Angjelina Krasniqi: Një dhuratë e papritur

NJË DHURATË E PAPRITUR

- rreth librit “Të duash Ty” të poetit Ndue Lazri –

NGA ANGJELINA KRASNIQI

Kisha dy ditë që qëndroja në Paris. Do të qëndroja dhe pesë ditë të tjera për tu shlodhur nga puna e pa ndërprerë e me orar të zgjatur. Si rezultat, zgjodha nga miqtë e punës që kishin qënë në Paris hotelin “Henri IV”.Ky hotel ndodhet në formën e një ishulli të madh në mesin e lumit të Senës.Ngjet si një anije e stërmadhe me primin e saj të dale përpara dhe me gjërësinë e gjatësine tepër gjigande dhe, me kiçin që shikon në drejtim të derdhjes së lumit.Që nga hoteli ku qëndroja shikoja lumin si vinte i rrëmbyer këto ditë i mbushur nga reshjet e shirave dhe, ndahej më dysh para syve të mi nga varka e madhe gjigante që ishte ishulli brenda tij.Ndonse hotelin nuk e kishte dhe aq pranë ku përplasej dhe ndahej, por zhurma e tij dëgjohej dhe në ballkonin tim.

Për të mos qëndruar krejt e vetmuar, një miku im më kishte premtuar dhe më kishte nisur, si me thoshte në nje mesazh, një pako me libra nga kryeqyteti Anglez, Londra.Sipas fjalës pakua duhet të vinte që diten e pare, apo të dytën, por dhe mund të vinte përpara se unë të mbërrija në hotel.Por si për inat dhe, si për të me shtuar ankthin e pritjes ende nuk kishte ardhur.Kisha mbetur me mendja nga dera, ose nga telefoni kur të me thërrisnin për të me dhuruar pakon, e cila, mes të tjerave kishte brenda dhe librin e mikut tonë Ndue Lazri, i cili, e kishte përcjellur te miku im në Londër që prej shumë muajsh edhe një kopje për mua.Libri në fjalë do kalonte katër shtete, i pa paisur me pashaportë ndërkombëtare, nga Italia në Londër, nga Londra në Paris, dhe nga Parisi bashkë me mua në Gjermani.Në këto përhumbje e sipër, me veshtrimin nga dritarja përtej urës së madhe mbi Senë trokiti dera.U ktheva rrëmbimthi dhe thirra, “ Urdhëroni”! Dera u hap dhe, në katrorin e saj pashë një djalë të gjate e të bukur të veshur me kostum të zi, frak në ngjyrë të kuqe, dhe një si kokore, si flokë të dendur e shumë ngjyrshme.

-Gazetat zonjë! Fjalët i kishte të prera, salutimin të këndshëm dhe lëvizjet shumë estetike.Fliste një anglishte të pastër dhe me fjalë që i shkonin për shtat fytyrës së tij vezake dhe syve të qetë dhe shumë shprehës.I thashë një “ faleminderit” dhe pasi i vendosi mbi tryezë u largua ne shënjë respekti.

Ende nuk e kisha mbaruar artikullin e pare e përseri trokiti dera. “Erdhi dhe pakua” mendova dhe u ngrita pa kuptuar në këmbë. “Hyni” I fola atij që trokiste dhe do me binte pakon që prisja, kisha pergatitur dhe nje dhuratë të vogël.Në hapësirën e derës u shfaq po i njëjti djalë i cili mbante në dorë pultin e televizorit.

“U rregullua, më tha, thjesht i nderruam baterinë.E la mbi komedinën që ishte pranë dhe u largua përsëri me një salutim.

Me kishte mërzitur kjo pritje dhe mendova të mërrja në telefon mikun tim në Angli, por pastaj e lashë dhe mora përsëri gazetën.E hoqa mendjen dhe vështrimin e hodha diku larg për të harruar pakon dhe, për të menduar për diçka tjetër.Ende pa parë qartë jashtë dera trokiti përsëri. “Hyrë”, fola pa lëvizur nga vëndi, e bindur se dikush tjetër luante pa e kuptuar me durimin tim, dhe, bente punën që i kishin caktuar.Pas fjalës time mbretërojë heshtja, kjo më nervozojë me shumë. “Udhëroni” fola jo me ton të zakonshëm, por përsëri askush nuk po e hapte derën.U ngrita dhe vajta vetë, ula dorezën dhe e tërhoqa disi e nervozuar.Fytyra më mori një pamje tjetër nga e pa pritura që pashë.Përpara meje qëndronte vetë miku im, me nje tufe me lule dhe një pako të vogël në duar.

-Ti këtu, i thashë?

-Si e shikon, më tha, dhe qeshi!

Hapa derën dhe e ftova brënda, ndërkohë i rashë ziles dhe porosita një lëng frutash të freskët, pasi Ai e di që i pëlqen shume, sepse në Greqi ku ka jetuar ka qënë mes frutave të freskëta.

-Ti më the që do ti postoje, çështë kjo e pa pritur?

