Kulturë
Jahja Drançolli: Tërmeti i Raguzës
E merkure, 06.04.2022, 04:53 PM
Ilustrim:
Pamje e Raguzës para tërmetit të vitit 1667, vepër e një autori anonim!
Jahja Drançolli:
Si
sot, më 6 prill 1667, të mërkurën e madhe para Pashkëve, rreth orës 08:45,
Raguza dhe rrethinat e saj u goditën nga një nga tërmetet më të tmerrshëm në
historinë europiane. Tërmeti është ndjerë nga Gjiri i Gjenovës, Venedikut,
Arbërisë, deri në Kostandinopojë dhe Smirnë!
Tërmeti
dëmtoi një pjesë të mirë të qytetit dhe rrethinat e avancuara të tij. Muret
mbrojtëse dhe fortifikimet e qytetit u kursyen nga dëmtimet e mëdha. Përveç
2200 viktimave, në Pallatin e Dukës vdiq edhe Princi S. Getaldi me familjen e
tij. Menjëherë pas tërmetit, ra një cunami, i cili u raportua nga konsulli
holandez Jakob van Damm, i cili i kishte mbijetuar tërmetit. Erërat e forta
shkaktuan zjarre në shtëpitë e shkatërruara. Pas tërmetit dhe zjarrit (që
ndalon më 8 prill), Raguza shoqërohet me një grabitje të paparë nga vendet
fqinje. Fatkeqësisht, nuk dihet saktësisht se sa banorë kishte Raguza para
tërmetit. Vlerësohet se ishin rreth 6000. Gjithashtu nuk dihet saktësisht për
pamjen vizuale të qytetit para tërmetit.
Për
gjithë ngjarjen e tmerrshme janë ruajtur dokumente të shumta dhe të gjitha
tregojnë për përmasat e katastrofës që goditi Raguzën. Shumica e letrave dhe
dorëshkrimeve përshkruanin skena nga qyteti dhe rrethinat e tij të lidhura me
skenat e mjerimit që ndodhën pas tërmetit dhe dëmtimeve të ndërtesave të
caktuara. Tërmeti e ktheu qytetin në një grumbull rrënojash me burime dhe keoje
të thata.
Fatmirësisht
disa fisnikë që i mbijetuan tërmetit, arritën të ruajnë qetësinë e qytetarëve.
Ata formuan një Këshill prej 12 anëtarësh për të marrë vendime në ditët pas
tërmetit. Një nga vendimet ishte që kushdo që largohej nga Raguza do të dënohej
sepse duhej të rindërtonin qytetin. Ndërsa, për të mbrojtur qytetin nga
grabitësit, por edhe nga sulmet e Republikës së Venedikut dhe Perandorisë
Osmane, paguajnë 800 mbrojtës. Republikën e Raguzës e ndihmoi edhe këtë herë
diplomacia e famshme raguzeane!