Kulturë
Hasan Hasani: Kurorë sonetike (Cikël poetik)
E shtune, 15.08.2009, 01:35 PM
Hasan HASANI (Cikël poetik: Kurorë
sonetike)Hasan Hasani
POETIT TË BJESHKËVE TË NEMUNA
Din Mehmetit
I. (Djep druri)
Dridhje drite – Rini diellore
Shkruajnë poezinë e një poezie,
Sytë shkrepin dashuri qiellore
N’parmakë agimesh bëjnë hije.
Në trollin e Bjeshkëve të Nemuna
Kërkoj Zeqë Shpatin o Bacalok,
Buzë rrugëve-këngëve të gdhendura
Më malin e nënëlokeve digjem tok.
Gjervavica ka ngritë kokën lart
N’mes të Dukagjinit zemërndarë
Rroshkun e fyellit brezave bart.
E sot në djep druri jam çmallur
Malësoren gjibardhë duke parë –
Ike nga vdekja Heshtje e kallur!
II. (Tufë rrezesh)
Ike nga vdekja Heshtje e kallur
Me tufën e rrezeve ndër bjeshkë,
Jeta lindjet e vona ka kallur –
Ulërimën e ujkonjave në kreshtrë.
Sa herë t’shoh n’mua rrjedh malli
Zërin thekshëm ta dëgjoj n’breg,
“Burri s’vdes (jo) për së gjalli
Pa i gjetë vetvetes (një) shteg!”*
Karvane bjeshkëtarësh po zbresin
“Të ngarkuem me teshë e koteshë”
Gjurmë në shpirt poeti mbesin!
Ag e terr noton rreze diellore
Me rrëbeshe e fërfëlliza ndeshë –
Nëpër tymra fjalë engjëllore!
III. (Kulla djep yjesh)
Nëpër tymra fjalë engjëllore
Përbirohen Dridhjet e dritës,
Kullë e lashtë djep yjesh prore
Loton ëndrrën e dashur t’mikes!
Hije e plangut ç’më ngacmon
Si gjarpër guri në gji futur,
Këngë rapsodi më trimëron –
“Një sharki me tela t’këputur!”
Heu Din Mehmeti i Mehmet Dinit
Në Qershizë lart loti të rigon –
Atje t’pret Zogëz e Dukagjinit!
N’ëndërr-zhgjëndërr i përmendur
Gji i bardhë nën këmishë gufon –
Mall ndër tela këngë e çmendur!
IV. (Buzë e plasur)
Mall ndër tela këngë e çmendur
Buzë e plasur n’gjak e rime,
N’vargonj shekujsh loje e endur
“Krismë është jeta e vdekja ime!”
Për gjuhë e tokë, për nder e fis
“Kurrë s’jemi ngopur nga vdekjet”,
Në Gjeravicë zbardhon një plis
Që përbuzë dhe tall përndjekjet.
Në palcë t’gurit vret vetëtima
N’milenium bisht ndërkëmbë –
Thyen qafën n’thellësi-bubullima.
Mos u harrofshin për jetë e mot
Fati ynë ndër shekuj nëpërkëmbë –
Edhe Gunaci po çmallet Bacalok!
V. (Vdekje kurrë)
Edhe Gunaci po çmallet Bacalok
Për jetën e amshuar s’mbeti gjë,
Kodër e thinjur mbush jetën sot –
“Kur kishim këngë nuk kishim zë!”
Herët vure gjoksin – u bë kushtrim
Grindje rrokjesh, këngë-legjendë,
“Një legjendë është populli im!” –
Fjalë e zjarrit ndër zemra gdhendë!
As vdekje kurrë as këngë dimërore
Rojet e dritës epitafin shkruan
Me copëzat e fjalëve ashtërore...
O Zot, n’tokën tonë s’jemi t’huaj
Hijet e kacavjerrura na dënuan –
Hej, Fatin tim nuk e nënshkruaj!
VI. (Mallkim gjaku)
Hej, Fatin tim nuk e nënshkruaj
Kot krekosesh gjuhë shkrumuar,
Ku mbet Iliria plakë, më thuaj?
Erë temjani e mykur, e mallkuar!
Buzëplasur pritëm gjahun te shtegu
Fijet e shpirtit hoje të endura,
As nuk “mbetëm kodër pas bregu”
As nuk “mbetëm fshisa të nemura”.
Ndërgjegje t’vrara na udhërrëfyen
Shekuj e shekuj përballë stuhish
Thnegla t’kuqe dheu mishin gërryen.
Unazës territ u përbiruam Bacalok
Harbuar bjeshkësh dhe duhish –
Mallkim gjaku jeta jonë ad-hok!
VII. (Avull i zi)
Mallkim gjaku jeta jonë ad-hok
Oj Kosovë, o zog dielli gjak;
Avull i zi i del kobures n’shok’ –
Muza sonte n’fyt ma vu një lak!
Në brendi të kokës erërat lehin
Si bisha t’uritura në ngordhinë,
Me erë temjani barinjtë e zi dehin
Atje ku duhet treguar mjeshtrin.
Maten jetërat – vdekjet nuserojnë
N’Pashtrik, Koshare, Prekaz, Reçak
–
Buzëqumështorët erërat shalojnë!
Në mos asgjë, qebesa, me thuaj
Armikun ta shkyesh e ka hak –
E bëj vdekjen Kosovë nuk druaj!
VIII. (Pakëz ëndërr)
E bëj vdekjen Kosovë nuk druaj
Pakëz ëndërr pakëz zhgjëndërr,
Jam gjak yti kurrë pjellë e huaj
Ushtar Dukagjini, bletëz, kandërr!
