Kulturë
Dorian Koçi: Madhështia e Nolit
E merkure, 06.01.2021, 10:54 AM
Madhështia e Nolit
Nga
Dorian Koçi
Në
datën 6 janar është 139 vjetori i lindjes së Fan Nolit, këtij kolosi të
kulturës shqiptare. Për të kuptuar vlerën dhe rëndësinë e kësaj figure të
papërsëritshme të panteonit akoma të pandërtuar shqiptar duhet të hedhësh
vështrimin mbrapa për të parë se ç’trashëgimi dhe kulturë politike shqiptare
kishin para tij. Nëse gjatë një bisede me Konicën, Noli dhe Konica nuk kishin
se me çfarë të krenoheshin përveçse një konservatorizmi mjeran sepse kultura
politike dhe shoqërore ishte varfër përpara tyre, sot ne kemi mundësi që sa
herë flasim për nocione të tilla të sjellim ndërmend figurën e këtyre dy
kolosëve, por veçanërisht të Fan Nolit për veprën e gjithanshme të tij.
Emri
i tij Theofan (gr shfaqja e Zotit) shënjoi mesa duket në mënyrë të pashmangshme
dhe shfaqjen e tij në qiejt e trazuar të ringjalljes së kulturës dhe politikës
shqiptare. I dëshiruar dhe i anatemuar, i përgëzuar dhe i hidhëruar gjatë
jetës, fati i tij nuk mund t’i shpëtonte fatit të gjithë atyre që kanë pasur si
qëllim të jetës së tyre idealizmin se një ditë Shqipëria do të bëhet.
Vizionin
e i tij i gjerë shtrihej që nga përkthimi dhe interpretimi i
Biblës dhe ungjijve, e deri tek jeta dhe muzika e Bethovenit, nga krijimi i
Kishës Autoqefale Shqiptare e deri tek përkthimi i Shekspirit, Servantesit,
Bodlerit etj. I drejtë për së drejtë dhe i pakompromis për të vënë para idetë e
tij ëndërronte që të sillte pak “Amerikë” në Ballkanin e trazuar nga qiejt e
urrejtjes dhe dredhisë, nga masakrat dhe shpagimet e mërive të vjetra.
I
paharruar Imzot Noli.