Faleminderit
Ramiz Dërmaku: Vepra e Agim Qelajt i bën nder kombit
E merkure, 01.08.2012, 06:09 PM
SHFLETOJME HISTORINE – PERSONALITETE TE
MEDHA KOMBETARE
Vepra e e
gjeneral Agim QELAJT, i bën nder kombit,
ATY KU NE MERRNIM FJALËN, AGIM QELËS I TAKONTE TA THONTE KRYEFJALËN
Nga Ramiz Dërmaku
Njohës i
shkëlqyer i artit luftarak, analist i thellë i ideve luftarake dhe strategjike,
dijetar në fushën e gjuhës dhe kombit, historian- njohës i mirë i çështjes shqiptare, mësimdhënës i
mirë i artit luftarakë, iniciatori i pare për formimin e Bashkimit të Intelektualëve
Shqipëtarë në Mërgim Gjermani – BISHM-it, themeluesi i bërthamave
të para të UÇK-ës, pedagog ndër më të mirët,
me formë të veçantë të tij. Prirja e tij e lindur dhe e zhvilluar për t’u
profilizuar në studiues të pasionuar,me kulturë të gjerë, - me rreptësi të gjenerali
majorit dhe strategut luftarak,me sens të profesionistit dhe me qartësi të idesë
dhe të këmbënguljes së depërtimit të gjerë të saj. Veprimtaria e Gjeneral Agim Çelës
është e gjerë dhe shumëdimensionale. Ne që e njohëm pak biografin
eTij kemi për obligim të shkruajmë
më shpeshë për atë dhe veprimtarinë e Tij.Unë do mundohem aq sa e kam njohur atë
do të shkruaj për aktivitetin e tij,
Shqyrtimet
tij dhe idet e artit luftarak zbuluan talentin prej studiuesi të shquar të luftës nxorën në sipërfaqe prirjen e tij prej një analisti
të rrallë ushtarak i strategjive dhe ideve luftarake, Studimet e tij për artin
luftarak shpaluan aftësinë e tij prej një
lëvruesi të thellë i ideve luftarake, të cilat me sukses i realizoi në luftën e
Kosovës. Reagimet dhe polemikat e tij sa i
përket çështjes kombëtare çdo here ishin të rrepta por të përcjella me
fakte e argunente. Ato e afirmuan sensin
prej një reaguesi dhe polemisti me ton dhe theks të mprehtë politik, dhe
ushtarak ndersa profesorët e Akademive
Ushtatake ku studjoi Gjeneral – major Agim Çela, ishin mahnitur me aftësitë dhe talentin e Tij.
1.Edhe
pse në fokus të trajtesave të tij ishin
mënyrat e zhvillimit të ideve të strategjisë LUFTARAKE, duke ju qasur me
argumente, dëshmi dhe fakte. Kësaj fushe të artit luftarak general Agim Qela i
qaset me fakte dhe argumente dhe për te flet në mënyrën më bindëse. Statusin e
Kosovës Agim QELAJ e vështronte si një dimension të çështjes shqiptare në Ballkan.
