Kulturë

Monica Mure?an: Stolia e artë e poezisë shqipe

E hene, 20.07.2009, 06:29 PM

Monica Mure?an

STOLIA E ARTË E POEZISË SHQIPE

(Pasthënia e librit të Nexhat Rexhës “Bekimi i shekujve” që del këto ditë në Bukuresht)

Nga Monica Mure?an

Gjë kurreshtare, njeriu dhe koha nuk gjenden në pozita kundërshtare në tekstet e këtij libri - përkundrazi -, ky i fundit madje vepron në mënyrë të mrekullueshme, duke aktivuar energji krijuese për ta përforcuar njeriun të gjejë një “Dalje nga Ferri i Dantes”. Prej këtu përfitojnë vargjet në vlerë, përmes optimizmit që potencon subiekte, gjendje, rekonstituime jashtëzakonisht të ndritshme dhe mirëbërëse - përndryshe të trishtme, kur vjen fjala për konflikte, luftëra, krime e dhembje...Te ky poet, e tanishmja nuk është veçse një pikë/lidhjeje ndërmjet një të shkuare të ndritur dhe një ardhmërie të mirë/aspektuar. Autori është përkundrazi një poet dhe një filozof që e njeh mirë të shkuarën historike, por edhe një profet i kombit të vet. Vetë fakti se defilojnë në libër vargje të datuara më 1999, demonstron tonalitetin profetik apo intuicionin e mirë që tashmë është konfirmuar, në kohën kur në Kosovë është instauruar qetësia dhe paqa. Vetëm lidhjet e lashta ndërmjet rumunëve dhe shqiptarëve, me rrënjë të përbashkëta në të shkuarën e largët dhe me lidhje miqësishë vëllazërore e të një fqinjësisë të mirë, na shpiejnë me mendimin në një leksion të historisë për fatin e kombeve të kësaj hapsire, aq e prekur nga shorti, por edhe te zëri i poetëve shqiptarë që në të tanishmen na impresionojnë me misionin e mesazhit të tyre për paqë.

Nexhat Rexha

Shpeshherë fjalët e një poeti prodhojnë një rezonancë shumë më të madhe se sa e bëjnë ata të politikës. Duke lexuar vargjet e Nexhat Rexhës, ne, këta me zemër rumune, nuk mund mos të ndjejmë në rendin tonë, një dhembje të ngjashme që na i përkujton vëllezërit tanë tejmatanë Prutit (lumi që e ndan Rumaninë me Basarabinë), vëllezër të një gjaku që e kanë thithur të njëjtin qumësht të gjuhës sonë të ëmbël. Historia është nganjëherë e nevojshme për ta rishkruar nga një faqe, duke e njohur se është vështirë të pajtosh realitetin me të vërtetën, aq kohë sa mbi atë faqe bien pika gjaku. Këtë gjë ia sjell në kujtesë, pra, historisë, dhe politikës, dhe diplomacisë, por edhe rezonancën e do fjalëve magjike për të vërtetën në shpirtin e një kombi. – Më kot bien pika loti që lajnë gjurmët e gjakut! -, do të thotë ajo, duke u përpjekur të mbetet neutrale, duke dëgjuar, megjithatë, këngën e poetit, që, i ndihmuar nga vargu i tij, do t’i shpërlajë faqet e historisë nga më shumë lotë. Atëherë, gjaku i shkronjave do të shndërrohet në ar duke shkruar: paqë dhe dashuri.

Monica Mureshan

PODOABA DE AUR A POEZIEI ALBANEZE

Curios lucru, omul ?i timpul nu se afl? în pozi?ii adversative în textele acestei c?r?i – ba, acesta din urm? chiar ac?ioneaz? miraculos, activând energii creatoare pentru a-l înt?ri pe om s? g?seasc? o “Ie?ire din Iadul lui Dante”. De aici câ?tig? versurile în valoare, prin optimismul ce poten?eaz? extraordinar de benefic ?i luminos subiecte, st?ri, reconstituiri - altfel triste-, despre conflicte, r?zboi, crim?, durere...La acest poet, prezentul nu este decât o punte de leg?tur? între un trecut str?lucitor ?i un viitor bine aspectat. Autorul este deopotriv? un poet ?i un filosof - bun cunosc?tor al trecutului cultural dar ?i un profet al neamului s?u. Însu?i faptul c? apar în carte versuri datate 1999 demonstreaz? tonalitatea profetic? ori buna intui?ie ce s-a confirmat deja, între timp, odat? ce în Kosova s-a instaurat lini?tea ?i pacea. Nu numai str?vechile leg?turi dintre români ?i albanezi, cu r?d?cini comune în trecutul îndep?rtat ?i cu leg?turi de prietenie fr??easc? ?i bun? vecin?tate ne duc cu gândul la o lec?ie de istorie despre destinul neamurilor din acest spa?iu, atât de încercate de soart?, dar ?i vocea poe?ilor albanezi din prezent ne impresioneaz? pentru directe?ea mesajului lor de pace.

Adesea cuvintele unui poet produc o rezonan?? mult mai mare decât o fac cele ale politicii. Citind versurile lui Nexhat Rexha, noi, cei cu inima român?, nu putem s? nu sim?im la rându-ne o durere gândindu-ne la fra?ii no?tri de peste Prut, fra?i de sânge, ce au supt acela?i lapte al dulcei noastre limbi române. Istoria este uneori nevoit? s?-?i rescrie câte o pagin?, recunoscând c? este greu s? împaci realitatea cu adev?rul, atâta vreme cât pe acea pagin? cad pic?turi de sânge. Acest lucru i-l aduc aminte, a?adar, istoriei, ?i politica, ?i diploma?ia, dar ?i rezonan?a unor cuvinte despre adev?rul din sufletul unui neam. - Degeaba cad lacrimi ce spal? petele de sânge! -, va spune ea, încercând s? r?mân? neutr?, ascultând, totu?i, cântecul poetului, care, ajutat de versul s?u, va sp?la cu ?i mai multe lacrimi pagina de istorie.... atunci sângele literelor se va transforma în aur scriind: pace ?i iubire.

Monica Mure?an

(Vota: 3 . Mesatare: 3/5)