, te nje gazetari ne Diaspore

E premte, 26.06.2009, 10:37 PM

Pershtypje nga Shqiperia ne prag te zgjedhjeve, te nje gazetari ne Diaspore

Nga Alfred Papuçiu

Sapo hyn ne aeroportin e Rinasit pas nje kohe qendrimi ne vend te huaj, te ben pershtypje aeroporti modern i Rinasit. Mbi te gjitha edhe sherbimi prestigjioz i stafit te tij, qe ndryshon krejtesisht me ate te viteve te mepareshme. Me ne ne udhetim ishte edhe cifti nga Florida Enida Shkumbini dhe Armando Hamiti te cilet vijne per te organizuar ne vendlindje martesen e tyre dhe te kalojne muajin e mjaltit. Ata shume mire mund ta kishin organizuar edhe atje ne Clearwater dhe Sen Pit ku banojne, por e "pleqeruan" me familjet e tyre perkatese dhe vendosen qe te bashkojne ne gezimet e tyre, te aferm, shoke dhe miq, ne Tirane dhe Fier. Jam edhe une me bashkeshorten, i ftuar nderi dhe shpresoj te shkruaj perseri per ate ceremoni te bukur te dy bashkekombasve tane qe nuk e harrojne Atdheun e tyre, qe eshte edhe ai Atdhe vlerash...Enida ka mbaruar shkelqyeshem shkollen e larte atje ne Florida, ka qene nje nga nxeneset e para shqiptare qe eshte shenuar ne librin e arte te strudenteve me te mire te Amerikes. Ajo ka nderuar jo vetem familjen e saj por edhe Kombin tone. Kur i flet per kete realitet, ajo eshte teper modeste dhe me buzeqeshjen e saj te kendeshme, thekson se eshte e lumtur qe dasmen e saj e organizon ne vendlindjen e saj. Ajo i eshte mirenjohes te jemes, Flores, Vasilit, por dhe vjehrit te saj te ardheshem, Jakupit me vjehres Melos sic i thote ajo me perkedheli. Edhe bashkeshortit te saj, Armandos, i cili i ka bere vend vetes ne shoqerine amerikane, ku punon dhe jeton me nder. Kane ardhur nga Florida dhe vellai i Armandos Berti, nje manaxher i sukseseshem ne nje ndermarje amerikane atje ne Florida dhe e shoqja me femijet...

Le te kthehemi tani tek subjekti yne kryesor. Autostrada qe te shpie ne Tirane dhe rruget anash saj plote me restorante dhe magazina, te bejne pershtypje dhe te krijojne mendimin se je ne nje qytet perendimor. Publicitetet e "Wolkswagen", "Reno", "Porche", "Ranxh Rover" etj ndrisin ne naten me drita. Atmosfera ne Tirane eshte teper entuziaste, ka koncerte cdo dite, sot jane mitingjet e fundit dhe shpresojme qe te fitoje ai qe e meriton. Nuk dua te ndikoj me mendimin tim se kush do te fitoje vetem se dua te theksoj se shume prej kandidateve te saj jane te rinj, te shkolluar edhe ne Universitetet perendimore te Amerikes, Anglise, Frances, Gjermanise, Zvicres etj. Sado qe eshte folur per korrupsion etj etj. arritjet jane te dukeshme, ne te gjitha drejtimet. Kalova mbreme ne rruget qe pershkoja ne rinine time dhe nuk i njihja. Gjithcka e ndertuar bukur me dyqane lluksoze, me kafene e restorante qe ja keni zili dhe ne Zvicer, me magazina ushqimore dhe veshmbathje etj te hapura 24 ore. Dhe kjo jo vetem ne zonen e ish "bllokut te udheheqesve" ku jetonte E.Hoxha me shoke. Cmimet jane teper te arsyeshme. Ne malin e Dajtit mund te shkosh te kalosh nje pasdite apo darke, me teleferik. Durresi tani mund te quhet lagje e Tiranes, per nga distanca, autostrada, plazhin e se ciles e preferojne tiranasit ne kete periudhe vere qe ka filluar. Nje realizim i bukur i fundit eshte edhe rruga qe lidh Shqiperine me Kosoven ne Veri dhe e inaguruar para disa kohe nga Kryeministrat respektive te Shqiperise dhe Kosoves, Berisha dhe Thaci.

