Faleminderit
Ksenofon M. Dilo: Hysen Hysenbegasi
E marte, 24.11.2009, 08:33 PM

Nga Ksenofon M. Dilo
I shkolluar në Zosime të Janinës,vazhdoi për drejtësi e diplomaci në Stamboll. Paisur me një kulturë të gjërë,njohur me idetë përparimtare të kohës.
Burrë me tërë kuptimin e fjalës. Kurrë nuk duroi që e zeza të quhej e bardhë,errësira për dritë, paudhësia për drejtësi (e drejta- thoshte-edhe 7 herë të zhytet, prapë nuk mbytet) , tradhëtia për besnikëri, antishqiptarizmi për patriotizëm ..ligësia të vihej në majmëri..prandaj, për detyrë e kemi të kujtojmë me respekt të thellë atdhetarin zemër-zjarrtë Hysen Hysenbegasi. Avokatin që kurrë nuk pranoi ti përulet së keqes,as nuk i lejoi vehtes: të drejtën ta mbrojë me gënjeshtra,të vërtetën me shpifje,kurrë nuk përdori fjalë poshtëruese e mënyra të padenja. Timon të jetës pati llogjikën e ftohtë atë që urdhëron: “ç’do gjë me masë” e, të thotë : jetë të pastër morale. Kërkonte prej njerëzve “të thonë të vërtetën,për të ruajtur sidomos dinjitetin NJERI , me madhështinë që ka s i n q e r i t e t i” Mbanin lart këto dhe emrin H y s e n b e g a s !
Ideali i lartë i mbrujtur në vetitë e këtij shqiptari të vyrtytshëm , mëkuar dhe nga edukata e fisit HYSENBEGAS ,kish rrënjosur te Hyseni në shpirt fjalët e të parëve : ” Cdo njeri e ka për detyrë të ruaj ndërgjegjen e tij. Të vërtetën ta kemi për zemer e jo të poshtërojmë tjetrin..”
Kjo mënyrë të menduari,ky parim ,një virtyt i lartë shoqëror ku, HYSENI shkëmbeu tërë jetën frymëmarrjen me dashurinë për Atdhe e flamur,tregon dhe nënkupton burrërinë, zëmërmirësinë,,zotësinë vetjake ,madhështinë e shpirtit e të tjera mirësi njerëzore të pashoqe deri në vetsakrifikimin për një ideal të lartë, që për Të, është ai që e nxit për punë të mëdha, u jep jetë dhe shpirt ditëve të mira e të vështira.
Kjo, gjallëron jetën e HYSENIT që ç’do veprim të tij e peshon me kandarin e arësyes. Jeta –thosh- ka kuptim për sa ka ideal,vlerë,me sa ka mirësi njerëzore. E kush do ta shpëtojë SHQIPERINE kur sejcili të mendojë vetëm për vete ?!– pyeste…e pastaj konkludonte: “Vetëm e Drejta dhe Dashuria mund të na shpëtojnë”
Nuk mund të ish ndryshe, vetëm i n d e r sh ë m , b u rr ë r o r , a t dh e t a r, ish v e t – v e t j a !
Gjithë jetën luftoi .që Shqipëria të jetë e shqiptarëve me tërë kuptimin e fjalës dhe shqiptarët –të jenë zotërit e Shqipërisë. Eshtë kjo arësye,që në ditët kur Shqipëria ndeshi me vështirësitë më të mëdha të jetës së saj HYSENI ndjen thellë coptimin e MEMEDHEUT,urren shovenistët serbo-greke e rrëmben pushkën… Mbeti për herë armik i betuar i tyre.
Shok armësh me MIHAL GRAMENON e THEMISTOKLI GERMENJI. Më 1913 arrestohet prej serbëve,dëshmon letra e Aqif Pashë Elbasanit-drejtuar qeverisë së Vlorës. Kurrë nuk peshoi rreziqet,që shkaktonin mburrjet e Tij fisnike ,që ish SH Q I P T A R.
Së togu me THEMOSTOKLI GERMENJIN E MEHMET TAHIR LAMçEN zbret në bashk-bisedim dhe proteston pranë komandës gjermane për anomalitë që ndodhin në krahinën e Pogradecit e, kërkon të ruhet e paprekur palca e shëndoshë e jetës shqiptare ,nga ku u kthye me sukses.