Këndon përherë këndon gjaku im
Lindur-vdekur n’grykë të pushkës,
“Jeta vdekjen e mund në dyluftim”
Mbi krahë shkrepash ik zogu fushës.
Të gjallë dolem prej sketerrës
Fjala rrënjë lëshoi n’thellësi
Mes nesh s’ka vend gjemb i ferrës!
Melodi e këputur iku me fyell
Ç’sjell për ne milenium i ri –
Tash as në tokë dhe as në qiell!
IX. (Kohë e brishtë)
Tash as në tokë dhe as në qiell
Bishat e bardha ngarendin tok,
Po hyjmë në dimër pa diell
Shikime lemeritëse ecin trok.
Krenar shkele të shtatëdhjetat
Tok me heronj dhe heroina,
Djemt tanë s’i njohën tatëpjetat
“Se kënga s’këndohet pa trima!”
Dukagjini të mban plis mbi sy
Atëherë e sot damar i dritës –
“Vajtoret derdhen lot edhe për ty!”
Kohë e brishtë gjurmë e pragut
Rrufeja vret në pikë të ditës –
Dronë s’ia kemi Orës as Agut!
X. (Shi i zi)
Dronë s’ia kemi Orës as Agut
O Din Mehmeti gjaku qorton,
Kuaj trojanë hingëllojnë s’largut
Shi i zi ujëra fekale kundërmon.
Maskat e zeza dolen nga krimi
E bënë vetëvrasje në hamullore,
Vetveten egërsisht e han krimbi –
“E kënaqur kafsha e zezë
njerëzore!”
Një zog ëndrrash n’zemër murosë
Nga fëmijëri mbetur në shkrep –
Vesh e zhvesh koha e zgjebosë...
Malësorët të patën ujë dhe miell
Duke përkundur fëmijët në djep –
Idhull Dukagjini – Zog e Diell!
XI. (Kullë Ajfeli)
Idhull Dukagjini – Zog e Diell
Se lumturia na u bë mashtrim,
Kohëra e shekuj, retë në qiell
U ngritën kundër nesh miku im.
Tymra të zeza kudo mbi çardak
Histerikët u derdhen si lumë,
“Legjendat e mia pikojnë gjak” –
Porosi nga t’rënët kemi shumë.
Ofshamet e fëmijëve sypërlotur
Shalla rreth qafe për çdo zemër
N’panteon t’pavdeksisë murosur.
Muret e mendjes egërsia shpon
Por n’Kullë Ajfeli krijove emër –
Në krahë shkrepash Gjak që vlon.
XII. (Gjak që vlon)
Në krahë shkrepash Gjak që vlon
Verë dhe dimër të ndrit një yll,
Klithje toke qiellin përvëlon
“Do varre kanë humbur në pyll!”
Ndër mijëra vargje sonte shëtis
T’mikut që zjarr fjala e kallë,
I çmendur dukem, belbëzoj, mërmeris
“T’vdekurit duken se janë të
gjallë!”
Kështu kaloi nga libri në libër
Nga fjala n’fjalë e vargu n’varg –
Këndon zogu, tingëllon një timbër.
Dukem i trembur prej qoftëlargut
Jetës i rri afër, jetës i rri larg
–
Është prapë Fillimi gjëmë e pragut!
XIII. (Prapë fillimi)
Është prapë Fillimi gjëmë e pragut
As flaka as tymi më nuk shihen,
Nga stepat erdhen bishat e Gulagut
Në diell Kosove s’kanë ku fshihen.
Shqipet maleve po vallëzojnë
Ylbere stolisin shtatin bjeshkët,
Sa bukur Kosovën e hijeshojnë
Në flatrim digjen zemrat-eshkët!
Grykave ulërijnë bisha histerike
Mish e gjak n’Kosovë duke varrosë
Me vete marrin mallkimet biblike.
Në cep Kosove dielli tani rrezon
Gjaku i djemve n’themele murosë –
Si fanar në furtunë dritë lëshon!
XIV. (Fllad vere)
Si fanar në furtunë dritë lëshon
Po po, gjaku i shqipeve krenare,
Fllad i verës fytyrat ledhaton
E zemrat e nënëlokeve kosovare.
Ato ruajnë kujtimet dhe mallin
Gushëpëllumbat murosë n’lavdi,
Përvlojnë zemrat, djegin, kallin
Shqipet dykrenshe n’Kosovë stoli.
Fllad i këngës m’i stolis kujtimet
Ëndrra t’mbyllura n’guaca t’veta –
“Jeta ia kërkon vdekjes krimet!”
Shqipet n’ball kurora shekullore
“Dikush mbledh ëndrrat e veta” –
Dridhje drite – Rini diellore!
XV. (Magjistrali)
Dridhje drite – Rini diellore
Ike nga vdekja Heshtje e kallur,
Nëpër tymra fjalë engjëllore
Mall ndër tela këngë e çmendur.
Edhe Gunaci po çmallet Bacalok
Hej, Fatin tim nuk e nënshkruaj!
Mallkim gjaku jeta jonë ad-hok
E bëj vdekjen Kosovë nuk druaj!
Tash as në tokë dhe as në qiell
Dronë s’ia kemi Orës as Agut
Idhull Dukagjini Zog dhe Diell!
Në krah shkrepash Gjaku që vlon
Është prapë fillimi gjëmë e pragut
Si Fanar në furtunë dritë lëshon!
Shkurt 2000, Prishtinë
(Botohet edhe tash, për nder të 80 – vjetorit
të lindjes së Din Mehmetit)
_____________
*). Vargjet në thojza janë të
poetit Din Mehmeti