Kulturë » Ypi
Edison Ypi: Brother Jack
E premte, 27.08.2021, 09:00 PM
Brother Jack
Nga
Edison Ypi
Sipas
Jack Goldfarb, shqiptarët dhe hebrejtë janë gjeografikisht larg, por në
pikëpamje të hapsirës që zënë, sa janë numerikisht, fatit historik, dhe në disa
këndvështrime të tjera, me njëritjetrin - ngjajnë.
Madje,
shqiptarët dhe hebrejtë, jo thjesht ngjajnë, por duke mos pasur pranë vetes të
tjerë si vetja, ngjajshmëria në distancë i bën vetvetiu vëllezër.
Jack,
cilindo shqiptar që takonte, çdo shqiptar me të cilin kishte sadopak të bënte,
e konsideronte vëlla.
Për
Jack, "vëlla", bashkë me shumë e shumë të tjerë, ishte edhe, për
shembull, një elbasanlli familja e të cilit kishte marrë në mbrojtje dhe kishte
shpëtuar nga vdekja disa hebrej gjatë Luftës së Dytë Botërore në një katund të
thellë të Librazhdit.
Jack
kishte gjithashtu vëllezër të gjithë shqiptarët që kishin dhënë kontribut të
ngjajshëm në Tiranë, Kavajë, Shkodër, Berat, Vlorë etj.
Në
fakt, cilindo shqiptar që njihte, edhe vetëm në mardhënie epistolare, edhe
vetëm virtualisht, e konsideronte vëlla.
Vetë
Jack në pamje të jashtëme duket si shqiptar.
Jack-un,
pa gabuar aspak, mund ta marrësh lehtësisht për përmetar, lab, mallakastriot, dibran,
mirditor.
Po
aq sa me shqiptarët, Jack është i pasionuar me Shqipërinë.
Aq
e adhuron Shqipërinë Jack, sa vëllezër e motra të Tij janë edhe malet, luginat,
lumenjtë e Shqipërisë, kudo ku ndodhen, nga veriu në jug, nga lindja në
perëndim.
Jack,
sipas të cilit madhështia e Njeriut dhe grandioziteti i terrenit ku ai njeri
jeton janë proporcionale, i mahnitur nga panorama që po kqyrte, një ditë, duke
kaluar përmes maleve, tha:
-Kam
vizituar mbi 120 vende të Botës. Askund s'kam parë një vend kaq malor dhe kaq
madhështor, ku njerëzit janë të lartë si malet, dhe malet të butë si njerëzit.
Një
herë tjetër, në një qafë mali, Jack u kuriozua nga një ngrehinë e vogël e
pambaruar ku ishte shkruar "Byrek".
Jack
nuk pyeti për byrekun. Jack byrek kishte ngrënë. Jack me byrekçiun ishte bërë
vëlla. Jack pyeti për barrakën majë malit:
-Çfarë
është kjo ?
-Ka
nja dhjetë vjet që e ka nisur, i thashë. I shton çdo muaj nga një tullë. Ka qef
të madh të bëjë biznes. Por nuk mundet. Aq pare ka.
-Ky
vëlla me kaq durim, kaq vendosmëri, kaq vullnet, kurrë nuk do mposhtet, kurrë
nuk do ndalet, kurrë nuk do zbrapset. Pas disa vitesh do ngrejë biznesin e
njohur botërisht "Mc'Byrek", dhe do bëhet i pasur.
Jack,
si të gjithë njerëzit gjenialë, seriozitetin me humorin i mplekste në mënyrë
mahnitëse.
Shkundjen
nga kalimi me makinë nëpër gropat e pafundme të një rruge të cilën e kishte
lënë pa përfuduar një kompani turke, Jack e quajti "Turkish Rock".
Sa
i përket ngjajshmërisë, ndikimet e ndërsjellta shqiptaro-hebreje, njihen, janë
fakt historik. Sensitivi Jack Goldfarb veçse i solli në vëmendje.
Sa
i përket mardhënies Amerikë-Israel-Shqipëri, Jack e përcjell atë ashtu si ajo
mardhënie është. Si Trinitet. Si At, Bir, Shpirt i Shenjtë.
Jack
i arrin këto lartësi, sepse Jack Goldfarb, para se të jetë amerikan, është edhe
pak shqiptar. Para se të jetë "amerikan dhe shqiptar", është Hebre'.
Para se të jetë gjithçka, është Njeri.
Më
15 shtator, miku i madh i Shqipërisë dhe shqipëtarëve, Jack Goldfarb, bën 100
vjeç.
Me
këtë rast, shqiptarët që kanë merituar Çertifikatë Nderi vendosur në "Yad
Vashem", dhe gjithë të tjerët që e njohin dhe i njeh, Jack Goldfarbin e
urojnë njëzëri:
Edhe
100 Brother Jack.