Mihai Antonescu: Shpirti shqiptar është një shpirt i lindur nga drita e lulet

Mihai Antonescu

Persiatje rumune mbi vlerat shqiptare të Kosovës

Çerdhe e dashurisë mbi turrën me  flakë

(Reçension i botuar në “Revista noua”, nr. 11/2008, f.20/21)

Shpirti shqiptar është një shpirt i lindur nga drita e lulet, dhe nga mendimi i parë që ia ka dhënë Zoti për dashurinë.

Nga Mihai Antonescu (Anëtar i Lidhjes Shkrimtarëve të Rumanisë)

Antologjia e tretë e poezisë kosovare që ka arritur edhe në bibliotekën time, mban në të zjarrin e një djegjeje tërësisht speciale. Po filloj kështusoj, ngase me të arritur në mbarim të leximit, u mahnita fort, jo aq nga stili dhe trajtimi që i dallon nëntë poetët e përfshirë në vëllim, sa nga ajo që i bashkon të gjithë nën shenjën e ndjeshmërisë dhe të forcës për të mbetur kudo, në çdo rrethanë, me zemër në fërgëllimën a vatrës amtare. Por, para se të them nga një fjalë të mirë për secilin veçmas, poi a nis përsëri me poetin Baki Ymeri, shqiptar i qëndrueshëm porsi ushtari, dashamir i vlerave hyjnore siç është fluturimi ynë për në qiell. Baki Ymeri ka këmbënguljen, guximin, qëndresën dhe durimin e lumenjve të malit që e marrin rrugën për në gjerësi të fushës, pa marrë parasysh shkëmbinjtë, me bindjen se, më herët apo më vonë, do ta zbusë me ujërat e tij etjen e atyre që e presin. Këti Nj eriu të jashtëzakonshëm dhe Madhështor në çdo gjë që bën, poezia shqipe i ka borxh të madh, jo vetëm për vlerat, por edhe për prurjen e tyre në shpirtin e kohës së sotme rumune.

          Tani po rikthehem te poetët e antologuar dhe them: t’i bësh çerdhe dashurisë mbi turrën me zjarrin e zemrës sate, ngase ajo, zemra, është e shkëputur nga bujshmëria e popullit që të ka dhënë, pa marrë parasysh shqetsimet apo tëhuajësimet, është një sakrifice e barabartë me atë të Krijuesit kur e ka krijuar botën, para se t’ia japë fjalën. Personalisht, ç’prej shumë kohësh mendoja se vetëm hebrenjtë dhe armenët kan ë qenë në një gjendje të këtillë përgjatë historisë së botës. Sot, duke i njohur shqiptarët, dhe aq më shumë shkrimtarët kosovarë, nuk e kam më bindjen paraprake. Shpirti shqiptar është një shpirt i lindur nga drita dhe lulet, nga mendimi i parë që ia ka dhënë Zoti për dashurinë. E dëshmojnë edhe një herë nëntë poetët, të barabartë njëri me tjetrin sipas peshës së talentit që e posedojnë çdonjëri, dhe atë si pasojnë:

         

Ballina e revistes Revista noua (nr.11-2008)

RIZAH SHEQIRI, për vëllimin e të cilit kam patur fatin të shprehem, i mahnitur nga fuqia dhe brishtësia e vargjeve të tij. Radije HOXHA, shkelqimtare dhe e guximshme në vjersha të një modernizmi që kultivon kështusoj një avangardë të paevitueshme. JUSUF ZENUNAJ, i thellë dhe introspect, me rezonanca të fuqishme në filonin e primordiales, një tjetër shpirt i zgjedhur i shkrimit kosovar për të cilin jam shprehur në kohën e duhur.. HALIL HAXHOSAJ, emër i ri për mua, por tejet bindës, qoftë edhe përmes disa vjershave të përfshira këtu. ARIF MOLLIQI, një martir i shkrimit dhe i një fati të përshtatshëm që e ka përvetësuar me dinjitetin e tij specific kosovar.  DEMË TOPALLII, me medimet e tij duke u ngjitur nga rrënjët antike deri në lutjet e krishtërimit të vonë, MAZLLUM SANEJA, shpirt përjetë i përbujshëm, si brenda qenjes së tij, po aq edhe në shprehjen poetike. SARË GJERGJI, i riu që mi ka ndritur mendimet duke ia lexuar librin Zjarr i pashuar, me frymëzimet e tij eliptike dhe aq të befasishme të plasuara në rrumbullaksinë e pei sazhit. Dhe në fund, BRAHIM AVDYLI, mendimtar, me dërgesa evidente në një filozofi origjinale si një thirrje drejtuar lexuesit për ta bërë të njohur dhe të kapshme.

          Lavdi këtyre nëntë poetëve, për çdo frymëzim me të cilin hyjnë ata në letërsinë kosovare! Lavdi poetit të shkëlqyer e të palodhshëm, Baki Ymeri, për botimin dhe transmetimin në botë të kësaj antologjie që mbetet! Po , miq të dashur, Kosova është VULLKANI I DURIMIT që ka shpërthyer, dhe siç thot në një poem Radije Hoxha, “Por…/ Ja që rastësisht jam unë Dija/ Dhe nuk e di se çka të bëj me Ty!” (Vullkani i durimit, poezi shqipe nga Kosova, Editura Do-minor, Bukuresht, 2008).