Kulturë

Edmond Shallvari: Kriza në Kritikën e Krijimtarisë-KriKriKri

E premte, 23.10.2009, 09:44 PM

Kriza në Kritikën e Krijimtarisë-KriKriKri

Nga Edmond Shallvari

Tek shikoj titullin, konstatoj rastësinë e njëjtësisë së tre fjalëve në tre gërmat e para, KriKriKri.
Sa mirë, tani e kam më kollaj, që në vazhdim në shkrime e biseda, ta përdor këtë bashkësi, pasi ndjej jo vetëm kursim vendi e kohe, por edhe një lloj tingëllimi që trokon mendjen, duke ndikuar në mos’harim të shpejtë të saj.
Kri-ja e parë ka zënë fronin prej kohësh në mbretërinë njerëzore dhe luan me krijuesit e saj, njëlloj si mbreti me vasalët.
I çuditshëm ky paradoks, por ja që ekziston e do ekzistojë aq kohë, sa të ketë kontradiktsion interesash në shoqëri.
Dhe si virus epidemie, që s’pyet për të shëndetshëm e të dobët, kjo Kri shtrin kthetrat e saj, edhe aty ku imuniteti mbrojtës duket i pakapërcyeshëm.
Kredia e fjalëve tejkalon mundësinë e tyre mbuluese nga fjalët e rastit.
Më konkretisht tani.
Më gjeni qoftë dhe një shkrim të ashtuquajtur kritik, ku të mos ketë sufiçit fjalësh nga trubanka e kritikut, që mbështjell e mbështjell me shtresë dhjamore duke e zvogëluar brenda saj, atë plazmën-art të krijuesit, qoftë dhe në idhullimin e saj.
Investimi i synuar i kritikut, tejkalon në fakt fuqinë e çekut të fjalëve të tij, duke u kthyer papritur në bumerang. Pse?
Sepse s’mund të investosh kursesi tepricë fjalësh, aty ku s’ka mangësi të tyre.
Akoma më konkretisht, për të më kuptuar dhe ai që kalimthi hedh sytë në këtë shkrim, pasi ai tjetri, ai sufiçitari i fjalëve, as e diskutoj që e ka çuar tani gjuhën tek dhëmbi i prishur, që sa filloi t’i dhembë.
Po ja, o kalimtar i rastësishëm, që thua ti, sot u mbush dynjaja me më shumë kritikë se krijuesa. Ç’të keqe ka? Edhe unë me ty jam, s’ka ndonjë të keqe të madhe. Le të ketë shumë në numur, nuk prish punë, por si t’ja bëjmë hallit që ka më shumë se ata në llafe, o byrazer, që e shumojnë veten tmerrësisht.
Mos u çudit, se ta sqaroj unë me pak fjalë tani.
Merr tjetri librin e një poeti, psh.
Në hyrje mos prit të marrësh vesh ndonjë të dhënë për librin, sepse e kanë vendin nëpër rrjeshta thënie e vetëm thënie njera pas tjetrës, të autorëve të lashtë, më pak të lashtë, pastaj të mesjetës, të pasmesjetës e kështu deri në ditët e sotme.
Çfarë autorësh? Nga të gjitha llojet e dijes, o byrazer, me pemën e madhe të dijes në krye, filozofinë.
I kanë të freskëta tani kritikët tanë thëniet e gjithë atyre filozofëve të ndaluar më parë, kështu që, o burra, kush e kush të tregojë se jo vetëm i ka lexuar, por i di përmendësh.
Tamam si dikur me thëniet e Partisë së Punës e liderit të saj, të plenumeve e kongreseve, të klasikëve të marksizëm-leninizmit.
Kjo fjalomani e kredituar prej kohësh nga truri për trurin, sot është kthyer në një dukjemani pretendentcioze, që për mendimin tim formon ato tre Kri-të në titull.
Edhe kur shajnë, apo lëvdojnë, edhe kur groposin, apo piedestalojnë dikë në krijimtari, këta madhështimaniakësh kritikucë, mendjen e kanë tek vetja.
Ata kujtojnë se në të dy rastet ekstreme të vlerësimit dhe çvlerësimit, krijojnë piedestalin e vetes.
Pyesni për vazhdimin? Ç’tju ha kohën më shumë? Në vazhdim, edhe aty ku merren pjesë nga libri, gjoja për analizë kritike, ndodh menjëherë shkëputja dhe fillon tërkuza e grupfjalëve hermetike, të sforcuara, të huaja e të përzjera me shqipen.
Ndodh, o byrazer, që dhe për vargje të thjeshta, mo po fare të thjeshta, të sajohen ligjërata të tilla të koklavitura, ku jam i bindur që dhe vetë autori dhe ne bashkë me të si lexuesa, të mbledhim buzët dhe çakëritim sytë. Sepse, ane Shan, ane Bagdat, ku kuptimësia e krijimit dhe ku analiza çorbë e tij.
Më tej? Lere aman! Sipas ineresit të shkruesit, raporteve shoqërore me autorin, etj të këtij lloji egoismash, vendoset asgjësimi, apo hyjnizimi i veprës.
Dhe mbi gjithë këto qëllime interesash egoiste, vazhdon e vazhdon kultivimi i klonizuar i kritikës për kritikë e pa kritikë, që fatkeqësisht, por vërtetësisht, më krijoi atë ngjizjen treshe në titull, shpikur kaq rastësisht, KriKriKriiiii!!!

(Vota: 0)