Një vjetori i Pavarësisë e gjeti së bashku me JASHAR e NEKI HYSENBEGASIN në Pogradec ku “ligjëroi…dhe lavdëroi ditët e bukura që erdhën”( Mihal Grameno, Përlindja e Shqiperisë,Nr 32.) Përfaqëson në Vlorë patriotët pogradecarë në kongresin për shkrirjen e gjitha shoqërive-në shoqërinë ATDHEU,për ta bërë Shqipërinë të vëllazëruar”. Në emër të Atdheut që na rriti-theksojë- të punojmë,të vëmë tërë zotësitë tona,vyrtytet shqiptare për ta bërë e ta mbajmë Shqipërinë të bashkuar, madhështore dhe të denjë për burrërinë e vyrtytet tona..”
Asnjëherë nuk lëftoi për karjerë ,armik i reklamës. Përbuzi nderimet që nuk pajtoheshin me interesat e SHQIPERISE.av. Hyseni,ose HYSEN-bej si thërritej- ky mik i ngushtë i FAN NOLIT.
Burim sakrificash - lufta për një Shqipëri të lirë e këtij nacionalisti të shquar. Urrente komunizmin, armik i betuar i shovenistëve serbo-sllavë. Mbeti përherë demokrat i vërtetë- ashtu si JASHARI, NEKIU , MUHARREMI ,ZENELI, ISUFI , që pasuan gjurmët e të parëve dhe mbajtën lart vehten dhe emrin e ndritur të familjes HYSENBEGAS.
Nuk kishte si i shpëtonte diktaturës komuniste ,kësaj makine tmerri ,ingranazhet e së cilës bluajnë kocka e kullojnë gjak av. HYSENI, që mbronte me aq burrëri nacionalistët e kulluar ,pse zëmra e tij e madhe,ndjenjat e tij të larta fisnike ishin ato që,e bënin të mbante lart emrin sh q i p t a r.
Më 17-të dhjetor 1947-të av. HYSENI arrestohet..
“Më kërkojnë hesapet e 1914-tës- i thotë A .Z. nga Zervati që e kish pranë birucës së tij- po..,të mi thuash gruas mos të më lërë djemtë pa shkollë.”
E shoqja-HAMIDEJA- bijë e patriotit të madh NESHAT BEJ VRIONI firma e të cilit është pas asaj të ISMAIL QEMALIT në aktin e pamvarësisë, të pamundërën bëri - dy djemt e saj KADRIU dhe QERIMI që s’u gjëndej shoku në zgjim - të vazhdonin shkollën. Ish mbajtja e amanetit të burrit po, dhe krenaria për bijtë ,sa të zgjuar, fisnikë e të mirë që e ngushëllonin.. dhe me shokët e tyre besnikë e të pandarë si Leandro Ruci,Gogo Bollano,Esat Malasi, Klarko Likoka etj. të gatshëm në ç’do hall e nevojë. Jetonte një miqësi e dashuri që ,ushqehej me sakrifica( veçanerisht për atë Kadri aq dinjitoz,burrëror, me atë llogjikë të hekurt,e me humor të hollë si të tinë,që e përdorte gjuhën e tij për të mirën e të tjerëve-e, goja i fliste ato që i kish zëmra) ,sa dhe kur pushohej nga puna..me orët suplementare të tyre,plotësohej roga e topografit K. H.
Në degë...
25 janari1948 dita, që Qerimit(djali i tij 12-13 vjeçar)të ndezurit nga dëshira sadiste, nuk ja pranojnë .. ushqimin për të ATIN e burgosur..Tërë, prepotencë, e si pa gjë të keq dhe me kënaqësi i folën djalit të klases 6-të ,..për çka kishin kryer të mpirët nga idealet e partisë ,..me një humor të zi e përbuzje :”Nuk ka këtu më Hysen Hysenbegas . Sa ka vdekur..” -Foli ... siç'flisnin tifozët e titistëve dhe stalinistëve që,vrisnin e prisnin shqiptarë edhe eshtrat e këtyre do ti kishin një të fshehtë e, sot na ndritin miliarderë!!
Trajtimi human “ në hetusi patriotit të shquar HYSN HYSENBEGASI i kish marrë jetën…Nacionalisti ,që për ideal pati sh q i p t a r i z m i n dhe ,për veprim vet-saktifikimin ..mbaruar… në tortura çnjerëzore…I vetmi faj i Tij, ish SHQIPTAR e kish luftuar kundër serbëve për SHQIPERINE.
