Kulturë

Zef Mulaj: 7 mrekullite e alpeve te veriut te Shqiperise

E diele, 04.10.2009, 11:54 AM

7- MREKULLITE E ALPEVE TE VERIUT TE SHQIPERISE

Nga Dr. Zef Mulaj

         Pa u ndalur ne pershkrimin e bukuris se alpeve te   veriut te shqiperis, e cila perben nje te veçante   per tu trajtuar. Une po pershkruaj ato ne sensin e interesit te sotem dhe te nesermn.
Ekonomik e shoqeror. Reth nje zete vjet kam jetuar duke bere kerkime shkencore    mbi to dhe jeta ime eshte   e lidhur perfundimisht me ato . Ne publikimin e studimit tim me rreth   880 bime mjeksore qe jane trajtuar ne sensin mjeksore e botanik, dhe shkencore . ky studim eshte    bere per here te pare jo vetem ne shqiperi por dhe ne vendet e tjera ne kete menyre. Gjate   keti studimi kame konkluduar edhe ne Shum apekte jashte bimsise . I kam klasifikuar vlerat e tyre ne shtate   drejtime kryesore qe i kam quajtur   “   Shtat mrekullit e alpeve te shqiperis se veriut”.
Keto mrekulli jane me te vertet mrekulli   te clat po i paraqesim.
Ne parathenjen e studimi tim kam shkruar kete   fraze.

“TE MROHESH DHE TE KUROHESH   , NGA SEMUNDJET,DUHET TA QUASH VETEN OBJEKT I NATYRES DHE   NATYREN “ spitali” YTE I MJEKIMIT”. Kjo thenje perben ne vetvete forcen energjitike   qe kan keto vende per te kuruar deri tek semundjet me te    renda qe nuk i   kuron asnje lloj tjeter natyre.

Mrekullit jane:

1- Pamja me bukurit e rralla
    Te cilat nuke igjen ne asnje vende tjeter formacionin e tyre , me pozicionin , m me me ashpersin , forcen
Energjitike qe kan kur i kalon me kembe . Ato veprojn me force edhe ne psikologjin e njeriut duke e bere per vete , duke e futur ne boten e pofundsise , e   virgjeries se perhershme te tyre.

2-   Pastertia
Nga studimi i kryer ne keto vite eshte konkluduar se pastertia e alpeve te shqiperis eshte nje mrkuli , qe nuke e gjen ne   ndonje vend tejter te botes. Aty mungoj te gjitha llojet i inquinamentit nga neriu, apo dhe vete natyra e cila eshte ne gjendje te riciklojn edhe ndonje ndotje natyrale.

3-Pasuria
Pasuria eshte nje tjeter mrekulli,e cila ne vetvete perben sic e kam konsideruar „ minjera e „ arit natyrore“.
a-   Bimsia e jashte zakonshme , dhe endemike , qe nuke e gjen ne asnje vende tjeter te europes e me gjer.
b-   Pasurite nentoksore (polimetalet) e tjera, deri tek te rallat metale.
c-   Ujrat e shumta , prenje e lumej, dhe liqenet glaciale te radhea nga venet e tjera te europes.

4- Formacinet   strategjike   historike
Po te flasish per kete mrekulli te alpeve te duhet te besh libra tetera , pore un po citoj vetm nje nga keto, mbrojtja , e njerzve   ne sulmet e ndryshme historike , kan ber te mose thyhen kurre si popull, por te dalin fitimtare. Dhe per kete i kan lakmuar historikisht   agresoret. Aty kan dale gjithmone herojt se vet alpet.

5- Vlerat kurative
N estudimin tim jane paraqitur shum faktore qe qojn ne kurimin esemundjeve , dhe shtuarjn e jetgjatsise se njerzve qe jetoj ne   keto alpe edhe perkohsisht. Formacinet e shpellave , grykave luginave , ajri Pemet dhe bimsia perbejn kushte per te ndertuar qendra kurimi natyrore qe sote aplikohen ne shum vnde te zhvilluera te botes. Ato veprojn ne nivelet e thella te semundjeve duke   bere trasformime   ne gjendjen patologjike.

6-Vlerat turistike
Vlerat turistike   ketu   vin nga vete faktet e permendura   nga bukuria, forca e tyere qe kure te lidhesh me to te behen te pa ndashme , te duket se te ndjekin pase   perhere , te ngjajn si kala ndatyrore qe naten
Luajn me henen e diten me diellin,, dhe njeriu ne kete loje behet spektator i nje jete madheshtore mes qiellit dhe tokes.

7-Mrekullia e shtate
Njerzit dhe shtepite tyere, bukuria, besa trimeria,
kenga , ciftelia , lahuta tupani, vallja malsore , sofra, buka e pjekur ne saç, kumona e dashit, çobani maje gurit . Tirç e xhamedan, malsorja me xhupeten e saj . Keto pamje kan ne thmel trupin e alpeve traditen
historike , dhe shqiponjen qe ka zgjedhur per banim te perjetshem mbi keto alpet e shqiperise.

(Vota: 8 . Mesatare: 2/5)