Une s'kam patur nevoje te shkoj te ha vete diku ne Tirane, se kudo jam i ftuar por mbreme e provova per kuriozitet. Megjithese isha i ngrene , nje shishqebap me nje birrre, ne nje lokal simpatik te mbushur me te rinj shqiptare, kosovare dhe greke, me kushtoi vetem 300 leke : me 85 leke nje frange= as 4 franga zvicerane. Gjithashtu ka veshje shume te bukura te modes te Zara, Bershka, ore zvicerane dhe cmimet jane te arsyeshme. Natyrisht per nje pensionist, ndoshta eshte shume, por te ben pershtypje qe dyqanet dhe kafenete jane plot. Tirana me kujton Singapurin, Dubain, Limasolin, Antalian e tanishme, bile mund te them se ka me teper rregullsi. Rruget jane te asfaltuara dhe trotuaret me pllaka. Nuk shesh eksese ne rruge, jo teper zhurme, vetem muzike moderne ose popullore qe vjen nga lokalet e shumte. E vetmja note Orienti eshte psallmja e hoxhes tek minarja e xhamise se Tiranes qe ne oren 4 te mengjezit. Ndersa ne jeten e perditeshme gjithcka te kujton Perendimin, ndoshta te nje periudhe pak me te kaluar. Ka shume Universitete private dhe shkolla per mesimin e gjuheve. Ato jane teper moderne. Dje me ftoi profesor doktor Hamit Borici me te cilin dua te realizoj nje interviste per AMC PRESS te Zvicres dhe Universiteti UFO ku ai eshte shef katedre i gazetarise eshte teper modern. Ndodhet afer restorant Piazza ku ka qene Bashkimet Profesionale, afer Estrades. Biseduam si miq te vjeter dhe ai megjithe moshen e avancuar rreth 80 vjec vazhdon punon dhe shkruan. Pervec Enciklopedise se gazetarise shqiptare, ai ka realizuar edhe disa monografi sidomos me autore nga Kosova dhe vazhdon te punoje. Pata takim edhe me ish ministrin e jashtem. mikun tim Besnik Mustafaj i cili perkohesisht ka vendosur te lere politiken dhe drejton nje Organizate joqeveritare per problemet sociale, si dhe do vazhdoje veprimtarine e tij letrare me shtepine e tij botuese te krijuar para marrjes se postit te ministrit te jashtem. Ai ka ardhur shpesh ne Zvicer qysh ne vitet 80_te, fillimisht me Ansamblin e Tropojes ne Friburg, spektaklet e bukura te te cilit ne rruget e qytetit dhe sallat e shfaqjeve, mbahen mend edhe sot e kesaj dite nga bshkepatriotet dhe qytetare zvicerane. Shpresoj qe me mikun tim shkrimtar te realizojme nje monografi per nje artiste te degjuar shqiptare qe jeton ne Zvicer.

Sot pata takim me ish kolegun tim te Radios se Jashtme te vitete 70 Shaban Murati, ish ambasador ne Maqedoni dhe Suedi dhe aktualisht Drejtor i Akademise Diplomatike prane ministrise se jashtme. Biseduam si miq te vjeter, edhe per probleme te diplomacise bashkekohese shqiptare, si dhe ai me dha librin e tij te fundit si analist per Kosoven. Ne bisede me prof. doktor Ksenofon Krisafin, folem edhe per ceshtjen e arit shqiptar per te cilin ai ka shkruar se fundi nje liber analize me titull: "Ne kerkim te arit". U takova edhe me miq te tjere te vjeter, gazetare, diplomate, per te cilet do te flas gjeresisht ne nje shkrim tjeter...

Te ben pershtypje ne rruget apo restorantet, kafenete, Universitetet e Tiranes, kur shef te rinj nga Kosova, Maqedonia dhe viset qe studjojne ne Universitetet tona aty dhe marrin nje formim bashkekohor.

Ka librari shume te bukura dhe dinjitoze si libraria Dritero Agolli, Albania etj ku jane paraqitur veprat me te mira te autoreve tane dhe te huaj. Cmimet e tyre jane shume te arsyeshme. Aty gjenden edhe librat me teme nga Zvicra dhe jeta ne Zvicer, si " Nxenesja e etur e gjuhes romanshe", "Meditim per shqiptaret, Europen dhe Kombet e Bashkuara", "Me zemer te hapur", "Femija shqiptar me sy te zinj", "Karruzeli i endrrave" etj. Ka libra edhe te autoreve zvicerane te perkthyer. Shtypi i perditshem eshte i bollshem, me dhjetra gazeta dalin qe per mendimin tim ndryshojne disi nga ato te nje viti me pare. Nese me pare flitej me teper per publicitet dhe per te shitur gazeten, per probleme prostitucioni, droge, vrasje, vjedhje etj., fenomene te dukeshme edhe ne Perendim, sot shkrimet e tyre analizojne jeten politike, ekonomike, sociale, kulturore, akademike, ne Shqiperi. Ne to gjen edhe faqe letrare ku flitet edhe per figura te shquara zvicerane si edukatori Pestalozzi. Dje Tirana Observer kishte nje shkrim te gjate per kete edukator te nderuar zviceran qe njihet dhe mesohet ne shkollat dhe universitetet shqiptare.

Sic ju thashe dhe me pare atmosfera para zgjedhjeve pervec disa incidenteve jo te medha, eshte e qete. Njerezit kalojne lirshem dhe flasin hapur se duan te votojne per kandidatet qe i njohin apo qe kane dhene rezultate ne rolin e tyre si deputet. Natyrisht ata duan qe te jene njerez te pakorruptuar dhe te mos jene si ata deputete te pakte qe vijne njehere ne gjashte muaj ne Parlament vetem sa per te marre rrogen milioneshe te paguar nga taksapaguesit shqiptare. Pankartat e shumta permbajne mbishkrimin "Shqiperia po ndryshon". Kamione te veshur me banderola dhe ku kumbon muzika kalojne ne rruget e qytetit, me te rinj qe perfaqesojne partite e ndryshme te koloritit shqiptar.

