At Pjetër Mëshkalla: Krishtlindje në Shkodër

AT PJETER  MESHKALLA S.J.:

 

KRISHTLINDJE  NË  SHKODËR

1909

 

Mbas vitit 1909 qeveria Turke në Shkodër, për shkak të lëvizjeve shqiptare për liri, (pushka vlonte, shpesh deri në afërsi të qytetit), i ndaloi disa shfaqje tradicionale

“Të Natës së Këshndellave”, tue i hjekë diçka poezisë së bukur të Festës.

 

Dha lajmin kumbona

me tinguj argjandi,

theu muzgun jehona,

gjithë zemrat i trandi:

Vinë festat e lume,

Krishtlindje e bekueme,

me shndet e me gëzim!

Kumbonat e randa,

kumbonat e lehta,

këndojnë me t’pasë ânda

me notat e veta:

Ushtojnë kumbonarët!

Larg zani përdarët

tue ra pa pushim...

Sa kandshëm dikohet

kjo valë e harmonisë,

krejt shpirti naltohet

ndër sfera të hyjnisë:

Kah shpresa e ngushllimit,

kah rrezja e shpetimit,

drejt paqës që vjen!

Në atë kupën qiellore

o hyjë xhixhilloni,

o male, prej bore

në dritë të hanës zbardhoni,

që zemrat e dlira

të gëzojne vullnet-mira

me atë fé që na ushqen.

 

***

 

Tarabat kërcasin,

po mbyllën dyqanët,

gra e burra hitasin,

vrapojnë përgjith-an’ët:

Përshëndetje e përgëzime,

ma të bukrat urime

gjatë rrugës ndigjon.

Tash hargjet e mbrame

s’ka mbetë kush pa i krye,

gjithkush do n’këte mbrame,

n’shtëpi ngutshëm me u kthye:

Shegêrti e tregtari,

ngarkue prej Pazari

ma thekshëm vrapon.

Plot dritë janë shtëpijat

plot zjarmi te oxhaku,

pelcasin dëllinjat,

luejn fëmia té praku,

e gratë nuk pushojnë,

pa dá vinë e shkojnë,

vlon puna gjithkund...

Në familje krye-pare

ka sonte gjithë të mirat,

në ato mesatare

plotësohen dëshirat;

po edhe unë fukaraja

në këto festa të mdhaja,

do të gëzoj edhe unë!

Pak baba fitimet,

pak qiti edhe nana,

e shkreta, kursimet

me blemun do gjana;

por, ...erdhi té dera

dikush e si era,

la’i shportë edhe shkoi.

Vetë bana “Betlemin”,

sa i bukur që më doli!

S’e ka kush si t’emin

Në mahall’n “Gjuhadol”:

me drrasa e pelhura,

me letra e piktura

ka kohë që unë punoj.

 

E tash, q’e mbarova

unë punën të tanë,

té baba flut’rova

me nanën vëllanë,

njërendi tue shkue

gjithë së bashku me u vu

té votra “n’gjuj të mdhaj”.

Dhe ngrihet em atë

qirin ndezë atëherë,

premton ndonjë uratë

dhe ulët me t’tjerë,

n’sa na me ngadalë

e flasim pa u ndalë,

uraten si ai...

Por mue nuk më zë vêndi,

lëshoj zanin e hollë,

-më rrah zemra prej shêndi-,

tham vjershat si n’shkollë,

nga “shpêlla”- tue ba,

nga Prindët –temena-

-andej- edhe këtej.

E këthehëm të rrokë prindën...

por baba ka ulë kryet,

e nana merr kînden

e shpejt i fshinë sytë...

Nuk dij çka u ndinë zêmra,

por mue më dridhet thêmra,

më vlon gjaku ndër dêj...

A thue janë lot gëzimi?

A por janë lot malli?

O ndoshta pikëllimi,

pse mblue na ka halli

në ket të shkretë jërevije,

përdhese vorfnije,

si Krishti në Stan?!

Por çka! Jezun kemi

ndër zemra të vajtueshme;

të ngrohun na jemi

me hire të hyjnueshme:

I drejti në këte jetë

ka paq’n e vërtetë,

që të tjerët nuk e kan.

 

Me Jezun na kjajmë,

e gëzimet ma të thêllat

me Jezun i ndajmë:

E i lusim Këshndellat

me aqë të mira që Zoti

na i fali në ditë soti,

me Jezun e Lumë!

Oh, sa ambël sahati

rrjedh sonte në strèh’ tonë!

Kaq ambël... por s’gjati

ra’i tingull...kumbonë...

Mesnatë!..-Krisë batarja,

jehon Kumbonarja,

vlon pushka ma shumë...

Në këto vala festuese

gjithë zemrat na qeshën,

si rryma vërshuese

njerëzia rrugës ndeshën,

kumbon’t ajrin çajnë,

e pushkët nuk ia ndajnë

për festën që na erdh’.

Na pret Kisha e Madhe

Krejt mbushë me kandile,

Vinë rradha mbas rradhe

me tuba familje,

e në Kishë prej pesë portash

çdo moshe e gjithë ortash,

mbrendë populli u dêrdh.

Sa dritat si ylberi!

sa jone të mallngjyshme!

Sa priftën te Elteri

me petka të shkelqyeshme!

Timjani me shtille,

naltohët drejt qielle,

fjollë-fjollëza plot!

Shkon lart si timjani, urata e lirë,

-i kangës ushton zani, me Engjujt e mirë:

-“Ka lindun Mesia, vjen paqa e dashnia!

L u m n i   të  N a l t i t  Z O T !”

 

BB 1950.

 

Shenim: Poezia asht shkrue në vitin 1950 në Burgun e Burrelit.

Me këte poezi mbyllim edhe vitin jubilar të 110 vjetorit të lindjes

së Autorit paharrueshem At Pjeter Meshkalla S.J.(1901 – 1988).

 

Melbourne, Dhjetor 2011.          Me respekt, Fritz Radovani.