Cështjen e Kosovës, sikurse edhe çështjen e shqiptarëve në ish-Jugosllavi,
i trajton në dy këndvështrime:si çështje
të barazisë së plotë politiko-institucionale të popullit shqiptar në ish-Jugosllavi
dhe si çështje të unitetit kombëtar shqiptar në Ballkan. Duke konsideruar se këto
dy opcione,nga aspekti teoriko-shkencor,”nuk janë në kundërshtim njëra me tjetrën”,ai
pohon se “ ato paraqesin opcione komparative të zgjidhjes së çështjes shqiptare
në Jugosllavi, ku vlerësimi real dhe përparësia praktike e njërës apo qasjes
tjetër,njërit apo solucionit tjetër,varet nga kushtet konkrete gjeopolitike,
historike dhe luftarake”.Megjithatë,sipas tij,”nuk ka kurrfarë dyshimi se
uniteti kombëtar shqiptar, nëpërmjet rrugëve demokratike të një rendi të ri të organizimit
dhe të integrimit të Evropës, ka përparësi parimore”.Lidhur me këtë përkujton
se;
“çdo herë
ka qenë e drejtë natyrore e çdo populli të jetojë bashkë, ose të paktën të tentojë
të jetojë bashkë,në hapësirën unike shtetërore - kulturore dhe natyrisht në territorin
unik” .Në këtë frymë thotë Gjeneral-major Agim Qelaj ; “sikur vetëdija
evropiane dhe vetëdija e gjithë shteteve në to të ishte në nivelin më të lartë të
pranimit të vullnetit të lirë të popujve që të ndjekin parimin etnik me
konsekuencë …”,”kishte për të qenë tejet i natyrshëm dhe i drejtë opcioni i
bashkimit të Shqipërisë dhe Kosovës, si dhe i trevave të tjera me shumicë etnike
shqiptare…” Mirëpo,meqë sot për sot ende nuk ekziston një Evropë e tillë,e aq më
pak,siç shprehetj Agim Qelaj, një Ballkan i tillë, zgjidhja më e balansuar sot
e çështjes së Kosovës,do të ishte zgjidhja ndërkombëtare që do ta pranonte dhe
do ta garantonte Kosovën si shtet të ri të pavarur evropian…”
Duke mbështetur
fuqishëm pavarësinë e Kosovës, Gjeneral major Agim QELAJ thekson këto argumente
në favor të saj:,1) strukturën etnike të Kosovës,me shumicë dominante
demografike shqiptare; 2) vullnetin politik të popullit shumicë të Kosovës, të shprehur
nëpërmjet mekanizmave institucionale demokratike të Kosovës; 3) të drejtën për
vetëvendosje të popullit shumicë shqiptar në Kosovë,e cila i takon edhe si e
drejtë e vetëvendosjes kombëtare edhe si e drejtë e vetëvendosjes së popullatës
së territorit të individualizuar; 4),mosqenien e Kosovës në përbërjen e Serbisë,as
me rastin e lindjes dhe konstituimit të njësisë federale të Serbisë, në kuadër
të konstituimit të federalizmit të Jugosllavisë gjatë Luftës së Dytë Botërore
dhe menjëherë pas saj: 5 ),Deklaratën Kushtetuese të Kuvendit të Kosovës të datës
2 korrik 1990,me vendimin në kuadër të saj,për të dalë nga struktura komplekse
kushtetuese e Serbisë; 6),qenien e Kosovës me status të njësisë konstitutive të
ish-Jugosllavisë;së shtati,dekompozimin e ish-Jugosllavisë;së teti,mosmarrjen
pjesë të Kosovës,me asnjë akt konstitucional të saj, në themelimin e Federatës
serbo-malazeze(do t’i shtonim edhe të Unionit Serbi-Mali i Zi);së nënti,mosndryshimin
e kufijve,meqë edhe Kosova kishte kufijtë e saj interfederalë që nuk mund të ndryshoheshin
pa pëlqimin e saj,sikurse që edhe kufijtë e jashtëm të ish-Jugosllavisë nuk
mund të ndryshoheshin pa pëlqimin edhe të Kuvendit të Kosovës.