Mendimi eshte qe Shqiperia te qeveriset perseri nga nje koalicion partish te djathta apo te majta (kush do ta kete shansin t'i fitoje, me voten e popullit sovran) . Shqiperia ne fakt eshte nje vend i vogel dhe duhet te marre shembull nga Konfederata Zvicerane qe ka vetem shtate ministra dhe keta perbejne nje koalicion partish. Popullit shqiptar nuk i duhen me grindje midis liderash partish te majta apo te djathta, ferkime me njeri tjetrin qe vetem demtojne demokracine shqiptare te brishte qe nga 1991. Mjaft me me tranzicion te stergjatur. Njerezit e thjeshte duan rezultate konkrete dhe qe arritjet te shkojne perpara dhe te mos behen me hapa prapa. Gjithashtu, ata shprehin hapur dhe pa doreza se te gjithe, si te se djathtes apo te majtes duhet te marrin pjese ne realizimin e reformave te ndryshme. Ne bisede me ish ministrin e jashtem Besnik Mustafaj ai me shprehte faktin se stafi i ministrise se jashtme, si edhe diplomatet perbehen shumica nga njerez me shkolle apo pervoje diplomacie te gjate, qofshin keta te krashut te djathte apo te majte. E njejta gje duhet te ndodhe edhe me administraten shqiptare, qe te mos ndryshohen me apo te vihen ne asistence, punonjes te afte te dikastereve te ndryshme qe ndjekin ecurine e projekteve te Shqiperise me vendet europiane apo edhe vende te tjera ne bote. Stafi qeverises ne Shqiperi duhet te marre shembull per te mire edhe nga demokracite qindra vjecare perendimire. Presidenti Barack Obama ka terhequr rreth vetes jo vetem ministra republikane por edhe keshilltare qe ndjekin ceshtjet kardinale per ekonomine dhe politiken amerikane. Presidenti Nikola Sarkozy ne France ministrfin e jashtem Kushner e ka socialist, apo edhe anetare te tjere te stafit qeveritar apo ne administraten shteterore...E njejta gje po ndodh gjithmone e me teper ne demokracite perendimore.

Ish zevendes ministri i Ekonomise, anetar i Institutit te Sociologjise, kryetar i komisionit te tij ekonomik, Luan Shahollari, me dhuron sot librin e tij te fundit 'Ne tunelin e tranzicionit". Ne te flitet edhe per sesionin e 45-te te Komisionit Ekonomik per Europen ne Gjeneve, ne mars 1990, kur autori erdhi per te ndjekur punimet e tij. Eshte nje analize realiste e marredhenieve te Shqiperise se atyre viteve me kete organizem te specializuar te OKB-se, ku une kam punuar disa vite si funksionar i pavarur. Ishte koha kur kishte filluar hapja e Shqiperise me boten. Ne nje paragraf te librit, nder te tjera, autori Luan Shahollari, shprehet: " Ne nje bisede jo-formale, para nisjes, M.Kapllani, zv/minister i puneve te jashtme, me pat thene se "mund te takoja cilindo qe do te paraqiste interes, perfshire edhe perfaqesuesit e SHBA dhe BS". Keshtu takova disa nga kreret e delegacioneve. Ne keto takime me shoqeronte Alfredi, i cili deri atehere, sic me thoshte, as doren nuk mund t'ua jepte, jo me te bisedonte, me perfaqesues te ketyre vendeve".

Shpesh sheh jashte Parlamentit deputete te te dy kraheve qe darkojne apo pijne kafe bashke. Shpresojme qe parlamenti i ri qe do dale nga zgjedhjet e 28 qershorit te jete me dinjitoz dhe te mos kete eksese si ne te kaluaren.

E rendesishme eshte qe Shqiperia ne shekullin e 21, pas zgjedhjeve te 28 qershorit te kaloje proven e rendesishme te mundesise se futjes se saj sa me pare ne Europen e Brukselit, pas futjes ne NATO. Shqiptaret jane lodhur me tranzicionin dhe duan qe te jetojne dhe punojne, si gjithe qytetaret e tjere te kulturuar te familjes europiane.

Kthehem ne Zvicer, me kujtime te bukura, ndoshta te "veshura" pak me nostalgji, per te folur me miqte e mi zvicerane dhe bashkeatdhetare qe jetojne atje. Do te kthehem perseri me profesorin e nderuar zviceran, per te vazhduar projektin modest por teper domethenes midis Shqiperise dhe Fondacionit zviceran qe ai drejton, ne fushen e talasemise. Hapat e para jane hedhur. Tani priten te tjera...

Tirane 26 qershor 2009

(Vota: 25 . Mesatare: 4/5)