Kulturë
Halit Bogaj: Brus Li
E diele, 13.12.2009, 08:16 PM
BRUS LI/1940-1973
Nga Halit Bogaj
Ishin vitet ’70-ta kur Brus Li-u madhështor shkon në
Holivud për t’i xhiruar filmat e tij më të bukur kushtuar shkathtësive
luftarake të cilat dukeshin sikur aksione të njëmendëta, origjinale dhe
autentike.Brus Li me një shpejtësi të jashtëzakonshme bëhet ylli më i madh
internacional filmor që realizonte projekte të tilla ,siç ishte filmi”Në
çerdhen e Dragoit” i cili u bë një hit i madh në mbarë botën artdashëse
kinematografike.Tri kryeveprat e tij antologjike kanë mbetur përherë si
të arriturat kulminante në zhanrin filmor në të cilin aktronte gjeniu Brus Li i
cili me një seriozitet të paparë i lente pa frymë miliona spectatorë nga mbarë
bota.
Brus Li së shpejti bëhet aktori më i kërkuar dhe më
fenomenal i zhanrit të filmit karate ngase edhe regjisorë dhe producentë të
mëdhenj tek aktori i ri kishin hetuar një talent natyror edhe në interpretim i
cili do t’u sillte të ardhura të mëdha materiale dhe do të ishte një burim i
pashterrshëm në atë drejtim.
Filmat e tij nuk ishin thjesht filma , por aso veprash
kinematografike që askush nuk mund t’ i përsëriste pas tij, madje as Çak
Norisi fenomenal i cili mund të kosiderohej si pasardhësi dhe trashëgimtari
kryesor i tij.
Brus Li lente gjurmë të pshlyera në artin filmor martial
dhe kishte ndikim të madh në vitet e pastajme kur filluan të krijohen shumë
filma duke e vjedhur edhe emrin e tij. Dhe kur shumë të rinj mundoheshin t’ i
imitonin edhe skenat e filmave në të cilat kishte luajtur ai, duke hyrë aty
edhe i biri i tij Brandon Li.
Serioz, hijerëndë, madhështor dhe shumë simpatik, Brus
Li na lente mbresa të mëdha edhe me pamjen e tij fizike dhe qëndrimin burrëror
që e posedonte në vetëvete.Në këtë drejtim qëndron edhe fakti se edhe çdo skenë
e filmave të tij ishte një rrëfim i veçantë.Bruce Lee
Filmi i tij i paharruar”Në çerdhen e dragoit”,
bashkë me Xhon Saksonin, na e kujton misionin e lartë të cilin duhej ta bënte
Brusi me tre shokët e tij për ta shpartalluar dhe shfarosur një bandë vrastare
kriminale që rreziokonte shumë njerëz.
Në atë film, përveç detyrës së përmendur, Brus Li kishte
edhe një ndjenjë tjetër emocionale, hakmarrjen ndaj vrasësit të motrës së
vetë të cilit ajo ia kishte lënë një shenjë në fytyrë gjatë mbrojtjes së saj
nga sulmet e tij shtazarake.
Pikërisht me atë film të paharruar, Brus Li binte
në sy si një meteor i pashuar në zhanrin filmor të cilin e kultivonte me
dëshirë të madhe.Regjisorë dhe producentë të ndryshëm prisnin në radhë për ta
angazhuar mitin e tyre të lindur me një shpejtësi drite.
Brus Li bëhet Alfa dhe Omega e shkathtësive luftarake ,
duke luajtur edhe në filmin tjetër të paharruar “Në rrugën e Dragoit” /Loja
e vdekjes/e në të cilin e kishte kundërshtar Çak Norisin e madh.Sidomos na
ka mbetur në kujtesë skena e dylyftimit të tyre në Koloseumin romak.
Brus Li mbeti përherë kampion mbi kampionët, dhunti të
cilat ia kishte dhuruar vetë natyra e mëshirshme ngase aktori ishte bërë i
njohur në mbarë botën dhe i respektuar kahdo që shkonte.
Shpeshherë e shikojmë edhe filmin dokumentar
kushtuar jetës së tij të shkurtër por të bujshme, ku në varrimin e tij cerebral
kishin marrë pjesë një plejadë e tërë e njerëzve të shquar, e në mesin e të
cilëve ishin edhe:Stiv Mek Kuin dhe Xhejms Koburn të cilët kishin mësuar karate
tek profesori i tyre i respektuar dhe i shtrenjtë dhe Brus Li nuk mund të quhet
ndryshme përveç një Mit i amshuar që na ka mbetur në kujtesë të përhershme
ashtu si edhe:Rudolfo Valentino, Xhejms Dini dhe Elvis Prisli në profesionet e
tyre maestrale.
Në filmat e tij ai ishte një Xhems Bond i ri i përmasave
kolosale, duke kryer misione të mëdha nga të cilat përfitonte njerëzimi
paqdashës.
Brus Li mirëpritej në mënyrë të njejtë në çdo vend dhe
në çdo kontinent dhe si një ikonë e vërtetë që çdo skenë e bënte tejet
origjinale, duke arritur që të hynte edhe në radhën e aktorëve më të mëdhenj
amerikanë.
Në fund duhet theksuar se Brus Li ishte edhe një Xhejms
Din i ri i cili thuajse kishte fat të njejtë me tinejxherin amerikan, i cili
pas vetes i kishte lënë vetëm tre filma antologjikë
Edhe në kët drejtim kemi një koincidencë se akoma pa i
përfunduar filmat e tyre të tretë ata vdesin.
Vdekja ka mbetur enigmatike deri në ditët e sotme,
por në varrimin e tij thuhej se kishin marrë pjesë mbi 30 000 njerëz.