Duke
pohuar “se si Serbia,ashtu edhe Kosova,kishin,në esencë,një pozitë të barabartë
konstitucionale dhe plotësisht të pavarur nga njëra –tjetra në funksionimin e
shtetit,dikur të përbashkët,në aspektin konstitucional”, raportin ndërmjet
Serbisë dhe Kosovës e sheh si”raport më vete që meriton vështrim të veçantë si
makroproblem ndëretnik”. Nisur nga premisat fundamentale të filozofisë politike
mbi marrëdhëniet ndëretnike, të cilat i ka njohur në thelb,me shumë të drejtë e
shtron pyetjen se“si mund të jetë fati politik i një populli çështje e
brendshme politike e një populli tjetër”,aq më parë nëse Kosova përbënte dhe përbën
një tërësi etnike,politike dhe territoriale.Populli autokton në Kosovë,me
koncentrim të lartë etniko-territorial,Kosovën e profilizon dhe e përcakton,siç
shprehet AGIM QELAJ; ( në takimin e Bashkimit të Intelektualëve Shqiptarë në Mërgim,
mbajtur në klubin Multokulturor, në ULM të Gjermanisë me 20. Korrik 1997 ) Territori i Kosovës e dallon dhe e ndan plotësisht
nga territori i Serbisë. Më tutje vazhdon z: Agim QELAJ,duke i studiuar çështjet
ndëretnike në Ballkan dhe,në këtë kuadër çështjen e pakicave kombëtare, Agim
QELAJ, përqafon një filozofi të re politike ndaj pakicave dhe,në mënyrë të veçantë,
ndaj gjuhëve dhe shkrimeve të tyre .ë këtë pjesë të fjalës sime po shkoqis edhe
një fragment nga një paraqitje e tij në një
seminar të mbajtur në Institutin BUKOVINA në Augsburg të Gjermanisë; ” .E theksova më heret se reagimet dhe
polemikat e Agim QELAJT, e afirmojnë sensin
prej një reaguesi dhe polemizuesi me ton dhe theks të mprehtë politik. Duke ia
bërë një analizë të thellë politologjike rrjedhave dhe strategjive të luftës në
Kosovë e me gjerë. Fjalia e tij ishte e
ngjeshur, me përmbajtje të plotë dhe e argumentuar mirë, kështu që studiuesve të
saj i lënë hapësirë të mjaftueshme për shqyrtime, edhe pse ndonjëherë nuk mund
të bëjë më shumë se një përfolje të thjeshtë me qëllim të shkoqitjes së mendimeve
dhe pikëpamjeve të tij në lidhje me temën e shtruar, duke dashur që ta ruaj
deri në fund dhe me korrektësi autonominë e mendimit apo të pikëpamjës së tij.
Gjuha dhe
stili që përdorë Agim QELAJ, në diskutimet dhe shkrimet e veta janë të llojit të
veçantë dhe të një niveli të lartë, jo vetëm shkencor, e luftarak por edhe
artistik, për aq sa janë të llojit të veçantë dhe të një niveli të lartë shkencor
e artistik .Ai kohës së vet mjaftë i ka thënë dhe mjaftë i ka lënë.
Kritika e
një vepre nuk mund të jetë tjetër përveç se deklarim për vlerën e saj.Njeriu bëhet
kritik jo vetëm kur ta ketë analizuar vlerën e një vepre, por edhe kur ta ketë zbuluar
atë. Ai ka shkruar që “t’i shkëpusë nga vetja mendimet, idetë, pikëpamjet. Këtë
nuk ka mundur ta bëjë ndryshe veçse duke e depushtuar vetën në të mirë të kauzës
kombëtare.
Vepra e
Agim QELAJT tregon se ai kishte lindur e zgjedhur një detyrë jetësore që t’i dalë zot çështjës
së kombit të vet dhe Atdheut. .Ai me kohë
kishte vërejtur se detyrë mbi detyrat e intelektualit dhe shkencëtarit
shqiptar e sidomos eprorit ushtarak është
është që energjinë e vet krijuese ta shpenzojë edhe ta shterojë në të mirë të kauzës
kombëtare.
Vepra e e
gjeneral Agim QELAJT, i bën nder kombit,
po sikurse edhe emëri i tij të cilin po e përkujtojmë me rastin e vdekjës. Me
rastin e ramjes së atdhetarit, gjeneralit, strategut të luftës të madhit Agim
QELAJ, ne u shprehim ngushllime ; familjes së tij miqëve, shokëve të gjithë atyre
që e njohën martirin AGIM QELAJ: Ai nuk vdiq
papritmas; Por ne PAPRITMAS e morëm lajmin për vdekjën e Tij;
Ai ballë për ballë luftoi me një ushtri
të paisur me mjete moderne
luftarake për ta çliruar Kosovën. Me rastin e ramjes në general- major AGIM QELAJ, në luftën e
Rahovecit, qanë të gjithë ushtarët, qau tërë Kosova, qau tërë Shqipëtarija
por qau edhe Diaspora. Me rrethin e
kolegëve të tij:ai ishte një dhe i pari ndër ne; aty ku ne merrnim fjalën, atij
i takonte ta thoshte kryefjalën.
TRUPI I
TIJ PUSHOFTË I QETË NË TOKËN E KOSOVËS
P.S. Unë isha
i ftuar në Akademinë Përkujtimore të marrë pjesë.., por sëmundja e vëllaut e bëri
të pamundur pjesëmarrjen time.