Kulturë
Gani Pllana: Kongresi i Manastirit
E premte, 07.03.2025, 07:52 PM
Gani S. Pllana
KONGRESI
I MANASTIRIT
delegatë
të ardhur
nga
e gjithë shqiptaria,
kryetar
komisioni
at
Gjergj Fishta i madh.
erdhën
të bashkuar si vëllezër,
shumë
dijetarë;
nga
Trojt Etnike,
me
një qëllim të madh kombëtar:
vendosën
njëzëri,
shkronjat
latine të përdoren
për
tërë shqiptarinë.
një
Alfabet i njësuar
u
vendos në Manastir;
nëntori
i 1908-tës
vuri
themelet e alfabetit kombëtar.
shtypshkronja,
për libra shqip,
rilindësit
punuan me nxitim;
botuan
abetare e libra leximi,
shtypja
e librave dhe gazetave
ishte
mrekulli e asaj kohe.
kapedan
Melani, në shi e borë,
mbante
librat në gji;
i
shpërndante fshat më fshat,
ditë
e natë,
krahgjërë
e sy shqiponjë;
me
tarçuk në shpinë,
me
revole në brez,
e
pushkë në krah!
NORMALJA E ELBASANIT
ata
pak mësues
nuk
u dorëzuan kurrë,
shpërndanë
dituri;
në
kohë vere e shtrëngate,
në
qytete e fshatra,
entuziastë
e pa pritesë.
ideali
i tyre ishte;
hapja
shkollave shqipe,
në
qytete e fshatra,
të
mësohet shkrim-lexim.
shkolla
shqipe doli fitimtare,
me
pak dhoma e mësues,
për
dituri në mësonjëtore,
në
gjuhën shqipe.
brez
pas brezi,
nga
veriu e deri në jug,
plot
të rinj u arsimuan-atdhedashës.
URIMET NGA PROFESORËT
shpesh
herë mendoja
të
shkruaj në këtë kohë,
më
beso oj mike;
vendosa
të hedh në letër,
idetë
e ruajtura me vite.
u
befasuan të dashurit
me
shkrimet, për të mirë;
lajmi
u përhap me shpejtësi,
vargjet
magjepsën rininë,
profesor
Qerimi
më
uroi nga shpirti i dëlirë.
mosha
as profesioni
nuk
lozin rol për poezi e roman,
shkroi
profesor Gecaj,
nga
kryeqyteti madhështor;
urime
nga të gjitha anët,
zemra
m’u bë mal,
tani
kam shumë përgjegjësi!
edhe
profesor Rexhepi,
që
na mësoi cicërimet e para
në
bankat shkollore,
më
takoi në bibliotekë;
u
shtanga nga emocionet,
“shumë
urime nxënësi im”
me
nxitim bëra hapa
si
të isha atlet;
mendja
më fluturoi,
në
ditët shkollore-të rinisë...
profesor
Genti na edukoi,
shkruanim
vjersha në atë kohë;
eh
çdo gjë censurohej,
nëse
shkruhej edhe për lulet;
të
paudhët na përgjonin
kërkonin
përgjegjësi
e
profesor Genti na thoshte:
”e
po, ku jemi”-ej!?