Sadbere Emshiu: Arsim dhe Identitet

Arsim dhe Identitet

Në Konsullatën e Republikës së Kosovës në Hamburg - Gjuha, identiteti dhe bashkëpunimi për brezin e ri në diasporë

Nga Sadbere Emshiu

Të premten e kaluar, me 13 qershor, me ftesë të Konsullit të Përgjithshëm të Republikës së Kosovës në Hamburg, z. Mizbah Mustafa, pata kënaqësinë të zhvilloja një bashkëbisedim të hapur dhe të thelluar mbi sfidat dhe mundësitë për forcimin e mësimit të gjuhës shqipe për fëmijët shqiptarë në Hamburg dhe më gjerë në diasporë. Ky nuk ishte një takim formal në kuptimin klasik të fjalës, por një dialog i ndërtuar mbi vullnet të mirë, profesionalizëm dhe ndjeshmëri të ndërsjellë për çështjet jetike të identitetit dhe edukimit të brezave të rinj shqiptarë jashtë atdheut.

Diskutuam gjerësisht për nevojën e një modeli të qëndrueshëm dhe të institucionalizuar të mësimit të gjuhës amtare – një model që kërkon bashkëpunim ndërinstitucional, mbështetje të qëndrueshme nga strukturat shtetërore të të dy vendeve dhe një angazhim të sinqertë nga komuniteti shqiptar në mërgatë. Konsulli Mustafa shprehu gatishmërinë e tij për të mbështetur ndërtimin e një platforme bashkëpunimi, të bazuar në transparencë, profesionalizëm dhe përvojë shumëvjeçare në fushën e edukimit dhe ndërkulturës.

Theksuam rëndësinë që një projekt i tillë të mbështetet jo vetëm institucionalisht, por edhe përmes një partneriteti serioz ndërmjet Ministrisë së Arsimit të Hamburgut dhe Konsullatës së Kosovës. Besojmë se vetëm nëpërmjet një bashkëpunimi të tillë mund të ndërtohen ura të qëndrueshme që do të siguronin përfshirjen e gjuhës shqipe në sistemin arsimor gjerman si pjesë përbërëse e edukimit shumëkulturor.

Nga ana ime, solla përvojën time tredekadëshe në fushën e edukimit dhe ndërmjetësimit kulturor, duke theksuar se ruajtja e gjuhës nuk është thjesht një çështje emocionale, por një sfidë pedagogjike që kërkon struktura të organizuara, ekspertizë të kualifikuar dhe vullnet të përbashkët për veprim afatgjatë. Pyetja ime për Konsullin ishte e drejtpërdrejtë: A ekziston vullneti për një bashkëpunim serioz që njeh dhe vlerëson kontributin tim profesional në këtë fushë? Përgjigjja e tij ishte po – e qartë, me vizion, përkushtim dhe gatishmëri për veprim konkret.

Në përfundim u dakorduam se kjo nismë nuk është për interesa individuale, por një përpjekje e përbashkët për të ardhmen e fëmijëve tanë në mërgatë. Është një detyrim moral, kombëtar dhe profesional që na bashkon përtej çdo kufiri.

HSU në Hamburg – Ura që lidh gjuhët, kulturat dhe brezat

Hamburgu është një nga qytetet më përfaqësuese të bashkëjetesës ndërkulturore në Gjermani dhe më gjerë në Evropë. Mijëra fëmijë rriten këtu në mjedise shumëgjuhëshe, duke sjellë me vete trashëgimi të pasura kulturore dhe gjuhësore. Në këtë mozaik të gjallë, mësimi në gjuhën e prejardhjes (HSU – Herkunftssprachlicher Unterricht) luan një rol kyç.

HSU nuk është vetëm një mjet për ruajtjen e gjuhës, por një urë që lidh fëmijët me historinë, identitetin dhe vetëdijen e tyre kulturore, duke formuar qytetarë të ndërgjegjshëm dhe të shumëdimensionalë. Siç thuhet shpesh në pedagogji: "Zotërimi i gjuhës amtare është çelësi për të mësuar gjuhët e tjera."

Në Hamburg, HSU është pjesë përbërëse e sistemit shtetëror të arsimit, nën mbikëqyrjen e Drejtorisë së Arsimit dhe Formimit Profesional (BSB). Që nga viti 2008, ky program është standardizuar dhe mbështetet në kurrikula të miratuara, të ndërtuara mbi parime pedagogjike dhe juridike. Gjuha shqipe është një nga 16 gjuhët e përfshira në këtë sistem.

Nga vullnetarizmi te struktura institucionale

Futja e gjuhës shqipe në sistemin arsimor të Hamburgut është një histori suksesi që daton që nga fillimi i viteve '90. Me përkushtimin e figurave vizionare si z. Xhelil Musa, u hodh hapi i parë për shkëputjen nga strukturat konsullore të atëhershme jugosllave dhe përfshirjen në mënyrë institucionale në sistemin arsimor gjerman.

Kjo përbënte një kthesë të rëndësishme – drejt profesionalizmit, pavarësisë dhe dinjitetit. Me angazhimin tim si pedagoge dhe ndërmjetësuese ndërkulturore, ky proces mori përmasa të reja: cilësi pedagogjike, qëndrueshmëri afatgjatë dhe ndërtim të besimit ndërmjet komunitetit shqiptar dhe institucioneve gjermane.

Çfarë e bën modelin e Hamburgut të suksesshëm?

? Profesionalizmi – mësues të kualifikuar, të trajnuar në të dyja gjuhët (shqip dhe gjermanisht), me përvojë ndërkulturore dhe përkushtim arsimor.

? Barazia – çdo fëmijë ka të drejtë të ndjekë HSU si pjesë e rregullt e programit shkollor.

? Vizioni ndërkulturor – HSU forcon identitetin e dyfishtë (shqiptar dhe gjerman), duke rritur vetëdijen kulturore, përkatësinë dhe respektin për diversitetin.

Në një shoqëri ku kultura shpesh perceptohet si ndarje, përvoja e Hamburgut dëshmon se diversiteti është pasuri. Gjuha shqipe, e mësuar me dashuri dhe strukturë, nuk është thjesht mjet komunikimi – është thesar i gjallë i identitetit tonë dhe një vlerë që duhet të trashëgohet.

Më shumë se mësim – trashëgimi për brezat

Si pedagoge, ndërmjetëse kulturore dhe këshilluese për çështjet e edukimit, ndjej një krenari të veçantë kur shoh fëmijë shqiptarë që shkruajnë dhe flasin shqipen me dinjitet – në familje, në shkollë dhe në jetën publike. Kur ish-nxënësit e mi janë sot profesionistë të respektuar në institucione të ndryshme – në spitale, gjykata, banka apo shkolla – gëzimi im është i papërshkrueshëm.

Ky përkushtim shumëvjeçar është dëshmi e qartë se investimi në gjuhë, kulturë dhe bashkëjetesë është një investim në paqe, identitet dhe të ardhme.

Sadbere Emshiu

Hamburg, 18 qershor 2025