-Nuk kisha ndonjë punë të bëja në fundjavë, më tha, dhe erdha vetë, pastaj nuk jemi dhe shumë larg, 6 orë janë.Jam në kalim e sipër, dua të shkoj për të takuar një mik në Lion, nuk kam qënë kurrë, ndonse në atë vend para luftes së dytë gjyshi im ka punuar 12 vjet.Më pas hapa pakon e vogël dhe pashë në të shumë miq tanët që Ai i kishte bërë bashkë, i pari ishte Nduja, më pas Zhaneta e shoqja, dhe me radhe Mimoza,Lumturia,Begisholli,Dëshira,Sadete Zhitia, Visar Zhiti, Koci Petriti, Neruda, Jani Rico etj.

-Tani të siguroj se nuk do jesh vetëm dhe nuk do mërzitesh, më tha.Librat do kthehem ti marr një ditë para se të ikësh, kur të kthehem dhe unë për në Londër.Si mbaroi lëngun e frutave u ngrit ashtu si e ka zakon, me shaka dhe lëvizje të zhdërvjellta, u përul pak, më shumë për të qeshur, më puthi dorën dhe u nis të largohej.

-Lëri shakatë, i thashë, për ku je nisur?…

Ai buzëqeshi për të më these se,”të thashë ku do shkoj” dhe iku si të mos kishte ardhur kurrë.Në fillim u ndjeva disi vetëm por më pas e kuptova se nuk kishte bërë nga ato shakatë e tij të zakonshme, por kishte ikur vërtet.

Si mora frymë thellë, kapa në duart e mia të vogla e të brishta librin e Ndue Lazrit, ndjeva dhe kuptova se ai ishte me i brishte nga duart e mia, i lehtë, faqepakët dhe kapaktrashë.Në faqen e parë kishte një autograf që më dhuronte librin, dhe ndjeva se në atë moment takova Nduen vetë, ndonse e njoh prej kohësh nga vepra dhe emri, nuk e kam takuar kurrë.Por dhe ky në mes të Parisit ishte një takim poetësh, në mungese të prezences fizike, por një takim me vlerat artistike të tij.

Nduja, një gazetar i njohur, por dhe një poet fjalëpakë, por punë shumë ishte tashmë me mua në këtë dhomë hoteli në një nga hotelet e shumtë të Parisit të zhurmshëm.Mora telefonin dhe porosita një kafe të forte, si i themi ne nga Kosova.

Çfletimi i librit ishte i kujdesshem, sikur unë vetë nuk doja të trazoja fjalët e hedhura në letër, por vetëm kaloja mbi to vështrimin, sikur kërkoja të bëja një bashkëbisedim miqësor.Libri me ngjiste si një shishe e vogël parfumi në krahasim me librat e tjerë, që më kishte prurë miku im.Si duket autori nga përvoja i kushtonte më shumë rëndësi cilësisë dhe jo sasisë, jo si shumë herë rëndom ndodh me autorët që mundohet ta bëjnë voluminoz krijimtarinë e tyre, pa kuptuar që kalojnë në monotoni dhe vargëzime e faqe qe e mërzisin kosën e korrjes së vështrimeve të lexuesve.

Që në poezinë e parë “Apokalips” autori e ndërton artin e tij ndërmjet gjetjes dhe të fshehtës artistike, me krahasimin e bukur të një apokalipsi hënor e diellor, në të cilin të ndodhin që të shprehen dëshirat në ato çaste që nuk i shikon askush dhe që i përjetojnë vetëm të dashuruarit…

Te poezia që vjen më pas,”Dehje” Ndueja me nje delikatese artistike, me një fjalë të skalitur, me nje thjeshtësi në shprehje, përballë bisedueses shprehet:

Unë dehem,

Te gota e përplasur me tënden përsëri,

S’më deh alkoli,

Ajo që më mjegullon trurin sigurisht je ti.

Në këtë libërth të vogël, por me vlera në art, në shprehje dhe në gjetje flet një ndjenjë e hollë artistike, e cila, bashkë me filigramin e fjalës së zgjedhur dhe gjergjefin e mendimit të pastër artistik e bëjnë me të pasur, më të pastër, më tingëlluse dhe shumëngjyrshe artin që autori përdor.

Poeti Ndue, me shijen e hollë artistike e shtrydh shpesh herë aq shumë mendimin, sa poezia mbetet vetëm në katër vargje, që i ngjan me shumë një proverbi apo një këshille artistike, e veshur dhe me tylin e bukur të nusërisë artistike, por dhe me mendimin dhe vlerat poetike të saj…janë disa nga këto poezi, ose më mirë mund të them se, kjo është mënyra e formës së krijuar nga autori në fjalë…ja si shprehet ai te poezia “shija e vuajtjes”:

Ti qan e vuan, s’gjen të ngushëlluar,

Pas humbjs se dashurisë që pate për një burrë,

Më mire shija e humbjes, pas dashurisë së provuar,

Se shija e fitores pa dashruar kurrë…

Autori në këtë poezi të shkurtër bën lojën e bukur të të kundërtave, të ëmbëlsisë dhe të hidhur të ndjenjës, dhe bashkë me këtë gdhëndje dhe sitje të mendimit në një strofë të vetme, gjen çelsin e artë të së vërtetës, sepse ndjenja dhe dashuria kanë dhe lumturinë dhe dhimbjen e tyre, por gjithsesi, sipas autorit, por dhe të vërtetës, pa humbjen nuk mund të ketë as lumturi, pasi në ndjenja dashuria dhe dhimbja janë të përziera si deti me kripën, dhe shumë herë na duhet ti shijojmë të dyja.

