Kulturë
Nue Oroshi: ''Àt Shtjefën Gjeçovi shkencëtar e atdhetar''
E diele, 19.07.2020, 10:09 AM
EMRI I ÀT SHTJEFËN GJEÇOVIT EDHE PAS 90 VJETËVE TË VRASJES FIZIKE SHËNDRITË NË PANTEONIN E KRISTALTË TË ATDHETARISË SHQIPTARE
(Doli
nga shtypi libri i 19 i Shoqatës Trojet e Arbrit :"Àt Shtjefën Gjeçovi
shkencëtar e atdhetar")
Nga
Nue Oroshi
Si
çdo herë tashë e 16 vjet me radhë Shoqata e Intelektualëve Shqiptar
"Trojet e Arbrit"u shqua në ndriçimin e shumë ngjarjeve historike dhe
shumë personaliteteve shqiptare të cilët kanë lënë gjurmët e pashlyera ne
panteonin e kristalët të atdhetarisë shqiptare. Njëri prej më të mëdhenjëve
atdhetarë është padyshim edhe Àt Shtjefën Gjeçovi i cili për 55 vjet të jetës
se tij la gjurmë në shkencën shqiptare, në arkeologjinë shqiptare, në
etnologjinë shqiptare, në poezinë shqiptare, u shqua edhe në shumë lemi tjera
të jetës.Edhe pse kreu me shumë përkushtim misionin e prijesit shpirtëror ai më
një përkushtim të madh ju kushtua çështjes së shenjët kombëtare dhe u bë halë
në sy edhe për pushtuesit e vjetër që ishin në ikje edhe për pushtuesit e rinj
që ishin në ardhje. Me një fjalë atë që s ?mundi ta bëj Perendoria Osmane për
ta vrarë Àt Shtjefën Gjeçovin e vazhdoi Serbia e cila përmes misionit të saj
shfarosës arriti ta vrasë më, 14 tetor 1929, Àt Shtjefën Gjeçovin. Meqenëse në
vitin 2019 ishte përvjetori i 90 i vrasjes së Àt Shtjefën Gjeçovit,
shoqata"Trojet e Arbrit"vendosi që pikërisht në Zymin që është
shëndrruar në një vend ku janë të ngritura shumë monumente të
historisë,etnologjisë e kulturës shqiptare dhe në bashkëpunim me Shoqatën e
Shkrimtareve "Shtjefën Gjeçovi"në Zym arritëm që më datën, 30 Nëntor
2019, të mbajmë sesionin më të madh shkencor për Àt Shtjefën Gjeçovin që është
mbajtur ndonjëherë, ku me temat e tyre ligjeruan 30 autorë.Pasi që arritëm në
Zym na u bë një mikëpritje e jashtzakonshme ashtu siç dinë të bëjnë
zymjanët
të cilët janë të shquar për mikëpritjen e tyre tradicionale.Një kontribut të
çmuar në këtë organizim e dhanë Frrok Kristaj doajeni i kulturës zymjane, i
cili tash e 48 vjet me radhë është duke i organizuar me një përkushtim të
madh"Takimet e Gjeçovit".Një kontribut të çmuar e dha edhe
intelektuali i Zymit Kristë Dulaj, i cili ndihmoj pa u ndalur në aspektin
organizativ.Si fryt i këtij sesioni shkencor po e sheh dritën libri
enciklopedik:"Àt Shtjefën Gjeçovi shkencëtar dhe atdhetar".Ky libër
po e sheh dritën si fryt i punës së palodhur të 30 studiuesve shqiptar nga
Shqipëria,Kosova,Maqedonia shqiptare,Evropa dhe Amerika.Pa asnjë hezitim e them
faktin se ky është libri më i plotë që ka dalur deri më tani për veprimtarinë e
Àt Shtjefën Gjeçovit.Në këtë libër paraqitët figura shumëdimenzionale
Gjeçoviane, këtu na paraqitet Gjeçovi
atdhetar,studiues,etnolog,arkeolog,bllokues i planeve serbe per shpërnguljen e
shqiptarëve,hapes i shkollave shqipe,paraqitet Gjeçovi si kodifikues i Kanunit
të Lekë Dukagjinit, dhe botimit të këtij Kanuni në shumë gjuhë të huaja.Në këtë
libër përveç shumë fakteve të reja shkencore, paraqitët edhe bashkëpunimi i
Gjeçovit me shumë studiues të huaj ku si fryt i këtij bashkëpunimi Kanuni i
Lekë Dukagjinit është botuar në shumë gjuhë të huaja.Ky libër që tani është në
dorë të lexuesit është libri i 19 enciklopedik që Shoqata e Intelektualëve
Shqiptar "Trojet e Arbrit"ka botuar në periudhën kohore prej 16
vitësh duke mbajtur deri më tani 15 sesione të rregullta shkencore dhe katër
sesione te veçanta si edhe 10 akademi shkencore, ku prezentohet,kultura,shkenca
dhe atdhetarizmi shqiptar.Àt Shtjefën Gjeçovi me punën e tij në shërbim të
kombit shqiptar mbeti në panteonin e kristaltë të atdhetarisë shqiptare, që dha
çdo gjë për kombin shqiptar e më në fund e dha edhe jetën.Lkeni i Hasit e
deshti aq shumë Hasin dhe punoj aq shumë për kombin shqiptar sa edhe vrasja ju
bë pikërisht në hyrje të Zymit.Nuk ka rëndesi se kush ishin ata dy faqezi që e
kryen aktin e vrasjes së Àt Shtjefën Gjeçovit e rëndësishme është se Àt
Shtjefën Gjeçovi u vra si pengues i planeve të Qubrilloviqit, Andriqit e
Akademisë së Shkencave te Beogradit, si penguesi kryesor i këtyre planeve, për
shfarosjen dhe shpërnguljen e shqiptarëve.