Kulturë
Albert Zholi: Ervehe Hasanaj - Jeta ime mes Çorovodës dhe Pizës
E merkure, 03.01.2024, 06:27 PM
Drithërimat e monografisë “Jeta ime mes Çorovodës dhe Pizës” i autores Ervehe Hasanaj
Parathënie
Nga
Albert Z. ZHOLI
Në
këtë rrëfim jete, shpalosur aq bukur e me origjinalitet nga autorja Ervehe
Hasanaj, çdo lexues do të përjetojë ndjenja të holla dhe një përshkrim realist
e mjaft prekës të jetëve tona. Të gjitha faktet, ngjarjet, portretizimet
njerëzore, janë një dëshmi e autores, e cila tregon se si ka ndodhur çdo gjë
dje në jetët tona, e si ndodh e zhvillohet sot, e si do të vazhdojë të shkruhet
ky lloj rrëfimi në të ardhmen nga fëmijët dhe nipat e sotëm. Edhe pse kemi të
bëjmë me fakte e ngjarje personale, familjare, farefisnore e shoqërore në punë
e kolektiva punonjëse të caktuar, ato dalin nga caku i ngushtë i personales dhe
marrin një tingëllimë të përgjithshme. Kësisoj ato dëshmojnë një kohë, një
histori, që e kemi jetuar e përjetuar thuajse të gjithë. Pra, në atë rrëfim,
nuk është vetëm autorja Ervehe që tregon, por jemi e marrim pjesë të gjithë në
rrëfimin e fateve dhe jetëve tona, të gëzimeve, shpresave dhe zhgënjimeve. Dhe
të gjitha këto shpalosur në dy kohë e në dy vende: në Shqipërinë e monizmit,
dhe atë të pluralizmit politik, por dhe në emigracion në Itali. Libri në fjalë,
nuk ka ndonjë pretendim të madh për ndonjë “letërsi të madhe”... Ai është
rrëfim nga zemra, një lloj publicistikë e kohës sot, që po njeh interes e
sukses në tranzicionet e zgjatura që po kalon njeriu shqiptar dhe vet
Shqipëria. Autorja, me ndershmëri e sinqeritet të spikatur, flet për veten dhe
fëmininë e saj, për dramat familjare, për vitet e shkollës, për marrëdhëniet
njerëzore në atë kohë, parë nga syri i një fëmije jetim pa baba, por edhe I një
adoleshenteje plot ëndrra e emocione. Ajo dëshmon aq bukur lindjen e dashurisë
së saj me burrin që iu bë shoku i jetës! Për dasmat magjike të Malindit, të
Tomoricës, të gjithë Skraparit, për këngët e vallet skraparçe, dhe një
psherëtimë na del natyrshëm nga shpirti: “Ahh...!”. Me mjaft interes ajo
përshkruan dhe dëshmon marrëdhëniet në punë, ato mes qytetarëve dhe
institucioneve partiake e shtetërore, prej të cilave, herë merrte inkurajim e
mbështetje, por herë edhe zhgënjim e trishtim. Sidoqoftë, ajo në çdo kohë, si
në monizëm edhe në demokraci, si në Shqipëri edhe në Itali ku jeton si
emigrante, ka kërkuar e çmuar lart moralin, traditën e vyer shqiptare të
familjes, të besnikërisë dhe miqësisë, të nderit e të mikut, të dashurisë e
respektit mes fëmijëve dhe prindërve, të sakrificës dhe solidaritetit. Ajo bën
që të na tingëllojnë aq bukur e plot fisnikëri fjalët: shqiptar, nënë e baba,
motër e vëlla, shok pune e lufte, besnikëri e ndershmëri bashkëshortore, atdhe,
familje, lagje e kolektiv pune... Pra, ajo kërkon e mban
lart
vlerat morale, që fatkeqësisht sot, edhe në kushtet e kapitalizmit të
zhvilluar, lënë për të dëshiruar... Nëpërmjet këtyre vlerave që ajo dhe rrethi
i saj familjar e shoqëror, I kanë ushqyer e ruajtur fort, ajo bëri të mundur
përballimin e shumë të papriturave të dhimbshme dhe halleve në emigrim, të
shumë sfidave e zhgënjimeve të thella. Por mbi të gjitha, të shumë fatkeqësive
për humbjen e njerëzve më të dashur të saj, siç janë bashkëshorti dhe nëna, të
cilët i mbyllën sytë në emigrim, por i varrosën sipas amanetit të tyre, në
tokën e dashur amtare, në Shqipëri! Libri “Jeta ime mes Çorovodës dhe Pizës”
është shkruar me shumë zemër nga një shqiptare, nga një skraparleshë trime e
simpatike, nga një bijë e denjë për prindërit e saj krenarë, nga një
bashkëshorte model në dashuri dhe familje, nga një nënë me shpirt të madh e
dashuri të thellë, nga një shoqe e zemërbujare që ndan edhe kafshatën me
njerëzit në nevojë! Me të tilla ndjenja e me këtë lloj morali, ajo shndërrohet natyrshëm
në një model krenarie për fëmijët e saj, por edhe për mbesat e nipat që do
vijnë në jetë. Ajo u tregon atyre sesi ta ruajnë e ta trashëgojnë farën e
dashurisë mes të tyre, farën e shqiptarizmit, të pandarë nga ajo e krenarisë së
maleve dhe trimave të Skraparit në shekuj...Vetëm kështu mund të jetojnë dhe
mbijetojnë në këtë botë kaq të trazuar!