Kulturë

Rafail Anastasiu: Si arriti Pandele Vangjeli të bëhet prefekt i Korçës

E merkure, 30.12.2009, 08:49 PM

Rafail Aastasiu

Dorëshkrime të vjetra bukureshtare

Si arriti Pandele Vangjeli të bëhet prefekt i Korçës

Nga Rafail Anastasiu

Me rastin e arritjes në Shqipëri të Princ Widit, Kolonia Shqiptare e Bukureshtit vendosi të dërgojë një delegacion nga gjiri i saj. Në ballë të këtij qe nominalizuar Pandele Vangjeli, që ishte njëherit president i Kolonisë, së bashku me shtatë anëtarë ku isha edhe unë. Në kohën kur gjendeshim në Durrës, kumbari im, Loni Logori, që sapo kish ardhur me bashkëshorten e tij nga Egjipti, dhe për të gjetur vendvendosje, një mbrëmje më thirri edhe mua për të servuar darkën. Këtu gjeta edhe persona tjerë të ftuar, ndër të cilët ishte edhe dr. Turtulli, edhe ky nga Egjipti – një nga anëtarët e komisionit që vajti në Gjermani për t’ia ofruar Kurorën e Shqipërisë Princ Widit.

Rafael Anastasiu dhe Asdreni (Bukuresht, Nentor 1912)

Pasi darkërimit, Zt. Turutlli tha: “Në Korçë duhet të emërojmë një prefekt të krishterë. Pasi u bë një këmbim ideshë, duke konstatuar se në Korçë shumica e të krishterëve janë grekomanë, dr. Turtulli propozoi që të zgjedhim një nga delegacioni që ka ardhur nga kolonitë, duke bërë një gjest për të më treguar mua. Unë i thash se nuk mund ta pranoj (këtë post), ngase jam i papregaditur (profesionalisht). Atëherë ai shtoi: Meqë unë nuk i njoh, të angazhoj ty të zgjedhidh personin që do ta përmbushë këtë detyrë. Unë menjëherë u mendova dhe i thash se sipas meje, më i indikuar do të ishte Pandele Vangjeli që din ta pajtojë edhe dhinë edhe lakrën, dhe atëherë më tha dr. Turtulli: “Shko dhe ma sjell menjëherë përgjigjen që të shkojmë në Komisionin Qëndror për ta emëruar (Qeveria ende nuk kishte zënë fill), ngase nesër në mëngjez komisioni shkon në Vlorë.

Pandele Evangjeli (Bukuresht, Nentor 1912)

U zgjova dhe shkova të flas me xhaxhin Pandeli, në hotel ku banonim. Hyra në dhomën e tij dhe ndenja pothuajse gjithë natën për ta bindur ta pranojë propozimin, por qe e kotë. Ditën e dytë në mëngjez (Komisioni kishte vajtur), i mora edhe disa patriotë tjerë dhe pas insistimeve të shumta, Pandele Vangjeli u pajtua, duke kërkuar që para se të niset për të Korçë, duhet të shkojë në Bukuresht për t’i aranzhuar punët tregtare, ndërsa dekretin për emërim t’i dërgohet në Bukuresht, që prej atje të shkojë në Korçë, për ta marrë në dorëzim postin e prefektit.

Pas dy ditësh, unë, Pandeliu dhe Danil Zografi, morrën anijen në Durrës dhe udhëtuam përmes Italisë, Austrisë, Hungarisë, deri në Bukuresht. Pas 10-12 ditësh, Pandele Vangjeli u nis për në Korçë, me pëlqimin e shtetit rumun (ngase e kishte nënshtetësinë rumune) dhe kështu e mori postin në dorëzim. Atje do të veprojë derisa trupat greke hynë në Shqipëri, ndërsa Pandeliu u tërhoq në brendi të Shqipërisë, duke arritur përsëri në Durrës, ku do t’i hapen perspektiva të tjera në poste më të larta.
Bukuresht, 10 gusht 1958.
(E gjeti dhe përktheu: Baki Ymeri)

Pandeli Vangjeli sipas Visar Dodanit:

Në ngjizjen e në fillimin e lëvizjes kombjare, Pandeli Evangjeli nuku mundi të marrë pjesë se ndodheshe jashtë Bukureshtit, ndë Buçmën, po pas katr’ a pesë vjeç, kur ardhi në Bukuresht, hyri në shoqëritë me enthusiasmë të flaktë dhe u zgjoth Nënkryes i komiteteve. Karakter i urtë, i duruar, i nderçmë, gojëmbël, i papërtuar, bën që të jetë i dashur nga gjithë kollonia shqipëtare e Bukureshtit. Kujdestar i math për përparimin e çështjes shentore gjer dhe me therorësi. I mësuar, i matur, ky burrë këtu në Bukuresht nuku bëri dot asnjë armik. Kombëtar i zgjedhur, Kollonia shqipëtare e Bukureshtit e zgjodhi përfaqësonjësin e saj dhe e dërgoi në kongres të Parisit. Si u mbarua lufta dh’u pre fat’ i Shqipërisë, vajti atje dhe ariu Ministrë, Kryeministrë, Kryes i Senatit, dhe si u prish Senati, sot është Kryes i Kamerës. Në kohë të Princ Widit ish prefekt i Korçës.
(Memorjet e mija, kujtime nga shvillimet e para e rilindjes të kombit shqipëtar ndë Bukuresht, Shtypëshkronja “Albania”, Konstancë, 1930, fq.55). Zgjodhi: B. Y.