Të dyja: dëshpërimi i madh me urrejtjen e djalit(Qerimit)… u lidhën u përzihen dhe u shkrinë me njera tjetrën në atë çast.. Nuk kish dorë që mund ti lidhte inatin se, …aq sa mund të rrojë njeriu pa marrë frymë,aq mund të rronte– pa BABANE ! Me dashje pa dashje,mbi të tani qendroi ligji që i jepte urdhërin e prerë: Djalë je i lidhur nga dhimbja për Njeriun më të shënjtë… Ky ligj aq i fuqishëm sa, ngre zërin e i thotë.Atdheu i zemres eshte familja,gjë më të shënjtë se,Prindi nuk ka ! .. Zatën,mënçurie e popullit e ka thënë:Zemra e mba njeriun E ,zëmra e njeriut,aq më tepër e fëmijës ngopet me dashurinë e prindit…ndaj,në atë moment nuk mund të përfytyrohet inati i tij me saktësi si veproi.. sa… dëgjoi .. lajmin ogurzi!..…Dhe, me sa forcë kish ,e theu te …polici brokën e qumështit .. I zbardhuri polic nga qumështi pak sa aty këtu me gjak coprash xhami të brokës, nuk po gjënte dot qetësi!. .Veç..”nderoj” vehten me përmbajtjen e hutimit…
Qerimi ballë-hapur,dhe syrin pishë,as do ti bënte përshtypje sidoqë të … silleshin e veprohej me të…Keq do ti vinte të ndëgjonte qoftë dhe një fjalë të mirë ..nga ata… që kishin gjetur sekretin të vrisnin të pafajshëm, patriotë të ndritur si B A B A I i tij.
Eh ! ..Kishin gurin dhe arrën në dorë e për themel mashtrimin,..pabesinë…krimin.. ”Sadokeq të sillesh me armikun e klasës përsëri ke bërë pak!” gauniste partia që,na e shëmtoi aq shumë Atdhenë …
E shoqja-Hamideja..
. .. Priste -shqiptarja dinitoze , që mbi të shoqin e saj kish rënë dhimbshëm pabesija … Thuaj dhe në mënd të mos shkonte ..të mos dinë këta njerëz tërë zhvillimin e veprës për pamvarësinë kombëtare?! Apo.. po shpëtojnë veten edhe Shqipërinë prej patriotëve të vërtetë !! Ahere ç’të jetë kjo?!..ku e kanë hallin që po helmojnë vetë karjerën e tyre që kanë marrë ?!..shikonte nga rruga..mos vinte djali e mendonte…
Rrinte..,mendonte përsëri fisnikja…po jemi të vjetër, të vjetër sa SHQIPERIA- e me një kurajo e optimizëm që i pushtonte shpirtin e saj siguronte : Po! Të vjetër, sa dhe idealet tona kombëtare. Dhe, me një mirësi që i buronte nga shpirti, nga zëmra e saj shqiptare thosh ..Të rrojë Shqipëria !
E priste, priste Hamideja që,as ndër mënd nuk do ti kish shkuar, shqiptari të vriste shqiptarin !… Priste tërë agoni te xhami i dritares.. -Vallë ,thosh me vehte ç’të ketë ky djalë?.. Sot sikur u vonua ,më tepër se ç’do herë-tjetër ! O ZOT!.. C’bëhet kështu? Pse të më vonohet dhe djali kaq shumë. ?!.. …., Atje..mori dhe.. lajmin e hidhur…,ndjeu botën më të shkretë, jetën më të rëndë ,..Ai që bëri gjithçka për SHQIPERINE ..tani nuk është më..
Mblodhi dy djemte KADRINE dhe QERIMIN që nuk u pushonin lotë për te ATIN… Ish e bija e NESHAT bej VRIONIT , dhe e motra e atij FLAMUR VRIONI ,që mësonte :”Atdheu dhe kur të vret duhet që ta duash ,” ish e shoqja e atij av. HYSENIT që gjithë derdhnin lot pikëllimi për Të; tani … asaj i duhet të mbajë amanetin e burrit : “fëmijët mos mi lërë pa shkollë ..!”Eshtë MEMA në ato shtëpi me themele patriotike sa të thella aq dhe të pastra..që,, si mbetet tjetër- veç tu japë garjet të shkrehurve në vaj …në hidhërimin e thellë që pllakosi.. Vuajtjet,mundimet,intrigat ju bënë pirg po,nuk ja ulën dot krenarinë, fisnikes HAMIDE me atë vështrim triumfal. Flet odiseja e hidhur e jetës së kësaj gruaje ,që kur i pushohej e burgosej njeri nga djemtë,priste të prangosej tetri…deri sa jeta e saj mbaroi në Trebël të Skraparit…Vetëm mbas ardhjes së pluralizmit eshtrat e Asaj ..u bë e mundura të sillen prej andej për të gjetur … qetësi pranë t’afërmeve në Berat.