Një gjë që bie lehtë në sy në artin potik të Ndue Lazrit është se, poezitë e tij janë dhe si rezultat e shijeve, vizitave, vështrimeve të botës së gjërë, dhe pastaj hedhja në telajon e pikturës poezi, me ndimen e ngjyrave poeike, por dhe të vërtetësisë se mbresave që ai ka marrë nga ato që ka parë, ndjerë apo shijuar.Bie në sy se poezitë janë të krijuara për Luvrin, Parisin, për Vjenën Barcelonën etj, të cilat poeti i ka vizituar, i ka parë, ka marrë mbresa, dhe më pas i bën pjesë të artit të tij të bukur poetik.

Nga poezia në poezi, sipas tematikës ndryshon dhe mënyra e shprehur, por dhe forma e saj.Diku me varg të rregullt, ose në formën e kataraktit, autori i përshtat bukur për të nxjerrë vlerat artistike të qëllimit të tij poetik, por dhe atij lirik.Një nga këto poezi që përshtatet në mënyrë të veçante, sipas mendimit tim është dhe poezia “Drenusha”.Kjo poezi ka varg që tingëllon më larg poezive të tjera, por më afër brishtësisë,vargut dhe stilit popullor, me tingëllime dhe muzikalitet, por dhe me një mori ngjyrash dhe krahasimesh që derdhen këndshëm duke gurgulluar për të nxjerrë në pah bukurinë femërore, brishtësinë, muzikalitetin…rimën e gjetur dhe një ritëm që ngjet me këngën.Ngjet me fëshfërimën e bukur të frymëmarrjes së saj, të fustanit e flokëve të saj, pa përjashtuar gjithmonë gjetjen, që autori e ka si gur të pasur në të gjitha unazat poetike në poezitë e tij.

Veçori e krijimtarisë së autorit në këtë libër është edhe diçka që më pëlqen në mënyrë të veçantë.Nduja nuk kërkon dhe as lodhet në mënyrë për të prurë apstrakten në poezitë e tij.Ai tematikën, gjetjen e mërr nga jeta, nga një mike që behet petagoge, nga një vajzë e vogël të cilën e përmënd me emër, nga Zhani, gruaja e tij e cila është dhe mbetet dhe pjesë përbërese e krijimtarisë,muzës, por dhe jetës së përditëshme.Të gjitha këto autori nuk i zbret me pompozitet, nuk i fryn për ti bërë balona e për ti hedhur në ajër ti shikojnë të tjerët, për ti bërë kurioz ose për të lënë mbresa, por i hedh lehtë në faqet e librit për të fluturuar në vatrat e ngrohta të lexuesve ashtu, të thjeshta e të bukura, të veshura lehtë artistikisht, por me shijen etij personale, që është një nga mënyrat që të bën ta lexosh me endje dhe ta shijosh ashtu si ai e ka shprehur, pasi,autori nuk e ngarkon artin e tij për ta bërë të pa kuptushem dhe të rëndë, por të thjeshtë, të lehtë, si një pëllumb karhëhapur, që të qëndrojë lehtë në çdo dritare dhe të gugasë me mënyrën e tij që dallon nga të tjerat, dhe që i jep individualitet dhe emër të vecantë mes krijuesve të shumtë në kohën që jetojmë, por me një ndryshim,që kënga e tij dallon nga të tjerat për cilësitë dhe veçoritë që thamë.

Autorit nuk i ka shpëtuar as përkujdesja për shoqërimin e poezive me fotot e pikores Zafina Vasa, të cilën e ka ftuar me zëmërgjërësi për bashkë autore të artit të tij.Po kështu dhe në bashkëpunim me redaktorin Demir Gjergji që dallon për finesën dhe kërkesen cilësore në art, pasi dhe ai vetë është i njohur në fushën e poezisë.Dhe kështu së bashku Autor e piktor, redaktor dhe botues si Roland Lushi, ku kam botuar vjet dhe tre librat e mi, shkojnë më të plotë, më krenarë te lexuesi .

Nuk më mbetet gje tjeter veçse ta urojmë autorin për punën e tij cilësore bashkë me miqtë e tij, por edhe Pilon që ma pruri ndonse me “vonesë”.

Ndërsa për atë, që miku im do kthehet dhe do ti marri para se unë të iki për në Gjermani,Ai gabon, sepse unë datën e largimit e ndryshova dhe librat do ti marr me vete, dhe te Ai do shkojnë mbas 6 muajsh, ashtu si dhe ai mi vonojë mua…