Mendime » Xharra
Fahri Xharra: Fisnikëria shqiptare- Balshajt dhe Uk Branku
E enjte, 10.04.2025, 06:56 PM
Fisnikëria shqiptare- Balshajt dhe Uk Branku
Shkruan
Fahri Xharra
Fisnikët
shqiptarë Balshaj (ose Balshët) ishin një dinasti e rëndësishme në Mesjetë, e
cila sundoi pjesë të Shqipërisë, Malit të Zi dhe Kosovës në shekujt XIV-XV. Në
burimet historike, mbiemri i tyre fillimisht përmendet si Balsha, ndërsa më
vonë, nga spekulimet e popave rus u quajten Balsic.
•
Fillimisht, në dokumentet më të vjetra historike (shek. XIII-XIV), emri i tyre
shkruhet Balsha ose Balša.
Pas
shek 18 emri i tyre filloi të shkruhej Balši? në vend të Balsha nga spekulimet
ruse
•
Emrat e disa princërve të Balshajve, si Gjon Balsha apo Gjergj Balsha, tregojnë
origjinën e tyre shqiptare.
Uk
Branku, ishte nga dinastia e Balshajve. Ai njihej edhe me emrin Ballsha i
fuqishëm!
Pas
vitit 1371, u formuan titullarë të respektuar me territore të mëdha, si Uk
Branku apo Balsha i fuqishëm, i cili e kishte vetëm titullin "zotri"
(dominus).
Uk
Branku(1345-1397) ishte Nobel udheheqes i Ortodoksise shqiptare i cili e
sundonte Kosoven,veriun e Maqedonise se sotme dhe veriun e Malit te Zi
"Ne
territorin nën zotërimin e Brankajve (sipas rusëve Brnkoviqët ),
nga
ky regjistrim i plotë i popullsisë, etnosi shgiptar kishte ruajtur këto
antroponime te sferës autoktone antroponi-mike: Pas (h) k, Kal, Balë Bali, Dush,
Dosh, Lesh, Bull, Bul Lul, Kojë, Mal, Mazrrek, Dukë, Bushat, Ballshë, Lush,
Gjin, Gion, Bul-Kan, Kolë, Kojë, Kin, Ndoc apo Doç (psh. Radica, i bir i Docit
— Sigevë, Pe., 142), Radica, o bir i Docit (Jashinc®, 142), Koman, Bilë, fem.
Bardh, Bardhosh, sesk, Dushman, Dodë, Dedë, Lekë, Ni-kë, Ujk, Ulk, te cilat
dalin ne këto burime ne te shumtën e herave te mveshura me petkun sllav itë
antroponimise në trajtat Kalain, Kalza, (Kal), Baliq, Ballsha, (Balë), Dushoje
(Dush), Dosha, Do-shevc, Doshin (Dosh), Leshan Leshko (Lesh), Bullashin,
Bullat, Bullash (Bull Bul), Lulig, Luloje, Lulivoj (Lul), Kojadin, Koja (Koj®),
Malia, Malish (Mal) Mazarik (Mazarrek), Duka (Duke), Kolig (Kolë), Bilosh
(Bil), Doca (Doç, Ndoc), Komanin, Komanz-sha (Koman), Palig (Pal), Barda, Barli
Pardosh (Bardh, dhosh), Gonçe, Gjonash (Gjon) Doman, Domna (Dom), Cesal
(Ce-sk), Dodan, Dodish (Dodé), Dedash, Dedas (Dedë), Lekashin (Le-kë), Nikash,
Nikashin, (Nikë), Lukashin (Lukë) etj.
Nga
ajo mori emërtimesh te sferës silave, emra sllavé të et-nosit shgiptar te
territorit nën zotërimin e Brankoviqëve, me sa muna te dallohet ose nga
antroponimi ose nga patronimi, ishin:
Petko
(Petko Arbanas) Stole (Luliqi, i bir i Stoles, Radovan (Ra-dovani, i bir i
Gjinit) Branko (Branko Arbanasi) Radisllav (Ra-disllav Arbanasi; Radisllavi, i
bir i Gjonit) Pribin (Pribina, i bir i Gjonit) Radomir (Radomiri, i bir i
Luligit,) Mirko (Mirko Ar-banasi) Ranko (Gjini, i bir i Rankut) Dragan
(Dragani, i bir i Gjonit) Stanimir (Lleshi, i bir i Stanimirit) Dabizhiv (Dabizhivi)"
Burimi: Skender Gashi. "Gjurmime albanologjike"1978, faqe 114
Pra,
Serbia mesjetare është një trillim i Rusisë Cariste të shek.18-t.