Diktatura ,i mohoi dhe varrin HYSEN HYSENBEGASIT… por,kurrë s’mundi të mohojë emrin e nderuar Av. HYSENI që përmëndej deri në Dibër,shquar në luftëra kundër serbëve,krahas vëllezërve dibranë me Daj Camin në krye.
Historia eshtë histori,dhe do mbetet histori,ajo nuk ka mbarim,burra të tillë që, hoqën e vuajtën për Atdhenë për të ruajtur, vyrtytet shqiptare që aq nder i kanë bërë shoqërisë njerëzore ,nuk mund të dënohen me harresë .
Fatkeqësi është kur ndizen zhurmimet e motorëve të përçarjes .Koha e paradokseve nuk mungon : një mal genjeshtrash, mashtimesh -shpresë për të na shkatërruar- për të lënë në harresë vërtetësinë e luftës për një shqiptar të lirë në një SHQIPERI të lirë e të lumtur.
Sa e pakonceptueshme !... njeriu armik i dashurisë për shqiptarin e tij kur,dashuria duhet të jetë po aq normale sa frymëmarrja deri sa të vdesim Mëma Shqipëri kërkon-të duam njeri-tjetrin se ,prej kësaj na njeh që jemi dhe bijtë e saj.. Ndryshe, asgjë tjetër veç ligësi morale sjell kjo “harresë”. Në këtë aspekt siptoma e kësaj sëmundjeje - intriga komuniste !
Fjala e ditës,sot kur mashtrimi,korupsioni, spekullimi moral bërë modë e kriminelët bredhin të lirë është : d r e j t e s i a të t r i u m f o j ë ! Me të drejtë thuhet - nuk kemi nevojë për bomba e armë . Arma jonë të jetë Drejtësia !
Misioni ynë është të reflektojmë virtytet tona shqiptare,të një Shqipërie të gjallë. Detyrë , amaneti i të parëve : Sh q i p ë r i a të bëhet e b a sh k u a r dhe e v ë ll a z ë r u ar .Pyetja që duhet është ;sa drejtësi,sa dashuri vendosim në çdo vepër që bëjme? Ofertë do jetë fjala kyçe e ditëve që do vinë : e d r e j t a jo më e burgosur ! E, sa më e madhe dashuria për Shqipërinë,aq më e thellë dashuria për atdhetarë si av. HYSENI. Le të jemi zjarri i gjallë shqiptar , që të rrezatojmë dashurinë për patriotët , për të cilën ka aq shumë nevojë sot shoqëria shqiptare.
Komentoni
Artikuj te tjere
Murat Gecaj: Prof.Dr. Selman Riza: atdhetari, pedagogu e gjuhëtari i spikatur
Dibran Demaku: Lotët e profesorit
Xhevat Rexhaj: Luftëtari - Politikani - Lideri, Ramush Haradinaj
Milazim Kadriu: Akademi përkujtimore për veprimtarin, Ahmet Haxhiu
Faruk Tasholli: Me tetovarët në Gjermani - Udhë e gjatë e mëkëmbjes familjare
Halit Bogaj: Xhozef Diogardi, bir besnik i popullit tonë
Dhurata Hamzai: Plotësohet amaneti, eshtrat e Selman Rizës shkojnë në Gjakovë
Ukshin Zajmi: Evgjeni Thanasi- aktore e (pa)njohur shqiptare
Eduard M. Dilo: Margarit dhe Qirjako Dilo, dy vëllezër, dy shtylla të nacionalizmit...
Mexhid Yvejsi: Naim Frashëri (1846-1900)
Zef Ndrecaj: Mësuesi i Popullit Ndrecë Ndue Gjoka
Dibran Demaku: Si e njoha Rifat Kukajn?
Murat Gecaj: Prof. Bedri Dedja: krijues, studiues e botues shumëplanësh, autor i shquar i shekullit XX
Murat Gecaj: A e njihni Dr. Safete Juka, ''Dora D'Istria e dytë shqiptare''
Safet Hyseni: Mefail Shehu (Zajazi) alias Mefaili i Madh, një strateg ushtarak
Eduard M. Dilo: Kolë Tromara dhe Bahri Omari, dy figurave të mëdha patriotike
Halit Bogaj: Dritëro Agolli
Faruk Tasholli: Me tetovarët në Gjermani - Në Malësi udhë e pa udhë
Mexhid Yvejsi: Myderriz Haki Sermaxhaj
Viti i Nënës Terezë